زمانی که در خصوص نسب مشروع فرزند ، ابهاماتی مطرح می شود ، می بایست در دادگاه خانواده ، دعوای اثبات نسب مطرح شود . شرایط لازم برای اثبات نسب فرزند ، آن است که پس از اثبات رابطه زوجیت والدین ، نسب مادری و پدری طفل نیز با ارائه مدارک لازم ، ثابت شود . از جمله مدارک لازم برای اثبات نسب فرزند ، می توان به ارائه سند ازدواج پدر و مادر ، گواهی ولادت ، شهادت شهود ، تحقیقات محلی و نیز نتایج آزمایش های ژنتیکی اشاره نمود .
برای مشاوره شرایط و مدارک لازم برای اثبات نسب
برای مشاوره شرایط و مدارک لازم برای اثبات نسب
برخورداری فرزندان از حقوق قانونی ، منوط به آن است که نسب آنها ، مشروع باشد . معمولا در زمینه بهره مندی از حقوق قانونی همچون نفقه و ارث ، در مورد فرزندانی که ناشی از رابطه زوجیت شرعی و به ثبت رسیده هستند ، مشکلی پیش نمی آید و شناسنامه ارائه شده توسط فرزندان ، برای اثبات نسب مشروع آنها ، کفایت می کند .
اما در برخی موارد ، ممکن است که رابطه زوجیت پدر و مادر ( چه در عقد دائم و چه موقت ) به ثبت نرسیده و یا اینکه اصلا ارتباط پدر و مادر ، نامشروع یا وطی به شبهه بوده باشد . در چنین مواردی ، اثبات نسب فرزندان متولد از چنین زوجینی ، با دشواری مواجه می شود و در واقع ، نیازمند آن است که فرزند ، برای بهره مندی از حقوق قانونی خود ، در دادگاه ، دعوای اثبات نسب اقامه نماید . به همین دلیل ، آشنایی با شرایط و مدارک لازم برای اثبات نسب فرزندان ، موضوعی پر اهمیت می باشد .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، ابتدا به توضیح این مطلب می پردازیم که دعوای اثبات نسب چیست و در قسمت های بعد ، شرایط و همچنین ، مدارک لازم برای اثبات نسب مشروع فرزندان در دادگاه را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
به طور کلی ، نسب ، به معنای خویشاوندی و نژاد است و بر اساس قانون ، انواع نسب را می توان شامل نسب مشروع ، نسب ناشی از وطی به شبهه ( رابطه جنسی ، بدون اطلاع از عدم وجود رابطه زوجیت ) و همچنین ، نسب نامشروع ( که ناشی از عمل زنا است ) ، دانست . بر اساس قانون ، صرفا فرزندانی که نسب آنها مشروع و قانونی است ، می توانند از حقوق مقرر در قانون برای فرزندان مشروع ، ( یعنی ارث ) ، استفاده کنند .
امروزه ، گرفتن شناسنامه برای نوزادان ، تکلیف قانونی پدر و مادر تلقی می شود و حتی در مورد فرزندان متولد از رابطه نامشروع نیز ، پدر ، مکلف به گرفتن شناسنامه برای فرزند و پرداخت نفقه به وی ، می باشد تا به این ترتیب ، زمینه بهره مندی وی از حقوق اجتماعی همچون تحصیل ، درمان و غیره ، همچون فرزندان مشروع ، فراهم شود .
با این حال ، گاها این اتفاق می افتد که پدر ، رابطه خویشاوندی یا نسب فرزند به خود را نمی پذیرد . در چنین شرایطی ، مسئله نفی یا انکار نسب مطرح می شود که به معنای آن بود که پدر ، فرزند متولد شده از همسر را ، به خود ملحق نمی داند . علاوه بر این ، ممکن است که بنا به دلایلی ، عقد ازدواج پدر و مادر ، به ثبت نرسیده و برای فرزند ، شناسنامه ای گرفته نشده باشد و پدر نیز ، مفقود یا فوت شده باشد .
در اینگونه موارد ، فرزند ، برای اینکه بتواند از حقوق قانونی افراد دارای نسب مشروع برخوردار بشود ، می بایست از طریق قانونی ، اقدام به اثبات نسب مشروع خود نماید . لذا در پاسخ به این سوال که دعوای اثبات نسب چیست ، باید گفت که در شرایطی که مشروع بودن نسب فرزند ، مورد اختلاف واقع شده و یا اینکه به دلیل عدم ثبت ازدواج پدر و مادر ، برای فرزند مشروع ، شناسنامه گرفته نشده باشد ، می بایست در دادگاه ، دعوایی تحت عنوان دعوی اثبات نسب مطرح شود .
پس از اینکه دادگاه ، دعوای اثبات نسب را مورد بررسی قرار داد ، قرابت نسبی یا خویشاوندی نسبی میان فرزند ، با پدر یا مادر خود ، اثبات می شود و به لحاظ قانونی بودن رابطه نسبی فرزند یا پدر و مادر ، حقوق قانونی مربوطه ، در حق فرزند ، مستقر خواهد شد که در قسمت های بعدی ، مدارک و شرایط لازم برای طرح دعوای اثبات نسب در دادگاه را به صورت کامل ، مورد بررسی قرار می دهیم .
در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که دعوای اثبات نسب چیست و در چه مواردی ، می بایست برای برخورداری از حقوق قانونی فرزند ، دعوی اثبات نسب در دادگاه اقامه شود . اما در ارتباط با دعوای اثبات نسب ، این سوال مطرح می شود که شرایط لازم برای اثبات نسب چیست و به عبارت دیگر ، اگر فرزندی قصد داشته باشد در دادگاه ، نسب مشروع خود را ثابت کند ، چه شرایطی باید وجود داشته باشد ؟
قبل از اینکه شرایط لازم برای دعوای اثبات نسب را مورد بررسی قرار دهیم ، لازم است به این نکته اشاره نماییم که مرجع صلاحیت دار برای طرح دعوی اثبات نسب مشروع ، دادگاه خانواده می باشد و خواهان ف می بایست دادخواست اثبات نسب را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، به این دادگاه ارائه نماید و قاضی دادگاه خانواده ، صلاحیت اثبات نسب را داشته و در صورت وجود شرایط لازم برای اثبات نسب ، حکم مقتضی را صادر می کند .
اما در پاسخ به این سوال که شرایط لازم برای دعوای اثبات نسب چیست ، باید گفت که اثبات مشروع بودن نسب ، در گروی آن است که سه موضوع در دادگاه اثبات شود : نخست ، اثبات رابطه زوجیت میان پدر و مادر است . دوم ، اثبات نسب مادری و سوم ، اثبات نسب پدری می باشد که در این قسمت ، در خصوص شرایط مربوط به اثبات هر یک از موارد ذکر شده ، توضیحاتی داده و در قسمت بعد ، مدارک لازم برای اثبات نسب را ذکر می کنیم .
در خصوص اثبات رابطه زوجیت ، که شرط نخست دعوای اثبات نسب محسوب می شود ، خواهان می بایست با آوردن اسناد و مدارک لازم ، این امر را اثبات نماید که پدر و مادر وی ، رابطه زوجیت شرعی داشته اند . فرقی هم ندارد که رابطه زوجیت میان آنها ، از نوع عقد نکاح موقت یا صیغه و یا به صورت عقد نکاح دائم بوده باشد . همچنین ، از آن جهت که فرزند متولد از وطی به شبهه ، به شخصی که دچار اشتباه شده است ، ملحق می شود ، اثبات وطی به شبهه بودن رابطه زناشویی نیز ، می تواند در دعوای اثبات نسب ، کاربرد داشته باشد .
اثبات رابطه زوجیت ، آسان است و به استناد هر یک از ادله اثبات دعوی ، امکان پذیر خواهد بود . خود مادر نیز با ارائه نمونه دادخواست اثبات رابطه زوجیت ، می تواند این موضوع را ثابت کند . معمولا در شرایطی اثبات زوجیت اهمیت می یابد که زوجین ، علی رغم اینکه حین تولد فرزند ، رابطه زوجیت شرعی داشته اند ، اما بنا به دلایلی ، عقد موقت یا دائم را به ثبت نرسانیده اند و بنا به دلایلی ، همچون عدم دسترسی به مرد یا فوت شدن وی ، دیگر امکان ثبت ازدواج وجود نداشته و در پی این موضوع ، شناسنامه ای هم برای فرزند ، نگرفته اند .
دومین شرط دعوای اثبات نسب مشروع ، اثبات نسب مادری می باشد . به این معنا که فرزند ، می بایست با ارائه اسناد و مدارک لازم ، این امر را ثابت کند که از مادر خود متولد شده است . اثبات نسب مادری ، معمولا آسان تر از اثبات نسب پدری است ؛ چرا که وضع حمل ، توسط زن یا باردار بودن زن ، معمولا قابل مشاهده توسط دیگران بوده و ساده تر می توان آن را اثبات کرد .
سومین شرط دعوای اثبات نسب مشروع ، اثبات نسب پدری است ؛ به این معنا که باید ثابت شود که فرزند ، از پدری متولد شده است که در طول رابطه زوجیت موقت یا دائم با مادر فرزند ، نطفه وی منعقد شده است . اثبات نسب پدری ، به ویژه از این جهت مورد تردید قرار می گیرد که پدر ، اقدام به نفی ولد از خود نموده و نپذیرد که فرزند ، از رابطه زناشویی وی با زوجه ، متولد شده است .
در این شرایط ، اگر فرزند ، نتواند ضمن دعوای اثبات نسب ، رابطه زوجیت والدین را به ثبت رسانده و ثابت کند که نطفه وی توسط پدر منعقد شده است ، نسب وی ، نامشروع تلقی می شود و همانطور که اشاره شد ، نسب ناشی از زنا یا نسب نامشروع ، آثار قانونی به دنبال نخواهد داشت . لازم به ذکر است که از جمله اثبات نسب پدری ، انجام آزمایش هایی همچون آزمایش دی . ان . ای و یا استناد به اماره فراش می باشد .
در واقع ، در شرایطی که فرزند ، قصد دارد ضمن دعوای اثبات نسب ، مشروع بودن نسب پدری خود را اثبات کند ، می تواند به استناد اماره فراش یا متولد شدن در زمان زوجیت پدر و مادر ، این امر را انجام دهد . بر اساس قانون مدنی ، اماره فراش به این معنا است که طفلی که در زمان زوجیت زن و مردی به دنیا آمده باشد ، نسب وی ، ملحق به شوهر است ؛ به این شرط که از زمان وقوع رابطه زناشویی پدر و مادر ، کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه ، نگذشته باشد .
در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که دعوای اثبات نسب چیست و برای اینکه فرزند ، بتواند نسب مشروع خود را به شیوه قانونی ثابت کند ، چه شرایطی باید وجود داشته باشد . اما در تکمیل این موضوع ، در این قسمت ، برخی از مهم ترین مدارک لازم برای دعوای اثبات نسب را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
همانطور که گفته شد ، نخستین شرط دعوی اثبات نسب ، اثبات رابطه زوجیت پدر و مادر است . اثبات رابطه زوجیت پدر و مادر ، با ارائه هر سند و مدرکی ، امکان پذیر بوده و در این زمینه ، محدودیتی وجود ندارد . از جمله مدارک لازم برای اثبات رابطه زوجیت ، می توان به سند ازدواج دائم یا موقت ( هر چند به ثبت رسمی نرسیده باشد ) ، شهادت شهود یا گواهان ، اقرار خود طرفین ، امارات قضایی و یا حتی سوگند اشاره نمود .
دومین شرط اثبات نسب ، اثبات نسب مادری است ؛ اثبات نسب مادر و فرزند ، ساده است و باز هم سند و هر مدرکی که ثابت کننده این موضوع باشد که زن ، فرزندی به دنیا آورده و آن ، همان فرزندی است که ادعای اثبات نسب وی شده است ، می تواند مورد قبول قرار گیرد .
در حال حاضر ، گواهی ولادت نوزادان یا گواهی صادره توسط پزشک و ماما ، می تواند به عنوان مدارک لازم برای اثبات نسب مادری ، مورد استفاده قرار گیرد . همچنین ، شهادت شهود و گواهان ، اقرار ، امارات قضایی ، نظریه پزشکی قانونی و مواردی از این قبیل نیز می توانند به عنوان مدارک لازم ، ضمیمه دادخواست دعوای اثبات نسب شود .
سومین شرط اثبات نسب ، اثبات نسب فرزند به پدر است ؛ همانطور که گفته شد ، روش اثبات نسب پدری ، در صورتی که هیچ سند و مدرکی در این خصوص وجود نداشته و پدر ، نسب فرزند به خود را انکار نماید ، استفاده از اماره فراش است . همچنین ، نتیجه آزمایش های ژنتیکی انجام شده توسط پزشکی قانونی ، می تواند به عنوان مدارک لازم برای اثبات نسب فرزند ، مورد استفاده قرار گیرند .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و مدارک لازم برای دعوای اثبات نسب در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و مدارک لازم برای دعوای اثبات نسب پاسخ دهند .
برای مشاوره شرایط و مدارک لازم برای اثبات نسب
برای مشاوره شرایط و مدارک لازم برای اثبات نسب
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 290000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
