معامله تجاری در حقوق تجارت ، به معاملاتی گفته می شود که به منظور کسب سود و منفعت انجام می شود و انواع معاملات تجاری در حقوق تجارت ، شامل معاملات تجاری ذاتی و تبعی است که در مواد 2 و 3 قانون تجارت ، ذکر شده اند . تفاوت معامله تجاری و فعالیت تجاری ، این است که شرط تجاری محسوب شدن برخی فعالیت ها ، استمرار آنهاست ؛ اما معامله تجاری ، نیازی به تکرار یا استمرار ندارد .
برای مشاوره معامله تجاری
برای مشاوره معامله تجاری
در نظام حقوقی ایران ، قانونی با عنوان قانون تجارت ، تعیین کننده انواع و اقسام فعالیت های تجاری بوده و به اعتبار اشخاص حقیقی و حقوقی که فعالیت های تجاری انجام می دهند ، احکام مهمی را بیان نموده است که می بایست مورد توجه اشخاص تاجر و همچنین ، انواع شرکت های تجاری قرار گیرند .
یکی از مهم ترین مفاهیمی که در حقوق تجارت وجود دارد ، مفهوم معاملات تجاری است که به معنای داد و ستد نمودن به منظور انتفاع و سود آوری است . البته ، معاملات تجاری در حقوق تجارت ، انواع و اقسام مختلفی دارند که در یک تقسیم بندی کلی ، شامل معاملات تجاری ذاتی و تبعی می باشد که شناسایی این معاملات تجاری ، نظر به آثار مهمی که بر جای می گذارند ، موضوع بسیار مهمی است .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که معامله تجاری چیست و انواع این معاملات در حقوق تجارت ایران ، شامل چه مواردی می شود . در ادامه نیز ، برای توضیح بیشتر موضوع ، تفاوت معاملات تجاری با فعالیت های تجاری را بررسی خواهیم کرد .
در حقوق تجارت ، بر خلاف معاملاتی که به صورت غیر انتفاعی بوده و طرفین ، در پی کسب سود و منفعت مادی از انجام آن نیستند ، معاملات تجاری ، به معاملاتی گفته می شود که در آن ها ، اصولا طرفین ، قصد کسب سود و منفعت از معامله را داشته و به همین دلیل ، با استفاده از قالب های حقوقی خاص و اسناد تجاری مخصوص ، اقدام به خرید و فروش و یا داد و ستد می نمایند .
البته ، معاملات تجاری در حقوق تجارت ، با فعالیت های تجاری ، متفاوت هستند که در قسمت های بعد ، به توضیح آن خواهیم پرداخت . اما در پاسخ به این سوال که معامله تجاری چیست ، باید گفت که اصولا معاملات تجاری ، به معاملاتی گفته می شوند که بر اساس قانون تجارت ایران ، مصداق تجارت محسوب شده و طرفین ، در صورت انجام دادن آنها ، تاجر محسوب می شوند .
اعتبار اسنادی یا ال سی یا LC یک روش مطمئن برای پرداخت پول در تجارت بین المللی است که به موجب آن ، بانک ، نقش واسطه ای ایفا نموده و پول را پس از تایید تحویل کالا ، پرداخت می کند .
البته ، معاملات تجاری ، انواع و اقسام مختلفی دارند که در یک تقسیم بندی کلی ، می توان آن را شامل معاملات تجاری ذاتی و تبعی دانست ؛ با این توضیح که معاملات تجاری تبعی ، به معاملاتی گفته می شود که اگر شخص تاجر آنها را انجام دهد ، تجاری محسوب می شوند و در غیر این صورت ، معامله تجاری محسوب نخواهند شد که در قسمت بعد ، به توضیح انواع معاملات تجاری بر اساس قانون تجارت ، خواهیم پرداخت .
همانطور که در قسمت قبل گفتیم ، در حقوق تجارت ، منظور از معاملات تجاری ، معاملاتی هستند که قصد افراد برای انجام دادن آنها ، این است که سود و منفعتی عاید آنها بشود . اما در صورتی که سوال شود که کدام دسته از معاملات تجاری و کدامیک غیر تجاری محسوب می شوند ، باید به این توضیحات ، توجه داشت .
اولا ، بر اساس قانون تجارت ، انواع معاملات تجاری را می توان شامل معاملات تجاری ذاتی و معاملات تجاری تبعی دانست . معاملات تجاری ذاتی ، همانگونه که از نام آن مشخص است ، به معاملاتی گفته می شود که صرفنظر از شخصی که آنها را انجام می دهد ، تجاری محسوب می شوند . به همین دلیل ، تمامی افرادی که به صورت مستمر ، اقدام به انجام این قبیل معاملات تجاری ذاتی می نمایند ، به لحاظ حقوقی ، تاجر محسوب خواهند شد .
در مقابل ، معاملات تجاری تبعی ، به آن دسته از معاملاتی گفته می شود که فی نفسه ، تجارتی محسوب نمی شوند . اما در صورتی که این قبیل معاملات ، توسط افرادی که از لحاظ حقوقی ، تاجر محسوب می شوند ، انجام گیرد ، به تبعیت از انجام آنها توسط تجار ، تجاری محسوب خواهند شد . لازم به ذکر قائم مقام تجاری تاجر نمی باشد.
اما در پاسخ به این سوال که کدام دسته از معاملات تجاری ، جزء معاملات تجاری ذاتی و کدام دسته از معاملات تجاری ، معاملات تجاری تبعی محسوب می شوند ، می بایست به مواد 2 و 3 قانون تجارت مراجعه نمود که انواع این معاملات را به تفکیک ، بیان کرده است .
بر اساس ماده 2 قانون تجارت ایران ، انواع معاملات تجاری ذاتی ، در ضمن 10 بند ، احصاء شده است که به شرح زیر می باشند :
- خرید یا تحصیل هر نوع از اموال منقول که به قصد فروختن و یا اجاره دادن آنها صورت می گیرد ؛ اعم از اینکه تصرفاتی در آن اموال شده یا تصرفی نشده باشد ؛
- پرداختن و تصدی به هر گونه امور مربوط به حمل و نقل ، از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد ، جزء معاملات تجارتی محسوب می شوند ؛
- هر گونه عملیات مربوط به دلالی یا حق العمل کاری کردن و یا عاملی و همچنین ، تصدی یا پرداختن به هر گونه تاسیساتی که برای انجام بعضی امور دیگر ، ایجاد می شود که از جمله آنها ، می توان به اموری از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رسانیدن ملزومات به دیگری و غیر اینها اشاره نمود ؛
- تاسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه ، جزء معاملات تجارتی محسوب می شود ؛ البته به شرط اینکه تاسیس کردن آنها ، برای رفع حوائج شخصی نبوده و به منظور کسب سود و منفعت از آن باشد ؛
- پرداختن به هرگونه عملیات حراجی نیز ، یکی دیگر از انواع عملیات تجاری محسوب می شود ؛
- تصدی و پرداختن به امور مربوط به هر نوع نمایشگاه عمومی ، از جمله معاملات تجاری می باشد .
- عملیات صرافی و بانکی نیز ، به صورت مشخص ، جزء معامله های تجارتی به منظور کسب سود و منفعت محسوب می گردند ؛
- معاملات برواتی ، دسته دیگری از معاملات تجاری هستند ؛ اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر صورت گرفته باشد ؛
- عملیات بیمه دریایی و غیر دریایی ، از دیگر معاملات تجاری هستند ؛
- انجام دادن برخی دیگر از امور همچون کشتی سازی ، خرید و فروش کشتی ها ، کشتیرانی داخلی و یا خارجی و معاملات راجع به آنها ، آخرین دسته از معاملات تجاری محسوب می شوند که هر فردی که شغل معمول و مستمر خود را انجام دادن این معاملات قرار داده باشند ، بر اساس قانون ، تاجر محسوب می گردد .
علاوه بر معاملات تجاری ذاتی ، ماده 3 قانون تجارت نیز ، برخی دیگر از معاملات را ، به صورت تبعی یا غیر ذاتی ، تجاری دانسته است . بر اساس این ماده از قانون تجارت ، معاملات زیر ، به اعتبار اینکه یکی از طرفین آنها تاجر است ، تجاری محسوب نموده است :
- کلیه معاملاتی که بین تجار و کسبه و صراف ها و بانک ها ، که با استفاده از ثبت اسم تجاری ، انجام می شود ، به اعتبار اینکه لااقل یکی از طرفین تاجر است ، تجاری محسوب می شوند ؛
- کلیه معاملاتی که میان تاجر یا غیر تاجر ، برای بر طرف نمودن نیازهای تجاری منعقد می شود ، جزء معاملات تجاری محسوب می گردند ؛ کلیه معاملاتی که اجزاء ، خدمه و یا شاگردان تجار ، برای امور تجاری ارباب خود انجام می دهند نیز ، به دلیل تاجر بودن وی ، جزء معاملات تجاری محسوب می شوند ؛
علاوه بر این ، کلیه معاملاتی که در شرکت های تجاری منعقد می شود ، جزء معاملات تجاری محسوب می شوند . باید این نکته را افزود که بر اساس ماده 4 قانون تجارت ، معاملات مربوط به اموال غیر منقول ، به هیچ وجه جزء معاملات تجاری محسوب نمی شوند .
در قسمت های قبل ، به توضیح اینکه معامله تجاری در حقوق تجارت چیست و انواع و اقسام آن کدامند ، پرداختیم . اما سوالی که در این خصوص مطرح است ، این است که تفاوت معامله تجاری و فعالیت تجاری چیست ؟ به عبارت دیگر ، آیا تفاوتی میان معاملات تجاری و فعالیت های تجاری وجود دارد یا خیر ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ، آن تفاوت در چیست ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا معاملات تجاری که توسط تجار و شرکت ها پس از تاسیس شرکت انجام می گیرند ، به عملیاتی گفته می شود که نیازی به استمرار و یا تکرار ندارد تا آن را تجاری محسوب کرد . مثلا ، صدور برات یا خرید و فروش یا اجاره اموال منقول ، حتی اگر برای یک بار هم انجام شده باشد ، معامله تجاری محسوب می شوند و نیازی نیست که به دفعات ، انجام شده تا معامله تجاری محسوب شوند ؛
در مقابل ، فعالیت های تجاری ، به عملیاتی گفته می شود که شرط تجاری محسوب شدن آن ، این است که حتما به صورت مداوم و مستمر انجام شوند . به عنوان نمونه ، تصدی به هرگونه حمل و نقل ، تصدی به عملیات حراجی و هر قسم نمایشگاه عمومی ، فعالیت تجاری محسوب می شوند ؛ نه معامله تجاری و شرط تجاری محسوب شدن آن ، استمرار این فعالیت ها است .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص معامله تجاری در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون معامله تجاری پاسخ دهند .
برای مشاوره معامله تجاری
برای مشاوره معامله تجاری
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
