تاثیر سوء پیشینه برای استخدام

در رابطه با تاثیر سوء پیشینه برای استخدام ، جرائمی که منجر به ایجاد سوء سابقه برای استخدام می شوند و مدت زمان تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در قانون مجازات ذکر شده است . نحوه تاثیر سوء پیشینه برای استخدام به این صورت است که در مدت های ذکر شده ، فرد نمی تواند استخدام شود ؛ اما پس از گذشت این مهلت مجددا از حقوق اجتماعی از جمله استخدام برخوردار خواهد شد .

بسیاری از افرادی که پایشان به کلانتری ، دادسرا و یا دادگاه ها باز شده است ، حتی اگر برای یک سوال و جواب مختصر احضار شده باشند ، نگران از تبعات موضوع هستند و برای آنها این سوال مطرح می شود که آیا حضور در مراجع مذکور ، برای فرد سوء سابقه یا سوء پیشینه محسوب می شود ؟ همچنین ، در صورتی که موضوعی به عنوان سوء پیشینه در پرونده کیفری فردی به ثبت رسیده باشد ، آیا در استخدام وی تاثیر دارد ؟

از آن جهت که یکی از شرایط مهم برای استخدام در ادارات دولتی یا حتی برخی مشاغل خصوصی و آزاد ، آوردن گواهی عدم سوء پیشینه است ، در این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که تاثیر سوء پیشینه برای استخدام چیست و مدت زمان تاثیر سوء پیشینه چقدر است ؟ همچنین ، لازم به توضیح است که در چه جرایمی برای فرد سوء پیشینه لحاظ می شود و نحوه تاثیر سوء پیشینه در استخدام چگونه است .

برای پرداختن به این سوالات ، در ادامه به توضیح این مطالب می پردازیم که تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در چه جرایمی ایجاد می شود ، تاثیر سوء پیشینه برای استخدام تا چه مدت می باشد و نحوه تاثیر سوء پیشینه برای استخدام به چه صورت است .

تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در چه جرایمی ایجاد می شود

یکی از مهم ترین مزایایی که ممکن است برخی از افراد به دنبال کسب آن باشند ، استخدام رسمی و یا پیمانی در دستگاه های اجرایی است . البته برای استخدام دولتی ، معمولا شرایطی از قبیل سن ، تحصیلات و تخصص و مسائلی از این قبیل الزامی است . علاوه بر اینها ، از آن جهت که در مراحل گزینش ، احراز صلاحیت ها و شایستگی های اخلاقی لازم است ، یکی از شرایط عمومی استخدام در دستگاه های دولتی ، عدم سوء پیشینه یا عدم سوء سابقه می باشد .

اما برخی از افراد ، به صورت خواسته یا ناخواسته در خصوص برخی از جرایم ارتکابی ، متهم یا مجرم شناخته می شوند و اولین موضوع مهمی که برایشان مطرح می شود ، آن است که برای آنها سوء پیشینه ایجاد شده است یا خیر . به همین منظور ، در این قسمت قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که تاثیر سوء پیشینه برای استخدام ، در چه جرایمی ایجاد می شود ؟

پاسخ به این سوال از آن جهت ضروری است که برخی تصور می کنند در همه جرایم ، برای مرتکبان سوء پیشینه ایجاد می شود و یا اینکه حتی اگر به عنوان متهم ، در جرمی شناخته شوند و احضاریه دادگاه یا دادسرا برای آنها ارسال شود ، به صرف اینکه پایشان به محیط های مذکور باز شده است ، سوء پیشینه برای ایشان لحاظ شده است . در حالی که این موضوع صحیح نیست و صرفا صدور حکم قطعی و محکومیت به مجازات های ذکر شده در قانون است که سبب ایجاد و تاثیر سوء پیشینه برای استخدام خواهد شد .

لذا در پاسخ به این سوال که تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در چه جرایمی ایجاد می شود ، باید گفت که اصولا سوء پیشینه برای استخدام دولتی به عنوان یکی از مجازات های تبعی ، در شرایطی ایجاد می شود که متهم ، به یکی از جرایم و مجازات های زیر محکومیت قطعی یافته باشد :

در محکومیت های قطعی به مجازات های سالب حیات و حبس ابد ؛

در محکومیت های قطعی به مجازات های قطع عضو و قصاص عضو ؛ در صورتی که دیه جنایت وارد شده ، بیشتر از نصف دیه مجنی علیه باشد ؛

در محکومیت های قطعی به مجازات نفی بلد ؛

در محکومیت های قطعی به مجازات شلاق حدی ؛

در محکومیت های قطعی به مجازات قصاص عضو ؛ در صورتی که دیه جنایت وارد شده ، نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد ؛

در محکومیت های قطعی به حبس تعزیری تا درجه چهار ؛

در محکومیت های قطعی به حبس تعزیری تا درجه پنج ؛

نکته مهمی که در خصوص تاثیر سوء پیشینه برای استخدام وجود دارد ، آن است که بر اساس ماده 25 قانون مجازات اسلامی ، صرفا در صورتی که جرم به صورت جرم عمدی اتفاق افتاده باشد ، این موضوع به عنوان سوء پیشینه یا سوء سابقه در پرونده کیفری شخص به ثبت می رسد ؛ لذا اگر جرم غیر عمد صورت گرفته باشد و هر یک از مجازات های مذکور نیز برای فرد مقرر شود ، این موضوع تاثیری در ایجاد سوء پیشینه برای استخدام نخواهد داشت و موجب محرومیت از حقوق اجتماعی نخواهد شد .

البته انجام جرایم در غیر مواردی که در این ماده ذکر شده است ، به استناد تبصره 1 ماده 25 قانون مجازات اسلامی ، سبب می شود که محکومیت در سابقه و پیشینه کیفری فرد به ثبت برسد ؛ با این حال زمانی که فرد قصد داشته باشد اقدام به گرفتن گواهی عدم سوء پیشینه برای استخدام نماید ، این موضوع در سوء پیشینه کیفری وی درج نخواهد شد ؛ مگر اینکه مراجع قضایی برای بازنگری در مجازات این موضوع را تقاضا کرده باشند .

تاثیر سوء پیشینه برای استخدام تا چه مدت می باشد

همانطور که در قسمت قبل مطرح شد ، محکومیت قطعی به هر یک از مجازات های ذکر شده در ماده 25 قانون مجازات اسلامی ، سبب می شود که مرتکب جرم عمدی ، در طول مدت زمان مشخصی ، به عنوان مجازات تبعی ، از حقوق اجتماعی خود محروم شود که یکی از این حقوق اجتماعی ، استخدام در دستگاه های دولتی است ؛ چرا که یکی از ضوابط عمومی گزینش و استخدام ، عدم سوء پیشینه کیفری می باشد .

اما سوال مهمی که در این رابطه وجود دارد ، آن است که آیا اگر فردی محکومیت به یکی از مجازات های ذکر شده در قسمت قبل یافت ، تا ابد نمی تواند در دولت استخدام شود ؟ یا اینکه اصولا محکومیت های مذکور صرفا در طول مدت زمان مشخصی موثر هستند و پس از آن تاثیر سوء پیشینه برای استخدام به پایان می رسد ؟ در این صورت ، تاثیر سوء پیشینه یا سوء سابقه برای استخدام تا چه مدت است ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که در ماده 25 قانون مجازات اسلامی ، مدت زمان مشخصی برای تاثیر سوء پیشینه مقرر شده است ؛ به این معنا که پس از گذشت مدت زمان مقرر در این ماده ، اصولا سوء پیشینه رفع اثر می شود و شخص می تواند اقدام به گرفتن گواهی عدم سوء پیشینه نماید . بر اساس این ماده ، مدت زمان تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در جرایم مذکور عبارت است از :

در محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد ؛ هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی .

در محکومیت به قطع عضو ، قصاص عضو ( در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد ) ، نفی بلد و همچنین حبس تا درجه چهار ، سه سال پس از اجرای حکم یا شمول مروز زمان .

در محکومیت به شلاق حدی ، قصاص عضو ( در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد ) و حبس درجه پنج ، دو سال پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان .

البته در صورتی که شخص مورد عفو قرار گرفته یا آزادی مشروط به وی تعلق بگیرد ، اثر تبعی محکومیت کیفری ( یعنی محرومیت از حقوق اجتماعی ) ، پس از گذشت مدت های ذکر شده در فوق ، از زمان اتمام عفو و یا اتمام مدت آزادی مشروط از بین خواهد رفت .

ذکر این نکته ضروری است که اگر جرم ، به صورت جرم قابل گذشت بوده باشد ، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی ، شاکی یا مدعی خصوصی گذشت کند ، علاوه بر اینکه اجرای مجازات متوقف می شود ، اثر تبعی آن جرم یعنی محرومیت از حقوق اجتماعی نیز رفع اثر می شود . یعنی پس از گذشت شاکی ، این موضوع به عنوان سوء پیشینه لحاظ نخواهد شد .

نحوه تاثیر سوء پیشینه برای استخدام

در قسمت های قبل به توضیح اینکه سوء پیشینه کیفری چه تاثیری در استخدام دارد پرداخته و مدت زمان تاثیر سوء سابقه برای استخدام را مورد بررسی قرار دادیم . با این حال ، ممکن است در خصوص نحوه تاثیر سوء پیشینه برای استخدام هنوز ابهاماتی وجود داشته باشد که در این قسمت قصد داریم به توضیح آنها بپردازیم .

همانطور که در مقاله شرایط پاک کردن سوء پیشینه کیفری توضیح داده شده است ، هنگامی که فردی یک جرم عمدی انجام می دهد که مشمول یکی از مجازات های ذکر شده در ماده 25 قانون مجازات اسلامی است ، در مدت های مشخص شده در قانون ، یعنی هفت سال ، سه سال و دو سال ، از برخی از حقوق اجتماعی خود محروم می شود که بر اساس ماده 26 قانون مجازات اسلامی ، مصادیق محرومیت از حقوق اجتماعی ذکر شده است .

بر اساس بند ( چ ) این ماده ، « استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاه های حکومتی اعم از قوای سه گانه و سازمان ها و شرکت های وابسته به آنها ، صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران ، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری ، شهرداری ها و موسسات مامور به خدمات عمومی و دستگاه های مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها » ، در مدت تاثیر سوء پیشینه ، ممنوع می باشد .

همچنین ، بر اساس تبصره این ماده ، « مستخدمان دستگاه های حکومتی در صورت محرومیت از حقوق اجتماعی ، خواه به عنوان مجازات اصلی و خواه مجازات تکمیلی یا تبعی ، حسب مورد در مدت مقرر در حکم یا قانون ، از خدمت منفصل می شوند » . لذا اگر کسی استخدام شده باشد و به مجازات های مذکور محکوم شود ، باز هم در مدت سوء پیشینه از خدمت دولت منفصل می شود .

با این حال ، بر اساس تبصره 2 ماده 26 ، « هر کس به عنوان مجازات تبعی از حقوق اجتماعی محروم گردد ، پس از گذشت مواعد مقرر در ماده 25 این قانون ، اعاده حیثیت می شود و آثار تبعی محکومیت وی زائل می گردد . لذا پس از گذشت مهلت و مدت تاثیر سوء پیشینه ، اصولا فرد می تواند اقدام به دریافت گواهی عدم سوء پیشینه از سامانه ثنا نموده و سپس در آزمون های استخدامی و مراحل گزینش شرکت کند .

اما به یاد داشته باشید که در صورت ارتکاب جرایم منجر به ایجاد سوء پیشینه ، فرد حتی پس از رفع اثر از سوء پیشینه و پس از گذراندن مدت محرومیت از حقوق اجتماعی ، نمی تواند برای انتخابات ریاست جمهوری ، مجلس خبرگان رهبری ، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا کاندید شود .

همچنین ، فرد از عضویت در شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیات دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور ، تصدی ریاست قوه قضائیه ، دادستانی کل کشور ، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری به صورت دائمی محروم خواهد شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تاثیر سوء پیشینه برای استخدام در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تاثیر سوء پیشینه برای استخدام پاسخ دهند .