شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار کتبی نیز امکان پذیر است و ماده 7 قانون کار، قرارداد کار شفاهی را نیز معتبر می داند. نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، با مراجعه حضوری به اداره کار یا مراجعه اینترنتی به سامانه جامع روابط کار بوده و کارگر، برای انجام این امر، صرفا باید، از شرایط و مدارک لازم، نظیر استشهادیه مثبت قرارداد کار و اهلیت قانونی برای طرح شکایت، برخوردار باشد و جهت شکایت، نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای نیست.

قانون گذار، انعقاد قراردادها ولو به صورت شفاهی را به رسمیت شناخته و آن ها را دارای اعتبار می داند و الزامی بر مکتوب کردن آن ها، ندارد. با این حال، از آنجا که داشتن سند مکتوب، مخصوصا، سند رسمی مکتوب، در طرح دعاوی در محاکم، نقش مهمی در اثبات ادعای مدعی داشته و می تواند، مسیر احقاق حق او را هموار تر سازد، بهتر است در هر امری، من جمله انعقاد قرارداد کار با کارفرما، از سند مکتوب، بر خوردار بود.

اما، از آنجا که برخی کارگران، به هر دلیل، اقدام به انعقاد قرارداد کار مکتوب، نمی نمایند و با توجه به پیچیدگی های شکایت از کارفرما، در مواردی که قرارداد کار مکتوبی وجود ندارد، ضروری است تا از نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، مطلع بود تا حق کارگر بدون قرارداد، تضییع نشود و بتواند، از کارفرمای خود، شکایت کند.

با توجه به اهمیت این موضوع و امکان انجام این امر، صرفا، در صورت وجود برخی شرایط، در مقاله حاضر، قصد داریم، امکان، شرایط، مرجع صالح به رسیدگی و نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار را مورد بررسی قرار داده و در خصوص مدارک و هزینه های لازم برای انجام این امر، توضیح دهیم.

آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار امکان پذیر است

یکی از متداول ترین پرسش های حوزه حقوق کار، در خصوص شکایت از کارفرما، بدون داشتن قرارداد کار است و اغلب، بدین شکل، مطرح می گردد که آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار امکان پذیر است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، ضروری است تا اندکی در خصوص مفهوم قرارداد کار و نظر قانون گذار بر الزام به مکتوب بودن یا نبودن این قرارداد، صحبت کرده و سپس، به این پرسش که آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار امکان پذیر است یا خیر؟ پاسخ دهیم.

ماده 7 قانون کار، در تعریف قرارداد کار، مقرر می دارد: "قرارداد کار، عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن، کارگر، در قبال دریافت حق‌ السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر‌ موقت، برای کارفرما، انجام می‌ دهد. " بر اساس این ماده، قرارداد کار، توافقی میان کارگر و کارفرما است که بر اساس آن، کارگر، متعهد بر انجام کاری می شود و در قبال انجام آن، مزد دریافت می کند.

همان طور که ماده 7 قانون کار، به صراحت، ذکر کرده، قرارداد کار، می تواند به صورت شفاهی یا کتبی باشد و برای رسمیت یافتن از منظر قانون گذار، الزامی بر مکتوب منعقد کردن آن نیست. اما، از آنجا که در صورت مکتوب نبودن قرارداد، بار اثبات، بر عهده مدعی وجود قرارداد است، بهتر است کارگران، هنگام انعقاد قرارداد، آن را به صورت مکتوب منعقد کرده و یک نسخه از آن را نزد خود، نگاه دارند.

شرایط شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

علی رغم وجود امکان شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، این امر، تنها در صورتی می تواند، منجر به حصول نتیجه شده و به آن، در مراجع صالح، نظیر هیئت حل اختلاف کار بین کارگر و کارفرما، رسیدگی گردد که شرایط این شکایت، وجود داشته باشد. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره شرایط شکایت از کارفرما بدون وجود قرارداد کار دائم یا موقت کتبی، صحبت کنیم.

از شرایط شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، این است که کارگر، از اهلیت قانونی، برای طرح دعوا؛ برخوردار باشد. مقصود از اهلیت، بر اساس مواد قانون مدنی، داشتن عقل، بلوغ و رشید بودن است؛ در غیر این صورت، ولی، قیم یا نماینده قانونی شخص، باید، به نیابت از او، اقدام به انجام شکایت نماید.

از دیگر شروط شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، این است که قرارداد فی مابین، شرایط مندرج در ماده 9 قانون کار را داشته باشد. ماده 9 این قانون، مقرر می دارد: "برای صحت قرارداد کار در زمان بستن قرارداد رعایت این شرایط، الزامی است: ‌الف - مشروعیت مورد قرارداد - ب - معین بودن موضوع قرارداد - ج - عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر." بر این اساس، عدم معین بودن موضوع قرارداد شفاهی یا عدم مشروعیت جهت و هدف آن، سبب می شود، کارگر، نتواند، نبست به شکایت، اقدام نماید.

در صورت تمایل به ثبت اینترنتی شکایت در سامانه جامع روابط کار، به آدرس prkar.mcls.gov.ir، داشتن حساب کاربری و رمز عبور ورود به این سامانه، از دیگر شرایط لازم، برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، محسوب می گردد.

داشتن مدارک مثبت وجود یک قرارداد شفاهی، نظیر شهادت شهود، استشهادیه کتبی از همکارانی که حاضر به شهات در مرجع رسیدگی کننده به دعوا نیز هستند، داشتن سوابق بیمه رد شده از سوی شرکت، پرینت دستگاه ثبت ساعت ورود و خروج و سایر مدارکی که در ادامه، به تفصیل، توضیح خواهیم داد نیز از شرایط شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار هستند.

مرجع شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

همانطور که قانون گذار، برای رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری، مرجع صالح رسیدگی کننده به این دعاوی را مشخص کرده است، مرجع صالح رسیدگی به دعاوی ناشی از حقوق کار را نیز مشخص کرده که در موارد مقرر قانونی، به شکایات کارگر از کارفرما، رسیدگی می کنند و کارگر بدون قرارداد کار نیز می تواند، پس از ثبت شکایت خود، در وقت مقرر، در این مراجع، حاضر شده تا به دعوای او رسیدگی گردد. مراجع رسیدگی به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، عبارتند از:

شورای اسلامی کار یا انجمن های صنفی: اولین مراجعی هستند که سعی در ایجاد صلح و سازش، میان کارگر و کارفرما، در خصوص اختلافات فی مابین دارند. شایان ذکر است، مراجعه به شورای صنفی، زمانی است که شورای اسلامی کار، وجود، نداشته باشد.

 هیئت تشخیص کار بین کارگر و کارفرما: زمانی که کارگر و کارفرما، از طریق مراجعه به شورای اسلامی کار یا انجمن های صنفی کارگران، به توافق، نرسند، دعوای آن ها، به هیئت تشخیص، ارجاع خواهد شد و رای صادره از آن، در مهلت تجدید نظر، قابل تجدیدنظر در مرجع صالح، یعنی، هیئت حل اختلاف کار بین کارگر و کارفرما می باشد. یک نفر نماینده مدیران، یک نفر نماینده کارگران و یک نفر نماینده وزارت کار، اعضای این هیئت، هستند.

هیئت حل اختلاف کار بین کارگر و کارفرما: این هیئت، مرجعی است که به تجدید نظر ها، نسبت به آرای هیئت تشخیص، رسیدگی کرده و رای آن، ظرف 15 روز، قطعی و لازم الاجرا خواهد شد. اعضای این هیئت، متشکل از 3 نفر نماینده کارگران، 3 نفر نماینده دولت و 3 نفر نماینده کارفرمایان، می باشد.

نحوه و مراحل شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

پس از صحبت در خصوص امکان، شرایط و مراجع رسیدگی کننده به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، در این بخش از مقاله، قصد داریم، در خصوص مراحل و نحوه شکایت از کارفرما، در این مورد بخصوص، یعنی زمانی که کارگر، قرارداد کار ندارد، صحبت کنیم و نحوه و مراحل آن را توضیح دهیم. نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، به دو صورت اینترنتی و حضوری، قابل انجام است که در زیر، به توضیح جداگانه هریک، خواهیم پرداخت: 

در نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، به صورت حضوری، کارگر باید، با در دست داشتن مدارک مثبت ادعای خود، همچنین، مدارک مثبت وجود قرارداد؛ از قرار سوابق بیمه، استشهادیه کتبی و... به اداره کار رفاه و تعاون اجتماعی، مراجعه کرده و اقدام به ثبت شکایت خود نماید و در وقت مقرر، در جلسه رسیدگی، حاضر شود.

در اولین مرحله از شکایت از کارفرما بدون قرارداد، متقاضی باید، با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت یا آدرس اینترنتی سامانه جامع روابط کار به آدرس prkar.mcls.gov.ir، اقدام به ثبت نام در این سامانه نموده و نام کاربری و رمز عبور خود را دریافت نماید.

پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور، با جست و جوی آدرس prkar.mcls.gov.ir، وارد صفحه ای مشابه صفحه زیر شده و نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نماید.

در این گام از مراحل و نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، کارگر باید، گزینه پنجره خدمات را انتخاب کند.

در این گام، از پوشه اداره کل روابط کار، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب کرده و شکایت خود را ثبت نماید.

پس از ثبت دادخواست، کارگر باید، منتظر دریافت پیامک از سمت سامانه جامع روابط کار باشد تا وقت رسیدگی و حضور در جلسه، به او، ابلاغ گردد. اطلاع از وقت رسیدگی، با مراجع به سامانه جامع روابط کار نیز ممکن است. شایان ذکر است، اطلاعات جلسه رسیدگی، به کارفرما نیز، ابلاغ می گردد.

مدارک لازم برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

برای ثبت هر شکایتی و رسیدگی به آن، توسط مرجع صالح، باید، مدارک لازم انجام شکایت را داشت و موضوع شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار کتبی نیز مستثنی از این امر نیست. لذا در این قسمت، در خصوص مدارک لازم برای این شکایت، صحبت خواهیم کرد که عبارتند از: 

مدارک هویتی کارگر.

مدارک مثبت ادعایی که کارگر، در خصوص آن، شکایت داشته.

نام کاربری و رمز عبور سامانه جامع روابط کار.

مدارک مثبت وجود قرارداد کار فی مابین، از قرار استشهادیه کتبی از همکاران یا اهالی محل کار که حاضر به حضور در جلسه رسیدگی و شهادت بر وجود رابطه کاری نیز هستند، لیست سوابق بیمه رد شده توسط کارفرما، پرینت برگه ورود و خروج به شرکت یا دستگاه ثبت ساعت، پرینت واریزی های حساب کارگر از سمت کارفرما، پرینت پیامک های رد و بدل شده میان کارگر و کارفرما، پیرامون مسائل کاری و هر مدرک دیگری که مثبت رابطه و وجود قرارداد کاری است.

هزینه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار

یکی از رایج ترین سوالات در خصوص شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، در خصوص هزینه هایی است که بابت انجام این امر، باید، پرداخت گردد. عده ای از کارگران، با تصور هزینه بر بودن این پروسه، تمایل خود را به شکایت، از دست داده و از این موضوع، صرف نظر می نمایند.

اما، در خصوص هزینه شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار، باید گفت، انجام این شکایت، مستلزم پرداخت هیچ گونه هزینه ای نیست و چنانچه کارگر، قصد داشته باشد، شخصا و نه از طریق مراجعه به کافی نت، در سامانه جامع روابط کار، ثبت شکایت کند، نباید، هیچ هزینه ای بپردازد.

تنها هزینه قابل پرداخت در پروسه شکایت، زمانی است که کارگر، قصد ثبت شکایت به صورت اینترنتی را داشته و پیش از این، در سامانه جامع روابط کار، ثبت نام ننموده است؛ در این شرایط، ابتدا باید، هزینه ثبت نام در سامانه که مبلغی در حدود 26 هزار تومان می باشد را از طریق کارت بانکی دارای رمز دوم، پرداخت کرده و سپس، ثبت شکایت کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار عضو کانال تلگرامی موضوعات حقوقی شده و یا صفحه اینستاگرامی مشاوره حقوقی دینا را دنبال کنید.