نحوه به اجرا گذاشتن سفته

نحوه به اجرا گذاشتن سفته ، به این صورت است که دارنده سفته ، ابتدا باید اقدام به واخواست سفته نموده و سپس ، به دادگاه حقوقی ، دادخواست مطالبه وجه سفته ارائه نماید . لذا برخلاف چک ، شرایط اجرا از طریق ثبت برای مطالبه وجه سفته ، وجود ندارد . پس از صدور حکم در دادگاه ، از طریق واحد اجرای احکام ، می توان اقدام به اجرا گذاشتن سفته کرده و توقیف اموال بدهکار نمود .

یکی از مهم ترین انواع اسناد تجاری که در قانون تجارت ، مورد پیش بینی قرار گرفته است ، سفته می باشد . امروزه ، استفاده از سفته ، کاربردهای فراوانی پیدا کرده و علاوه بر اینکه برای پرداخت وجه به دارنده سفته ، مورد استفاده قرار می گیرد ، در موارد عمده ای هم ، برای بحث ضمانت ، به دیگری داده می شود ؛ مثل زمانی که شخصی قرار است در یک محل کار کند و سفته ضمانت حسن انجام کار ارائه می دهد .

با این وجود ، همواره یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در خصوص سفته ، پرداخت نشدن وجه آن می باشد . در این گونه موارد ، اصولا دارنده سفته ، باید از ابزارهای قانونی لازم برخوردار باشد تا بتواند مبلغ سفته را دریافت کند . به همین لحاظ ، قانون سفته ، آن است که دارنده ، در صورت عدم پرداخت وجه مورد نظر ، دعوای حقوقی مطالبه سفته در دادگاه اقامه نماید . اما سوالی که مطرح می شود ، این است که شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته چگونه است ؟

برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله ، ابتدا این موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم که اصولا ، چه روش هایی برای اجرا گذاشتن سفته وجود دارد و اینکه آیا می توان سفته را از طریق ثبت به اجرا گذاشت ؟ در ادامه مقاله نیز ، به توضیح کلیاتی در خصوص شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته خواهیم پرداخت .

روش های به اجرا گذاشتن سفته

علاوه بر چک ، سفته نیز یکی از اسناد تجاری مهم و پرکاربرد در کشور ما محسوب می شود . احکام مربوط به سفته ، نظیر نکول آن ، در قانون تجارت ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که برای تنظیم سفته و استفاده از آن به عنوان وسیله ای برای پرداخت ، می بایست آنها را مورد توجه قرار داد . از جمله مهم ترین نکات در خصوص نوشتن سفته ، می توان به لزوم درج مبلغ ، تاریخ صدور و تاریخ پرداخت وجه سفته ، گیرنده سفته و امضا یا مهر ذیل آن اشاره نمود که برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله آموزش تصویری نوشتن سفته را مطالعه نمایید .

بنابراین ، سفته ، به عنوان ابزاری برای پرداخت وجه محسوب می شود و چه در تاریخ مشخص شده در سفته و چه به صورت سفته عندالمطالبه ، وجه مورد نظر سفته ، می بایست به دارنده آن ، پرداخت شود . با این وجود ، متاسفانه در برخی موارد ، ممکن است مشکلاتی در خصوص عدم پرداخت وجه سفته در سفته های عندالمطالبه یا سفته های با تاریخ پرداخت مشخص ، به وجود آید .

در چنین شرایطی ، دارنده سفته ، مانند دارنده چک ، می بایست بتواند با استفاده از روش های قانونی ، اقدام به مطالبه وجه سفته نماید . لذا سوالی که ممکن است مطرح شود ، این است که چه روش هایی برای به اجرا گذاشتن سفته وجود دارد و در صورتی که وجه سفته پرداخت نشود ، از چه روشی می توان وجه سفته را مطالبه نمود ؟

یکی از مهم ترین روش های به اجرا گذاشتن سفته و مطالبه وجه آن ، مراجعه به دادگاه صالح برای مطالبه وجه سفته است ؛ اما با توجه به اینکه سفته نیز مانند چک ، نوعی سند تجاری محسوب می شود ، ممکن است این سوال مطرح شود که آیا روش به اجرا گذاشتن سفته ، می تواند همچون چک  ، از طریق مراجعه به اداره ثبت باشد و در واقع ، آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است ؟ در قسمت بعد ، به صورت مفصل تر ، شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته را توضیح می دهیم .

اما در توضیح روش های به اجرا گذاشتن سفته ، باید گفت که در حال حاضر ، افرادی که درخواست مطالبه وجه سفته را دارند ، می بایست حتما به شیوه حقوقی ، اقدام به مطالبه وجه سفته نمایند و به عبارت دیگر ، به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، امکان پذیر نمی باشد ؛ حتی ، در حالتی که سفته ، ظرف مهلت مشخص ، واخواست شده باشد . به همین دلیل ، در قسمت بعد ، در خصوص امکان به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، بیشتر توضیح خواهیم داد .

آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداختیم که سفته چیست و در صورتی که وجه آن پرداخت نشود ، با چه روش هایی می توان اقدام به اجرا گذاشتن سفته نمود . همانطور که اشاره شد ، در حال حاضر ، شرایط و نحوه اجرا گذاشتن سفته ، به این صورت است که دارنده سفته ، برای مطالبه وجه مذکور در سفته عندالمطالبه یا سفته تاریخ دار ، باید در مراجع حقوقی ، تقاضای رسیدگی نماید که در قسمت های بعد ، کیفیت و چگونگی آن را شرح خواهیم داد .

اما این سوال نیز مطرح است که آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است ؟ چرایی طرح این پرسش ، به این دلیل است که اصولا ، چک ، یک سند تجاری لازم الاجرا محسوب می شود و به همین دلیل ، یکی از روش های به اجرا گذاشتن وجه چک ، آن است که دارنده چک ، بدون اینکه نیازی به طرح دادخواست در دادگاه ها داشته باشد ، بتواند از طریق اجرای ثبت ، اقدام به مطالبه وجه چک کرده و با سرعت بیشتری ، وجه چک را مطالبه نماید .

اما در قانون ، برای سفته ، چنین مزیتی پیش بینی نشده است . به عبارت دیگر ، شرایط اجرا از طریق ثبت وجود ندارد و به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، امکان پذیر نمی باشد . به عبارت دیگر ، برخلاف این تصور رایج ، که در صورت عدم پرداخت سفته نیز ، می توان مانند وصول چک از طریق اجرای ثبت ، به استناد سفته صادر شده ، وجه آن را از ثبت مطالبه نمود ، چنین امری امکان پذیر نیست .

البته ، نبود شرایط اجرای سفته از طریق ثبت ، به این معنا نیست که دارنده سفته ، نمی تواند وجه سفته خود را مطالبه نماید . بلکه ، دارنده سفته ، در صورتی که شرایط و مراحل مذکور در قانون سفته را به صورت دقیق انجام بدهد ، می تواند حکم به پرداخت وجه سفته را از طریق دادگاه ، دریافت کرده و سپس ، به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، توقیف اموال مدیون یا صدور حکم جلب وی را درخواست کند که در ادامه ، در مورد نحوه و شرایط اجرای سفته ، صحبت خواهیم کرد .

شرایط به اجرا گذاشتن سفته

همانطور که در قسمت قبل گفته شد ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته حسن انجام کار ، نمی تواند به صورت ثبتی باشد . به این معنا که دارنده سفته ، برای مطالبه وجه آن ، لزوما باید به شیوه حقوقی اقدام کند و شرایط اجرای سفته از طریق ثبت ، وجود ندارد . اما در هر حال ، شخصی که قصد اجرا گذاشتن سفته به شیوه حقوقی را دارد ، می بایست به شرایط پیش بینی شده در قانون برای مطالبه سفته ، توجه داشته باشد . به همین دلیل ، در این قسمت ، شرایط به اجرا گذاشتن سفته را توضیح خواهیم داد .

یکی از مهم ترین شرایط به اجرا گذاشتن سفته ، واخواست آن است . واخواست سفته در یک مفهوم خلاصه شده ، به معنای مطالبه کردن وجه سفته ، به شیوه قانونی و رسمی است و از طریق واخواست نمودن سفته پرداخت نشده ، دارنده سفته ، به این موضوع ، معترض می شود . واخواست سفته ، به این صورت است که دارنده ، می بایست حتما ظرف مهلت ده روز از تاریخ سررسید سفته ، فرم مربوط به واخواست سفته را تکمیل کند که این اوراق ، از دادگستری قابل تهیه است .

البته ، باید به این نکته اشاره کرد که اگر سفته در این مهلت 10 روزه ، واخواست نشده باشد ، باز هم شرایط اجرا گذاشتن سفته از طریق دادگاه ، وجود دارد ؛ منتها در شرایطی که سفته در این مهلت واخواست نشده است ، دارنده سفته ، نمی تواند از مزایای اسناد تجاری ، استفاده کند ؛ بلکه سفته ، تبدیل به یک سند عادی می شود و به استناد آن ، باید در دادگاه ، اقامه دعوی نمود .

از جمله مزایای تجاری بودن دعوی اجرا گذاشتن سفته ، این است که بدون پرداخت هر نوع خسارت احتمالی ، می توان ضمن دادخواست مطالبه وجه سفته ، از دادگاه ، تقاضای تامین خواسته نمود . علاوه بر این ، در صورت واخواست شدن سفته در این مهلت ، خسارت تاخیر تادیه ای که به دارنده تعلق می گیرد ، از تاریخ واخواست سفته محاسبه می شود ، نه از زمان طرح دعوی .

علاوه بر این ، از دیگر شرایط به اجرا گذاشتن سفته ، آن است که دارنده سفته ، ظرف مهلت یک سال پس از واخواست کردن سفته ، می تواند در دادگاه ، اقامه دعوی مطالبه وجه سفته را نماید . به این منظور ، دارنده ، در این مهلت ، می بایست از طریق ارائه دادخواست مطالبه وجه سفته علیه صادر کننده ، وجه سفته خود را مطالبه نماید .

همچنین ، در صورتی که در طول این مهلت یکسال ، دارنده ، برای مطالبه وجه سفته ، دادخواست بدهد ، می تواند علیه کلیه ظهرنویسان سفته نیز اقامه دعوی کند ؛ چون همگی در مقابل دارنده ، ضامن محسوب می شوند . اما پس از گذشت مهلت زمانی ذکر شده ، دیگر امکان اقامه دعوی حقوقی علیه ظهر نویسان سفته ، برای مطالبه وجه سفته وجود ندارد . در قسمت بعد ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته در دادگاه را ذکر می کنیم .

نحوه به اجرا گذاشتن سفته

همانطور که در قسمت های قبل بیان شد ، شرایط اجرا گذاشتن سفته ، ابتدا واخواست سفته و سپس ، طرح دعوی در مراجع حقوقی است و اصولا دارنده ، نمی تواند اقدام به اجرای سفته از طریق ثبت نماید . لذا سوالی که مطرح می شود ، آن است که اگر شخصی بخواهد به شیوه حقوقی ، اقدام به اجرا گذاشتن سفته نماید ، به چه نحو باید عمل کند ؟ لذا در این قسمت ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته را توضیح خواهیم داد .

قبل از اینکه در خصوص نحوه به اجرا گذاشتن سفته در دادگاه حقوقی ، توضیحاتی ارائه نماییم ، باید به این نکته اشاره نمود که در حال حاضر ، طرح دادخواست در دعاوی حقوقی ، منوط به آن است که فرد ، در سامانه ثنا ، ثبت نام انجام داده باشد و از طریق مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، اقدام به ثبت دادخواست خود نماید . به همین دلیل ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته ، طرح دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی است . البته ، خود افراد ، می توانند از طریق سایت https://remission.adliran.ir/petition نیز ، دادخواست بدوی خود را ثبت نمایند .

در این مرحله ، بسته به مبلغ سفته ، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی ، مشخص می شود . در صورتی که مبلغ سفته ، بیشتر از بیست میلیون تومان باشد ، می بایست در دادگاه حقوقی ، مورد رسیدگی قرار بگیرد و در غیر این صورت ، شورای حل اختلاف ، صلاحیت رسیدگی و صدور حکم دارد . در هر حال ، دادخواست ارائه شده ، می بایست مستند به اسناد و مدارکی همچون مدارک هویتی ، کپی برابر اصل سفته و نیز کپی برابر اصل سند واخواست باشد .

مرجع رسیدگی کننده ، در صورتی که شرایط لازم برای اجرا گذاشتن سفته ، وجود داشته باشد و بدهی صادر کننده سفته یا ضامنینی که اقدام به پشت نویسی سفته نموده اند ، احراز شود ، به نفع دارنده ، حکم صادر می کند و این حکم ، در صورتی که مراحل اعتراض را پشت سر گذارد ، تبدیل به یک حکم لازم الاجرا و قطعی می شود که می بایست به اجرا درآید . به منظور اجرا گذاشتن سفته ، حکم دادگاه به واحد اجرای احکام دادگستری ، ارجاع می شود .

واحد اجرای احکام دادگستری ، در خصوص اجرا گذاشتن سفته ، بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، عمل می کند . به این معنا که پس از گذشت مهلت سی روزه ، در صورتی که بدهکار ، دادخواست اعسار خود را به دادگاه ارائه نکرده باشد ، می تواند اقدام به توقیف اموال وی نماید ؛ البته با لحاظ مستثنیات دین که در قانون ، به آنها اشاره شده است . اگر هم بدهکار ، دادخواست اعسار بدهد ، اما اقساط اعسار خود را پرداخت ننماید ، می توان به درخواست طلبکار ، وی را جلب نمود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه به اجرا گذاشتن سفته در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه به اجرا گذاشتن سفته پاسخ دهند .