اصلاح کردن سند ازدواج

اصلاح کردن سند ازدواج، در مواردی که اشتباهی در تنظیم آن، صورت گرفته یا اینکه بعد از تنظیم سند ازدواج، در مشخصات سجلی و هویتی یکی از طرفین، تغییری داده می شود، امکان پذیر می باشد. در این موارد، نحوه تغییر مندرجات سند ازدواج، بسته به مورد، از طریق مراجعه مستقیم به دفتر ازدواج مربوطه یا طرح دعوا در دادگاه حقوقی خواهد بود. 

از جمله اسناد رسمی که دریافت آن در مورد نکاح دائم، اجباری بوده، سند ازدواج است که با توجه به نظام نامه جدید دفاتر ثبت ازدواج و طلاق، در حال حاضر، به شکل الکترونیکی، تنظیم می گردد. اما، گاهی، در تنظیم سند ازدواج، اشتباهی رخ داده که نیازمند تصحیح می باشد. همچنین، گاه بعد از وقوع عقد ازدواج، زوجین، تصمیم می گیرند که شرایط عقد نکاح، همچون مهریه یا شروط دوازده گانه را تغییر داده و در نتیجه، برای اصلاح کردن سند ازدواج خود، اقدام نمایند. 

نکته ای که لازم است در این موارد، مورد توجه قرار گیرد، این مساله بوده که در تمام فروض بالا، اصلاح کردن سند ازدواج، امکان پذیر نبوده و در فروضی نیز که امکان تغییر این سند وجود داشته، اصلاح سند، تابع شرایط و روند مخصوص به خود می باشد.

با توجه به توضیحات فوق، در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ داده که آیا امکان اصلاح کردن سند ازدواج بعد از ثبت وجود دارد یا خیر؟سپس، شرایط، نحوه تغییر، مدارک و هزینه اصلاح کردن این سند، من جمله نوع الکترونیک آن را توضیح خواهیم داد.

آیا امکان اصلاح کردن سند ازدواج بعد از ثبت وجود دارد؟

در میان دو گروه اسناد رسمی و عادی، قانون گذار، با توجه به روند قانونی تنظیم اسناد رسمی، اعتبار ویژه ای را برای این گروه از اسناد، در نظر گرفته که اسناد عادی، فاقد آن می باشند. یکی از ویژگی های خاص اسناد رسمی، بحث نحوه تغییر و اصلاح کردن سند رسمی می باشد. از آنجا که مندرجات این اسناد، در دفاتر ثبت اسناد و املاک و دفاتر ثبت احوال نیز ثبت شده و از اعتبار بالایی، حتی در مقابل اشخاص ثالث برخوردار بوده، نحوه تغییر و اصلاح کردن این اسناد نیز دارای شرایط و روند به خصوصی می باشد.

یکی از اسناد رسمی که به وفور در کشور ما تنظیم می گردد ، سند ازدواج بوده که با توجه به نظام نامه جدید دفاتر ثبت ازدواج و طلاق، در حال حاضر، به شکل الکترونیکی، تنظیم شده و امروزه، شاهد تنظیم سند ازدواج الکترونیک، به جای اسناد ازدواج سنتی، در دفاتر ازدواج و طلاق می باشیم.

اما، در تنظیم سند ازدواج، من جمله سند ازدواج الکترونیک، نیز ممکن است همانند سایر اسناد رسمی، اشتباهی رخ داده که نیازمند تصحیح باشد. همچنین، گاه بعد از وقوع عقد ازدواج، زوجین، قصد تغییر شرایط عقد نکاح، همانند شروط دوازده گانه سند ازدواج یا همان شروط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج یا افزایش یا کاهش مهریه را داشته و در نتیجه، خواهان اصلاح کردن و تغییر سند ازدواج سنتی یا الکترونیکی خود می باشند.

در این موارد، این سوال، مطرح می گردد که آیا امکان اصلاح کردن سند ازدواج بعد از ثبت وجود دارد؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ، نحوه تغییر و اصلاح کردن سند ازدواج، من جمله سند ازدواج الکترونیک، به چه صورت می باشد؟ در پاسخ به این سوال که که آیا امکان اصلاح کردن سند ازدواج بعد از ثبت وجود دارد؟ باید گفت که تغییر و اصلاح کردن سند ازدواج، در موارد مختلفی، مورد نظر طرفین بوده که از نظر قانونی، گاهی امکان پذیر و گاهی غیر ممکن می باشد. با این توضیح که:

گاه، اشتباهی در تنظیم سند ازدواج رخ داده؛ مانند اینکه نام خانوادگی زوج، به صورت اشتباه در سند ازدواج قید می شود؛ یا اینکه، بعد از تنظیم سند ازدواج، در مشخصات سجلی و هویتی یکی از طرفین، تغییری داده می شود؛ به عنوان مثال، نام کوچک زوجه، تغییر می یابد. در این موارد، اصلاح کردن سند ازدواج، من جمله، سند ازدواج الکترونیک، امکان پذیر بوده که نحوه تغییر آن، بسته به مورد، تابع مقررات مربوطه می باشد.

گاهی، پس از تنظیم سند ازدواج، زوجین، قصد داشته تا شروط 12 گانه سند ازدواج را تغییر داده، شرطی را اضافه کرده و یا حذف نمایند. مانند اینکه، زوجه قصد دارد که شرط حق طلاق در صورت اعتیاد زوج که در هنگام انعقاد عقد نکاح، توسط وی امضا نشده بود را به شروط سند ازدواج اضافه کند. در این مورد، اصلاح کردن سند ازدواج، امکان پذیر نبوده، اما روند تغییر شرایط ازدواج، ممکن و از طرق دیگر، قابل انجام می باشد.

در برخی مواقع نیز، مساله افزایش یا کاهش مهریه مندرج در سند ازدواج، مورد درخواست زوجین می باشد. تا پیش از سال 1388، به موجب بند (ب) از قسمت 151 بخشنامه های ثبتی که مقرر می داشت: « چنانچه به علل مختلف، مرد در مقام افزایش مهریه زن برآید، این عمل باید به موجب اقرارنامه رسمی صورت گیرد که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد» امکان تغییر دادن مهریه، توسط زوجین، وجود داشت، اما این تغییر باید در اقرارنامه جداگانه ای در دفاتر اسناد رسمی، انجام می گرفت.

اما در حال حاضر، با توجه به رای وحدت رویه شماره 488 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، این امکان نیز از زوجین، گرفته شده و تغییر و اصلاح کردن میزان مهریه، ولو با اقرارنامه در دفاتر اسناد رسمی نیز امکان پذیر نمی باشد. 

شرایط اصلاح کردن سند ازدواج

اصلاح کردن سند ازدواج، من جمله سند ازدواج الکترونیک، دارای فرض های مختلفی بوده و همانطور که در بخش قبل، توضیح داده شد،  تغییر این سند، تنها در فروض خاصی، امکان پذیر است که دارای شرایط و نحوه تغییر مخصوص به خود می باشد. در ادامه، فروض مزبور و شرایط اصلاح کردن سند ازدواج، بعد از وقوع عقد نکاح و ثبت سند در این فروض، توضیح داده شده است.
در مواردی که اشتباهی در تنظیم سند ازدواج رخ داده؛ مانند اینکه نام پدر زوجه، به صورت اشتباه در سند ازدواج قید می شود؛ یا اینکه، بعد از تنظیم سند ازدواج، در مشخصات سجلی و هویتی یکی از طرفین، تغییری داده می شود؛ به عنوان مثال، نام خانوادگی شوهر، تغییر می یابد. در این موارد، شرایط اصلاح کردن سند ازدواج، عبارتند از:

حضور زوجین در دفتر ازدواج تنظیم کننده سند ازدواج.

ارائه اسناد مثبته اشتباه در تنظیم سند ازدواج؛ مانند اینکه اگر نام پدر زوجه، به صورت اشتباه در سند ازدواج قید شده، شناسنامه و کارت ملی زوجه و پدر وی ارائه شود.

ارائه حکم رسمی دادگاه، در مواردی که در مشخصات سجلی و هویتی یکی از طرفین، تغییری داده می شود؛ به عنوان مثال، نام خانوادگی شوهر، تغییر می یابد.

ارائه مدارک هویتی طرفین، شامل کارت ملی و شناسنامه و سند ازدواج.

ارائه درخواست تغییر و اصلاح سند ازدواج، به دفتر تنظیم کننده سند.

ارائه مدارک لازم، برای اصلاح کردن سند ازدواج، تنها شرط تغییر این سند نبوده و اصلاح آن، مستلزم انجام مراحل و روند مخصوص به خود می باشد. در بخش بعد، به توضیح نحوه و مراحل اصلاح کردن سند ازدواج می پردازیم.

نحوه و مراحل اصلاح کردن سند ازدواج

در مواردی که امکان اصلاح کردن سند ازدواج یا همان قباله ازدواج برای زوجین وجود داشته، لازم است تا روند قانونی تغییر این سند، توسط متقاضی طی گردد، چرا که تغییر مندجات سند ازدواج، به عنوان یک سند رسمی، صرفا با طی شدن روند قانونی مربوطه، امکان پذیر می باشد. نحوه تغییر و مراحل اصلاح کردن سند ازدواج، طبق توضیحات زیر می باشد:

در مواردی که اشتباهیی در تنظیم سند ازدواج رخ داده. مانند اینکه نام خانوادگی زوج، به صورت اشتباه در سند ازدواج قید می شود؛ لازم است تا زوجین، با در دست داشتن مدارک لازم، برای ثبت درخواست اصلاح کردن سند ازدواج، به دفتر تنظیم کننده سند، به نحو حضوری، مراجعه نمایند.

چنانچه، در این موارد، سردفتر ازدواج و اداره ثبت، از اصلاح کردن سند ازدواج خودداری کنند، متقاضی می تواند با ثبت دادخواست اصلاح سند ازدواج در دفاتر خدمات قضایی، الزام سردفتر و اداره ثبت را به اصلاح سند، از دادگاه حقوقی، درخواست نماید.

اما در فرضی که بعد از تنظیم سند ازدواج، در مشخصات سجلی و هویتی یکی از طرفین، تغییری داده می شود؛ به عنوان مثال، نام کوچک زوجه، تغییر می یابد. ابتدا، باید با طرح دعوا در محکمه، حکم قطعی، اخذ شده و سپس، دارنده حکم ، با در دست داشتن مدارک لازم، درخواست خود را به دفتر تنظیم کننده سند ازدواج، ارائه دهد.

همچنین، در فروضی که مانند تغییر شروط 12 گانه سند ازدواج، اصلاح، برای زوجین، امکان پذیر بوده و بر خلاف مهریه، تغییر آن، ممنوع نمی باشد، اما این اصلاح، قابل درج در سند ازدواج نبوده، زوجین می توانند با حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی، شروط مدنظر خود یا حذف یا تغییر در آن ها را ضمن تنظیم سند رسمی اقرارنامه، مکتوب نمایند.

مدارک لازم برای اصلاح کردن سند ازدواج

اصولا، در مواقعی که درخواستی به یک مرجع رسمی داده می شود، لازم است تا متقاضی، مدارک مربوط به درخواست خود را نیز به آن مرجع، ارائه نماید. به عنوان مثال، در ثبت دادخواست و ارجاع آن به دادگاه حقوقی، ضمائم دادخواست نیز به عنوان مدارک اثبات کننده ادعای خواهان، باید پیوست دادخواست شود. 
درخواست اصلاح کردن سند ازدواج، من جمله سند ازدواج الکترونیک نیز از این قاعده، مستثنی نبوده و لازم است تا در زمان ارائه درخواست به دفتر ازدواج، مدارک لازم نیز ضمیمه آن، به دفتر ازدواج ارائه شود که این مدارک، عبارتند از:

کارت ملی و شناسنامه زوجین

سند ازدواج

حکم قطعی دادگاه( در مواردی که درخواست تغییر سند، مستند به حکم دادگاه باشد)

ثبت ازدواج دائم و موقت در دفترخانه های ثبت ازدواج و طلاق، نیازمند ارائه مدارکی همچون شناسنامه، کارت ملی، اجازه پدر برای ازدواج خانم های دوشیزه و معرفی شهود می باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.

هزینه اصلاح کردن سند ازدواج

یکی از مسائل مهمی که در رابطه با نحوه تغییر سند ازدواج، برای متقاضیان آن، مطرح بوده، بحث مساله مالی این درخواست و هزینه اصلاح کردن این سند می باشد. لذا، در این بخش، به توضیح هزینه اصلاح کردن سند ازدواج می پردازیم. 

اصلاح کردن سند ازدواج الکترونیک

ثبت الکترونیک ازدواج، از سال 1400 در دفاتر ازدواج در کشور ما اجرایی شده است که به موجب آن، پس از ثبت ازدواج، توسط سردفتر در سامانه مربوطه، اثر انگشت زوجین، در سامانه و به صورت الکترونیکی ثبت شده و سند تک برگی ازدواج، برای آنها صادر می گردد. 

شایان ذکر است از این پس سند تک برگ جای سند دفترچه ای را خواهد گرفت و خروجی هرگونه واقعه ازدواجی به صورت سند الکترونیک خواهد بود، به این شکل که پس از ثبت ازدواج در دفاتر ازدواج، فایل یا لینکی در اختیار زوجین قرار می گیرد که محتوای سند ازدواج در آن قابل رویت خواهد بود. این امر باعث می شود افراد در هر زمان به سند ازدواج خود دسترسی داشته باشند. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اصلاح کردن سند ازدواج در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اصلاح کردن سند ازدواج پاسخ دهند.