نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر

از جمله نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، آن است که ودیعه مستاجر باید در زمان پایان قرارداد پرداخت شود و نحوه آن، به این صورت است که پرداخت پول پیش مستاجر ، صورتجلسه شده و به امضای دو شاهد برسد . عواقب برنگردان پول پیش مستاجر یا تاخیر در آن ، این است که مستاجر می تواند از طریق دادگاه ، اقدام به توقیف اموال موجر و فروش آنها نموده و خسارت تاخیر تادیه نیز مطالبه کند .

امروزه ، اجاره دادن املاک تجاری و یا مسکونی ، یکی از مهم ترین و رایج ترین قراردادهایی است که افراد ، با یکدیگر منعقد می نمایند . احکام و آثار مربوط به قرارداد اجاره ، در قانون مدنی و همچنین ، قانون روابط موجر و مستاجر ، به تفصیل ، بیان شده است . عقد اجاره ، معمولا برای مدت زمان مشخصی منعقد می شود و در ازای اجاره دادن ملک تجاری یا مسکونی ، مستاجر ، مبلغی تحت عنوان اجاره و نیز ودیعه ، به موجر پرداخت می کند .

با این حال ، در زمانی که قرارداد اجاره پایان یافت ، موجر ، می بایست مبلغ ودیعه ای که مستاجر ، به عنوان قرض الحسنه یا امانت به وی داده است را برگرداند . زمان و نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر ، معمولا  طبق توافقاتی که طرفین انجام می دهند ، به عمل می آید ؛ با این حال ، گاهی در این خصوص ، اختلافاتی میان موجر و مستاجر ایجاد می شود که عواقب حقوقی خاصی به دنبال دارد . بنابراین ، آشنایی با برخی از نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، ضروری به نظر می رسد .

به همین دلیل ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم ابتدا ، زمان و نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر را مورد بررسی قرار داده و برخی از نکات حقوقی مهم در خصوص برگرداندن ودیعه مستاجر را توضیح دهیم . در ادامه نیز ، به این مطلب می پردازیم که تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم بازگرداندن آن ، چه عواقب حقوقی دارد .

زمان برگرداندن پول پیش مستاجر

عقد یا قرارداد اجاره ، یکی از مهم ترین عقود و قراردادهایی است که در خصوص اموال منقول و غیر منقول ، کاربرد دارد . ماده 466 قانون مدنی ، عقد اجاره را تعریف کرده است که به موجب این ماده : اجاره ، به قراردادی گفته می شود که به موجب آن ، مستاجر ، مالک منافع مال اجاره ای می شود . بنابراین ، در طول مدت زمانی که عقد اجاره منعقد می شود ، مستاجر ، می تواند از منافع ملک ، استفاده نماید ؛ البته به شرط پرداخت اجاره بها در قرارداد اجاره .

امروزه ، مرسوم است که حین عقد اجاره ، در کنار اجاره ماهیانه ، پرداخت مبلغی تحت عنوان ودیعه توسط مستاجر ، مورد پیش بینی قرار می گیرد و در واقع ، مستاجر ، می بایست حین عقد اجاره ، به موجر ، پول پیش بدهد . پول پیش تعیین شده در عقد اجاره ، معمولا به عنوان قرض الحسنه یا امانت ، به موجر داده می شود ؛ لکن موجر ، در قرارداد رهن خانه ، مالک مبلغ پول پیش نخواهد شد و می بایست پس از اینکه مدت زمان عقد اجاره به پایان رسید ، اقدام به بازگرداندن پول پیش مستاجر نماید ؛ در غیر این صورت ، عواقب ناشی از آن را باید بپذیرد .

سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که زمان برگرداندن پول پیش مستاجر، چه موقع است و چه زمانی موجر باید ودیعه یا پول پیش مستاجر را پس بدهد ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا، زمان برگرداندن پول پیش مستاجر ، زمانی است که قرارداد اجاره ، بنا به دلایلی ، به پایان می رسد . معمولا ، پایان یافتن قرارداد اجاره ، به این صورت است که مدت زمان عقد اجاره ، به پایان می رسد و در همین زمان ، موجر نیز می بایست اقدام به بازگرداندن پول پیش مستاجر نماید .

با این حال ، در مواردی هم ، امکان دارد که قرارداد اجاره ، از سوی مستاجر ، فسخ شود و یا اینکه طرفین عقد اجاره ، با توافق یکدیگر ، اقدام به بر هم زدن قرارداد اجاره نمایند . در اینگونه موارد نیز ، زمان بازگرداندن پول پیش مستاجر ، موقعی است که قرارداد اجاره ، خاتمه پیدا می کند . البته ، در زمان بازگرداندن پول پیش مستاجر ، مستاجر نیز مکلف است که به تعهدات خود عمل نموده و ملک اجاره ای را تخلیه نماید . لذا در ادامه ، نحوه برگرداندن پول پیش یا ودیعه را نیز بررسی خواهیم کرد .

نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر

در قسمت قبل ، به بررسی زمان برگرداندن پول پیش مستاجر ، پرداخته و گفتیم به محض اینکه مدت قرارداد اجاره ، پایان یافت و یا بنا به دلایلی ، فسخ قرارداد اجاره قبل از پایان یافتن مدت آن رخ داد ، موجر و مستاجر ، می بایست به تعهدات قانونی خود ، عمل نمایند . در این رابطه ، موجر ، باید پول پیش مستاجر را به وی بازگرداند و یکی از تکالیف مستاجر نیز ، تخلیه مال موضوع اجاره است . اما سوال مهمی که در این رابطه مطرح می شود ، آن است که نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر چگونه است ؟

نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر ، به این صورت است که موجر ، می بایست در تاریخ و زمان تعیین شده در قرارداد اجاره ، پول پیش مستاجر را به همان شخصی که با وی ، قرارداد اجاره منعقد کرده است ، بازگرداند و از مستاجر ، بابت بازگردان پول پیش ، رسید بگیرد ؛ به ویژه در حالتی که تخلیه مال موضوع اجاره، زودتر از پایان مدت اجاره اتفاق افتاده است که جزئیات بیشتر این موضوع ، در قسمت نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، بیان می شود .

همچنین ، در خصوص نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر ، باید در نظر داشت که اصولا تعیین ودیعه یا تعیین پول پیش در قرارداد اجاره ، به این دلیل است که اگر مستاجر ، تکالیف قانونی خود را در خصوص پرداخت اجاره انجام نداده و هزینه های مربوط به قبض آب ، برق ، گاز و شارژ ساختمان را پرداخت نکرد ، یا اینکه خساراتی به ملک اجاره ای وارد نمود ، موجر از محل پول پیش تعیین شده ، طلب خود را وصول نماید .

لذا در صورتی که مستاجر ، بدهی ای از بابت موارد ذکر شده به موجر داشته باشد ، بازگردان پول پیش مستاجر ، با احتساب مبالغ یاد شده ، به عمل می آید و در واقع ، موجر می تواند قسمتی از پول پیش مستاجر را در ازای بدهی های مذکور ، کسر کرده و مابقی آن را به مستاجر پرداخت کند . در قسمت های بعد ، نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر را به تفصیل ، بیان می کنیم .

نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر

در قسمت های قبل ، در خصوص زمان و نحوه برگرداندن پول پیش مستاجر صحبت کرده و گفتیم که به لحاظ قانونی ، یکی از تکالیف موجر ، آن است که پس از اینکه مدت زمان قرارداد اجاره به پایان رسید ، پول پیش یا ودیعه مستاجر را به وی بازگرداند ؛ البته ، با احتساب بدهکاری مستاجر ، بابت هزینه هایی ، مثل اجاره ماهیانه ، هزینه قبض آب و برق و غیره . اما در این قسمت ، قصد داریم برخی از نکات مهم در خصوص برگرداندن پول پیش مستاجر را نیز مورد بررسی قرار دهیم .

اولین نکته مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، آن است که اصولا پول پیش مستاجر ، مانند امانت در دست موجر است و نسبت به بازپرداخت آن ، مسئولیت دارد . بنابراین ، تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم برگرداندن آن ، به نوعی موجب مسئولیت موجر خواهد بود که عواقب آن را به تفصیل ، در قسمت بعد بررسی می نماییم .

یکی دیگر از نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، این است که حین بازگرداندن پول پیش مستاجر ، برای جلوگیری از ایجاد اختلاف حقوقی در این خصوص و گرفتن حکم تخلیه مستاجر در صورت لزوم ، صورتجلسه ای تنظیم شده و یا اینکه این موضوع را در پشت اجاره نامه ، قید نموده و آن را امضا کنند . بهتر است که شهود نیز ، با امضای آن ، برگرداندن پول پیش مستاجر را تایید کنند .

از دیگر نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر ، آن است که موجر ، حتما باید مبلغ اجاره را به شخصی پرداخت نماید که قرارداد اجاره را با وی منعقد نموده است . فلذا ، در صورتی که شخص دیگری غیر از طرف قرارداد ، وجه مال الاجاره را مطالبه نمود ، بهتر است از پرداخت آن به شخص مزبور ، خودداری کرد .

عواقب تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم آن

در قسمت قبل ، برخی از نکات مهم برگرداندن پول پیش مستاجر ، توضیح داده شد. با این حال ، یکی از رایج ترین اختلافاتی که در خصوص قرارداد اجاره ایجاد می شود ، تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر و یا حتی عدم برگرداندن آن می باشد . همانطور که گفته شد ، پس از پایان مدت زمان اجاره ، موجر مکلف است پول پیش را به مستاجر پرداخت کند ؛ مگر اینکه مجددا قرارداد اجاره ای میان طرفین ، تنظیم شود و به عبارت دیگر ، قرارداد اجاره ، تمدید شود .

باید به این نکته توجه داشت که تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم آن ، به لحاظ حقوقی ، عواقب مهمی دارد که باید به آن دقت نمود . لذا در این قسمت ، عواقب تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم آن را در دو محور بیان می نماییم : امکان طرح دعوی علیه موجر به خواسته بازگرداندن پول پیش و دریافت خسارت تاخیر تادیه آن .

اولین و مهم ترین عواقب تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم برگرداندن ودیعه ، آن است که مستاجر ، می تواند از طریق راهکارهای قانونی ، اقدام نموده و پول پیش خود را مطالبه کند . به این منظور ، ابتدا لازم است که مستاجر ، اقدام به تخلیه ملک اجاره ای نموده و اگر موجر ، از تحویل ملک اجاره ای امتناع می کند ، اقدام به تامین دلیل کند ؛ یعنی اینکه مراتب تخلیه ملک اجاره ای را با مراجعه به شورای حل اختلاف ، گواهی کند .

در مرحله بعدی ، مستاجر باید اظهارنامه ای به طرفیت موجر ، ارسال دارد ، مبنی بر اینکه پول پیش وی را بازگرداند و در صورتی که موجر ، باز هم به تعهد خود عمل نکرد ، دادخواست مطالبه ودیعه را از طریق دفاتر خدمات قضایی ، تقدیم دادگاه کند . در صورتی که دادگاه ، حکم قطعی ، مبنی بر بازپرداخت پول پیش صادر نمود ، حکم ، لازم الاجرا بوده و از طریق واحد اجرای احکام ، قابل اجرا خواهد بود .

به این صورت که به موجر ، سی روز فرصت داده می شود و اگر در طول این مدت ، دادخواست اعسار خود را تقدیم نکند ، می توان با در نظر داشتن مستثنیات دین ، اقدام به توقیف ملک موجر بابت عدم استرداد ودیعه نموده و از محل فروش آن ، پول پیش مستاجر را به وی بازگرداند . همچنین ، بنا به درخواست مستاجر ، می توان بابت عدم پرداخت پول پیش ، حکم جلب موجر را نیز صادر کرد .

یکی دیگر از عواقب تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر یا عدم بازگرداندن ودیعه ، آن است که مستاجر ، می تواند خسارت تاخیر تادیه یا خسارت تاخیر در پرداخت پول پیش را نیز مطالبه کند . به این صورت که مستاجر ، ضمن دادخواست مطالبه مبلغ ودیعه ، می تواند خسارت تاخیر در پرداخت را از زمان مطالبه ( طرح دعوی ) تا زمان پرداخت مبلغ ودیعه ، درخواست کند .

مبلغ خسارت تاخیر تادیه برای تاخیر در برگرداندن پول پیش مستاجر ، بر اساس شاخص بانک مرکزی است و دادگاه ، مبلغ آن را مشخص می کند . البته ، در زمان تنظیم قرارداد اجاره ، می توان وجه التزام نیز تعیین کرد ؛ به گونه ای که نیاز به طی تشریفات قضایی مذکور نباشد . به این صورت که در ضمن قرارداد اجاره ، قید شود که اگر موجر ، در زمان مقرر ، پول پیش مستاجر را پرداخت نکرد ، به ازای هر روز تاخیر در پرداخت آن ، مبلغ مشخصی را به مستاجر پرداخت کند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات مهم در برگرداندن پول پیش مستاجر پاسخ دهند .