سامانه مالکیت معنوی

سامانه مالکیت معنوی، سامانه ای است که از زیر مجموعه های سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بوده و امکان ثبت اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی، علایم و نشانه های جغرافیایی و جستجوی هر یک از این موارد را به صورت الکترونیکی و غیر حضوری برای کاربران خود فراهم کرده است. برای ورود به سایت مالکیت معنوی باید از طریق آدرس ipm.ssaa.ir اقدام نمود.

مطابق قوانین مرتبط با مالکیت معنوی، در کشور ما متولی ثبت مالکیت معنوی و مالکیت اموال فکری همچون اموال مادی ، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. به این ترتیب در کنار ثبت اسناد رسمی املاک، ثبت شرکت های تجاری مذکور در قانون تجارت، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، امکان ثبت اموال فکری اعم از ادبی ، هنری و صنعتی را برای مالکین  آن اموال فراهم کرده است.

در سال های اخیر و در راستای تحقق دولت الکترونیک، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، به عنوان متولی ثبت مالکیت معنوی در ایران، اقدام به راه اندازی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و گسترش امکانات آن در طول سال های اخیر نموده و تلاش کرده تا خدمات خود را از حالت حضوری خارج ساخته و به شکل الکترونیکی و غیر حضوری به متقاضیان خود ارائه نماید.

سامانه (مرکز مالکیت معنوی) به عنوان یکی از سامانه های سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، به ارائه خدمات مرتبط با مالکیت معنوی اختصاص داشته که یکی از زیر مجموعه های آن، سامانه مالکیت معنوی به آدرس ipm.ssaa.ir می باشد و امکان ثبت اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی، علایم و نشانه های جغرافیایی و جستجوی هر یک از این موارد را به صورت الکترونیکی و غیر حضوری برای کاربران خود فراهم کرده است.

از آنجا که استفاده از امکانات سامانه مالکیت معنوی، مستلزم ورود به سایت مالکیت معنوی، ثبت نام در این سامانه و آشنایی با امکانات آن می باشد، در این مقاله، ابتدا به معرفی  سامانه مالکیت معنوی پرداخته، سپس نحوه ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی را توضیح داده و در پایان، به بررسی امکانات سامانه مالکیت معنوی می پردازیم.

معرفی سامانه مالکیت معنوی ipm.ssaa.ir

پیش از مطرح شدن مفهوم مالکیت معنوی یا همان مالکیت فکری، مالکیت انسان ها در نوع مادی آن خلاصه می گشت، با این توضیح که تنها مالکیت اشخاص بر اشیای مادی مورد پذیرش حقوق و جامعه بود و مورد حمایت قرار می گرفت و فکر و اندیشه انسان، از جایگاه قابل توجهی برای حمایت های قانونی برخوردار نبود.

مالکیت معنوی یا مالکیت فکری که در شکل مدرن آن برای اولین مرتبه با تشکیل اتحادیه بین‌المللی حمایت از مالکیت فکری در سال 1886 مطرح گردید، همانطور که از عنوان آن مشخص است، به مالکیتی اشاره داشته که انسان بر افکار خود دارد. به بیان واضح تر، آفرینش های ذهنی انسان از جمله اختراعات، برند ها و طرح های صنعتی و آثار ادبی و هنری، مال و دارای ارزش مادی بوده و مصادیق این نوع از مالکیت را تشکیل داده که به دو شاخه اصلی مالکیت ادبی - هنری و مالکیت صنعتی تقسیم می شود.

بنابراین امروزه همانطور که اشخاص ذی حق می توانند مالکیت خود را بر اموال مادی تحت تملک وخود همچون خانه، اتومبیل و حیوانات ادعا نمایند، اشخاصی نیز که دارای یک دستاورد ادبی ، هنری و صنعتی همچون کتاب منتشر شده و یا اختراع ثبت شده بوده، می توانند مالکیت خود را بر این اموال ادعا نموده و ازمزایای مادی آن برخوردار گردند.

نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که اموال فکری و دستاوردهای ذهنی انسان نیز همانند اموال مادی و چه بسا راحت تر از آن اموال، ممکن است که توسط افراد سودجو به سرقت رفته و به زیان مالک واقعی آن مورد سوء استفاده قرار گیرد. به همین دلیل است که مانند مساله ثبت اسناد در مورد اموال مادی، مساله ثبت در مورد اموال فکری نیز از سال های گذشته مطرح گردیده و به عنوان مهم ترین راه حل حمایت از صاحبان اموال فکری،ارائه شده است.

قانون علامات صنعتی و تجارتی که در سال 1304 به تصویب قانون گذار رسیده، اولین نمونه تلاش های قانون گذار ایرانی در جهت تلاش برای ثبت اموال فکری و حمایت از مالکین این اموال می باشد. البته در طی این سال ها قوانین متعدد دیگری نیز با هدف حمایت از مالکیت معنوی در کشورمان به تصویب رسیده که قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ ای، قانون تجارت الکترونیکی ، قانون جرایم رایانه ‌ای و قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی، نمونه ای از تلاش های قانون گذار ای ایرانی در جهت حمایت از مالکیت و سایر حقوق قانونی پدیدآورندگان آثار هنری و صنعتی می باشد.

مطابق این قوانین، در کشور ما متولی ثبت مالکیت معنوی و مالکیت اموال فکری همچون اموال مادی ، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. به این ترتیب در کنار ثبت اسناد رسمی املاک که از وظایف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بوده، ثبت شرکت های تجاری مذکور در قانون تجارت، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، امکان ثبت اموال فکری اعم از ادبی ، هنری و صنعتی را برای مالکین آن اموال فراهم کرده است.

در سال های گذشته و پیش از راه اندازی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، افرادی که قصد ثبت اموال فکری خود همچون ثبت اختراع را داشتند، چاره ای نداشته جز آنکه به صورت حضوری به مرجع ثبتی شهر خود مراجعه کرده و با تکمیل فرم ها و اظهارنامه های کاغذی، درخواست خود را به شکل حضوری برا اداره ثبت اسناد شهر خود ارسال نمایند. روشی که علاوه بر هزینه بر بودن، به دلیل حجم بالای درخواست هاو تجمع تعداد زیادی از مالکین اموال فکری در ادارات ثبت، وقت گیر نیز بود.

با هدف حل این مشکلات و در راستای تحقق دولت الکترونیک، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، به عنوان متولی ثبت مالکیت معنوی در ایران، اقدام به راه اندازی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و گسترش امکانات آن در طول سال های اخیر نموده و تلاش کرده تا خدمات خود را از حالت حضوری خارج ساخته و به شکل الکترونیکی و غیر حضوری به متقاضیان خود ارائه نماید. در سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، قسمتی به عنوان میز خدمات الکترونیک وجود داشته که خود از 5 سامانه تشکیل شده است که عبارتند از: ثبت شرکت ها، استعلامات ثبتی، مرکز مالکیت معنوی، اجرا و املاک.

سامانه (مرکز مالکیت معنوی) که خود دارای زیر مجموعه هایی همچون سامانه ثبت برند بوده، همانگونه که از عنوان آن پیدا است، به ارائه خدمات مرتبط با مالکیت معنوی اختصاص دارد. حال اگر در این سامانه بر روی هر یک از گزینه های ثبت اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی، علایم و نشانه های جغرافیایی و جستجوی هر یک از این موارد کلیک نمایید، به سامانه جدیدی با عنوان سامانه مالکیت معنوی هدایت شده که آدرس آن ipm.ssaa.ir می باشد.

نحوه ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی

در بخش قبل به معرفی سامانه مالکیت معنوی ایران ipm.ssaa.ir و زیر مجموعه های آن همچون سایت ثبت اختراع iripo.ssaa.ir پرداخته و توضیح دادیم که امکانات آن به طور کلی شامل چه مواردی می باشد. اما نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که استفاده از امکانات ثبت اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی، علایم و نشانه های در این سایت، مستلزم ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی می باشد؛ به همین دلیل، در این بخش به توضیح نحوه ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی می پردازیم که مطابق راهنمای تصویری زیر می باشد:

۱ در مرحله اول از مراحل ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی، آدرس این سامانه یعنی ipm.ssaa.ir را در مرورگر دستگاه خود جستجو کرده تا وارد صفحه اصلی سایت مالکیت معنوی شوید. اکنون در این صفحه بر روی دکمه ثبت نام متقاضی جدید کلیک نمایید.

۲ در این مرحله، نوع شخص اعم از شخص حقیقی و شخص حقوقی و ایرانی یا غیر ایرانی بودن شخصی که قصد ثبت نام وی را در سامانه مالکیت معنوی و ثبت اظهارنامه اختراع و ... را به نام وی دارید، مشخص نمایید.

۳ اطلاعات هویتی و اطلاعات مربوط به آدرس و تماس این شخص را وارد نموده و دکمه مرحله بعد را بزنید.

۴ در این مرحله لازم است تا مدارک تعیین شده از سوی سایت مالکیت معنوی را بارگذاری کرده و سپس دکمه مرحله بعد را بزنید.

۵ در صفحه جدید، اطلاعات ایمیل و شماره همراهی که در سامانه ثبت کرده اید، به شما نشان داده می شود. چنانچه این اطلاعات مورد تایید شما می باشد، بر روی دکمه تایید ثبت نام کلیک نمایید.

۶ در این مرحله از مراحل ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی، پیغام زیر به شما نشان داده می شود. به منظور تایید اطلاعات خود و ذخیره سازی آن در سامانه، دکمه بلی را کلیک نمایید.

۷ پس از تایید اطلاعات در مرحله قبل، فرم زیر را جهت مشاهده و چاپ اقرار نامه ملاحظه می کنید. . اطلاعات نشان داده شده را با دقت مطالعه نمایید .همچنین در این مرحله، یک پیامک حاوی اطلاعات نام کاربری و رمز عبور به شماره همراه شما ارسال می شود.  این فرم را پرینت گرفته و با همراه داشتن نسخه چاپی این فرم اقرار نامه به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نمایید و برای دریافت گواهی امضا اقدام نمایید.

۸در مرحله آخر از مراحل ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی، با استفاده از گزینه ( تایید حساب کاربری با گواهی امضا ) و با وارد نمودن اطلاعات لازم، برای فعال سازی حساب کاربری خود اقدام نمایید. لازم به ذکر است که بررسی هر گونه اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی ... در سامانه مالکیت معنوی منوط به فعال سازی حساب کاربری از سوی شما بوده و تا زمانی که حساب کاربری خود را فعال نکرده ، این بررسی انجام نخواهد گرفت.

امکانات سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و زیر مجموعه های آن همچون اداره ثبت علائم تجاری، محدود به ثبت زیر شاخه های مالکیت معنوی نمی باشد. یکی از مهم ترین امکانات این سایت، امکان ثبت تاسیس شخصیت حقوقی اعم از شرکت و موسسه بوده که در مقاله زیر به طور کامل توضیح داده شده است:

امکانات سامانه مالکیت معنوی ipm.ssaa.ir

در بخش های قبل به معرفی سامانه مالکیت معنوی ایران ipm.ssaa.ir  و امکانات آن پرداخته و توضیح دادیم که استفاده از امکان ثبت اظهارنامه اختراع، طرح صنعتی، علایم و نشانه های در این سایت، مستلزم ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی می باشد؛ اکنون در این بخش به معرفی امکانات سامانه مالکیت معنوی می پردازیم. به طور کلی امکانات سامانه مالکیت معنوی به دو بخش کلی ثبت اظهارنامه و جستجو تقسیم می شود به همین دلیل ما نیز در این بخش، امکانات سامانه مالکیت معنوی را تحت دو عنوان کلی ثبت اظهارنامه و جستجو بررسی خواهیم کرد.

امکانات سامانه مالکیت معنوی: ثبت اظهارنامه

در بخش ثبت اظهارنامه سایت مالکیت معنوی، امکان ثبت اظهارنامه اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی و نشانه جغرافیایی برای شما فراهم شده است که ما در این قسمت به توضیح آنها می پردازیم:

ثبت اظهارنامه اختراع

در بخش ثبت اظهارنامه اختراع، می توانید برای ثبت اختراع خود اقدام نمایید. منظور از اختراع قابل ثبت، مطابق ماده 2 قانون ثبت اختراعات و طرح های صنعتی ، نوآوری است که دربردارنده یک ابتکار جدید و حاوی کاربرد صنعتی باشد. با این توضیح که ابتکار جدید، ابتکاری است که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور ، ناشناخته باشد . همچنین منظور از کاربرد صنعتی‌، آن است که در شاخه ای از شاخه های صنعت، قابل ساخت یا استفاده باشد. منظور از صنعت‌، تمام صنایع شامل صنایع ‌دستی‌، کشاورزی‌، ماهی گیری و خدمات می باشد.

ثبت اظهارنامه علامت تجاری (برند)

بخش ثبت اظهارنامه علامت تجاری (برند) همانطور که از عنوان آن مشخص است، اختصاص به ثبت اظهارنامه علامت تجاری (برند)  و در بخش جداگانه دیگری می توان برای استعلام علائم تجاری اقدام نمود. علامت تجاری ، عنوانی از عناوین زیر مجموعه های مالکیت فکری در حقوق بوده که در عرف، بیشتر با عنوان برند شناخته می شود، علامت یا برند، نشانی منحصر به فردی است که از سوی تولید کننده یک کالا یا خدمت، بر روی کالا یا خدمت قرارداده شدده و آن کالا یا خدمات را از موارد مشابه آن متمایز می سازد.

ثبت اظهارنامه طرح صنعتی

در این بخش از سامانه مالکیت معنوی، امکان ثبت طرح صنعتی برای کاربران فراهم شده است. منظور از طرح صنعتی، مطابق ماده 20 قانون ثبت اختراعات،  هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی بوده که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی را تعیین می کند.

ثبت اظهارنامه نشانه جغرافیایی

در این بخش از سایت مالکیت معنوی، امکان ثبت اظهارنامه نشانه جغرافیایی برای کاربران فراهم شده است. نشانه های جغرافیایی که از عناوین کمتر شناخته شده مالکیت معنوی در مقایسه با سایر عناوین آن همچون اختراع بوده، عبارت است از نشانه ای که بر روی کالاهای تولید شده در یک منطقه جغرافیایی خاص درج شده، به نحوی که کیفیت و شهرت آن کالا از اعتبار آن منطقه جغرافیایی نشات می گیرد. به عبارت دیگر، نام و محل منشا کالا، نشانه جغرافیایی آن را تشکیل می دهد.

امکانات سامانه مالکیت معنوی: جستجو

در بخش جستجوی سامانه مالکیت معنوی، این امکان برای کاربرانی که قصد ثبت اظهارنامه اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی و نشانه جغرافیایی را داشته، فراهم شده است تا با جست و جوی موارد ثبت شده در سایت مالکیت معنوی، از طرح های مشابه طرح خود مطلع شده و از اقدام برای ثبت مجدد این طرح های تکراری که صرفا با صرف وقت و هزینه همراه بوده و در نهایت رد می شوند، خودداری نمایند.

به منظور جستجوی موارد ثبت شده اظهارنامه اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی و نشانه جغرافیایی و استعلام مواردی همچون استعلام برند، بر روی سربرگ جستجو در سامانه مالکیت معنوی کلیک کرده و سپس، کافی است تا اطلاعات مربوط به عنوان اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی و نشانه جغرافیایی ای که قصد ثبت آن را دارید، در قسمت عنوان وارد کرده وبا وارد کردن کد امنیتی و زدن دکمه جستجو، برای جست و جو و استعلام اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی و نشانه جغرافیایی مورد نظر خود اقدام نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سامانه مالکیت معنوی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سامانه مالکیت معنوی پاسخ دهند.

بر اساس اعلام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، رئیس این سازمان که متولی سامانه مالکیت معنوی در کشور بوده، از سازمان جهانی مالکیت معنوی ، تقاضا کرد که دسترسی رایگان ایران به دیتابیس‌ های تجاری سرچ اختراعات و نیز امکان بهره مندی از سیستم DAS جهت تسریع در رسیدگی به اظهارنامه‌ های اختراع را فراهم نماید.