حقوق نامادری شهید

حقوق نامادری شهید به میزان آخرین‌ حقوقی خواهد بود که پیش از شهادت به خود شهید پرداخت شده است و در صورت تعدد افراد واجد صلاحیت برای دریافت حقوق شهید، حقوق نامادری شهید مساوی با سایر افراد مانند همسر شهید می باشد. طبق دستورالعمل اجرایی رئیس بنیاد شهید، شرایط برقراری حق نامادر شهید ، نگه داری ده ساله از شهید توسط نامادری وی بوده که این دستورالعمل به موجب رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده است.

در کشور ما برخی از افراد در زمان کودکی تحت تکفل نامادری خود بوده و در جریان جنگ تحمیلی یا پس از آن، شهید شده اند. در این حالت ممکن است این سوال مطرح گردد که آیا حقوق استخدامی یا غیر استخدامی که در زمان حیات به این افراد پرداخت می شده، بعد از شهادت وی به نامادری وی پرداخت خواهد شد یا خیر؟  و اینکه حقوق نامادری شهید شامل چه مواردی است؟ 

مطابق قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395، دولت مکلف گردیده تا حداقل حقوق کارکنان دولت را به بازماندگان شهدا پرداخت نماید که یکی از این اشخاص، نامادری شهید می باشد. مشکلی که در این رابطه وجود داشته آن است که علی رغم متن صریح قانون، دستور العمل اجرایی رییس بنیاد شهید، برقراری حقوق نامادری شهید را منوط به شرایطی کرده که در صورت عدم تحقق آن شرایط، نامادری شهید از حقوق وی محروم می گردد.

به همین دلیل، در این مقاله به بررسی مساله حقوق نامادری شهید پرداخته؛ نخست به این پرسش پاسخ می دهیم که حقوق نامادری شهید شامل چه مواردی است؟ سپس شرایط برقراری حق نامادر شهید طبق دستورالعمل اجرایی رئیس بنیاد شهید و شرایط برقراری حقوق نامادری شهید طبق رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری را بررسی خواهیم نمود.

حقوق نامادری شهید شامل چه مواردی است؟

هنگامی که فردی در زمان کودکی تحت تکفل نامادری خود بوده و شهید می شود، ممکن است این سوال مطرح گردد که آیا حقوق استخدامی اعم از حقوق وظیفه و حقوق بازنشستگی یا غیر استخدامی که در زمان حیات به این فرد پرداخت می شده، بعد از شهادت وی به نامادری وی پرداخت خواهد شد یا خیر؟  و اینکه حقوق نامادری شهید شامل چه مواردی است؟ 

به موجب بند (ب) ماده 88 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395، دولت موظف است که حداقل معیشت اشخاص نامبرده در این بند را مشروط بر اینکه فاقد درآمد یا شغل باشند را پیش بینی نموده و حداقل حقوق کارکنان دولت را به آنان پرداخت نماید؛همچنین، مطابق جزء 4 همان بند، یکی از اشخاصی که بعد از شهادت شهید از حقوق وی برخوردار می گردد، نامادری شهید می باشد.

همچنین، مطابق ماده 9 قانون برقراری حقوق وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه عائله تحت تکفل جانبازان و شهداء ، حقوق وظیفه شهید به طور مساوی میان بازماندگان وی که صلاحیت دریافت آن را دارند تقسیم می شود، بنابراین حقوق نامادری شهید و سهم وی از حقوق وظیفه فرزند خوانده شهید وی، مساوی با سایر افراد مانند همسر شهید می باشد.

شرایط برقراری حقوق نامادری شهید طبق دستورالعمل اجرایی رئیس بنیاد شهید

در بخش قبل ، به این سوال پاسخ دادیم که حقوق نامادری شهید شامل چه مواردی است؟ و توضیح دادیم که نامادری شهید پس از شهادت وی از حقوق شهید برخوردار گردیده، اعم از اینکه شهید در استخدام دولت بوده یا خیر و هم چنین میزان حقوق نامادری شهید برابر با سهم حقوق بقیه بازماندگان شهید بوده که استحقاق دریافت آن ا دارند.

با این وجود در سال 1397، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران اقدام به صدور دستورالعملی نمود و شرایط برقراری حق نامادر شهید  را منوط به شرایطی نمود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.  

برابر دستورالعمل اصلاحی شماره 400/3/1235 مورخ 24/9/1397 رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران، برقراری حقوق نامادری شهید منوط به وجود دو شرط می باشد:

۱شهید در زمان حیات پدر خود، تحت تکفل نامادری بوده است.

۲نامادری حداقل ده سال به تربیت و نگه داری و حضانت شهید مشغول بوده است.

شرایط برقراری حقوق نامادری شهید طبق رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری

از آنجا که مطابق متن صریح قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، برقراری حقوق نامادری شهید همچون سایر بازماندگان منوط به تحقق شرطی نشده اما به موجب دستورالعمل اجرایی رئیس بنیاد شهید، این امر مشروط به شرایطی شده است، این مساله مورد اعتراضاتی واقع گردید تا آنکه سرانجام دیوان عدالت اداری به موجب رای شماره 1374 مورخ 20/10/1399 به این مساله ورود نموده و رای بر ابطال دستورالعمل اجرایی رئیس بنیاد شهید در رابطه با شرایط برقراری حقوق نامادری شهید صادر نمود.

بنابراین در پاسخ به این سوال که شرایط برقراری حق نامادر شهید شهید طبق رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری چپیست؟ باید گفت که طبق رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، برقراری حقوق نامادری شهید منوط به هیچ شرطی نبوده و نامادری شهید در هر حال از حقوق وی بهره مند می شود، مگر اینکه مطابق قوانین دارای شغل و درآمد جداگانه ای باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حقوق نامادری شهید در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حقوق نامادری شهید پاسخ دهند.