ازدواج با دختر همسر

حکم ازدواج با دختر همسر، کاملا بستگی به وجود رابطه جنسی، میان مرد و زن که مادر دختر است، دارد. بدین صورت که، چنانچه مرد، با مادر دختر، حتی یک بار، آمیزش جنسی داشته باشد، تا ابد، حتی بعد از مرگ و طلاق زن یا اجازه همسرش، نمی تواند با دختر او، ازدواج کند، در غیر این صورت، ممنوعیتی وجود نداشته و ازدواج مرد با دختر همسرش، از نظر شرعی و قانونی، جایز است.

نکاح، امر بسیار پسندیده ای است و موجه ترین راه، برای ادامه نسل بشر می باشد. چرا که تشکیل یک خانواده، در قالب عقد نکاح، فراهم آورنده محیطی امن و سالم، برای فرزندان حاصل این نوع از ازدواج می باشد. اما، با وجود توصیه فراوان شرع، بر نکاح، به جهت احترام نهاد خانواده، موانعی برای نکاح، در نظر گرفته شده اند که قانون مدنی نیز به تبعیت از شرع، آن ها را در مواد خود، پیش بینی نموده است. 

از جمله این موانع، حرمت ازدواج با برخی خویشاوندان نسبی، یعنی، خویشاوندانی که فرد، به واسطه خون با آن ها، ارتباط دارد و حرمت ازدواج، با برخی خویشاوندان سببی، یعنی خویشاوندانی که فرد، به واسطه عقد ازدواج، با آن ها، ارتباط دارد، می باشد. یکی از خویشاوندان سببی، دختر همسر است و اغلب افراد با این چالش مواجه هستند که حکم ازدواج با دختر همسر چیست؟ از آنجا که ازدواج با دختر همسر، از نظر شرعی و قانونی، صرفا، در صورت وجود برخی شرایط، امکان پذیر است، لازم است از قواعد آن، مطلع بود.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به این پرسش پاسخ دهیم که آیا ازدواج با دختر همسر امکان پذیر است یا خیر و حکم شرعی و قانونی این مساله را توضیح دهیم؛ سپس، در خصوص مواردی مانند مدت زمان عدم امکان چنین ازدواجی، وضعیت آن، بعد از طلاق همسر، مواردی که سبب حرام ابدی شدن مرد، با فرزند دختر همسرش می گردد و امکان این ازدواج، در صورت رضایت زن، صحبت کنیم. 

آیا ازدواج با دختر همسر امکان پذیر است

 در پاسخ به این پرسش که آیا ازدواج با دختر همسر، امکان پذیر است یا خیر؟ ابتدا باید، این توضیح را داد که با توجه به اینکه حرمت نکاح پدر با دختر خودش، بر او و بر همگان، آشکار است، این سوال، در جایی مطرح می شود که مرد، با زنی ازدواج کند که آن زن، از ازدواج گذشته اش، دختر یا دخترانی داشته باشد یا مرد، همسرش را طلاق دهد و همسر سابقش، از فردی دیگر، صاحب فرزندان دختر شود.

در چنین مواردی، عموما، این سوال، مطرح می گردد که آیا، ازدواج با دختر همسر، امکان پذیر است یا خیر و حکم ازدواج با دختر همسر، از حیث شرعی و قانونی، چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، باید، بین زمانی که مرد، با همسر خود، آمیزش داشته و زمانی که وی، با همسر خود، آمیزش نداشته، تفاوت قائل شد.

چنانچه مرد، با زنی، ازدواج نماید، اما با او، آمیزش جنسی نداشته باشد، ازدواج با دختران زن، بلامانع خواهد بود، یا اگر مرد، همسر خود را پیش از آمیزش جنسی، طلاق داده باشد و همسر سابق وی، به واسطه ازدواج با مردی دیگر، صاحب فرزندان دختر شود، مرد می تواند با فرزندان همسر سابق خود، ازدواج کند.

اما، چنانچه میان مرد و همسرش، آمیزش جنسی رخ داده باشد، این امر، از موانع نکاح ازدواج با دختر همسر خواهد بود که در ادامه، حکم شرعی و قانونی این مساله را با مراجعه به فقه و قانون مدنی، مورد بررسی قرار خواهیم داد. جهت کسب اطلاعات بیشتر از موانع نکاح، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می شود.

حکم شرعی ازدواج با دختر همسر

نکاح که یکی از عقود تشریفاتی و معین، در قانون مدنی می باشد، با تبعیت از شرع مقدس، پیش بینی شده و قواعد مخصوص به خود را دارد. همانطور که شرع، تاکید زیادی، بر نکاح زن و مرد، با یکدیگر دارد، مواردی را نیز به عنوان موانع نکاح، در نظر گرفته و ازدواج در صورت وجود چنین مواردی را به هیچ وجه، جایز نمی داند، مگر اینکه مانع، بر طرف گردد.

در ازدواج با دختر همسر نیز شرع مقدس، قواعد ویژه ای داشته و چنین ازدواجی را، صرفا، در صورت وجود برخی شرایط، جایز می داند. قبل از توضیح حکم ازدواج با دختر همسر از نظر شرعی، لازم است تا با لغت ربیبه و مفهوم آن، آشنا شویم. 

ربیبه در لغت، به دختر تربیت شده می گویند و در فقه و شرع اسلامی، ربیبه، به دختری که زوجه مرد، از شوهر سابقش دارد، گفته می شود که اکنون، در جوار مرد که همسر جدید مادر دختر است، تربیت شده و پرورش می یابد.

در خصوص محرمیت مرد با ربیبه و حرمت ازدواج میان مرد با او، فقه، آن را مشروط بر وجود آمیزش جنسی، میان مرد، با مادر دختر کرده است. یعنی، چنانچه مرد، با همسر فعلی اش، آمیزش جنسی داشته باشد، به دختر همسرش، محرم شده و ازدواج با وی حرام بوده و به هیچ وجه، نمی تواند با دختر همسرش، ازدواج کند، در غیر این صورت، یعنی در مواردی که آمیزش جنسی، میان مرد و مادر ربیبه، صورت نگرفته است، ازدواج با ربیبه، یعنی ازدواج با دختر همسر، صحیح است.

با توجه به توضیحات بالا، در پاسخ به این پرسش که حکم ازدواج با دختر همسر از نظر شرعی چیست؟ باید گفت، این امر، بستگی به این دارد که مرد، با مادر دختر که همسر فعلی او می باشد، آمیزش جنسی داشته یا خیر؛ در صورت وجود آمیزش جنسی، مرد به هیچ وجه، حتی پس از فوت و طلاق زن نیز نمی تواند با او ازدواج کند، در غیر این صورت، یعنی، در صورت عدم وجود رابطه جنسی، ازدواج با دختر همسر، بلا مانع می باشد.

حکم قانونی حکم ازدواج با دختر همسر

برای بررسی حکم ازدواج با دختر همسر، از منظر قانونی، باید به ماده 1047 قانون مدنی، مراجعه کرد. این ماده، موارد ممنوعیت دائمی نکاح، بین برخی افراد، از جمله خویشاوندان سببی به واسطه مصاهره یا همان ازدواج بین زوج و زوجه را مورد پیش بینی قرار داده است. ماده 1047 قانون مدنی، مقرر می دارد:

بر اساس این ماده و در پاسخ به این پرسش که حکم ازدواج با دختر همسر، از نظر قانونی چیست؟ باید گفت، با توجه به آنچه در بند سه ماده 1047 قانون مدنی، مورد پیش بینی قرار گرفته، ازدواج با دختر همسر، در صورتی که بین مرد و مادر دختر که همسر او است، آمیزش رخ داده باشد، ممنوعیت دائمی داشته و در غیر این صورت، قانونی و مجاز خواهد بود و در این مورد، فرقی بین ازدواج دائم یا موقت زن و مرد، همچنین، رضاعی یا غیر رضاعی بودن دختر زن نیست.

تا چه مدتی مرد نمی تواند با دختر همسر خودش ازدواج کند؟

در قسمت های قبل، درباره حکم شرعی و قانونی ازدواج با دختر همسر، توضیح دادیم و گفتیم که اصلی ترین مساله در قانون و شرع، در خصوص جواز یا عدم جواز چنین ازدواجی، وجود آمیزش جنسی یا عدم آن، میان مرد با مادر دختر که همسر او می باشد، است. 

پس از صحبت در خصوص این موارد، در این بخش از مقاله، قصد داریم، به یکی از سوالات رایج، در خصوص ازدواج با دختر همسر، پاسخ دهیم. از سوالات رایج در زمینه ازدواج با دختر همسر، این است که تا چه مدتی مرد، نمی تواند، با دختر همسر خودش، ازدواج کند؟ 

در پاسخ به این پرسش باید گفت، چنانچه مرد، با مادر دختر که همسر او است، حتی یک بار، آمیزش جنسی داشته باشد، تا ابد، نمی تواند با دختر همسرش، ازدواج کند، در غیر این صورت، ممنوعیتی وجود نداشته و مرد، می تواند، به طور شرعی و قانونی، دختر همسرش را به عقد نکاح دائم یا موقت خود درآورد.

در صورتی که مرد زنش را طلاق دهد آیا می تواند با دختر همسرش ازدواج کند؟

از دیگر سوالات رایج، در زمینه ازدواج با دختر همسر، این است که در صورتی که مرد، زنش را طلاق دهد، آیا می تواند با دختر همسرش ازدواج کند یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، باید به صدر و بند سه ماده 1047 قانونی مدنی، رجوع کنیم.

صدر ماده 1047 قانون مدنی و بند سوم آن، مقرر می دارد: "نکاح بین این اشخاص، به واسطه مصاهره، ممنوع دائمی است: ... 3) بین مرد با اناث، از اولاد زن، از هر درجه که باشد، ولو رضاعی، مشروط بر اینکه بین زن و شوهر، زناشویی واقع شده باشد." 

با در نظر گرفتن این ماده، می توان در پاسخ به این پرسش که در صورتی که مرد، زنش را طلاق دهد، آیا می تواند با دختر همسرش ازدواج کند یا خیر؟ گفت، ازدواج با دختر همسر، تنها در صورتی ممنوعیت دائمی قانونی دارد که میان زن و شوهر، آمیزش صورت گرفته باشد و طلاق و غیر طلاق، شرط این امر نیست.

در صورت وجود آمیزش، طلاق یا فوت همسر نیز بر طرف کننده ممنوعیت دائمی ازدواج، نخواهند بود و در غیر این صورت، یعنی در صورت عدم وقوع آمیزش جنسی، ازدواج مرد با دختر همسرش، بعد از طلاق مادر دختر یا فوت وی، جایز و قانونی و بلامانع است.

در چه صورتی مرد نسبت به دختر همسرش حرام ابدی می شود؟

برای پاسخ به این پرسش که در چه صورتی مرد به دختر همسرش، حرام ابدی می شود، باید به قانون مدنی، مراجعه کرد و با توجه به مواد آن و در نظر گرفتن برخی موانع نکاح، مواردی که مرد، نسبت به دختر همسرش، حرام ابدی می شود را بررسی کرد که این موارد، عبارتند از: 

وجود رابطه جنسی، میان مرد با مادر دختر

ازدواج با دختر همسر، زمانی که دختر، پیش از این، ازدواج کرده و اکنون، به سبب جدایی یا فوت شوهرش، در مدت عده وفات یا طلاق، به سر می برد؛ چراکه بودن در حالت عده، از موانع نکاح است. البته، حرام شدن طرفین، در چنین حالتی، در صورتی است که  آن ها، از ممنوعیت ازدواج در این ایام و همچنین، وجود عده، مطلع باشند ولیکن، باز هم، اقدام به این امر نمایند.

ازدواج با دختر همسر، در حالت احرام؛ چراکه بودن در حالت احرام، از موانع نکاح است. شایان ذکر می باشد، حرام شدن طرفین، در چنین حالتی نیز در صورتی بوده که آن ها، از ممنوعیت ازدواج در این ایام و همچنین، وجود حالت احرام، مطلع باشند ولیکن، باز هم، اقدام به این امر، یعنی، ازدواج با یکدیگر نمایند.

پس از پاسخ به این پرسش که در چه شرایطی، مرد به دختر همسرش، حرام ابدی می شود؟ در ادامه مقاله، قصد داریم، درباره، تاثیر رضایت زن بر ازدواج همسرش با دخترش، صحبت کنیم و بگوییم که چنین امری، شرط صحت ازدواج با دختر همسر، می باشد یا خیر.

آیا رضایت زن به ازدواج شوهر با دخترش تاثیری در صحت ازدواج دارد؟

رضایت زن، در ازدواج دوم همسر، از منظر قانونی، شرط صحت ازدواج نیست و ازدواج واقع شده در چنین شرایطی، صحیح و قانونی می باشد؛ اما، چنانچه مردی، بدون رضایت همسر اولش یا بدون داشتن حکم دادگاه، مبنی بر تجویز ازدواج، اقدام به ازدواج مجدد نماید، به زن، این حق داده می شود که به واسطه عسر و حرج ناشی از این امر، از دادگاه، تقاضای صدور حکم طلاق کند.

سوالی که مطرح می گردد، این است که در ازدواج با دختر همسر، با توجه به ویژه بودن شرایط چنین ازدواجی و ممنوعیت دائمی آن، در صورت وجود آمیزش جنسی میان زن و شوهر، آیا رضایت زن به ازدواج شوهر با دخترش، تاثیری در صحت ازدواج دارد یا خیر؟

در پاسخ به این پرسش، باید گفت، همانطور که گفتیم، رضایت زن، به طور کلی، تاثیری در صحت ازدواج دوم مرد، نداشته و ازدواج با دختر همسر نیز در صورت وجود شرایط قانونی و شرعی، از این قاعده مستثنی نیست، اما، ذکر این نکته، ضروری می باشد که در صورت وجود آمیزش جنسی، میان زن و شوهر و ممنوعیت دائمی ازدواج با دختر همسر، به این علت، اذن مادر دختر نیز بر طرف کننده چنین ممنوعیتی، نخواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ازدواج با دختر همسر در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ازدواج با دختر همسر پاسخ دهند.