پولشویی چیست

مفهوم پولشویی، عبارت است از مشروع جلوه دادن عواید حاصل از کار خلاف که این عمل، مطابق قانون مبارزه با پولشویی، جرم است. مجازات جرم پولشویی، ضبط عواید و منافع حاصل از جرم و جزای نقدی، به میزان یک چهارم عواید حاصل از جرم است. نحوه شکایت از این جرم، با ثبت شکواییه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد.

جرایم را می توان به جرایم علیه اموال، جرایم علیه اشخاص و جرایم علیه امنیت، تقسیم بندی نمود. قانون گذار، در قوانین مختلف، از جمله قانون مجازات اسلامی، انواع جرایم را مطرح نموده و برای هریک از آن ها، مجازات مخصوص آن جرم را مقرر داشته است. در صورت ارتکاب جرم و گزارش آن توسط ضابطین قضایی یا شکایت شاکی خصوصی، مرتکب، به مجازات مندرج در قانون، محکوم خواهد شد.

 گاهی افراد، از راه انجام کار خلاف، پول و منافع زیادی به دست می آورند و جهت فرار از چنگال قانون، روش های مختلفی را جهت طبیعی جلوه دادن منشا پول های حاصله از جرم، به کار می گیرند که به این عمل پولشویی گفته می شود. کلاهبرداران، قاچاقچیان مواد مخدر و برخی دیگر از خلافکاران، از جمله این افراد می باشند. پولشویی در قانون، جرم بوده و مجازات سنگینی در پی دارد.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به بررسی این موضوع بپردازیم که پولشویی چیست؟ و مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟​ و سپس، بگوییم که پولشویی جرم است یا خیر و در خصوص مجازات جرم پولشویی و نحوه شکایت از آن، توضیح دهیم. 

پولشویی چیست

همانگونه که گفتیم، گاهی افراد، درآمد زیادی را از راه ارتکاب به جرایم مختلف، کسب می کنند و با استفاده از پول خلاف، اقدام به سرمایه گذاری، خرید ملک، خودرو، ارز یا هر فعالیت قانونی دیگر نموده و هر روز دارایی خود را افزایش می دهند. کلاهبرداران، قاچاقچیان مواد مخدر یا اسلحه، قماربازان، کسانی که با اجاره کارت ملی، اقدام به خرید ارز اشخاص دیگر یا باز کردن حساب بانکی به نام آن ها می نمایند و افرادی نظیر این ها، از جمله این افراد می باشند.

این گروه، برای مشروع جلوه دادن منبع درآمد های ناشی از کار خلاف، اقدام به پولشویی می نمایند. در پاسخ به این پرسش که پولشویی چیست؟ و مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟ باید گفت: پولشویی، عبارت است از برگرداندن پول ناشی از کارهای خلاف، به چرخه اقتصادی کشور، از طریق سرمایه گذاری آن پول، در فعالیت های مشروع و قانونی، نظیر ثبت شرکت، تجارت و کسب درآمد بیشتر با استفاده از عواید این فعالیت ها. پولشویی، مطابق قانون، جرم بوده و در صورت پیگیری توسط ضابطین قضایی یا شکایت از آن، مجازات سنگینی برای مرتکبین، در پی دارد.

آیا پولشویی جرم است

در قسمت قبل، توضیح دادیم که پولشویی چیست  و به چه صورت انجام می شود. پس از پاسخ به پرسش پولشویی چیست؟، در این قسمت، قصد داریم، به بررسی این پرسش بپردازیم که مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟ و به این پرسش، پاسخ دهیم که آیا پولشویی، جرم است؟. قانون مبارزه با پولشویی، مصوب بهمن 1386، در ماده 2 خود، به تعریف قانونی جرم پولشویی پرداخته و در ماده 9 خود، مجازات جرم پولشویی را پیش بینی نموده است. بر اساس این ماده، جرم پولشویی عبارت است از:

تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت‌ های غیر قانونی، با علم به این که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه ارتکاب جرم، به دست آمده باشد.

تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی، به منظور پنهان‌کردن منشا غیر قانونی آن، با علم به این که به‌ صورت مستقیم یا غیر مستقیم، ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی، مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.

اخفا یا پنهان یا کتمان‌ کردن ماهیت واقعی، منشا، منبع، محل، نقل و انتقال، جا به‌ جایی یا مالکیت عوایدی که به‌ نحو مستقیم یا غیر مستقیم، در نتیجه جرم تحصیل‌ شده باشد.

بر اساس این ماده، پول شویی، ممکن است مستقیما توسط خود مرتکبین آن صورت گیرد یا فرد دیگری، اقدام به انجام این امر، برای خلافکاران نماید. به عنوان مثال، بانک ها، کارگزاری ها یا صرافی ها، می توانند کانال و دریچه ای باشند که با علم و اطلاع، عواید ناشی از کار خلاف خلافکاران، به واسطه آن ها، مشروع جلوه داده شود. بنابراین، در مجازات این جرم، باید در نظر داشت، مرتکب، علاوه بر مجازات جرم اصلی، نظیر مجازات کلاهبرداری، کلاهبرداری، مجازات قاچاق و سایر موارد، به مجازات پولشویی نیز محکوم خواهد شد.

مجازات جرم پولشویی

در قسمت قبل و در پاسخ به سوال پول شویی چیست؟ و مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟، توضیح دادیم که مطابق قانون مبارزه با پولشویی، مصوب 1386، این عمل، جرم است و مرتکبین آن، مجازات خواهند شد. در این قسمت، قصد داریم تا در خصوص مجازات جرم پولشویی، بر مبنای ماده 9 قانون مبارزه با پولشویی، صحبت کنیم. بر اساس این قانون، مجازات جرم پولشویی، شامل موارد زیر، است:

استرداد درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم و منافع حاصل از این عواید. در صورت موجود نبودن، باید مثل یا قیمت آن ها، پرداخته شود. در صورتی که عواید و منافع حاصل از جرم، تبدیل به اموال دیگری شده باشند، همان اموال، ضبط خواهد شد.

جریمه نقدی، به میزان یک چهارم عواید حاصل از جرم در حق دولت

در خصوص کسانی که پس از ارتکاب به یک جرم دیگر، اقدام به پولشویی عواید حاصل از آن جرم نموده اند، علاوه بر مجازات جرم منشا، به مجازات پولشویی نیز محکوم خواهند شد.

نحوه شکایت از جرم پولشویی

در قسمت قبل، در خصوص مجازات جرم پولشویی توضیح دادیم و گفتیم که پول شویی، ممکن است مستقیما توسط خود مرتکبین آن صورت گیرد یا فرد دیگری، اقدام به انجام این امر، برای خلافکاران نماید. در این قسمت، قصد داریم در خصوص نحوه شکایت از جرم پولشویی صحبت کنیم. جرم پولشویی نیز مانند سایر جرایم، نحوه شکایت مخصوص به خود را دارد و توسط شاکی خصوصی و ضابطین قضایی، قابل پیگری و شکایت است.

نحوه شکایت از جرم پولشویی، چنانچه به گزارش ضابطین قضایی نبوده و در صورتی که شاکی خصوصی، قصد انجام آن را داشته باشد، باید، مطابق مراحل زیر، صورت گیرد:

جمع آوری ادله اثبات، مبنی بر ارتکاب جرم پول شویی توسط فرد متهم

تنظیم شکواییه یا شکایت نامه مناسب، جهت شکایت از جرم اتفاق افتاده

داشتن مدارک هویتی

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت شکواییه پولشویی

نحوه رسیدگی به جرم پولشویی

در قسمت های قبل، در این خصوص که مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟ و نحوه شکایت از آن، چگونه است، توضیح دادیم. گفتیم که شکایت از جرم پولشویی، می تواند با شکایت شاکی خصوصی و از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی باشد. در این قسمت، قصد داریم در خصوص نحوه رسیدگی به جرم پولشویی، پس از شکایت از این جرم، صحبت کنیم که مطابق مراحل زیر می باشد:

پس از ثبت شکایت، توسط شاکی خصوصی یا گزارش ضابطین قضایی، پرونده، جهت رسیدگی مقدماتی به دادسرای ویژه جرائم پولی و بانکی ارسال می گردد.

با ارسال پرونده به دادسرا، تحقیقات مقدماتی، جهت بررسی شکایت مطرح شده، آغاز می شود.

چنانچه در مرحله تحقیقات مقدماتی، ادله ای مبنی بر وقوع جرم توسط متهم، یافت شود، قرار جلب به دادرسی صادر شده و پرونده جهت صدور کیفر خواست، نزد دادستان ارسال می شود. دادستان، سه روز فرصت دارد تا پرونده را بررسی نموده و اقدام به صدور کیفر خواست نماید. در صورت صدور کیفر خواست، پرونده جهت رسیدگی، به دادگاه کیفری، فرستاده خواهد شد.

چنانچه هیچ گونه ادله ای مبنی بر انتساب جرم، نسبت به متهم یافت نشود، قرار منع تعقیب صادر خواهد شد و پرونده، در دادسرا، مختومه و بایگانی می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص پولشویی ​در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون پولشویی پاسخ دهند .