نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه

در شرایطی که حکم الزام به تمکین زوجه قطعیت یافته باشد ، می توان اجرای حکم تمکین دادگاه را تقاضا کرد که نحوه آن ، به این صورت است که مرد ، از دادگاه ، تقاضای صدور اجراییه می کند . در صورت عدم اجرای حکم توسط زن ، ضمانت اجرای موضوع ، عدم پرداخت نفقه به زن و نیز ، امکان ازدواج مجدد شوهر با اجازه دادگاه می باشد .

بر اساس قانون مدنی ، زوجه پس از عقد نکاح ، می بایست از همسر خود ، تمکین نماید . البته ، در مقابل این تکلیف زن ، شوهر نیز ، موظف شده است که به همسر خود نفقه بپردازد ؛ لذا در صورتی که عدم تمکین زن ، بدون اینکه دلیل موجهی داشته باشد به اثبات برسد ، حق دریافت نفقه توسط زن ، منتفی می شود . در همین راستا ، گاهی مرد ، به دادگاه مراجعه و دعوای الزام به تمکین زن را اقامه می کند که دادگاه ، پس از بررسی دلایل زن برای عدم تمکین ، ممکن است حکم الزام به تمکین صادر و یا دعوای مرد را رد کند .

در صورتی که حکم الزام به تمکین توسط دادگاه صادر شود ، می بایست به نحو مناسبی اجرا گردد . اجرای حکم الزام به تمکین ، به تقاضای مرد ، از طریق واحد اجرای احکام دادگستری صورت می گیرد . به همین دلیل ، از آن جهت که اطلاع از نحوه اجرای حکم تمکین و ضمانت اجرای آن ، نقش مهمی در به نتیجه رسیدن دعوا دارد ، آشنایی با آن ، هم برای مردان و هم برای زنانی که علیه آنها حکم الزام به تمکین صادر شده ، ضروری است .

در همین راستا ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه چیست و نحوه آن چگونه است . در ادامه ، ضمانت اجرای حکم تمکین را بررسی نموده و نمونه درخواست اجرای این حکم از دادگاه را نیز ، ارائه خواهیم نمود .

شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه

به لحاظ حقوقی ، زن ، همانطور که از حق دریافت نفقه از شوهر برخوردار است ، می بایست از شوهر خود نیز ، تمکین عام و خاص داشته باشد . تمکین عام ، به معنای پذیرش ریاست مرد بر کانون خانوادگی است و تمکین خاص نیز ، ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین است . علاوه بر این ، هر دوی زوجین ، مکلف به حسن معاشرت با یکدیگر و تلاش در جهت تقویت کانون خانوادگی هستند .

با این وجود ، گاهی زن ، شرایط تمکین از شوهر را ندارد ؛ به این صورت که ممکن است عذر موجهی بابت عدم تمکین خود داشته باشد . مثل زمانی که مرد ، اقدام به ضرب و شتم یا آزار و اذیت زن می کند و او را از خانه بیرون می کند . همچنین است در حالتی که مرد ، بیماری مقاربتی دارد . علاوه بر این ، شرط تعیین محل سکونت توسط زوجه ، به زن این امکان را می دهد که در مواردی ، از تمکین برابر شوهر ، امتناع کند که این موارد را می توانید در مقاله عذر موجه عدم تمکین ، ملاحظه نمایید .

در صورتی که زن ، با استناد به دلیل موجهی مرتکب عدم تمکین شود ، عنوان زن ناشزه بر وی صدق نکرده و مرد ، نمی تواند از طریق دادگاه ، وی را الزام به تمکین کند . اما اگر زوجه ، پس از طرح دادخواست الزام به تمکین ، نتواند موجه بودن عدم تمکین خود را اثبات کند ، ممکن است که دادگاه ، حکم الزام به تمکین وی را صادر کند که در این صورت ، حکم الزام به تمکین زن ، مانند سایر احکام دادگاه ، قابلیت اجرا خواهد داشت .

با این توضیح که ، اجرای حکم تمکین دادگاه ، با زور و اجبار ، امکان پذیر نمی باشد ؛ چرا که اصولا تمکین از شوهر و برقراری روابط زناشویی میان آنها ، جزء مسائل شخصی و خصوصی است که متوسل شدن به زور برای اجرای آنها ، حتی در صورت صدور حکم الزام به تمکین ، امکان پذیر نیست .

لذا در پاسخ به این سوال که شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه چیست ، باید گفت که از جمله شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه ، این است که شوهر ، به عنوان ذی نفع حکم الزام به تمکین ، ابتدا باید تقاضای اجرای حکم تمکین را داشته باشد . تقاضای اجرای حکم تمکین دادگاه ، از طریق ارائه درخواست و پیگیری این موضوع از طریق واحد اجرای احکام دادگستری می باشد که در قسمت های بعد ، نمونه این درخواست را ارائه خواهیم نمود .

اما باید به این نکته اشاره کرد که اصولا تقاضای اجرای حکم تمکین زن که از دادگاه صادر شده و اعمال ضمانت اجرای آن ، زمانی میسر است که حکم صادره از دادگاه ، قطعیت پیدا کرده باشد . به عبارت دیگر ، قبل از صدور حکم و یا قطعی شدن آن ، امکان اجرای حکم تمکین ، وجود ندارد . حکم قطعی ، به حکمی گفته می شود که به جز در برخی موارد خاص ، قابل رسیدگی مجدد توسط دادگاه نبوده و به همین دلیل ، لازم الاجرا محسوب می شود .

نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه

همانطور که اشاره شد ، از جمله شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه ، این است که حکم الزام به تمکین زن ، به صورت قطعی از دادگاه صادر شده باشد و مرد ، متقاضی اجرایی نمودن حکم دادگاه ، از طریق درخواست صدور اجراییه باشد . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که نحوه اجرای حکم دادگاه چگونه است و برای اجرایی کردن حکم الزام به تمکین ، مرد باید چه اقداماتی انجام بدهد ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه ، به این صورت است که مرد ، باید درخواست اجرای حکم تمکین دادگاه را مطرح نماید که در قسمت بعد ، نمونه این درخواست ، آورده شده است .

درخواست اجرای حکم تمکین زن ، مورد رسیدگی قرار می گیرد و به زن ابلاغ می شود تا ظرف مهلت 30 روز پس از صدور اجراییه ، با میل خود ، اقدام به اجرای حکم نموده و ضمن بازگشت به منزل مشترک و ادای تکالیف زناشویی خود ، به دعوای الزام تمکین ، خاتمه بدهد .

البته ، به لحاظ عملی ، اجرایی کردن حکم تمکین ، نمی تواند به این صورت باشد که زوجه را مجبور نمود که با شوهر ، در یک منزل زندگی کرده و از وی ، تمکین عام و خاص به عمل آورد . لذا نحوه اجرای حکم تمکین ، با سایر احکام ، اندکی متفاوت است ؛ چرا که امکان اجبار زن به این تکلیف ، وجود ندارد . صرفا اگر زن ، پس از گذشت ده روز از ابلاغ اجراییه دادگاه مبنی بر الزام به تمکین ، از اجرای آن خودداری کرد ، ضمانت های اجرایی عدم تمکین از قبیل قطع شدن نفقه زن و اجازه ازدواج مجدد مرد ، ممکن است اعمال گردد .

بنابراین ، در صورت وجود شرایط اجرای حکم تمکین دادگاه و درخواست صدور اجراییه از سوی مرد ، زن ، باید با طوع و رغبت به منزل مشترک بازگردد ( نه با زور و اجبار عملی ) . در غیر این صورت ، عنوان زن ناشزه بر وی صدق کرده و ضمانت های اجرایی ناشی از عدم تمکین ، بر زن قابل اعمال است که در قسمت بعد ، به توضیح آنها خواهیم پرداخت .

ضمانت اجرای حکم تمکین دادگاه

حکم الزام به تمکین زن که از سوی دادگاه صادر شده است نیز ، مانند سایر احکام صادره از دادگاه ، پس از قطعی شدن ، لازم الاجرا بوده و ذی نفع ، می تواند صدور اجراییه را درخواست نماید . نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه ، به این صورت است که به زوجه ، ابلاغ می شود که ظرف مهلت سی روز ، به وظایف زناشویی خود عمل کند ؛ در غیر این صورت ، ممکن است آثار عدم تمکین زن ، حسب مورد در خصوص زن ، اعمال شود .

اما سوالی که مطرح می شود ، این است که ضمانت اجرای حکم تمکین دادگاه چیست ؟ پاسخ به این سوال ، از این جهت مهم است که برخی ، تصور می کنند که عدم تمکین زن ، جرم بوده و قابل مجازات است . در حالی که ما در قانون ، جرمی به عنوان جرم عدم تمکین نداریم و نمی توان زوجه را به دلیل عدم تمکین از همسر ، مجازات نمود . اما عدم اجرای حکم دادگاه ، حسب مورد ، ضمانت های اجرایی دارد که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم .

از آن جهت که تکلیف پرداخت نفقه ، در مقابل تمکین زوجه از شوهر قرار گرفته است ، یکی از ضمانت اجراهای حکم تمکین دادگاه ، این است که اگر زوجه ، بدون دلیل موجهی از تمکین خودداری نموده و حکم تمکین دادگاه را اجرا نکند ، مرد نیز ، تکلیفی بابت پرداخت نفقه به زوجه نخواهد داشت و اگر مرد نیز ، نفقه ندهد ، نمی توان وی را به جرم عدم پرداخت نفقه ، مجازات کرد .

همچنین ، شرط دریافت برخی دیگر از حقوق زن در زندگی زناشویی از قبیل برخورداری از شرط تنصیف اموال و دارایی ها پس از طلاق و نیز ، اجرت المثل ایام زندگی مشترک ، این است که زن ، ناشزه نباشد . به همین دلیل ، عدم اجرای حکم تمکین دادگاه ، سبب محروم شدن زن از این حقوق ، خواهد گردید .

علاوه بر این ، یکی دیگر از ضمانت اجراهای حکم تمکین دادگاه ، این است که اگر زن ناشزه شده و از اجرای حکم تمکین دادگاه خودداری نماید ، مرد نیز ، می تواند به خاطر عسر و حرج ناشی از آن ، به دادگاه مراجعه و تقاضا کند که به وی اجازه ازدواج مجدد داده شود .

نمونه درخواست اجرای حکم تمکین دادگاه

همانطور که در قسمت های قبل توضیح داده شد ، نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه ، بدین صورت است که زوج ، درخواست صدور اجراییه نموده و پس از صدور اجراییه توسط دادگاه ، موضوع ، به محکوم علیه ( زن ) ابلاغ می شود تا حکم را اجرا نموده و در غیر این صورت ، ضمانت اجرای آن بر زن اعمال می شود . به همین دلیل ، از آن جهت که از جمله شرایط درخواست اجرای حکم تمکین ، درخواست صدور اجراییه از دادگاه است ، در این قسمت قصد داریم برای آشنایی مخاطبین محترم ، نمونه درخواست اجرای حکم تمکین دادگاه را نیز ، ارائه نماییم .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه اجرای حکم تمکین دادگاه پاسخ دهند .