توقیف حساب مشترک

حساب مشترک، یک نوع حساب بانکی بوده، که به موجب آن، دو یا چند نفر، اقدام به افتتاح یک حساب بانکی کرده و درصد سهم مالکیت هر یک از شرکا در حساب مورد نظر، مشخص می باشد. نحوه توقیف حساب مشترک، بدین صورت بوده که توقیف، صرفا تا سقف سهم بدهکار در حساب، امکان پذیر می باشد. 

حساب بانکی، از جمله اموالی بوده که امکان توقیف آن، جهت دریافت طلب، امکان پذیر می باشد. بنابراین، خواهان، محکوم له(کسی که حکم دادگاه، به نفع وی صادر شده) و طلبکار سند لازم الاجرا می توانند، جهت تامین و دریافت طلب خود، حساب های بانکی خوانده، محکوم علیه(کسی که حکم دادگاه، به ضرر وی صادر شده) را از طریق اجرای احکام دادگاه یا ثبت محل، توقیف نمایند.

یکی از انواع حساب بانکی، حساب مشترک می باشد. حساب مشترک، یک نوع حساب بانکی بوده، که در آن، دو یا چند نفر، اقدام به افتتاح یک حساب بانکی کرده و درصد سهم مالکیت هر یک از شرکا در حساب مورد نظر، مشخص می باشد. از آنجا که بر خلاف سایر حساب های بانکی، در حساب مشترک، علاوه بر بدهکار، شخص دیگری نیز دارای حق بوده، نحوه توقیف آن، متفاوت از سایر حساب ها می باشد. 

لذا با توجه به اهمیت تحلیل مقررات حاکم بر توقیف این حساب، در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ داده که  آیا توقیف حساب مشترک امکان پذیر است؟ سپس، نحوه توقیف، سقف مبلغ قابل بازداشت و نکات مربوط به آن را توضیح داده و در پایان نیز به بررسی پاسخ این سوال، خواهیم پرداخت که آیا امکان توقیف حساب مشترک برای وصول مهریه وجود دارد یا خیر. 

آیا توقیف حساب مشترک امکان پذیر است؟

پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهیم که آیا توقیف حساب مشترک امکان پذیر است و سپس، نحوه توقیف حساب مشترک، سقف و نکات آن را بررسی نماییم، لازم است تا کمی در مورد مفهوم و انواع توقیف، توضیح داده و پس از تعریف حساب مشترک، در نهایت، به این سوال، پاسخ دهیم که آیا توقیف حساب مشترک امکان پذیر است یا خیر. 

یکی از مفاهیم حقوقی مهم و پرکاربرد، در نظام حقوقی کشور ما، مفهوم توقیف اموال می باشد. توقیف اموال، مساله ای است که در بحث های آیین دادرسی و اجرای احکام مطرح شده و به طور کلی، در سه مورد، انجام می گیرد:

درخواست تامین خواسته از دادگاه: خواهان می تواند پیش از ارائه دادخواست دعوای اصلی به دادگاه، همزمان با ارائه ددخواست یا پس از ارائه آن و در جریان دعوا، از دادگاه بخواهد که معادل خواسته وی را از اموال خوانده توقیف کرده تا در صورت صدور حکم به نفع خواهان، حکم دادگاه، از محل مال توقیف شده، اجرا گردد.

درخواست اجرای رای از اجرای احکام دادگاه: هنگامی که رایی در قالب حکم به نفع خواهان و به ضرر خوانده، صادر می گردد، خوانده محکوم علیه، ملزم به اجرای مفاد رای می باشد. حال چنانچه، خوانده از اجرای رای خودداری کند، خواهان می تواند با تشکیل پرونده اجرایی و از طریق واحد اجرای احکام دادگاه، برای توقیف اموال خوانده و اجرای حکم از محل اموال توقیف شده، با رعایت مقررات مستثنیات دین اقدام نماید.

درخواست توقیف اموال از اجرای ثبت: هنگامی که ذی نفع یک سند مالی لازم الاجرا، همچون چک، برای اجرای سند، به جای دادگاه، به اداره ثبت مراجعه می کند، این امکان را داشته تا با معرفی اموال متعهد، برای توقیف آن اموال و وصول طلب درج شده در سند مالی، اقدام کند.

یکی از اموالی که در جریان هر یک از اقسام توقیف های فوق، قابل بازداشت بوده، حساب بانکی افراد می باشد. بنابراین، خواهان، محکوم له(کسی که حکم دادگاه، به نفع وی صادر شده) و طلبکار سند لازم الاجرا می توانند، جهت تامین و دریافت طلب خود، حساب های بانکی خوانده، محکوم علیه(کسی که حکم دادگاه، به ضرر وی صادر شده) را از طریق اجرای احکام دادگاه یا ثبت محل، توقیف نمایند.

یکی از انواع حساب بانکی، حساب مشترک می باشد. حساب مشترک، یک نوع حساب بانکی بوده، که در آن، دو یا چند نفر، اقدام به افتتاح یک حساب بانکی کرده و با مشخص کردن درصد سهم مالکیت هر یک از شرکا در حساب مورد نظر، امکان برداشت انفرادی یا به اتفاق از آن حساب را برای خود فراهم می نمایند.

به عنوان مثال، سه شریک تجاری، یک حساب مشترک را در بانک باز کرده و با توجه به روابط مالی میان خود، در فرم افتتاح حساب، درصد سهم دو شریک را 40 و سهم یکی از شرکا را 20 در نظر گرفته و امکان برداشت از این حساب را نیز صرفا با امضا دو شریک، پیش بینی می کنند.

پس از پاسخ به این سوال که آیا توقیف حساب مشترک امکان پذیر است، در بخش های بعد، ابتدا، به توضیح نحوه توقیف حساب مشترک پرداخته؛ سپس در ادامه، سقف و حداکثر مبلغ توقیف و نکات مربوط به آن را توضیح خواهیم داد.

نحوه توقیف حساب مشترک

هنگامی که خواهان، محکوم له(کسی که حکم، به نفع وی صادر شده) یا ذی نفع سند مالی لازم الاجرا، نظیر چک، تصمیم به توقیف حساب مشترک می گیرد، لازم است تا روند مربوط به نحوه توقیف حساب مشترک، از جمله مقررات مربوط به سقف توقیف و نکات مربوط به آن را رعایت کرده تا در جریان توقیف حساب مشترک، با مشکل و مانع قانونی مواجه نشود. 

از آنجا که توقیف حساب مشترک، در سه مورد آن، یعنی درخواست تامین خواسته از دادگاه، درخواست اجرای رای از اجرای احکام دادگاه و درخواست توقیف اموال از اجرای ثبت، دارای نکات و نحوه متفاوت بوده، ما نیز در این بخش، نکات و نحوه توقیف حساب مشترک را در سه قسمت جداگانه، توضیح خواهیم داد.

درخواست تامین خواسته از دادگاه: نحوه توقیف حساب مشترک، در مورد درخواست تامین خواسته، همچون تامین خواسته چک، بدین صورت بوده که خواهان می تواند پیش از تقدیم دادخواست دعوای اصلی، همزمان با آن یا پس از ارائه دادخواست اصلی، برای درخواست توقیف حساب مشترک، اقدام نماید.

نکته ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد، این مساله بوده که اگر درخواست توقیف حساب مشترک، قبل از تقدیم دادخواست اصلی به دادگاه داده شده ودادگاه، قرار توقیف یا تامین را صادر نماید، خواهان صرفا 10 روز مهلت داشته تا دادخواست دعوای اصلی را هم به دادگاه تقدیم کند، در غیر این صورت، توقیف حساب مشترک، لغو خواهد شد.

درخواست اجرای رای از اجرای احکام دادگاه: نحوه توقیف حساب مشترک، در مورد درخواست اجرای رای از اجرای احکام دادگاه، بدین صورت بوده که پس از صدور رای قطعی و ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه و خودداری وی از اجرای رای دادگاه، خواهان یا محکوم له، باید برای تشکیل پرونده اجرایی ، اقدام نماید.

پس از تشکیل پرونده اجرایی، خواهان می تواند با اخذ نامه توقیف از اجرای احکام دادگاه و ارائه نامه به شعبه ای که محکوم علیه در آن، حساب بانکی مشترک داشته، برای توقیف حساب مشترک، تا سقف قانونی، اقدام نماید.

درخواست توقیف اموال از اجرای ثبت: مطابق مقررات نحوه توقیف حساب مشترک و نکات مربوط به آن، ذی نفع یک سند مالی لازم الاجرا، به منظور اجرای سند از طریق واحد اجرای اداره ثبت، ابتدا باید با مراجعه به اداره ثبت مربوطه، برای تشکیل پرونده اجرایی، اقدام نماید.

در مرحله بعد، اجراییه به متعهد و بدهکار سند، ابلاغ شده و 10 روز برای اجرای مفاد آن و پرداخت بدهی، به وی مهلت داده می شود. در صورت عدم انجام تعهد، طلبکار می تواند درخواست خود، برای توقیف حساب مشترک بدهکار را به مامور اجرای ثبت ارائه کرده تا پس از استعلام از بانک و تایید مساله، دستور توقیف حساب مشترک، صادر گردد.

سقف توقیف حساب مشترک

حساب مشترک، یک نوع حساب بانکی بوده، که در آن، دو یا چند نفر، اقدام به افتتاح یک حساب بانکی کرده و با مشخص کردن درصد سهم مالکیت هر یک از شرکا در حساب مورد نظر، امکان برداشت انفرادی یا به اتفاق از آن حساب را برای خود فراهم می نمایند.

همانطور که ملاحظه می شود، در یک حساب مشترک، علاوه بر بدهکار، شخص یا اشخاص دیگری نیز دارای حق مالکیت بر وجوه موجود در حساب بوده و در نتیجه، حق برداشت وجه از آن حساب را خواهند داشت.

بنابراین، چنانچه قرار باشد که تمام حساب مشترک، به منظور اجرای قرار تامین خواسته یا حکم داگاه و یا دستور اجرای ثبت، توقیف شود، این مساله، به حقوق سایر شرکای حساب مشترک، لطمه زده و لذا، لازم است تا در نحوه توقیف حساب مشترک، سقف مبلغ قابل توقیف، مشخص شده و نکات مربوط به آن، رعایت گردد.

نکات مربوط به توقیف حساب مشترک 

توقیف حساب مشترک باید با توجه به مقررات مربوط به نحوه توقیف حساب مشترک و سقف مبلغ قابل توقیف، انجام گیرد. اما در رابطه با توقیف حساب مشترک، لازم است تا یک سری از نکات نیز مورد توجه درخواست کننده توقیف، قرار گرفته تا در روند انجام آن، با مشکلی مواجه نشود. لذا، در این بخش به توضیح نکات مربوط به توقیف حساب مشترک، می پردازیم.

یکی از مهم ترین نکات مربوط به توقیف حساب مشترک، این نکته بوده که توقیف این نوع از حساب، صرفا تا میزان سهم بدهکار در حساب مشترک، امکان پذیر می باشد. بنابراین، ولو اینکه شریک بدهکار در حساب، همسر، فرزند یا پدر و مادر وی باشند، باز هم توقیف مازاد بر سقف ،امکان پذیر نخواهد بود.

در توقیف حساب مشترک در رابطه با درخواست تامین خواسته از دادگاه، اصولا لازم است تا ابتدا، قرار تامین خواسته، به بدهکار ابلاغ شده و سپس، توقیف، انجام گیرد. با این وجود، چنانچه ابلاغ قرار به خوانده، موجب تضییع خواسته شده، مانند اینکه بدهکار، حساب مشترک را خالی نماید، این امکان وجود داشته تا پیش از ابلاغ و اطلاع بدهکار، برای توقیف حساب مشترک، اقدام نمود.

از دیگر نکات مربوط به توقیف حساب مشترک، این نکته بوده که در صورت توقیف حساب مشترک، بانک موظف است که تا میزان توقیف شده سهم بدهکار، اقدامات قانونی برای مسدودی حساب تا سقف مقرر را انجام داده و سپس، سهم سایر شرکا را در حساب مشترک، به آنها پرداخت کند.

آیا امکان توقیف حساب مشترک برای وصول مهریه وجود دارد؟

یکی از دعاوی که به وفور در سیستم قضایی کشور ما مطرح شده، دعاوی مربوط به مهریه می باشد. در این دعاوی، برابر قانون جدید مهریه، زن، موظف است تا ابتدا از طریق اجرای ثبت، برای توقیف و فروش اموال شوهر اقدام نموده و در صورتی که در این مرحل، مالی از شوهر به دست نیاید، با اخذ گواهی از ثبت، برای تقدیم دادخواست مهریه به دادگاه خانواده، اقدام کند.

از آنجا که زنان نیز مانند سایر طلبکاران، حق توقیف اموال شوهر خود را در جهت تسهیل و تسریع اجرای حق خود و دریافت مهریه را داشته، ممکن است این سوال، مطرح شود که آیا امکان توقیف حساب مشترک، به عنوان اموال قابل توقیف بابت مهریه، برای وصول مهریه، وجود دارد؟

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد توقیف حساب مشترک در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون توقیف حساب مشترک پاسخ دهند.