مهلت درخواست اعمال ماده 477

اگر حکم قطعی صادره از مراجع قضایی ، خلاف بین شرع باشد ، رئیس قوه قضاییه می تواند آن را برای اعاده دادرسی به شعب دیوان عالی کشور ارسال نماید؛ البته، درخواست اعمال ماده 477 ، می تواند توسط برخی از مقامات قضایی نیز به رئیس قوه قضاییه داده شود . در قانون ، مهلت درخواست اعمال ماده 477 ، مشخص نشده و زمان اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضاییه ، محدود به مهلت خاصی نمی باشد .در هر حال ، پس از درخواست اعمال ماده 477 ، اجرای حکم متوقف می شود .

در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری ، روش های اعتراض به رای دادگاه ها و مراجع قضایی ، تعیین شده است که از جمله مهم ترین آنها ، می توان به درخواست تجدید نظر ، تقاضای واخواهی ، فرجام خواهی ، اعاده دادرسی و نیز اعتراض شخص ثالث اشاره نمود . بر اساس قانون ، هر یک از روش های ذکر شده برای اعتراض به احکام دادگاه ها ، در شرایط مخصوص و در طی مهلت های تعیین شده در قانون ، امکان پذیر می باشند .

در ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، روش دیگری برای اعتراض به حکم دادگاه پیش بینی شده که بر اساس آن ، اگر حکم قطعی صادره از طرف مراجع قضایی ، توسط رئیس قوه قضائیه ، بر خلاف بیّن شرع تشخیص داده شود ، پرونده برای اعاده دادرسی ، به شعب خاصی از دیوان عالی کشور ارجاع می شود . از آن جهت که درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، در برخی پرونده ها ، آخرین روش تغییر و شکستن حکم دادگاه محسوب می شود ، می بایست در مورد شرایط و مهلت زمانی درخواست اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه ، اطلاع یافت .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، ابتدا به توضیح این موضوع می پردازیم که درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی چیست و سپس ، مهلت زمانی درخواست اعمال ماده 477 و زمان اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه را بررسی خواهیم کرد . در خاتمه نیز ، نکات مربوط به مهلت درخواست اعمال ماده 477 را توضیح می دهیم .

نحوه درخواست اعمال ماده 477

در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری ، انواع روش های اعتراض به رای دادگاه ها ، پیش بینی شده است که هر یک از آنها ، احکام و شرایط خاص خود را داشته و در شرایط بخصوصی ، قابل طرح هستند . البته ، نکته مهمی که وجود دارد ، آن است که استفاده از روش هایی همچون تجدید نظر خواهی و واخواهی ، صرفا در صورتی امکان پذیر هستند که هنوز ، حکم ، قطعی نشده باشد و ذی نفع ، در مهلت مقرر ، اقدام به طرح اعتراض نماید .

اما گاهی ، محکوم علیه ، روش هایی عادی که برای اعتراض به حکم، پیش بینی شده اند را انجام داده یا در طی مهلت قانونی ، درخواست اعتراض خود را ارائه نکرده و در نتیجه ، حکم، قطعیت یافته است . در چنین شرایطی ، ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، روش دیگری برای اعتراض به حکم قطعی دادگاه ها و مراجع قضایی مقرر داشته و آن ، حالتی است که حکم صادر شده توسط دادگاه ، خلاف بیّن شرع باشد ؛ یعنی اینکه حکم صادره ، به صورت آشکار ، با قواعد شرعی و موازین اسلامی ، مغایرت داشته باشد .

درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری که منجر به اعاده دادرسی از حکم صادره شده ، سبب می شود که برخی از شعب دیوان عالی کشور ، مجددا به پرونده رسیدگی کرده و در صورتی که حکم را واقعا مغایر با شرع تشخیص دهند ، آن را نقض و رای جدید صادر نمایند . به همین لحاظ ، درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، معمولا در مورد پرونده های مهم ، مورد استفاده قرار می گیرد .

بر اساس ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، زمانی که رئیس قوه قضائیه ، حکمی را خلاف بین شرع بداند ، آن را برای اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارجاع می دهد ؛ البته، در صورتی که رئیس دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور ، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان ، رای قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع بین تشخیص دهند ، می توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه ، درخواست تجویز اعاده دادرسی نمایند .

البته ، محکوم علیه پرونده ، مستقلا ، یا با استفاده از گرفتن وکیل ماده 477 ، می تواند از طریق رئیس کل دادگستری استان ، درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری را ، به رئیس قوه قضاییه ارائه نمایند که در صورت صلاحدید ایشان ، پرونده ، برای اعاده دادرسی ، به دیوان عالی کشور ارجاع می شود ؛ که در قسمت بعد ، مهلت درخواست اعمال ماده 477 را بررسی خواهیم کرد .

مهلت درخواست اعمال ماده 477

در قسمت قبل ، به بررسی درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری پرداختیم. همانطور که گفته شد ، در صورت تشخیص رئیس قوه قضاییه ، مبنی بر خلاف بین شرع بودن حکم قطعی صادر شده از تمامی مراجع قضایی ، پرونده برای اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه ، به دیوان عالی کشور ارجاع می شود . همچنین ، برخی دیگر از مقامات قضایی و نیز خود اصحاب دعوا ، می توانند درخواست اعمال ماده 477 را داشته باشند .

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که آیا اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، منوط به رعایت مهلت و مواعد قانونی است یا خیر ؟ و در صورتی که پاسخ مثبت است ، مهلت درخواست اعمال ماده 477 چقدر است ؟ این سوال ، از آن جهت مطرح می شود که اعاده دادرسی در امور حقوقی ، منوط به این است که اشخاص مقیم ایران ، ظرف مهلت بیست روزه اقدام نموده و در صورتی که خارج از کشور باشند ، ظرف مهلت دو ماه ، تقاضای اعاده دادرسی نمایند . البته ، برای اعاده دادرسی در امور کیفری ، مهلت خاصی تعیین نشده است .

در پاسخ به این سوال که زمان اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه یا مهلت درخواست اعمال ماده 477 چقدر است ، باید گفت که در خصوص درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، مهلت خاصی مشخص نشده است و اصولا ، هر زمانی که رئیس قوه قضاییه ، حکم خلاف شرع را مشاهده نمود ، می تواند آن را برای اعاده دادرسی ، به دیوان عالی کشور ارجاع دهد. همچنین ، مقاماتی نیز که حق درخواست اعمال ماده 477 را دارند ، می توانند فارغ از هر مهلت و بازه زمانی ، درخواست خود را به رئیس قوه قضاییه ارائه نمایند .

نکات مربوط به مهلت درخواست اعمال ماده 477

در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که درخواست اعمال ماده 477 که همان اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه بوده ، در چه مواردی امکان پذیر است . همچنین ، به این سوال پاسخ داده شد که مهلت درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری چقدر است . همانطور که گفته شد ، برای اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه ، مهلت خاصی تعیین نشده است . اما اعاده دادرسی ، به استناد موضوعات موارد مذکور در قانون آیین دادرسی مدنی ، در مهلت مشخص باید صورت گیرد که شرح آن ، در مقاله مهلت اعاده دادرسی حقوقی ذکر شده است .

در خصوص اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضاییه ، چون مغایرت حکم قطعی صادره از دادگاه ها و مراجع قضایی با شرع ، ممکن است در هر بازه زمانی روشن شود ، اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضایی ، منوط به موعد و مهلت زمانی خاصی نبوده و هر زمان که این موضوع کشف شود ، رئیس قوه قضاییه ، می تواند پرونده مربوطه به آن را به دیوان عالی کشور ارجاع نماید تا رای صادره ، نقض شده و دوباره رای جدیدی صادر شود .

وکلای ماده 477 که به نیابت از موکلین خود ، توانایی درخواست اعمال ماده 477 به رئیس قوه قضائیه را دارند و نیز خود اشخاصی که در پرونده ، محکوم شده اند ( به شخصه و بدون گرفتن وکیل ) ، می توانند فارغ از مهلت خاص ، اقدام به ثبت درخواست اعاده دادرسی کیفری در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نمایند . این موضوع ( یعنی بدون مهلت بودن درخواست اعمال ماده 477 ) ، در نظریه شماره 7/8425 اداره حقوقی قوه قضائیه در تاریخ 1386/12/15 نیز مورد اشاره قرار گرفته است .

اما در این قسمت ، قصد داریم برخی از نکات مربوط به مهلت درخواست اعمال ماده 477 را مورد بررسی قرار داده و در واقع ، به بررسی این موضوع بپردازیم که اگر زمان درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری ، قبل از اجرای حکم دادگاه باشد ، دیوان عالی کشور ، چه تمهیداتی در این راستا ، خواهد اندیشید .

بر اساس ماده 478 قانون آیین دادرسی کیفری ، در صورتی که دیوان عالی کشور ، طبق ماده 477 ، درخواست اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضاییه را پذیرفته باشد ، اجرای حکم تا زمان صدور حکم جدید ، به تعویق می افتد و در صورتی هم که مجازات مندرج در حکم قطعی ، از نوع مجازات سالب حیات یا سایر مجازات های بدنی یا قلع و قمع بنا باشد ، شعبه دیوان عالی کشور ، قبل از اتخاذ تصمیم درباره درخواست اعمال ماده 477 ، دستور توقف اجرای حکم را صادر می کند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مهلت درخواست اعمال ماده 477 در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مهلت درخواست اعمال ماده 477 پاسخ دهند .