اخطاریه دادگاه چیست

یکی از انواع ابلاغیه های صادره از دادگاه ، اخطاریه است . تفاوت اخطاریه دادگاه با احضاریه در این است که معمولا  در دعاوی حقوقی ، اخطاریه صادر می شود تا موضوعی به اطلاع طرفین برسد؛ اما در دعاوی کیفری که نیاز به حضور طرفین ( معمولا متهم ) در دادسرا باشد ، احضاریه صادر می شود . نحوه مشاهده و اطلاع از اخطاریه های دادگاه ، با مراجعه به سامانه عدل ایران و به صورت الکترونیکی است .

رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری توسط دادگاه ها ، نیازمند آن است که هر یک از اصحاب دعوا ، به صورت دقیق و کامل و در اسرع وقت ، از جزییات اقدامات انجام گرفته توسط دادگاه مطلع شوند تا در صورت لزوم ، بتوانند به نحو مناسبی از خود دفاع نمایند . علاوه بر این ، ممکن است که عمده افراد ، اطلاعات حقوقی کافی نداشته باشند . به همین دلیل ، لازم است که دادگاه ، به آنها یادآوری و اخطار کند که در هر مرحله از رسیدگی دعوی ، چه اقداماتی را باید انجام دهند .

به همین دلیل ، یکی از مهم ترین تشریفاتی که دادگاه های حقوقی و کیفری ، در راستای رسیدگی به دعاوی به آن عمل می کنند ، ارسال ابلاغیه برای اصحاب دعوی می باشد که این ابلاغیه ها ، می تواند شامل موارد مختلفی همچون اخطاریه و یا احضاریه باشد . به همین مناسبت ، لازم است به بررسی این موضوع پرداخته شود که اخطاریه دادگاه چیست و نحوه اطلاع از اخطاریه دادگاه چگونه است و مشاهده اخطاریه چگونه امکان پذیر است .

برای پاسخ دادن به این سوالات ، در ادامه این مقاله ، به ترتیب این موضوعات را مورد بررسی قرار می دهیم که اخطاریه دادگاه چیست ، تفاوت های اخطاریه و احضاریه دادگاه ، شامل چه مواردی است ، سامانه اخطاریه دادگاه کدام است و نحوه مشاهده و اطلاع از اخطاریه دادگاه به چه صورت است .

اخطاریه دادگاه چیست

هنگامی که دادگاه ، به دعاوی حقوقی یا کیفری رسیدگی می کند ، طرفین دعوا باید از اقدامات انجام شده توسط دادگاه ، مطلع شوند و اگر احیانا نیاز است در جلسه دادگاه حاضر شوند و توضیحاتی بدهند و یا اگر لازم است اقدامات خاصی را برای پیگیری پرونده انجام بدهند ، این موضوع ، به آنها اطلاع داده شود . در همین راستا ، در قانون ، تشریفاتی تحت عنوان ابلاغ اوراق قضایی به طرفین دعوا ، پیش بینی شده است .

به طور کلی ، مفهوم ابلاغیه دادگاه در یک معنای عام ، شامل اطلاع رسانی در خصوص هر گونه موضوعی است که اطلاع از آن برای طرفین دعوا ، لازم و ضروری است ؛ حتی صدور رای توسط دادگاه نیز به موجب یک ابلاغیه ، به طرفین اطلاع داده می شود تا بتوانند در اسرع وقت ، رای صادره را مشاهده کرده و در صورت لزوم ، نسبت به آن ، طرح اعتراض نمایند .

اما معمولا ، ابلاغیه های دادگاه را به دو نوع اخطاریه و احضاریه تقسیم بندی می کنند که هر یک از آنها ، مفهوم خاص خود را دارد و به همین دلیل ، در قسمت بعدی ، تفاوت اخطاریه و احضاریه دادگاه را مورد بررسی قرار می دهیم . اما آنچه که در این قسمت قصد داریم توضیح دهیم ، این سوال است که مفهوم اخطاریه دادگاه چیست و در چه مواردی ، دادگاه اخطاریه صادر می کند ؟

در خصوص تعریف و مفهوم اخطاریه دادگاه ، باید گفت که اخطاریه دادگاه ، به این معناست که گاهی ، اطلاع یافتن خواهان یا خوانده دعوی ، در خصوص یک موضوع ، ضرورت دارد و به همین خاطر ، دادگاه ، در قالب صدور یک اخطاریه ، آن موضوع را به ایشان اطلاع می دهد تا بتوانند بر اساس قانون ، اقدامات لازم را در خصوص پرونده خود ، انجام دهند ؛ اما معمولا ابلاغ احضاریه برای متهم ، در پرونده های کیفری انجام می گیرد .

البته ، در قانون ، در خصوص اخطاریه دادگاه و مفهوم آن ، تعریف خاصی ارائه نشده است ؛ اما از برگه های اخطاریه ای که معمولا دادگاه ها صادر می کنند ، می توان پی به مفهوم اخطاریه های دادگاه برد . به عنوان نمونه ، از جمله مهم ترین موارد صدور اخطاریه دادگاه بر اساس قانون ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

اخطاریه جلسه رسیدگی دادگاه

زمانی که دادخواست به دادگاه وصول می شود ، وقت جلسه رسیدگی به پرونده ، معین می شود و سپس ، زمان و مکان جلسه رسیدگی دادگاه ، در قالب یک اخطاریه ، به طرفین دعوا اعم از خواهان و خوانده اطلاع داده می شود تا در صورت لزوم ، خود ایشان یا وکلای آنان ، در جلسه رسیدگی حاضر شده و از خود دفاع نمایند .

اخطاریه رفع نقص

زمانی که دادخواست ارائه شده به دادگاه ، از لحاظ شرایط مقرر برای دادخواست و یا به لحاظ ضمایم یا پیوست های دادخواست ، نواقصی داشته باشد ، دادگاه اخطاریه ای به نام « اخطاریه رفع نقص » صادر می کند و شخص ، می بایست ظرف مهلت ده روز ، نواقص را برطرف کند تا مجددا دادخواست وی به جریان افتد .

اخطاریه حضور در دادگاه و ادای توضیح

فارغ از توضیحاتی که خواهان در دادخواست ارائه نموده و یا خوانده ، به موجب لایحه دفاعیه مطرح می کند ، ممکن است قاضی دادگاه برای صدور حکم ، نیاز به اطلاعات بیشتری داشته باشد و از همین رو ، اخطاریه ای صادر می کند تا شخص ، ضمن حضور در دادگاه ، توضیحات لازم را در خصوص پرونده ارائه نماید .

بنابراین ، همانطور که ملاحظه می شود ، اخطاریه دادگاه ، نوعی ابلاغیه است که بر اساس آن ، ممکن است دادگاه رسیدگی کننده ، موضوعات مختلفی را به اطلاع طرفین دعوا رسانیده و به آنان اخطار یا یادآوری نماید که بر اساس قانون ، اقدامات لازم را انجام دهند . در ادامه ، برای تشریح بیشتر این موضوع ، تفاوت اخطاریه با احضاریه نیز بررسی خواهد شد . همچنین ، برای اطلاع از موارد ارسال احضاریه ، می توانید مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

تفاوت اخطاریه و احضاریه

در قسمت قبل ، به توضیح این مطلب پرداخته شد که اخطاریه دادگاه چیست و چه مفهومی دارد . همچنین ، برخی از موارد صدور اخطاریه بر اساس قانون را ذکر نمودیم ؛ اما گاهی این سوال نیز مطرح می شود که تفاوت اخطاریه دادگاه و احضاریه دادگاه چیست و در چه مواردی ، دادگاه اخطاریه صادر کرده و در چه مواردی ، احضاریه ارسال می نماید ؟

بر اساس آنچه که در مقاله احضاریه دادگاه بیان نمودیم ، در پاسخ به این سوال ، باید گفت که هم احضاریه و هم اخطاریه ، نوعی ابلاغیه هستند و تفاوت های ماهوی زیادی میان آنان وجود ندارد ؛ چرا که هم در احضاریه و هم در اخطاریه ، قرار است که موضوعی به اطلاع طرفین پرونده برسد ، تا اقدامات خواسته شده توسط دادگاه ، انجام گیرد .

با این حال ، تفاوت اخطاریه و احضاریه دادگاه ، در آن است که معمولا ، دادگاه ، هنگامی که می خواهد در یک پرونده کیفری ، توضیحاتی را از شاکی و یا متشاکی ( متهم ) دریافت نماید ، اقدام به صدور احضاریه می نماید و برگه ابلاغیه دادگاه را تحت عنوان احضاریه نامگذاری می کنند ؛ لذا احضاریه دادگاه ، در پرونده های کیفری ( و نه پرونده های حقوقی ) ارسال می شود و منظور از آن ، حضور در مرجع مربوطه ، برای ادای توضیحات لازم ، در خصوص شکایت است .

به عنوان نمونه ، زمانی که دادسرا در حال رسیدگی مقدماتی به یک جرم است ، ابلاغیه دادسرا برای احضار نمودن متهم ، جنبه احضاریه دارد ؛ نه اخطاریه . به این معنا که حضور شخص و ادای توضیح ، الزامی و ضروری است و به نوعی ، این حاضر شدن ، جنبه امری دارد و تکلیف متهم است .

به همین دلیل است که در قانون آیین دادرسی کیفری ، مقرر شده است که احضار متهم ، به وسیله احضاریه به عمل می آید و در برخی موارد ، ممکن است که نتیجه عدم حضور متهم ، جلب ( دستگیری ) باشد . البته احضاریه ، ممکن است برای حضور سایر افراد از جمله شهود و مطلعین پرونده نیز صادر گردد .

اما اخطاریه دادگاه ، چنین خصوصیتی ندارد و صرفا ، به منظور اطلاع داشتن و یا انجام دادن اموری است که از طرفین دعوا خواسته شده است ؛ لذا ضمانت اجرای جلب را به هیچ وجه در پی ندارد ؛ حتی اگر اخطاریه ، برای حضور در دادگاه و ادای توضیح توسط خواهان باشد . به عنوان نمونه ، احضاریه طلاق ، معمولا به منظور حضور در دادگاه ، ادای توضیح ، معرفی شهود و مواردی از این قبیل است و ضمانت اجرای کیفری در پی نخواهد داشت .

سامانه اخطاریه دادگاه

در قسمت های قبل ، اخطاریه دادگاه و تفاوت های آن با احضاریه ، مورد بررسی قرار گرفت . ضرورت اطلاع از اخطاریه های دادگاه برای طرفین دعوا ، بر هیچ کس پوشیده نیست ؛ به همین منظور ، سامانه ای نیز مورد پیش بینی قرار گرفته است که هر یک از طرفین ، بتوانند در اسرع وقت و به آسانی ، از اخطاریه های دادگاه مطلع شوند . به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم به بررسی سامانه اخطاریه دادگاه پرداخته و سپس ، نحوه مشاهده و اطلاع از اخطاریه دادگاه از طریق این سامانه را بررسی نماییم .

در معرفی سامانه اخطاریه دادگاه ، باید سامانه عدل ایران adliran.ir را مورد بررسی قرار داد . قوه قضاییه ، از طریق این سامانه ، امکان مشاهده و اطلاع از ابلاغیه ها و اخطاریه های دادگاه را فراهم نموده است . به این منظور ، کافی است که هر یک از طرفین دعوا ، برای مشاهده اخطاریه های خود ، به سامانه عدل ایران به نشانی adliran.ir مراجعه و در سامانه ابلاغ ثنا عدل ایران ، ثبت نام و احراز هویت انجام دهند .

ذکر این نکته نیز ضروری است که معمولا ، اگر دادگاه احضاریه یا اخطاریه ای صادر کند ، یک پیامک نیز به تلفن همراه مخاطب ارسال می شود و به وی اطلاع داده می شود که برای مشاهده اخطاریه یا احضاریه دادگاه ، به این سامانه مراجعه نماید و متن کامل اخطاریه یا احضاریه را مشاهده نماید ؛ چرا که در پیامک احضاریه دادگاه ، جزییات اقدامات اخطاریه و یا علت حضور در دادگاه قید نمی شود و صرفا ، مخاطب به سامانه اخطاریه دادگاه ارجاع داده می شود .

نحوه مشاهده و اطلاع از اخطاریه دادگاه

در قسمت قبل ، سامانه اخطاریه دادگاه ، به صورت مختصر مورد اشاره قرار گرفت و همانگونه که ذکر شد ، اطلاع از اخطاریه دادگاه ، معمولا با ارسال پیامکی است که برای طرفین دعوا ارسال می شود و در واقع ، با این پیامک ، به مخاطبان اطلاع داده می شود که برای آنها اخطاریه ای صادر شده است تا برای مشاهده آن به سامانه اخطاریه مراجعه نمایند . اما ممکن است این سوال مطرح شود که نحوه مشاهده اخطاریه دادگاه به چه صورت است ؟

برای مشاهده و اطلاع از جزییات اخطاریه دادگاه ، در مرحله اول ، مخاطبان باید به طور مستقیم ، به سامانه adliran.ir وارد شوند . همچنین ، می توانید عبارت « سامانه عدل ایران » را در مرورگر خود جستجو نموده و مطابق تصویر زیر ، وارد اولین سایت شوید . سپس ، از قسمت سمت راست صفحه ، گزینه « سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی » را انتخاب نمایید .

در این مرحله ، برای استفاده از خدمات ابلاغ الکترونیکی سامانه ثنا ، می بایست عضو این سامانه شوید . در صورتی که قبلا در سامانه عضو شده اید ، می توانید اطلاعات ورود به سامانه از جمله کد ملی و رمز شخصی تان را وارد کرده و بر روی مرحله بعد کلیک کنید . اما در صورتی که هنوز عضو این سامانه نشده اید ، باید بر روی گزینه « من در این سایت ثبت نام نکرده ام » کلیک کرده و مراحل ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا را به صورت کامل ، انجام دهید .

در هر حال ، پس از اینکه به صورت موفقیت آمیز ، وارد حساب کاربری خود در سامانه ثنا sana.adliran.ir شدید ، از طریق گزینه « ابلاغیه های جدید » ، می توانید کلیه اخطاریه های دادگاه و همچنین کلیه احضاریه ها را مشاهده نموده و از جزییات مربوطه مطلع شوید ؛ کافی است بر روی « آیکون نامه » کلیک کنید .

در این مرحله ، می توانید هر یک از اخطاریه ها و ابلاغیه هایی که مد نظرتان است را انتخاب کرده و سپس ، اطلاعات اخطاریه را مشاهده نمایید و متوجه شوید که صدور اخطاریه دادگاه ، به چه علت بوده است و چه اقدامی باید انجام دهید .

همچنین ، اگر نیاز به حضور در دادگاه هست ، مهلت و علت حضور ، در اخطاریه دادگاه قید شده است . در صورت لزوم ، می توانید از متن اخطاریه دادگاه ، پرینت گرفته یا آن را ذخیره کنید تا اطلاعات آن را فراموش نکنید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اخطاریه دادگاه در کانال تلگرام آیین دادرسی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اخطاریه دادگاه پاسخ دهند .