از منظر حقوقی ، همه افراد ، در صورت دارا بودن شرایط لازم ، می توانند اموال و دارایی های خود را به دیگران منتقل نموده و اصطلاحا ، اموال خود را به نام دیگری بزنند . انتقال یا واگذاری ملک به دیگران ، می تواند به موجب عقد و قراردادی معوض ، یعنی با پرداخت بهای آن ملک، صورت گرفته و یا اینکه ، واگذاری ملک به دیگری ، بلاعوض باشد و مبلغی در ازای انتقال ملک ، اخذ نشود .

ممکن است در برخی شرایط ، افراد تمایل داشته باشند ، اقدام به واگذاری ملک به همسر نمایند . به ویژه ، این واگذاری ملک به همسر ، ممکن است در ازای پرداخت مهریه زن و یا به جهات دیگری که مد نظر طرفین است ، صورت گیرد ؛ به همین دلیل ، این سوال مطرح می شود که شرایط واگذاری ملک به همسر چیست و برای انتقال ملک به همسر ، از چه نمونه و متنی باید استفاده نمود ؟

برای پاسخ دادن به این سوالات ، در ادامه این مقاله، به بررسی شرایط واگذاری ملک به همسر و نمونه متن قرارداد واگذاری ملک به همسر پرداخته و سپس ، مدارک لازم برای واگذاری ملک به همسر را نیز مطرح خواهیم نمود .

شرایط واگذاری ملک به همسر

اصل آزادی عقود و قراردادها ، ایجاب می کند که هر فرد ، بتواند هر زمان که بخواهد ، اقدام به واگذاری ملک خود به دیگری ، از جمله همسر و فرزندان خود نماید . اما واگذاری ملک به همسر یا سایرین ، نیازمند آن است که شرایط ذکر شده در قانون مدنی ، در ارتباط با شرایط صحت معاملات ، اعم از قصد و رضایت طرفین ، مشروعیت قرارداد و غیره ، لحاظ شود و علاوه بر آن ، شرایط اختصاصی مربوط به هر کدام از انواع متن های قراردادهای انتقال ملک به همسر ، مورد لحاظ قرار گیرد .

ممکن است ، این سوال مطرح شود که شرایط واگذاری ملک به همسر چیست ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا واگذاری ملک به همسر یا سایر افراد ، می تواند به موجب عقود و ایقاعات مختلفی انجام گیرد که از جمله مهم ترین آنها ، می توان به عقد بیع ، صلح عمری ، هبه و حتی وصیت کردن ملک برای همسر ، اشاره نمود که در این بخش ، به صورت مختصر ، شرایط هر یک از آنها را توضیح خواهیم داد .

عقد بیع ، یکی از رایج ترین قالب حقوقی برای انتقال ملک به همسر است و به این معنا است که یکی از زوجین ، ملک خود را به دیگری بفروشد و دیگری ، آن ملک را خریداری نموده و بهای آن را بپردازد . در چنین شرایطی ، پس از واگذاری ملک در قالب عقد بیع ، همسر ، مالک آن می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد ، در آن مال انجام دهد .

علاوه بر عقد بیع ، واگذاری ملک به همسر از طریق صلح عمری نیز امکان پذیر است . صلح عمری ، به این معنا است که مالکیت عین مال ، از مصالح ( صلح کننده ) به متصالح ( صلح شونده ) منتقل می شود ؛ اما پس از انعقاد عقد صلح ، مالک مال ، تا زمانی که زنده است ، می تواند از ملک و منافع آن استفاده نماید و صرفا پس از فوت وی ، همسر خواهد توانست مالکیت آن را به دست آورد . این قالب حقوقی ، دارای این مزیت است که تا پایان حیات صلح کننده ، نمی توان در ملک واگذار شده ، تصرف مالکانه ای نمود .

همچنین ، ممکن است که یکی از زوجین ، بخواهد ملک خود را به همسر خود هدیه کند که در این شرایط ، می تواند از عقد هبه استفاده کند . هبه یا هدیه کردن ، به این معنا است که شخص ، می تواند ملک خود را به صورت رایگان و یا بعضا با دریافت عوض مشخصی ، آن را به دیگری واگذار کند ؛ اما معمولا عقد هبه ، تبرعی و رایگان است .

به علاوه اینکه ، واگذاری ملک به همسر ، می تواند به موجب وصیت کردن ملک باشد . در چنین شرایطی ، علاوه بر اینکه در صورت فوت همسر ، دیگری می تواند از وی ارث ببرد ، مالک مالی می شود که به موجب وصیت کردن ، به وی منتقل گردیده است . البته ، به لحاظ حقوقی ، هر فرد ، تنها تا میزان یک سوم از اموال خود را می تواند وصیت کند و وصیت مازاد بر ثلث ، غیر نافذ است .

لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد و شرایط ، واگذاری ملک به همسر ، برای پرداخت مهریه زن می باشد . به این معنا که گاهی ، حین عقد ازدواج ، مهریه ای که برای زن تعیین شده است ، شامل چند دانگ از یک ملک یا تمامی ملک می باشد که در این صورت ، به محض اینکه همسر ، مهریه خود را مطالبه نماید ، باید این واگذاری یا انتقال مالکیت انجام گیرد .

گاهی هم ، مهریه ، به صورت وجه نقد است و چون دارایی شوهر ، شامل ملک است ، در صورت مطالبه مهر ، می توان به صورت قانونی ، این انتقال مالکیت را در ازای پرداخت مهریه به همسر ، انجام داد . البته بهتر است به جهت احتیاط ، برای اینکه زوجه ، مجددا مهریه خود را مطالبه نکند ، از وی رسیدی بابت دریافت مهریه اخذ گردد .

حتما بخوانید: صلح عمری برای همسر

نمونه متن قرارداد واگذاری ملک به همسر

در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که واگذاری ملک به همسر ، چه شرایطی دارد و از چه روش هایی می توان، اقدام به انتقال یا واگذاری ملک به همسر نمود . با این وجود ، گاهی این سوال نیز مطرح می شود که برای واگذاری ملک به همسر ، از چه قراردادی باید استفاده نمود و نمونه متن قرارداد واگذاری ملک به همسر ، شامل چه مطالبی است ؟

از آن جهت که عقد بیع ، یکی از پرکاربردترین روش های انتقال یا واگذاری ملک به همسر می باشد و حتی در پرداخت مهریه زن نیز کاربرد دارد ، در این قسمت ، نمونه متن قرارداد واگذاری ملک به همسر را ارائه خواهیم نمود .

 

ماده 1 : طرفين قرارداد

1-1- فروشنده / فروشندگان ......... فرزند ............ به شماره شناسنامه ............ صادره از ............... کد ملی .......... متولد ........ ساکن ............ تلفن ............ با وکالت / قيمومت / ولايت / وصايت ........... فرزند ........... به شماره شناسنامه ........... متولد .............. به موجب .......... .

2-1- خريدار / خريداران ............. فرزند ........... به شماره شناسنامه ............ صادره از ............... کد ملی .......... متولد ........... ساکن ............ تلفن ........... با وکالت / قيمومت / ولايت / وصايت ........... فرزند ......... به شماره شناسنامه ..........متولد ......... به موجب .......... .

ماده 2 : موضوع و مشخصات مورد معامله

عبارت است از انتقال ......... دانگ يک .............. دارای پلاک ثبتی ، شماره .......... فرعی از ............... اصلی قطعه ............. واقـع در بخش ...... حوزه ثبتی ......... ، به مساحت .......... متر مربع ، دارای سند مالکیت به شماره سریال ....... صفحه .............. دفتر .............. به انضمام ........ دانگ پارکینگ شماره ........ فرعی و .............. دانگ انباری شماره ............ فرعی از ............. اصلی ، طبق سند رهنی شماره .......... دفتر اسناد رسمی ........ مورد رهن بانک .......... ، دارای حق اشتراک آب / برق / گاز / اختصاصی / اشتراکی / شوفاژ / روشن / غير روشن / کولر/ تلفن داير/ غير داير به شماره ............. به نشانی ................... .

ماده 3 : ثمن معامله

مبلغ ......... ریال معادل .......... تومان ، وجه رایج مملکتی تعیین و مورد توافق و تراضی طرفین قرار گرفت که به شرح ذیل ، از سوی خریدار / خریداران پرداخت می گردد :

1-3- مبلغ ............ ريال معادل ............. تومان ، نقدا به موجب چک شماره ............ عهده بانک ............... مورخ ........... فی المجلس از ناحیه خریدار / خریداران به فروشنده ، به عنوان قسمتی از ثمن معامله پرداخت و فروشنده / فروشندگان با امضای این مبایعه نامه ، اقرار به اخذ مبلغ فوق نموده اند .

2-3- بقیه ثمن معامله ، که مبلغ ........ ريال تعيين گرديد ، توافق گردید به شرح ذیل پرداخت گردد : مبلغ ................ و الباقی ثمن معامله که مبلغ .......... می باشد ، به هنگام تنظیم سند رسمی و انتقال قطعی / وکالتی در دفترخانه شماره ............ واقع در ............ .

تبصره 1 : عدم وصول چک ها یا مطالبه مبلغ مندرج در بند 1-3 ماده 3 این مبایعه نامه از سوی فروشنده / فروشندگان ، تاثیری در صحت معامله ایجاد نخواهد کرد .

تبصره 2 : فروشنده متعهد گردید مورد معامله را در تاریخ .............. صحیح و سالم تخلیه کامل نموده و در قبال اخذ رسید کتبی ، به خریدار تحویل نماید .

ماده 4 : شرايط مربوط به تنظيم سند

1-4- طرفين متعهد شدند جهت تنظيم سند ، طبق قرارداد در تاريخ ......... در دفتر اسناد رسمی شماره ....... و یا دفترخانه ای که بانک یا سازمان متبوعه واقع در ........... پیشنهاد نماید ، حاضر شوند و با انجام کلیه تعهدات و شرایط مندرج در مبایعه نامه ، نسبت به تنظیم سند رسمی مورد معامله اقدام نماید و فروشنده متعهد گردید سند را به نام خریدار یا هر کس که خریدار معرفی نماید ، انتقال دهد . در ضمن ، اجرای تعهد به تنظيم سند از طرف فروشنده به نام انتقال گيرنده بعدی ، موکول به احراز انتقال از طريق ارائه قرارداد می باشد . در صورت عدم حضور هر يک از طرفين در دفتر خانه اسناد رسمی برای تنظيم سند ، گواهی سر دفتر مُثبت تخلف نامبرده می باشد .

2-4- عدم ارائه مستندات و مدارک لازم جهت تنظيم سند از طرف فروشنده و عدم پرداخت ثمن توسط خريدار ، در حکم عدم حضور است و سر دفتر ، در موارد مذکور ، مجاز به صدور گواهی عدم حضور می باشد .

ماده 5 : شرايط تسليم مورد معامله

1-5- فروشنده موظف است مورد معامله را در تاريخ ........ با تمام توابع و ملحقات و منضمات آن ، تسليم خريدار کند و هر گونه موانع در استيفاء و بهره برداری کامل از مورد معامله را برطرف کند .

2-5- در صورتی که معلوم گردد مورد معامله به جهت قوه قاهره ، قابليت انتقال نداشته و اين عامل مربوط به زمان انعقاد مبايعه نامه باشد ، عقد باطل است و فروشنده ، موظف است ثمن دريافتی را به خريدار عودت نمايد .

3-5- در صورتی که معلوم گردد مورد معامله به هر علتی غير از عامل قوه قاهره ، مانند رهن ، مصادره ، عمليات اجرایی دادگستری و يا اجرای اسناد رسمی ، مستحق للغير و غصبی بودن ، قانونا قابل انتقال به خريـدار نبوده ، فروشنده موظف است علاوه بر استرداد ثمن معامله ، معادل .............. ريال به عنوان خسارت ، به خريدار بپردازد .

ماده 6 : آثار قرارداد

1-6- اين قرارداد ، فروشنده را از هرگونه انتقال مورد معامله ، به هر عنوان و دليل ، به غير از خريدار ، منع می کند . در صورت تخلف و انتقال به غير ، خريدار ، حق خواهد داشت درخواست فسخ قرارداد را نموده و يا با اقامه دعوی ابطال به طرفيت فروشنده و منتقل اليه ، الزام فروشنده را به انتقال مورد معامله ، بخواهد . در صورتي که الزام ممکن نباشد ، خريدار حق فسخ معامله را دارد و فروشنده ، موظف است کليه هزينه هايی که خريدار متقبل شده را بپردازد و معادل ................ ريال ، به عنوان خسارت تخلف از عدم انجام تعهد ، به وی پرداخت نمايد .

2-6- فروشنده متعهد است قبلا و يا حداکثر تا زمان مقرر برای تنظيم سند رسمی ، کليه مجوزها و مدارک لازم از مراجع مختلف در خصوص مورد معامله ، از قبيل مفاصا حساب شهرداری ، مالياتی و غيره را اخذ نمايد .

3-6- فروشنده مکلف است کليه بدهی های احتمالی در خصوص توابع ، اعيان ، مستحدثات و امکانات موجود در مورد معامله را حداکثر تا زمان تنظيم سند رسمی ، تسویه نمايد .

 

 

بیشتر بخوانید: وکالت بلاعزل در فروش ملک

 

مدارک لازم برای واگذاری ملک به همسر

استفاده از هر یک از روش های واگذاری ملک به همسر ، نیازمند آن است که ابتدا ، نمونه متن قراردادمنعقد شده و سپس ، مدارک مربوطه برای واگذاری ملک به همسر ، فراهم گردد تا در صورت لزوم ، در دفترخانه ، این واگذاری صورت گیرد و این واگذاری ، به موجب سند رسمی باشد . اما پرسش آن است که مدارک لازم برای واگذاری ملک به همسر شامل چیست ؟

واگذاری ملک به همسر از طریق انعقاد عقد بیع و مبایعه نامه ، نیازمند در اختیار داشتن مدارکی از جمله اصل و تصویر سند ملکی یا اصل و تصویر بنچاق ، گواهی پایان کار ساختمان یا گواهی عدم خلافی از شهرداری ، صورت مجلس تفکیکی در مورد آپارتمان ها و همچنین ، مدارک شناسایی خریدار و فروشنده می باشد .

همچنین ، در صورتی که واگذاری و انتقال ملک به همسر ، از طریق صلح عمری باشد ، سند ملکی و گواهی پایان کار ، جوابیه های مربوط به استعلام از شهرداری و دارایی و اداره ثبت و همچنین ، مدارک شناسایی مصالح و متصالح می باشد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص ، می توانید نمونه قرارداد صلح عمری را نیز مشاهده نمایید .

علاوه بر این ، در صورتی که واگذاری ملک ، به موجب قرارداد هبه و یا وصیت باشد نیز ، برای ثبت نمودن آن در دفترخانه ، لازم است علاوه بر مدارک شناسایی ، استعلام های مربوطه از اداره ثبت را نیز تهیه و ارائه نمود . لازم به ذکر است که هبه یا وصیت شفاهی نیز به لحاظ حقوقی صحیح است ؛ اما از آن جهت که ممکن است بعضا سبب ایجاد اختلافاتی شده و اثبات آن دشوار باشد ، می توان با تنظیم نمونه متن و ارائه مدارک لازم ، این واگذاری یا انتقال را به صورت رسمی انجام داد .

در ادامه بخوانید: انتقال ملک به فرزند

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص واگذاری ملک به همسر در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون واگذاری ملک به همسر پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- شرایط واگذاری ملک به همسر چیست ؟

2- متن واگذاری ملک به همسر شامل چه نکاتی است ؟

3- مدارک لازم برای واگذاری ملک به همسر چیست ؟

---

نظرات کاربران