ثبت طلاق غیابی

طلاق غیابی نیز مانند سایر انواع طلاق می بایست به ثبت برسد. نحوه ثبت طلاق غیابی از طریق ارائه مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی به دفاتر رسمی ازدواج و طلاق انجام می شود. دفترخانه مدارک لازم را به همراه هزینه ثبت طلاق غیابی طبق تعرفه قانونی اخذ کرده و طلاق غیابی را به ثبت می رساند. مجازات عدم ثبت طلاق غیابی توسط مرد جزای نقدی و حبس تعزیری می باشد.

یکی از اصطلاحاتی که در ارتباط با طلاق وجود دارد، طلاق گرفتن به صورت غیابی است. در این نوع طلاق، معمولا یکی از زوجین اعم از زن یا شوهر در فرایند دعوای طلاق در دادگاه حضور نداشته و طرف مقابل، می تواند با شرایطی اقدام به طلاق گرفتن نماید و چون حکم دادگاه به صورت غیابی صادر می شود، به این نوع طلاق، طلاق غیابی نیز گفته می شود.

نکته مهمی که در رابطه با طلاق غیابی وجود دارد آن است که غیابی بودن طلاق مانع از لزوم ثبت آن نخواهد شد. اما سوال این است که ثبت طلاق غیابی با توجه به عدم حضور یکی از زوجین در دادگاه و یا دفترخانه به چه صورت است؟ علاوه بر این، آشنایی با این امر که مدارک لازم و هزینه های مورد نیاز جهت ثبت طلاق غیابی چقدر است، الزامی است.

به همین مناسبت، در این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که نحوه ثبت طلاق غیابی چگونه است، مدارک ثبت طلاق غیابی شامل چه مواردی است، هزینه ثبت طلاق غیابی چقدر است و در نهایت به پرسش مجازات عدم ثبت طلاق غیابی چیست پاسخ داده و مراحل طلاق غیابی در دفترخانه و ثبت طلاق غیابی در شناسنامه را بررسی خواهیم نمود.

نحوه ثبت طلاق غیابی

قبل از اینکه در مورد نحوه ثبت طلاق غیابی توضیح دهیم، بهتر است در مورد معنا و مفهوم طلاق غیابی توضیحاتی ارائه نماییم. به طور کلی، طلاق غیابی یکی از انواع طلاق است که یکی از زن یا شوهر، در حین رسیدگی به دعوای طلاق در دادگاه خانواده غایب می باشند و وکیل نیز به جای او در دادگاه حضور نیافته، لایحه ای نیز تقدیم دادگاه نکرده و ابلاغیه دادگاه نیز به صورت ابلاغ واقعی نبوده است.

لذا زمانی که حکم دادگاه در دعوای طلاق، به صورت حکم غیابی صادر شود، این نوع طلاق را نیز طلاق غیابی نامگذاری می کنند که با توجه به غیابی بودن طلاق، امکان واخواهی برای طرف مقابل وجود خواهد داشت. البته طلاق غیابی می تواند از طرف مرد باشد و یا از طرف زن؛ اما در هر صورت طلاق غیابی نیز مانند سایر انواع طلاق می بایست به ثبت برسد تا معتبر و قانونی تلقی شده و طرفین را از اعمال مجازات عدم ثبت طلاق، مبرا نماید.

ابطال طلاق غیابی، تنها در صورت وجود شرایطی نظیر جاری شدن صیغه طلاق غیابی، در زمان عادت ماهیانه زن یا در شرایطی که طلاق دهنده، فاقد قصد و دارای جنون است، امکان پذیر می باشد. اما در پاسخ به این سوال که نحوه ثبت طلاق غیابی چگونه است، باید گفت که مانند سایر انواع طلاق می بایست برای ثبت طلاق غیابی به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه شود و مدارک لازم و هزینه های مربوطه پرداخت شود تا سردفتر رسمی ازدواج و طلاق، امور مربوط به ثبت طلاق در شناسنامه طرفین را انجام داده و صیغه طلاق را نیز جاری نماید.

با توجه به غیابی بودن طلاق، ممکن است این سوال مطرح شود که آیا حضور شخصی که در فرایند طلاق در دادگاه غایب بوده است، برای ثبت طلاق غیابی الزامی است؟ آیا بدون مراجعه شخص غایب نیز می توان اقدام به ثبت طلاق غیابی در محضر نمود؟ برای پاسخ به این سوال، توضیحاتی لازم است که ذیلا مطرح می شود:

1اولا؛ مرد هر زمان که بخواهد می تواند به دادگاه دادخواست طلاق داده و با پرداخت حق و حقوق همسر خود، وی را مطلقه کند. لذا حضور یا عدم حضور زن در دادگاه شرط صحت طلاق نیست و طلاق غیابی از سوی مرد مانع قانونی ندارد. البته در صورتی که طلاق غیابی از طرف مرد بوده باشد و زن در دعوای طلاق غایب بوده باشد، می تواند به حکم دادگاه در مهلت مقرر اعتراض کند و حتی تا مرحله فرجام خواهی نیز پیش رود؛ هر چند حکم طلاق غیابی از طرف مرد تغییری نمی کند.

در این شرایط، مرد می تواند ظرف مهلت سه ماه گواهی عدم سازشی که از دادگاه گرفته را برای ثبت طلاق غیابی به محضر ارائه نماید. اگر زن ظرف مهلت یک هفته برای ثبت طلاق غیابی در دفترخانه حاضر نشد، سردفتر به زوجین اخطار می کند که برای اجرای صیغه طلاق حاضر شوند. در صورت عدم حضور مجدد زوجه، صیغه طلاق بدون حضور زن جاری می شود و مراتب توسط دفترخانه به اطلاع زن می رسد.

2ثانیا ؛ زن تنها در صورتی می تواند از همسر خود به صورت غیابی طلاق بگیرد که وکالت در طلاق یا اصطلاحا حق طلاق داشته باشد و یا اینکه در دادگاه یکی از دلایل موجه برای طلاق را ارائه نموده باشد؛ مثل اینکه وجود یکی از موارد عسر و حرج را برای قاضی اثبات کرده باشد. لذا اگر دادگاه دعوای طلاق زن را مقرون به صحت بداند، حتی اگر مرد در دادگاه غایب باشد نیز قاضی می تواند از طرف شوهر، حکم طلاق همسرش را صادر کند که این حکم عبارتست از طلاق غیابی از طرف زن.

در این صورت، زن باید حکم طلاق را ظرف مهلت شش ماه پس از گذشت مهلت اعتراض به حکم طلاق غیابی، به دفترخانه ازدواج و طلاق ارائه نماید. البته ممکن است باز هم مرد برای ثبت طلاق در محضر غایب باشد و بخواهد به این ترتیب جلوی ثبت طلاق غیابی از طرف زن را بگیرد. اما در این حالت نیز اگر ظرف مهلت یک هفته مرد در دفترخانه حاضر نشد، دفترخانه ابلاغیه صادر می کند. اگر مرد اعلام عذر کند، یک نوبت دیگر به وی مهلت داده می شود و در غیر این صورت، طلاق غیابی زن ثبت رسمی می شود.

مدارک لازم برای طلاق غیابی

در قسمت قبل به بررسی اینکه مفهوم طلاق غیابی چیست و همچنین لزوم ثبت طلاق غیابی در شناسنامه زوجین پرداخته و به بیان جزییاتی در مورد نحوه ثبت طلاق به صورت غیابی پرداخته شد؛ اما سوال مهمی که ممکن است مطرح شود آن است که مدارک لازم برای طلاق غیابی در دفترخانه چیست و برای ثبت طلاق غیابی چه اسناد و مدارکی باید ارائه شود؟

به طور کلی مدارک ثبت طلاق غیابی در محضر، همان مدارک ثبت طلاق از طرف مرد یا زن و یا طلاق توافقی می باشد و در این زمینه، تفاوتی نمی کند. لذا از جمله مهم ترین مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی در دفترخانه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

مدارک هویتی زوجین اعم از شناسنامه و کارت ملی به همراه تعداد مورد نیاز فتوکپی از آنها؛

حکم طلاق غیابی که توسط دادگاه صادر شده است، چه به صورت گواهی عدم سازش بوده و چه به صورت حکم طلاق باشد برای ثبت طلاق غیابی در محضر الزامی است؛

ارائه اصل سند ازدواج و یا رونوشت آن برای ثبت طلاق غیابی الزامی است و در صورت مفقود شدن سند ازدواج می توان به دفترخانه ای که عقد را ثبت کرده مراجعه نمود و رونوشت آن را دریافت کرد؛

ارائه گواهی عدم بارداری برای زوجه یکی دیگر از مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی است.

از جمله مواردی که برای ثبت طلاق غیابی در دفترخانه الزامی است، معرفی دو نفر شاهد عادل می باشد که اگر طرفین شاهدی جهت معرفی نداشته باشند، می توانند از دفتردار تقاضای معرفی شاهد با پرداخت هزینه نمایند. برای اشنایی بیشتر با مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

هزینه ثبت طلاق غیابی

در قسمت قبل به بررسی مهم ترین مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی پرداخته شد. با این حال ممکن است این سوال نیز مطرح شود که هزینه ثبت طلاق غیابی چقدر است؟ به عبارت دیگر، اگر زن یا مرد بخواهند در دفترخانه اقدام به ثبت طلاق به صورت غیابی نمایند چه مبلغی باید به عنوان هزینه بپردازند؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که ممکن است در عمل تفاوت های اندکی میان دفترخانه های رسمی ازدواج و طلاق در شهرهای مختلف وجود داشته باشد و هزینه ای که دفتر طلاق جهت ثبت طلاق غیابی مطالبه می کند، ممکن است متفاوت باشد؛ هر چند که تعرفه ثبت ازدواج و طلاق در هر سال تصویب می شود و سردفتران ازدواج و طلاق مکلفند بر اساس همین نرخ نامه هزینه ثبت طلاق را مطالبه نموده و فراتر از آن، مبالغی را دریافت نکنند.

بر اساس تعرفه تعیین شده دفاتر رسمی ازدواج و طلاق، می توان هزینه ثبت طلاق غیابی را شامل موارد زیر دانست:

هزینه ثبت طلاق غیابی اعم از اینکه طلاق به صورت رجعی یا طلاق بائن باشد، تفاوت دارد. همچنین هزینه تهیه رونوشت از ثبت واقعه ازدواج و طلاق اعم از طلاق غیابی و غیره در صورت لزوم، به اصل مبلغ اضافه می شود. همانطور که در قسمت اول توضیح داده شد، ممکن است که یکی از زوجین در دفترخانه برای ثبت طلاق غیابی حاضر نشود که در این صورت، هزینه صدور اخطاریه توسط دفتر ثبت طلاق، به مبلغ سی هزار تومان به ازای هر بار صدور اخطاریه می باشد. همچنین اگر وکیل برای طلاق تعیین شده باشد، ممکن است حضور وکیل در دفترخانه برای ثبت طلاق نیز نیازمند پرداخت هزینه باشد.

علاوه بر این موارد، که نرخ هزینه آنها بر اساس تعرفه دفاتر ازدواج و طلاق به صورت ثابت و مشخص تعیین شده است، ممکن است که گرفتن فتوکپی های لازم از شناسنامه یا کارت ملی یا سند ازدواج نیز مشمول هزینه شوند و همچنین اگر شهود طلاق توسط دفتر ازدواج و طلاق معرفی شده باشند، متقاضی باید هزینه مربوطه را نیز به شهود پرداخت نماید.

مجازات عدم ثبت طلاق غیابی

در قسمت های قبل جزییات کامل نحوه ثبت طلاق غیابی در شناسنامه اعم از مدارک و هزینه های لازم را توضیح داده و پیامدهای عدم حضور زوجین در دفترخانه و محضر برای ثبت طلاق را نیز یاد آور شدیم. اما در تکمیل این مطالب، باید این نکته را نیز افزود که عدم ثبت انواع طلاق بر اساس قانون حمایت خانواده جرم انگاری شده است؛ به این معنا که اگر مردی طلاق غیابی را ثبت نکند به مجازات محکوم می شود.

بنابراین، در این قسمت قصد داریم مجازات عدم ثبت طلاق غیابی را نیز توضیح دهیم. بر اساس قانون حمایت خانواده، اگر مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی اقدام به طلاق کرده باشد، علاوه بر اینکه ملزم می شود تا طلاق غیابی را به ثبت برساند، ممکن است به جزای نقدی درجه پنج یعنی جزای نقدی دویست و چهل میلیون ریال تا پانصد میلیون ریال و یا حبس تعزیری درجه هفتم یعنی حبس از نود و یک روز تا شش ماه محکوم شود.

لازم به ذکر است که مجازات عدم ثبت طلاق غیابی بر اساس این ماده، صرفا در مورد مردانی است که ثبت طلاق را انجام نمی دهند. در این شرایط، زن می تواند از شوهر خود به جرم عدم ثبت طلاق غیابی، در دادسرا اقدام به طرح شکایت کیفری نماید و اگر وقوع جرم محرز بود، مرد به مجازات قانونی محکوم خواهد شد.

مراحل طلاق غیابی در دفترخانه

تا به اینجا به اراده توضیحاتی در خصوص نحوه ثبت طلاق غیابی و مدارک هزنیه های لازم آن پرداخته شده است. اکنون قصد داریم به بررسی مراحل طلاق غیابی در دفتر خانه بپردازیم. پس از صدور حکم طلاق و قطعی شدن رای و ارجاع به اجرای احکام آخرین مرحله از مراحل طلاق، ثبت طلاق در محضر، و دریافت طلاق نامه می باشد. پس از طی شدن مراحل طلاق غیابی در دفترخانه طلاق نامه صادر می شود.

ثبت طلاق در محضر عموما با حضور زوجین و شاهدین انجام می پذیرد، در مواردی که یکی از زوجین به دلایلی در محضر حاضر نشود، سردفتر طلاق اقدام به ارشال اظهارنامه حقوقی براینموده و اورا برای حضور در تاریخ و ساعت معین برای ثبت طلاق در محضر خانه مطلع می سازد، این فرایند تا دوبار تکرار می شود اما اگر باز هم فرد از حضور در دفتر خانه خود داری کند، با حضور یکی از زوجین صیغه طلاق جاری میشود. 

وفق قانون در مواردی که شوهر برای ثبت طلاق در محضر حاضر نشود، سردفتر طلاق از ایشان نمایندگی قانونی برای جاری نمودن صیغه طلاق خواهد داشت. وفق ماده 21 قانون حمایت از خانواده: «...دفاتر طلاق پس ‌از ارائه گواهی عدم امکان سازش از ناحیه هر یک از زوجین به طرف‌دیگر اخطار می‌ نماید ظرف مهلتی که از یک ماه تجاوز ننماید برای‌ اجرای صیغه طلاق و ثبت آن حاضر شود. در صورتی که ظرف‌ مهلت مقرر حاضر نشود دفتر طلاق مکلف است حسب تقاضای‌ یک از طرفین صیغه طلاق را جاری و ثبت نماید.»

ثبت طلاق غیابی در شناسنامه

ثبت طلاق غیابی در شناسنامه آخرین مرحله از روال ثبت طلاق می باشد. اگر یکی از زوجین در فرایند صدور حکم طلاق در دادگاه حاضر نباشد، حکم طلاق غیابی صادر می شود و متقاضی با مراجعه به محضر و ارائه حکم می تواند درخواست صدور طلاق نامه و ثبت طلاق غیابی در شناسنامه خود را مطرح نماید.

همانطور که پیش از این ینز اشاره شد حتی در صورت عدم حضور نیز، با ارائه حکم طلاق محضر طلاق اقدام به جاری نمودن صیغه طلاق می نماید؛ اما نکته ای که در این خصوص مطرح می شود این است که اگر شخصی که در محضر نبوده بخواهد اقدام به ثبت طلاق در شناسنامه خود نماید، می تواند با مراجعه به دفتر طلاق درخواست ثبت طلاق در شناسنامه خود را مطرح کند.

امروزه یکی از دلایلی که عموما باعث میشود زوجین قادر به ادامه زندگی مشترک نباشند، اعتیاد همسر به مواد مخدر می باشد. اعتیاد به مواد مخدر که منجر به آسیب به اساس زندگی مشترک باشد، می تواند از موارد عسر و حرج باشد. در ادامه برای آشنایی بیشتر با طلاق به دلیل اعتیاد همسر مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ثبت طلاق غیابی در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ثبت طلاق غیابی پاسخ دهند.