هزینه دادرسی استرداد جهیزیه

میزان هزینه دادرسی استرداد جهیزیه، بر اساس نرخ تعرفه خدمات قضایی محاسبه می شود که بر اساس آن، اگر میزان ارزش مهریه، تا بیست میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی آن، دو و نیم درصد و اگر میزان ارزش آن، بیش از بیست میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی سه و نیم درصد ارزش خواسته است که نحوه پرداخت آن، از طریق دفاتر خدمات قضایی می باشد. 

در عرف، مرسوم است که هنگام ازدواج، زوجه، اموالی را با خود به منزل شوهر می برد که به آن، جهیزیه گفته می شود. اگر چه این امر، از باب تعاون با همسر، به لحاظ عرفی، توسط زوجه و خانواده وی انجام می شود، به لحاظ قانونی، زن، وظیفه ای بابت بردن جهیزیه به منزل مشترک ندارد. به همین دلیل است که مالکیت زن بر جهیزیه، حتی پس از ازدواج نیز، پا برجا بوده و همچنان، می تواند هر اقدامی بخواهد، در خصوص آن انجام داده؛ مثلا آن را بفروشد.

با این همه، پس از اینکه اختلافی میان زوجین شکل گرفت و زوجه، قصد داشت تا جهیزیه خود را مسترد نماید، بهتر است که این امر را با لحاظ تشریفات قانونی در دادگاه، انجام داده و اقدام به استرداد جهیزیه کند؛ مخصوصا زمانی که زوج، اجازه بردن جهیزیه به زن را نمی دهد. البته، اقامه دعوای استرداد جهیزیه، نیازمند پرداخت هزینه دادرسی است که اطلاع از میزان و نحوه پرداخت آن، به زن کمک می کند تا تصمیم مناسبی در این خصوص بگیرد.

برای پرداختن به این موضوع ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که اولا هزینه دادرسی استرداد جهیزیه با کیست و میزان آن چقدر است . ثانیا ، نحوه پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه چگونه است و اینکه تقاضای اعسار از هزینه دادرسی استرداد جهیزیه را چگونه باید مطرح نمود؟ همچنین هزینه استرداد جهیزیه با کیست و اعسار از هزینه دادرسی استرداد جهیزیه، به چه صورت مطرح می شود.؟

هزینه دادرسی استرداد جهیزیه به عهده کیست

زوجه، پس از عقد نکاح، همچنان مالک جهیزیه ای است که حین عقد نکاح، به منزل شوهر برده است. به همین دلیل، هر زمان که بخواهد، می تواند اقدام به استرداد جهیزیه نماید. البته، استرداد جهیزیه توسط زن، معمولا در شرایطی انجام می شود که زن و شوهر، دچار اختلاف شده و از هم جدا زندگی می کنند.

با این حال، از آن جهت که ممکن است اموال زن و شوهر در طی زندگی مشترک ، دچار اخلاط با یکدیگر شده باشد، زوجه، برای مسترد کردن جهیزیه خود، بهتر است به شیوه قانونی، اقدام به استرداد جهیزیه با داشتن سیاهه و بدون آن نماید؛ چرا که در مواردی، ممکن است شوهر ادعا کند که جهیزیه زوجه، متعلق به خودش است.

به همین دلیل، لازم است که زوجه، با ارائه دادخواست استرداد جهیزیه به دادگاه و ثابت کردن این موضوع که چه کالاهایی جهیزیه وی هستند، اقدام به مسترد نمودن آنها نماید. در هر حال، دعوای استرداد جهیزیه نیز، مانند سایر دعاوی، نیازمند آن است که هزینه دادرسی مربوط به آن، پرداخت شود. اما سوالی که مطرح می شود، این است که اجرای حکم استرداد جهیزیه و پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه به عهده کیست؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که اصولا پرداخت هزینه دادرسی، به عهده شخصی است که دعوایی را در دادگاه مطرح می کند و از آن جهت که دعوای استرداد جهیزیه توسط زوجه در دادگاه خانواده اقامه می شود، لازم است که خود وی، اقدام به پرداخت هزینه های مربوطه، از جمله هزینه ارائه دادخواست و پیوست های آن، هزینه های دادرسی و در صورت لزوم، هزینه اعتراض به حکم دادگاه نماید که در ادامه، به توضیح آن خواهیم پرداخت.

میزان هزینه دادرسی استرداد جهیزیه

در قسمت قبل، توضیح دادیم که قانون استرداد جهیزیه این است که اگر زن، برای مسترد نمودن جهیزیه خود، در دادگاه، دعوای استرداد جهیزیه اقامه می کند، بایستی هزینه دادرسی مربوط به آن را نیز، پرداخت کند. اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود، این است که میزان هزینه دادرسی استرداد جهیزیه چقدر است و زوجه برای مسترد کردن جهیزیه خود، چه مبلغ و میزان هزینه دادرسی باید بپردازد؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که میزان هزینه دادرسی استرداد جهیزیه، شامل موارد مختلفی است که در این قسمت، قصد داریم به توضیح آنها بپردازیم. از جمله اینکه، زوجه برای طرح دادخواست استرداد جهیزیه، ابتدا باید در سامانه ثنا ثبت نام کند. ثبت نام در این سامانه، می تواند به صورت غیر حضوری توسط خود فرد و یا با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، انجام شود که در هر حال، عضویت در سامانه، منوط به پرداخت هزینه است.

علاوه بر این، بر اساس هزینه دادرسی و تعرفه خدمات قضایی، هزینه دادرسی دعاوی مالی در مرحله بدوی تا مبلغ 200 میلیون ریال، به میزان دو و نیم درصد ارزش خواسته و هزینه دادرسی دعاوی مالی در مرحله بدوی بیش از مبلغ 200 میلیون ریال، به میزان سه و نیم درصد ارزش خواسته است.

بنابراین، اگر ارزش خواسته ( جهیزیه زن )، کمتر از بیست میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی آن، معادل دو و نیم درصد ارزش جهیزیه که در متن دادخواست قید شده، خواهد بود و اگر ارزش آن، بیشتر از بیست میلیون تومان باشد، به میزان سه و نیم درصد ارزش جهیزیه. لازم به ذکر است که اگر ارزش جهیزیه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف، صلاحیت رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه را دارد.

در خصوص هزینه دادرسی جهیزیه، باید این نکته را نیز افزود که اگر دعوای استرداد جهیزیه زن، وارد مرحله تجدید نظر خواهی شود، میزان هزینه دادرسی آن، معادل چهار و نیم درصد ارزش محکوم به خواهد بود که طبق قانون، تجدید نظر خواه، باید آن را پرداخت کند.

نحوه پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه

در قسمت قبل، مبلغ و میزان هزینه دادرسی استرداد جهیزیه در مرحله بدوی و تجدید نظر را، مورد بررسی قرار داده و گفتیم که زوجه، باید اقدام به پرداخت هزینه دادرسی آن نماید. اما سوال این است که این هزینه، چگونه باید پرداخت گردد. به همین دلیل، در این قسمت، قصد داریم نحوه پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه را نیز، توضیح دهیم.

به طور کلی، هزینه های دادرسی استرداد جهیزیه، می بایست توسط زوجه و هنگام ثبت دادخواست استرداد جهیزیه، پرداخت شود. به این منظور، اگر زوجه برای ثبت دادخواست استرداد جهیزیه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده است، هنگام ثبت دادخواست، کلیه هزینه های مربوط به دادرسی، به صورت آنلاین، قابل پرداخت می باشد.

با توجه به آنچه در این قسمت توضیح داده شد؛ زوجه ابتدا باید هزینه های استرداد جهیزیه را پرداخت نموده. سپس در متن دادخواست استرداد جهیزیه، پرداخت هزینه های دادرسی را از مرد خواستار شود. البته، همانطور که در قسمت بعد توضیح داده می شود، درخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه نیز، در مواردی قابل طرح خواهد بود.

اعسار از هزینه دادرسی استرداد جهیزیه

پرداخت هزینه های مربوط به دادرسی، از طریق سامانه عدل ایران انجام می شود که خواهان، موقع طرح دعوای خود، موظف به پرداخت آن می باشد. با این وجود، بر اساس قانون، گاهی خواهان، اموال کافی برای پرداخت هزینه های مربوط به دادرسی را نداشته و یا به اموال خود، دسترسی ندارد که در چنین شرایطی، اعسار از هزینه دادرسی استرداد جهیزیه محقق شده است که با اعسار از پرداخت محکوم به متفاوت است.

البته، در حالت عادی، زمانی که شخصی ادعای اعسار از پرداخت هزینه های دادرسی را مطرح می کند، می بایست در دادگاه، آن را اثبات نماید که بر اساس قانون، اثبات آن، از طریق استشهادیه شهود اعسار می باشد. نحوه اثبات اعسار از پرداخت هزینه های دادرسی، به این صورت است که مدعی اعسار، می بایست این موضوع را ضمن دادخواست اصلی خود، مطرح نموده و در اولین جلسه رسیدگی دادگاه، با معرفی شهود به دادگاه، این امر را اثبات نماید.

اما بر اساس ماده 5 قانون حمایت خانواده و آیین نامه اجرایی مربوط به آن، در صورتی که در دعاوی خانوادگی، هر یک از طرفین، تمکن مالی جهت پرداخت هزینه های مربوط به دادرسی در راستای تامین خواسته جهیزیه، حق الزحمه کارشناس و یا داوری را نداشته باشد، دادگاه پس از بررسی اوضاع و احوال و احراز موضوع، می تواند وی را از پرداخت این هزینه ها معاف کرده و یا در زمان اجرای حکم، آن را مطالبه نماید.

البته توجه به این نکته ضروری و حائز اهمیت است که؛ احراز اعسار زن از پرداخت هزینه دادرسی استرداد جهیزیه، نیازی به رعایت تشریفات قانونی نداشته و دادگاه، در وقت فوق العاده، تحقیقات لازم را انجام داده و نتیجه آن را اعلام می کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص هزینه دادرسی استرداد جهیزیه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید.کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون هزینه دادرسی استرداد جهیزیه پاسخ دهند .