عملیات بازار باز

عملیات بازار باز بانکی، به بانک مرکزی، جهت رسیدن به اهداف خود، در رابطه با کنترل تورم و نرخ بهره ها در کشور ایران، از طریق معاملات اوراق بهادار، کمک می کند. همچنین، تاثیر و نحوه عملکرد آن، در سیستم بانکداری، به این صورت بوده که تحولی اساسی در بازار پولی، ایجاد کرده است.

در سال های اخیر، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، دولت و همچنین، دیگر بانک ها، در راستای اجرای سیاست های مالی و مدیریت نرخ های سود های بانکی، جهت کنترل تورم، تلاش کرده اند تا با خرید و فروش گروه خاصی از اوراق بهادار، حجم نقدینگی موجود در اقتصاد کشور را کنترل نمایند. یکی از این سیاست ها، عملیات بازار باز می باشد.

در واقع، عملیات بازار باز، کمک می کند تا بانک مرکزی، از طریق معاملات اوراق بهادار، برای رسیدن به اهداف سیاست های مالی خود، در خصوص کنترل تورم و همچنین، نرخ بهره ها در کشور ما، اقدام نموده که این عملیات، یکی از مهم ترین اجزای سیاست های بانکداری جمهوری اسلامی ایران، می باشد.

حال، با توجه به اهمیت اجرای طرح عملیات بازار باز بانکی، در سیستم بانکداری کشور ایران، در ادامه، در خصوص اینکه عملیات بازار باز بانکی چیست و همچنین، تاثیر و نحوه عملکرد آن، در سیاست های پولی و اقتصادی کشور، توضیحات لازم آورده شده است.

عملیات بازار باز چیست ؟

مقدمات عملیات بازار باز، در اقتصاد کشور ما، از سال 1397، فراهم شده و از اوایل سال 1399، به مرحله اجرا درآمد. این عملیات بانکی، به این صورت اجرا می شود که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، با هدف مدیریت ذخایر پولی، اقدام به خرید و فروش گروه خاصی از اوراق بهادار می کند و با توجه به اینکه بانک مرکزی، از قدرت بالایی جهت عرضه پول، برخوردار است، می بایست، برای کنترل حجم نقدینگی، در سیستم بانکداری کشور، دارای برنامه ریزی خاصی نیز باشد.

در واقع اجرای عملیات بازار باز، یعنی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، می تواند اوراق بهادار خاص را خریداری نموده و سپس، به فروش برساند و همچنین، دیگر بانک های کشور ایران نیز، می توانند جهت مشارکت با بانک مرکزی، به خرید و فروش این اوراق اقدام نمایند.

همچنین، از آنجایی که اصلی ترین ابزار عملیات بازار باز، نرخ بهره است، یکی از اهداف اصلی عملیات بازار باز بانکی نیز، مدیریت نرخ بهره کوتاه مدت بازار های بین بانکی می باشد که هدف آن، ایجاد تعادل برای تورم است. لازم به ذکر است، تعیین بازه بین کمترین و بیشترین نرخ بهره بانکی نیز، بسیار مهم می باشد.

افرادی که قصد دارند، از انواع تسهیلات بانکی، بهره مند شوند، می بایست ابتدا، در رابطه با طرح های تسهیلاتی ارائه شده توسط بانک های مختلف کشور، مطالعه داشته باشند. برای راهنمایی بیشتر در رابطه با انواع وام ها بانکی، به لینک زیر مراجعه نمایید.

عملکرد عملیات بازار باز

در بخش قبل، در رابطه با اینکه عملیات بازار باز بانکی چیست، توضیح دادیم؛ حال، در این قسمت، قصد داریم در خصوص نحوه عملکرد بازار باز بانکی، در سیستم بانکداری، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در رابطه با عملکرد عملیات بازار باز، توضیحات لازم آورده شده است.

در زمان اجرای سیاست ‌های پولی، می توان از ابزار های مستقیم و همچنین، غیر مستقیم، استفاده کرد که لازم به ذکر است عملیات بازار باز بانکی نیز، یکی از ابزار های جدید سیاست های پولی، محسوب می شود. لذا، در ادامه، به توضیح ابزار های مستقیم و غیر مستقیم و همچنین، نحوه عملکرد عملیات بازار باز، برای اجرای سیاست گذاری های مالی، در اقتصاد کشور، می پردازیم.

ابزار های مستقیم، از جمله ابزارهایی می باشند که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از طریق آن ها، بانک ‌ها را به سمت نرخ و همچنین، حجم تسهیلات مد نظر خود، راهنمایی می کند و این امر، نیازمند نظارت پر قدرتی، از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی می باشد.

بانک مرکزی، در ابزار های غیر مستقیم، به صورت دستوری عمل نمی کند و در واقع، با توجه به ساختار بازار و جریان عرضه و تقاضا در آن، فرآیند های پولی را مدیریت می کند. همچنین، لازم به ذکر است که در اصل، عملیات بازار باز بانکی، از طریق سپرده ها و تسهیلات قانونی، ابزار های سیاست گذاری پولی غیر مستقیم را تشکیل می دهد.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به وسیله عملیات بازار باز، بانک‌ ها را به سمت اهداف خود هدایت نموده و به عبارت دیگر، بازار باز بانکی، ابزاری است که بانک مرکزی، با استفاده از آن، برای مدیریت نرخ سود، در بازار بین بانکی، به یکی از هدف های اصلی خود که کنترل تورم می باشد، می رسد.

افرادی که قصد دارند، از سپرده های مختلف بانکی، استفاده کنند، می بایست ابتدا، در رابطه با انواع سپرده ها، در بانک ها، آگاهی لازم را داشته باشند. برای راهنمایی بیشتر در رابطه با انواع سپرده بانکی، به لینک زیر مراجعه نمایید.

تاثیر عملیات بازار باز

در بخش قبل، در رابطه با نحوه عملکرد عملیات بازار باز بانکی، توضیح دادیم؛ حال، در این بخش، قصد داریم در خصوص تاثیر عملیات بازار باز بانکی، در سیستم بانکداری کشور ایران، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در رابطه با تاثیر عملیات بازار باز، توضیحات لازم آورده شده است.

با توجه به اینکه عملیات بازار باز، از بکارگیری فرآیند پول سازی، از منبع تامین کسری بودجه دولت، پیشگیری می ‌کند و همچنین، در بازار های بین بانکی، برای کاهش نوسانات و مدیریت نرخ سود، می پردازد، این امر، سبب کاهش مراجعه به بانک مرکزی و کنترل رشد اولیه برای پول سازی می‌ شود.

بازار باز بانکی نیز، در صورت عمیق ‌تر شدن بازار اوراق بدهی، قابلیت این را دارد که تحولی موثر، در بازار پول و وضعیت شاخص ‌های اقتصادی کشور، ایجاد نماید.

همچنین، با توجه به اینکه وجود تورم بالا، در کشور ایران، سبب بالا رفتن حجم نقدینگی، در اقتصاد شده، عملیات بازار باز، می تواند ابزار مناسبی، جهت مدیریت تورم و نقدینگی، در کشور ایران، در این شرایط بحرانی باشد.

از دیگر تاثیرات عملیات بازار باز، در سیستم بانکداری، این است که با آغاز اجرای طرح عملیاتی بازار باز بانکی، کشف قیمت ها و همچنین، نرخ‌ ها، بهتر صورت می گیرد.

افرادی که قصد دارند، با استفاده از چک های بانکی، اقدام به انجام معاملات مالی نمایند، در ابتدا می بایست، با انواع چک ها در سیستم بانکداری، آشنایی داشته باشند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با انواع چک های بانکی، به لینک زیر مراجعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد عملیات بازار باز در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. همچنین، کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوق تجاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عملیات بازار باز پاسخ دهند.