مبلغ دیه کامل انسان

دیه ، مجازاتی است که بر مجرمین جنایات علیه تمامیت جسمانی ، اعمال می شود . مبلغی که باید به عنوان دیه جرم ، پرداخت شود ، در سال 1403 نیز ، مانند سایر سال ها ، توسط رئیس قوه قضاییه ، اعلام می گردد . مبلغ دیه کامل انسان، در سال ۱۴۰۳، در ماه های غیر حرام ، 1 میلیارد و 200 میلیون تومان​ و در ماه های حرام ، 1 میلیارد و 600 میلیون تومان می باشد .

احکام مربوط به دیه ، با توجه به شرع مقدس ، در قانون ، مشخص شده است . در واقع ، دیه ، نوعی از مجازات است که گاهی مجازات اصلی جرم ارتکابی محسوب می شود و آن ، عبارت است از جنایات غیر عمدی و در جنایات عمدی ، مواقعی که امکان اجرای قصاص ، وجود ندارد ، مجازات دیه اعمال می شود . احکام دیه ، در زمان های خاص و در رابطه با مردان و زنان متفاوت است .

یکی از انواع دیه ، دیه کامل انسان است که اصولا مبلغ آن ، در ابتدای هر سال ، توسط قوه قضاییه ، اعلام می شود . از آنجا که مبلغ دیه کامل انسان ، مبنای محاسبه دیه عضو ، جراحت و منافع اعضا نیز قرار می گیرد ، بنابراین لازم است ابتدا ، در مورد نرخ دیه کامل انسان ، کسب اطلاع نمود.

از این رو ، در این مقاله به این پرسش ها ، پاسخ می دهیم که اولا ، دیه چیست و مبلغ دیه کامل انسان در سال 1403 چقدر است ؟ و سپس ، نکاتی درباره نحوه تعیین و محاسبه دیه در سال ۱۴۰۳ ارائه خواهیم داد و مبلغ و میزان آن را در سال های اخیر را در قالب یک جدول ، ترسیم خواهیم کرد و در آخر هم ، به احکام خاص مربوط به دیه زنان و دیه مردان خواهیم پرداخت. 

تعریف دیه چیست

برای پاسخ به سوال دیه انسان کامل ، در سال ۱۴۰۳ چقدر است ، باید بدانیم ، یکی از مهم ترین مجازات هایی که برای برخی از جرایم ، در قانون مجازات اسلامی ، در نظر گرفته شده ، دیه می باشد .  دیه در ماده 448 قانون مجازات اسلامی ، تعریف شده است که بر اساس ماده مذکور : " دیه مقدر ، مال معینی است که در شرع مقدس ، به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس ، عضو ، یا منفعت ، یا جنایت عمدی ، در مواردی که به هر جهتی ، قصاص ندارد ، مقرر شده است " .

دیه ۱۴۰۳ در صورتی که ، برای قتل ، تعیین شود ، دیه نفس و در صورتی که برای آسیب به اعضای بدن ( جرح ) تعیین گردد ، دیه اعضا است که این مبلغ ، به حکم شرع و با توجه به مبلغی که رئیس قوه قضائیه ، هر سال اعلام می کند ، تعیین شده و مجرم باید آن را به شخص بزه دیده و یا به ورثه او بپردازد .

دیه 1403، در جنایات غیر عمدی و در جنایات عمدی ، در شرایطی که مرتکب جرم عمدی را به دلایلی ، نتوان قصاص نمود ، پرداخت می شود . همچنین ، گاهی ممکن است ، حکم قصاص برای جرمی ، صادر شده باشد ، اما ، خود بزه دیده و یا اولیای دم وی ، به دریافت دیه به جای قصاص ، رضایت دهند .

نحوه تعیین مبلغ و قیمت دیه ۱۴۰۳

در قسمت قبل ، به توضیح کامل در مورد مفهوم دیه و موارد پرداخت آن ، پرداختیم . با این حال ، گاهی این سوال ، مطرح می شود که نحوه تعیین مبلغ دیه ای که باید توسط مجرم ، پرداخت شود ، به چه صورت است ؟ در این بخش ، به بررسی این مطلب ، خواهیم پرداخت .

 مبلغ و نرخ قیمت دیه  ، در هر سال با سال قبل ، تفاوت دارد و طور کلی ، نرخ دیه ، در ابتدای هر سال ، توسط رئیس قوه قضاییه ، اعلام می شود که این مبلغ و نرخ قیمت ، با توجه به نرخ تورمی است که همه ساله ، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، اعلام می گردد . ماده 549 قانون مجازات اسلامی نیز به این نکته تصریح کرده است : "موارد دیه نفس ، همان است که در مقررات شرع تعیین شده است و میزان آن ، در ابتدای هر سال ، توسط رئیس قوه قضائیه ، به تفصیل ، بر اساس نظر مقام رهبری ، تعیین و اعلام می شود. "

با توجه به نکته ذکر شده ، می توان گفت ، پس از اینکه مبلغ و نرخ قیمت دیه ، برای هر سال توسط قوه قضاییه ، اعلام شد ، تمامی اشخاصی که مکلف به پرداخت دیه شده اند ، باید به همان مقدار نرخ دیه تعیین شده ، دیه بپردازند . طبق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه، اگر جرمی که منجر به پرداخت دیه شده ، در طی سال های قبل ، به وقوع پیوسته باشد ، دیه پرداختی ، باید به نرخ روز باشد .

نرخ دیه کامل انسان در سال های مختلف

همانگونه که در قسمت قبل ، ذکر گردید ، نرخ قیمت دیه هر سال ، با سال قبل ، تفاوت داشته و به اندازه ای ، افزایش می یابد . به همین مناسبت ، در ادامه این مطلب قصد داریم ، نرخ و مبلغ دیه کامل انسان در سال 1403 و ماقبل را مورد بررسی ، قرار داده و پاسخ به این سوال که ، مبلغ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۳چقدر است ، را بیابیم .

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، اگر در ماه های حرام ( ماه های محرم ، رجب ، ذی الحجه و ذی القعده ) قتلی رخ داده و منجر به فوت شخص ، شده باشد و حکم پرداخت دیه نفس ، از سوی دادگاه ، صادر شده باشد ، میزان و مبلغ دیه ، تا اندازه یک سوم نرخ قیمت دیه کامل ، افزایش خواهد یافت که این امر ، تحت عنوان تغلیظ دیه ، شناخته می شود . جدول دیه در سال ۱۴۰۳ و سال های ما قبل به شرح زیر است:

همانطور که گفته شد ، محاسبه دیه در ماه های حرام ، قواعد خاص خود را دارد . پیشنهاد می شود برای اطلاع از نحوه محاسبه دیه ، در ماه های حرام ، مقاله زیر را مطالعه نمایید .           

دیه کامل زن در سال 1403

در پاسخ به سوال دیه انسان کامل ، در سال ۱۴۰۳ چقدر است ، باید بدانیم ،ماده 550 قانون مجازات اسلامی ، در مورد دیه 1403 زنان ، مقرر داشته : " دیه قتل زن ، نصف دیه مرد است " همچنین ، مقنن ، در ماده 560 قانون مذکور ،  به این نکته ، اشاره می کند که : " دیه زن و مرد ، در اعضاء و منافع ، تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد ، یکسان است و چنانچه ، ثلث یا بیشتر شود ، دیه زن به نصف ، تقلیل می یابد. " 

مقصود این دو ماده ، این است که در صورتی که ، دیه خسارات بدنی وارد شده ، کمتر از یک سوم دیه کامل مرد باشد ، دیه زن ، معادل دیه مرد  بوده و در صورتی که ، این خسارات ، بیشتر یک سوم آن مقدار باشد، دیه زن ، نصف دیه مرد است و مجرم ، باید به این ترتیب ، دیه را به مجنی علیه ، پرداخت کند .

در سال هزار و سیصد و نود و هشت ، دیوان عالی ، رای وحدت رویه ای صادر کرد که طبق آن ، دیه برابر برای زن و مرد قرار داده شده است . اما مجرم ، باید نصف دیه مرد را به او بپردازد و ما به تفاوت آن را باید صندوق تامین خسارت های بدنی ، پرداخت کند ، متن این رای ، به شرح زیر است:

با عنایت به مفاد ماده 289 قانون مجازات اسلامی ، در نحوه تقسیم‌ بندی جنایات علیه نفس یا عضو یا منفعت و عمومیت «مقررات تبصره ذیل ماده 551 این قانون ، نظر به اینکه ، مکلف شدن صندوق تامین خسارت‌ های بدنی ، به پرداخت معادل تفاوت دیه اناث تا سقف دیه ذکور ، امتنانی است ، لذا ، در کلیه جنایات علیه زنان ، اعم از نفس یا اعضا ، مابه‌التفاوت دیه مربوط به آنان ، باید از محل صندوق مذکور ، پرداخت شود »

در مورد تصادفات رانندگی ، در ماده 10 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث ، در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه ، اعلام شده است که بیمه ، باید دیه کامل برابر با مرد را به زنانی که تصادف کرده اند ، بپردازد : " بیمه گر ، مکلف است در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون ، خسارت وارده به زیان دیدگان را بدون لحاظ جنسیت و دین ، تا سقف تعهدات بیمه نامه ، پرداخت کند..."

نتیجه آن که ، مجرم در صورتی که به یک زن ، صدمه بدنی وارد نماید ، می بایست ، به مقدار نیمی از دیه را به او پرداخت کند ، اما مجنی علیه زن ، معادل مبلغ دیه مرد را دریافت نموده و ما به تفاوت آن را ، صندوق تامین خسارات بدنی ، پرداخت می کند.

دیه کامل مرد در سال ۱۴۰۳

برای پاسخ به سوال دیه انسان کامل ، در سال 1403چقدر است ، باید بدانیم ، اگر شخصی ، به تمامیت جسمانی دیگری ، صدمه وارد کند ، باید مبلغی را تحت عنوان دیه به او بپردازد . در صورتی که صدمه دیده ، یک مرد مسلمان باشد ، جانی ، باید دیه وی را به طور تمام و کمال بپردازد که این میزان ، هر ساله ، توسط رئیس قوه قضائیه مشخص می شود ؛ در حالی که اگر مجنی علیه یا کسی که بر او جرم ، وارد شده است ، زن باشد ، مجرم ، باید نیمی از مبلغ دیه ۱۴۰۳ مرد را پرداخت کند . 

در مورد دیه مردان غیر مسلمان نیز ، طبق ماده 554 قانون مجازات اسلامی ، اگر دین مجنی علیه ، یکی از ادیان پذیرفته شده در قانون اساسی یعنی ، زرتشتی، کلیمی ، صابئی و مسیحی باشند ، میزان دیه آن ها ، برابر با دیه مسلمانان است : " بر اساس نظر حکومتی رهبری ، دیه جنایت بر اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، به اندازه دیه مسلمان ، تعیین می گردد "

با توجه به مقررات جدید ، میزان دیه پرداختی به زنان ، برابر با مردان است ؛ با این حال ، در صورتی که بزه دیده ، زن باشد ، مسئول پرداخت دیه ، شامل مرتکب یا عاقله او ، باید مبلغ نصف دیه مرد را بپردازد و ما به تفاوت آن ، توسط صندوق تامین خسارت های بدنی ، پرداخت می شود .

البته هر چند ، دیه مرد ، دو برابر دیه زن می باشد ، اما در تصادفات رانندگی ، شرکت بیمه ، موظف است ،  خسارات وارده به زیان دیده را بدون در نظرگرفتن مواردی ، همچون ، دین و جنسیت ، تا سقف تعهدات بیمه نامه ، پرداخت نماید . مراجع قضائی نیز ، موظفند در انشای آرای مبنی بر پرداخت دیه ، مبلغ مازاد بر دیه موضوع این ماده را به عنوان بیمه حوادث ، درج نمایند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص  مبلغ دیه کامل انسان در سال​ ۱۴۰۳ در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مبلغ دیه کامل انسان در سال​ 1403 پاسخ دهند .