لغو چک در سامانه صیاد

با وضعیت فعلی سامانه صیاد، بعد از زدن دکمه تایید نهایی، امکان لغو چک در سامانه صیاد وجود نخواهد داشت. با این وجود، در صورت ورود اطلاعات اشتباه توسط صادرکننده چک و بعد از ثبت نهایی آن، وی باید تا قبل از تایید چک صیاد توسط گیرنده در سامانه، با در دست داشتن لاشه چک، برای لغو چک در سامانه صیاد به بانک مراجعه نموده که این امر از مهم ترین نکات حذف و ابطال چک در سامانه صیاد می باشد.

مطابق مقررات قانون جدید صدور چک ، صدور دسته چک ها از صلاحیت شعب بانک ها خارج گردیده و تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی و از طریق سامانه صیاد انجام می گیرد؛ همچنین، تمامی معاملات چک اعم از ثبت چک، انتقال چک در سامانه صیاد ، تایید چک و استعلام چک صیادی صرفا در صورت ثبت در سامانه صیاد، اعتبار داشته و از طرف سیستم بانکی کشور به رسمیت شناخته خواهد شد.

با این وجود، برخی از افرادی که برای صدور چک و ثبت آن در سامانه صیاد اقدام کرده، باز هم دقت لازم را نداشته و در هنگام ثبت چک در سامانه صیاد، برخی از اطلاعات آن را به اشتباه وارد می نمایند؛ به عنوان مثال، مبلغ چک، بیش از مبلغ مورد نظر وارد گردیده و یا تاریخ چک، مقدم بر تاریخ مدنظر وارد شده و به این ترتیب، صادرکننده چک با خطر برگشت خوردن چک خود از سوی گیرنده مواجه می گردد. این مشکلات، باعث نگرانی صادرکننده چک گشته و در نتیجه اولین سوالی که مطرح می گردد، آن است که که آیا لغو چک در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد؟ به عبارت دیگر، لغو ثبت چک در سامانه صیاد (پیچک) توسط پرسنل شعب در چه زمانی صورت خواهد پذیرفت؟

با توجه به اهمیت این مساله در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا لغو چک در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد؟ سپس، نحوه لغو چک در سامانه صیاد را توضیح داده و در پایان، نکات مربوط به لغو چک در سامانه صیاد را بررسی خواهیم کرد.   

آیا لغو چک در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد؟

دشواری و خطرات استفاده از پول نقد در معاملات، باعث شده تا امروزه بیشتر شاهد پرداخت های اعتباری در انواع قراردادها و معاملات انجام گرفته میان تجار و غیر تجار باشیم. به جرات می توان گفت که در میان این ابزارهای اعتباری پرداخت، مهم ترین ابزار پرداخت اعتباری، چک می باشد.

مقررات و شرایط آسان گرفتن دسته چک در سال های اخیر از یک سو و عدم نظارت بانک مرکزی بر این فرآیند، از سوی دیگر، باعث صدور تعداد زیادی دسته چک در این سال ها از طریق سیستم بانکی کشور گردید؛ دسته چک هایی که بسیاری از آن ها در دست افرادی قرار گرفت که آشنایی کافی با مقرات چک نداشته، با این وجود برای صدور چک هایی اقدام نمودند که بسیاری از آن ها با مهر برگشت مواجه شده و به طرح دعاو متعدد چک برگشتی در دادسراها ودادگاه های کیفری و حقوی و صدور حکم جلب صادرکنندگان این چک ها منتهی گردید.

معضل چک های برگشتی که به نحو فزاینده ای در حال گسترش بود، سرانجام بانک مرکزی را مجبور به مداخله برای مقابله با این مشکل نموده و این بانک در طرحی که در سال 96 ارائه نمود، خبر از راه اندازی یک سامانه اینترنتی با عنوان سامانه پیچک یا سامانه صیاد بانک مرکزی داد که طبق اعلام آن بانک، صادرکننگان چک باید چک های صادره خود را در آن سامانه، ثبت می کردند. 

هرچند، تفکر جدیدی که در پشت ایده راه اندازی سامانه صیاد قرار دادشت، تفکری بود که می توانست مشکلات مرتبط با چک به ویژه مساله چک برگشتی را در کشور ما تا حد زیادی کاهش دهد، اما به دلیل اینکه این سامانه از پشتوانه قانونی برخوردار نبود، در عمل نیز با استقبال فعالان معامالات چک مواجه نشده و در نتیجه، به سامانه ای متروک و بدون استفاده تبدیل گردید. این وضعیت تا فروردین ماه سال 1400 ادامه داشت تا اینکه در این تاریخ با آغاز اجرای رسمی قانون صدور چک جدید و با حمایت قانونی آن از سامانه صیاد، عملا ثبت اجباری چک در سامانه صیاد آغاز گردید.

البته در حال حاضر، صرفا استعلام چک صیاد با کد ملی از طریق سامانه صیاد سایت بانک مرکزی امکان پذیر بوده و بقیه عملیات مربوط به چک صیاد یعنی ثبت چک، انتقال چک ، استعلام چک صیاد و تایید چک در سامانه صیاد تنها از طریق سامانه صیاد اپلیکیشن های پرداخت موبایل و درگاه های پرداخت اینترنتی برخی از بانک ها امکان پذیر می باشد.

یکی از عملیات مربوط به چک که لزوما باید از طریق سامانه صیاد، انجام گرفته و در این سامانه ثبت گردد، ثبت چک صادر شده و انتقال آن در سامانه صیاد می باشد. بنابراین صادر کننده چک موظف است تا بلافاصله پس از صدور چک، برای ثبت اطلاعات مربوط به چک، گیرنده چک و بانک صادرکننده آن در سامانه صیاد اقدام نموده و با زدن دکمه تایید نهایی، این انتقال را در سامانه صیاد، تایید نماید؛ با این وجود، مطابق اعلام بانک مرکزی، انتقال نهایی و قطعی چک به گیرنده آن، منوط به تایید چک در سامانه صیاد توسط وی می باشد.

با این وجود، برخی از افرادی که برای صدور چک و ثبت آن در سامانه صیاد اقدام کرده، باز هم دقت لازم را نداشته و در هنگام ثبت چک در سامانه صیاد، برخی از اطلاعات آن را به اشتباه وارد می نمایند؛ به عنوان مثال، مبلغ چک، بیش از مبلغ مورد نظر وارد گردیده و یا تاریخ چک، مقدم بر تاریخ مدنظر وارد شده و به این ترتیب، صادرکننده چک با خطر برگشت خوردن چک خود از سوی گیرنده مواجه می گردد. این مشکلات، باعث نگرانی صادرکننده چک گشته و در نتیجه اولین سوالی که مطرح می گردد، آن است که که آیا لغو چک در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد؟  به عبارت دیگر، لغو ثبت چک در سامانه صیاد (پیچک) توسط پرسنل شعب در چه زمانی صورت خواهد پذیرفت؟

نحوه لغو چک در سامانه صیاد

در بخش قبل، به معرفی سامانه صیاد، به عنوان راهکاری برای پایان دادن به مشکلات چک برگشتی پرداخته و به این سوال پاسخ دادیم که آیا امکان لغو چک در سامانه صیاد وجود دارد یا نه؟  و اینکه، لغو ثبت چک در سامانه صیاد (پیچک) توسط پرسنل شعب در چه زمانی صورت خواهد پذیرفت؟ پاسخ اولیه به این سوال آن است که در وضعیت فعلی، امکان لغو چک در سامانه صیاد وجود نداشته و پس از تایید نهایی اطلاعات چک در سامانه صیاد، ابطال و حذف آن، در این سامانه امکان پذیر نمی باشد. 

نکته ای که باید به آن توجه شود، آن است که عدم امکان لغو در سامانه صیاد، مترادف با این مساله نمی باشد که به طور کلی، چکی که در سامانه صیاد ثبت شده و اطلاعات آن به اشتباه از سوی صادرکننده، وارد سامانه صیاد شده، به طور کامل غیرقابل حذف می باشد؛ بلکه در این مورد نیز راه حلی وجود داشته که در ادامه، به توضیح آن می پردازیم.

بنابراین،در حال حاضر، لغو چک ثبت شده در سامانه صیاد از طریق این سامانه امکان پذیر نبوده و مراجعه حضوری به بانک صادرکننده دسته چک صیادی، تنها روش ابطال و حذف چک در سامانه صیاد می باشد.

نکات مربوط به لغو چک در سامانه صیاد

در بخش های قبل به این سوال پاسخ دادیم که آیا لغو چک در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد؟  و اینکه لغو ثبت چک در سامانه صیاد (پیچک) توسط پرسنل شعب در چه زمانی صورت خواهد پذیرفت؟ و توضیح دادیم که در شرایط فعلی، اگر صادرکننده چک صیاد و انتقال دهنده آن، دکمه تایید نهایی اطلاعات چک در سامانه صیاد را بزند، پس از تایید نهایی ثبت چک و انتقال چک در سامانه صیاد، دیگر امکان حذف و ابطال چک صیاد در سامانه وجود نخواهد داشت.

البته، عدم امکان لغو چک صیاد از داخل برنامه ثبت چک در سامانه صیاد و نبود چنین امکانی در برنامه صیاد، به این معنا نیست که ابطال و حذف چکی که در سامانه صیاد ثبت می شود، به طور کامل امکان پذیر نمی باشد؛ بلکه،دارنده، در صورت وارد کردن اطلاعات اشتباه مرتبط با چک صیادی، می تواند در اولین فرصت و پیش از تایید چک توسط گیرنده، با در دست داشتن لاشه چک، به بانک صادر کننده دسته چک مراجعه نموده و درخواست لغو چک در سامانه صیاد را حضورا به بانک مربوطه داده و برای ابطال چک و حذف آن اقدام نماید .

از آنجا که، لغو چک در سامانه صیاد، دارای ترتیب خاصی بوده، لازم است که در زمان مراجعه صادرکننده و انتقال دهنده چک به بانک، نکاتی مورد توجه قرار گرفته تا فرآیند ابطال و حذف چک در سامانه صیاد، به درستی انجام گیرد. نکات مربوط به لغو چک در سامانه صیاد، شامل موارد زیر می باشد:

۱به جرات می توان گفت که در میان نکات مربوط به ویرایش چک در سامانه صیاد، مهم ترین و کلیدی ترین نکته، این نکته است که اگر صادرکننده یا انتقال دهنده چک، به دلیل وارد کردن اشتباه اطلاعات چک صیاد ، قصد لغو چک در سامانه صیاد را داشته، مراجعه حضوری وی به بانک مربوطه حتما باید تا پیش از تایید چک در سامانه صیاد توسط گیرنده چک انجام گیرد؛

دلیل اهمیت این مساله آن است که اگر مراجعه حضوری به بانک و درخواست ابطال و حذف چک از سامانه صیاد، بعد از تایید چک توسط گیرنده در سامانه صیاد انجام گیرد، این درخواست از سوی بانک، مورد قبول قرار نمی گیرد؛ زیرا، با تایید چک توسط انتقال گیرنده، مراحل انتقال چک در سامانه صیاد کامل شده و اکنون، چک به نام وی بوده و او مالک چک صادر شده می باشد؛ بنابراین، صادر کننده و انتقال دهنده چک، حق لغو چکی را که متعلق به دیگری است ، را دارا نمی باشد.

۲نکته مهم دیگر در رابطه با لغو چک در سامانه صیاد آن است که، دارنده باید در زمان مراجعه به بانک، حتما کارت شناسایی معتبر و لاشه چک صیادی را به همراه داشته باشد؛ بدون وجود این اسناد، درخواست صادرکننده چک برای ابطال و حذف چک در سامانه صیاد ، از سوی بانک رد خواهد شد.

۳و نکته آخر اینکه که صادرکنندگان و انتقال دهندگان چک توجه نمایند که در هنگام ثبت چک در سامانه صیاد، در هر مرحله، اطلاعات وارد شده را بررسی نموده و صرفا پس از اطمینان از صحت اطلاعات وارده، دکمه تایید و در آخر، دکمه تایید نهایی را بزنند؛ چرا که ورود اطلاعات صحیح و اجتناب از وارد کردن اطلاعات نادرست، بسیار از آسان تر از انجام مراحل مراجعه حضوری به بانک و انجام مراحل حذف چک از سامانه صیاد می باشد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد لغو چک در سامانه صیاد در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون لغو چک در سامانه صیاد پاسخ دهند.