جان هر انسان بزرگترین موهبتی است که خداوند در اختیار او قرار داده است از این رو آسیب به آن و یا گرفتن آن همواره در طول تاریخ نکوهیده بوده است . همه ما داستان هابیل و قابیل را شنیده ایم . داستانی که از اولین جرم رخ داده بر روی زمین خبر می دهد و خداوند در قرآن آن را نکوهش می کند . مردم در همه زمان ها از گرفتن جان دیگری تحت تاثیر قرار می گرفته برای مرتکب آن مجازات تعیین کرده اند . در همه ادیان و حتی در عهد باستان نیز قتل و کشتن دیگری امری ناپسند بوده است . در حال حاضر نیز قوانین همه ادیان و ملت ها برای جرم قتل مجازات تعیین کرده اند ؛ اما انچه درباره قتل باید در نظر گرفت شکل رخ دادن و قصد مرتکب آن است . گاهی کسی با هدف و کینه توزی اقدام به این کار می کند و گاهی کشته شدن فردی صرفا نتیجه یک اشتباه بوده است و مرتکب ابدا قصد چنین کاری را نداشته است . توجه به این نکته قانون گذار را در اجرای عدالت یاری می کند . در قانون مجازات اسلامی 92 ، قانون گذار قتل را به سه دسته تقسیم کرده است . از این رو در این مقاله به بررسی اقسام قتل از جمله قتل عمد ، قتل شبه عمد و قتل خطاء محض می پردازیم .

قتل عمد

قتل عمد یکی از موارد جرم عمدی است . قتل عمد به معنای کشتن غیر قانونی یک انسان زنده با تصمیم و اراده قبلی است مثل اینکه کسی نقشه قتل دیگری بکشد و بر اساس آن اقدام به کشتن فرد مورد نظرش کند . قتل عمد انواع مختلفی را شامل می شود و دامنه گسترده ای دارد از جمله خفه کردن دیگری ، چاقو زدن ، کشتن با اسلحه ، فرو بردن سر کسی در آب ، تزریق و انواع مختلف دیگری . نکته مهم در همه این موارد این است که قاتل باید از قبل قصد و اراده انجام این کار را داشته است و به اصطلاح قصد عملی کردن نقشه هایش را دارد . 
مجازات قتل عمد ، در صورت وجود شرایط لازم قصاص است . 

قتل شبه عمد

تصور کنید کسی معلمی ، شاگردش را با هدف تادیب و تربیت کردن کتک بزند ولی این کار او باعث شود که کودک بمیرد . کودک بر اثر ضرب و شتم معلم فوت کرده است اما معلم قصد کشتن او را نداشته است . به این نوع قتل ، قتل شبه عمد می گویند . در واقع قتل شبه عمد ، قتلی است که قاتل تنها در عمل قصد داشته ولی قصد کشتن دیگری را نداشته است ؛ در مثالی که زده شد معلم ، شاگرد را کتک زده است اما قصد کشتن او را نداشته است . 

 

 

نکته مهم : قتل در صورتی شبه عمد محسوب می شود که وسیله مورد استفاده برای آن قتاله و کشنده نباشد مثلا زدن با خط کش نوعا موجب کشتن نمی شود اما زدن با چاقو نوعا موجب کشتن می شود . بنابراین حتی اگر مرتکب بگوید من با چاقو زدم اما قصد کشتن نداشتن ، قتل عمد محسوب می شود . 
به طور کلی برای تشخیص قتل شبه عمد می توان گفت در صورتی که مرتکب بر اثر تقصیر یا جهل به موضوعی و یا اینکه قصد کشتن نداشته است ، فردی را بکشد ، قتلش شبه عمد محسوب می شود و مجازات آن پرداخت دیه و مجازات تعزیری ( معمولا حبس ) است . 

 

قتل خطاء محض

قتل خطاء محض همانطور که از نام آن بر می آید ناشی از یک خطای کامل است . در واقع در قتل خطاء محض مرتکب نه در عمل و نه در نتیجه قصد کشتن دیگری را ندارد . مثل وقتی که کسی به سمت پرنده ای شلیک می کند ولی تیر به یک انسان اصابت می کند . البته باید دقت کرد مرتکب در این حالت در شلیک کردن دچار تقصیر نشده باشد و احتمال اینکه تیر به یک انسان بخورد ندهد . یا مثلا کسی که در حالت بیهوشی مرتکب جرمی می شود یا اینکه جرم توسط کودک صغیری انجام شود . 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع قتل ، به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع قتل پاسخ دهند .

 

 

---

نظرات کاربران