در نظام حقوقی ایران، دو نوع ازدواج دائم و موقت به رسمیت شناخته شده اند. ازدواج موقت برای آن که به صورت صحیح منعقد گردد، باید دارای دو شرط تعیین مدت و مهریه مشخص باشد. در قانون ایران، لزومی به ثبت ازدواج موقت نیست، مگر موارد استثنایی که قانون آنها را تصریح کرده است.

صیغه موقت، معمولا به صورت شفاهی و بدون آن که ثبت گردد ،به صورت پنهانی، منعقد می شود؛ اما، این موضوع، ممکن است زوجین را با چالش هایی، همچون اثبات ازدواج برای دریافت شناسنامه برای فرزندان مواجه نماید. بنابراین، بهتر است زوجین ازدواج موقت خود را در دفترخانه به ثبت برسانند که برای ثبت آن، ارائه مدارکی، الزامی می باشد.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله قصد داریم، در ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که شرایط صیغه موقت در دفترخانه چیست؟ سپس در ادامه، مدارک لازم برای صیغه موقت در دفترخانه را بیان کرده و در نهایت آثار آن را بررسی کنیم. اگر در خصوص این موضوع سوالاتی دارید، در این مقاله همراه ما باشید.

شرایط صیغه موقت در دفترخانه چیست

صیغه موقت، یکی از اقسام نکاح در نظام حقوقی ایران است که به تبعیت از فقه، این نوع از ازدواج به رسمیت شناخته شده است. نکاح دائم، به موجب قانون حمایت خانواده مصوب 1392 باید ثبت گردد، در غیر این صورت، برای مرد به دلیل عدم ثبت نکاح، در قانون، مجازات حبس تعیین شده است. در خصوص ثبت ازدواج موقت در دفترخانه، قانون، اصولا آن را الزامی ندانسته است، اما تحت شرایطی استثنایی، ثبت ازدواج موقت نیز الزامی می باشد.

به موجب ماده21 قانون حمایت خانواده 1391: " نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، در جهت محوریت و استواری روابط خانوادگی، نکاح دائم را که مبنای تشکیل خانواده است، مورد حمایت قرار می‌ دهد. نکاح موقت نیز تابع موازین شرعی و مقررات قانون مدنی است" موارد الزام به ثبت ازدواج موقت یا صیغه، شامل موارد ذیل می باشد:

باردارشدن زوجه: زیرا، در این حالت، لازم است که مادر برای فرزند خود شناسنامه دریافت کند، که از طریق ثبت صیغه موقت در دفترخانه، به راحتی می تواند نسبت به این امر اقدام نماید.

 توافق طرفین: ممکن است، طرفین توافق کرده باشند، که ازدواج موقت آنها به ثبت برسد

 شرط ضمن عقد: اگر زوجین، ضمن عقد موقت خود، شرط کرده باشند که ازدواج موقت آنها به ثبت برسد، در این حالت نیز، ثبت آن در دفترخانه الزامی است.
به موجب تبصره این ماده، ثبت ازدواج موقت در دفترخانه ازدواج و طلاق و یا دفاتر اسناد رسمی و مطابق آیین نامه انجام می گیرد.

 

حتما بخوانید: استعلام از صیغه همسر

مدارک لازم برای صیغه موقت در دفترخانه

در بخش قبل، به این سوال پاسخ دادیم که شرایط صیغه موقت در دفترخانه چیست؟ و گفتیم ثبت صیغه موقت در دفترخانه، الزامی نمی باشد، اما به موجب ماده 21 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، در سه حالت باردار شدن زوجه، توافق طرفین و شرط ضمن عقد، ازدواج موقت باید در دفترخانه ثبت گردد. حال، در این بخش قصد داریم، مدارک لازم برای صیغه موقت را بیان کنیم. مدارک لازم برای صیغه موقت زن دوشیزه با زوجه ای که قبلا ازدواج کرده باشد، متفاوت است. که شامل موارد ذیل می باشد:

مدارک شناسایی زوجین ( کارت ملی وشناسنامه زن و مرد)

دو قطعه عکس 4 در 3

شناسنامه و کارت ملی پدر زوجه و حضور ایشان در دفترخانه (که تنها از شرایط ازدواج موقت دختر باکره می باشد) 

طلاق نامه یا گواهی فوت همسر (در صورتی که زوجه، قبلا ازدواج کرده باشد)

بنابراین، با توجه به توضیحات بالا، اگر خانمی در گذشته ازدواج کرده باشد، برای ثبت صیغه موقت، نیاز به اذن پدر ندارد؛ اما باید گواهی فوت همسر سابق خود را یا طلاق نامه را برای ثبت ازدواج موقت به مسئول دفترخانه، ارائه دهد. اما دختر باکره لزوما با اذن پدر می تواند، صیغه موقت خود را در دفترخانه ثبت نماید.

 

بیشتر بخوانید: شرایط صیغه موقت بدون اجازه پدر

 

آثار صیغه موقت در دفترخانه

در بخش قبل، مدارک لازم برای صیغه موقت را بیان کردیم و گفتیم در صورتی که زوجه، یک دختر باکره باشد، در این حالت، اجازه پدر وی الزامی است و ازدواج موقت زنانی که قبلا ازدواج کرده اند، منوط به ارائه طلاق نامه و یا گواهی فوت همسر سابق است. حال در این بخش، قصد داریم، آثار صیغه موقت در دفترخانه را توضیح دهیم. ثبت صیغه موقت، آثار مالی و غیر مالی متعددی را برای زوجین در پی دارد که عبارتند از:

مهریه : اولین اثر مالی صیغه موقت، مهریه می باشد. به موجب ماده 1095 قانون مدنی : " در نکاح منقطع، عدم مهر در عقد، موجب بطلان است." براساس این ماده قانونی، تعیین مهریه از شرایط صحت صیغه موقت است. زمانی که صیغه موقت در دفترخانه ثبت شده باشد، زوجه به راحتی و از طریق راه های قانونی، می تواند مهریه خود را دریافت نماید.

نفقه : به موجب ماده 1113 قانون مدنی: "در عقد انقطاع، زن، حق نفقه ندارد، مگر اینکه شرط شده یا آن که عقد، مبنی بر آن جاری شده باشد." بنابراین، به موجب این ماده قانونی مرد وظیفه ای به پرداخت نفقه در صیغه موقت ندارد و لزوما باید بر مبنا توافقات طرفین، نفقه پرداخت گردد. بنابراین، دریافت نفقه، در صورتی که صیغه موقت در دفترخانه ثبت شده و شرط پرداخت نفقه در آن ذکر شده باشد، راحت تر خواهد بود. زیرا در صورت امتناع مرد از پرداخت آن، زن می تواند بر مبنای توافقات قبلی، دادخواست دریافت نفقه تنظیم نماید.

دریافت شناسنامه برای فرزندان : به موجب ماده 21 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، یکی از شرایطی که لزوما باید ازدواج موقت در دفترخانه ثبت شود، باردار شدن زوجه می باشد. در صورتی که ازدواج موقت ثبت گردد، زوجه به راحتی می تواند برای دریافت شناسنامه برای فرزندان، اقدام کرده و با ارائه سند ازدواج که از سوی دفترخانه صادر می گردد، شناسنامه فرزندان را دریافت نماید.

ارث: بر اساس ماده 940 قانون مدنی : "زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند، از یکدیگر ارث می برند." بنابراین، در ازدواج موقت، زوجین از یکدیگر ارث نخواهند برد. اما به موجب قانون مدنی، هرشخص می تواند، یک سوم از اموال خود را وصیت نماید که در ازدواج موقت نیز دریافت ارث معمولا بدین صورت بوده و اگر صیغه موفت در دفترخانه ثبت گردد و شرط وصیت در آن، ذکر شود، مراحل دریافت آن با سهولت بیشتری انجام می گیرد.

 

در ادامه بخوانید: ضمانت اجرای عدم ثبت ازدواج موقت

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط صیغه موقت در دفترخانه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط صیغه موقت در دفترخانه پاسخ دهند .

 

 

 

سوالات متداول

1- شرایط صیغه موقت در دفترخانه چیست؟

2- مدارک لازم برای صیغه موقت در دفترخانه کدامند؟

3- آثار صیغه موقت در دفترخانه چیست؟

---

نظرات کاربران