دیه زوال عقل یا نقصان عقلی

دیه زوال عقل یا نقصان عقلی به عنوان یکی از موارد جبران خسارت های ناشی از آسیب های مغزی و روانی مورد توجه قرار گرفته است. زوال عقل که ممکن است بر اثر حوادثی مانند ضربه های شدید به سر ایجاد شود، می تواند منجر به اختلالات گسترده در اعصاب و روان فرد شود. از جمله پیامدهای شایع این آسیب ها، از دست دادن حافظه کوتاه مدت است که زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

دیه زوال عقل یا نقصان عقلی به عنوان یکی از موارد جبران خسارت های ناشی از آسیب های مغزی و روانی در نظر گرفته می شود. زوال عقل که ممکن است بر اثر حوادثی مانند ضربه های شدید به سر یا بیماری های پیشرونده ایجاد شود، می تواند منجر به اختلالات جدی در اعصاب و روان فرد گردد. از جمله عوارض شایع این آسیب ها، از دست دادن حافظه کوتاه مدت است که توانایی فرد در انجام فعالیت های روزمره را به شدت کاهش می دهد. 

اهمیت موضوع دیه زوال عقل و نقصان عقلی به دلیل تاثیرات عمیق و طولانی مدتی است که این اختلالات بر زندگی فرد و اطرافیان او می گذارند. از دست دادن حافظه کوتاه مدت و سایر اختلالات شناختی نه تنها توانایی فرد برای انجام امور شخصی و اجتماعی را محدود می کند، بلکه بار سنگینی بر دوش خانواده ها و سیستم های حمایتی جامعه وارد می سازد. بنابراین، تعیین دیه مناسب برای این موارد نه تنها به جبران بخشی از خسارت های مالی کمک می کند، بلکه نشان دهنده توجه قانونگذار به حقوق و نیازهای افراد مبتلا به اختلالات عصبی و روانی است.

در همین راستا ، در این مقاله ، قصد داریم ، ابتدا ، دیه زوال یا نقصان عقل ۱۴۰۴ را بیان نموده و سپس، قصاص مرتکب اینگونه جنایت ، دیه و مجازات بازگشت عقل پس از زوال آن و دیه و مجازات زوال و نقصان حافظه را در سال 1404 شرح دهیم . برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه ، با ما همراه باشید .

دیه زوال یا نقصان عقل 1404

مطابق قانون مجازات اسلامی ، دیه ۱۴۰۴ شامل منفعت اعضا نیز می شود . یکی از منافع اعضا ، عقل می باشد که زوال یا نقصان در آن ، حسب مورد ، ارش یا دیه عقل را ثابت می نماید . زوال عقل ، یعنی اینکه انسان به طور کامل ، عقل خود را از دست بدهد و نقصان عقل ، یعنی اینکه ، عقل انسان ، مانند سایر افراد سالم ، کارکرد طبیعی و درست نداشته باشد و در بعضی از موارد ، دچار نقص شده باشد .

دیه زوال یا نقصان عقل 1404 در قانون مجازات اسلامی ، مشخص شده است . طبق ماده 675 قانون مجازات اسلامی " زائل کردن عقل ، موجب دیه کامل و ایجاد نقص در آن ، موجب ارش است ، خواه جنایت ، در اثر ایجاد ضربه و جراحت و خواه ترساندن و مانند آن باشد " . بنابراین ، دیه نقصان عقلی و دیه زوال عقل ، به ترتیب زیر خواهد بود .

دیه زوال عقل ، موجب دیه کامل انسان ، یعنی 1 میلیارد و 600 میلیون تومان می باشد.

دیه نقصان عقلی ، موجب ارش خواهد شد ؛ ارش ، بدان معنا است که ، قاضی ، مقدار دیه را با توجه به نظر پزشکی قانونی ، تعیین نماید . 

در دیه از بین رفتن عقل ، باید توجه نمود که ، میان عامل اصلی از بین برنده یا ناقص کننده عقل ، اعم از ترساندن ، تصادف ، ضربه یا هر چیزی دیگری فرقی وجود نداشته ، بلکه تنها عامل تعلق دیه عقل در این مورد ، آسیب و از بین رفتن عقل ، در اثر عمل دیگری می باشد . 

زوال یا نقصان عقل بر اثر حادثه ۱۴۰۴

در بخش قبل ، مجازات زوال عقل یا دیه نقصان عقلی را بیان نموده و نحوه تعیین ارش یا دیه را در مورد آنها بررسی نمودیم . اما سوالی که در این بخش ، مطرح می شود ، این است که دیه زوال یا دیه نقصان عقلی ، بر اثر حادثه ، چگونه محاسبه می شود . در این بخش ، به تحلیل این موضوع ، خواهیم پرداخت .

در صورتی که عقل انسان ، بر اثر حادثه ای ، مانند شکستن سر یا ضربه به صورت و اعمالی از این دست ، زائل یا کم شود ، نرخ دیه سال 1404 یا ارش از دست دادن یا کم شدن عقل ، به صورت جدا از دیه حادثه ، حساب می شود . برای مثال ، در صورتی که زدن ضربه به سر ، موجب کم شدن عقل شود ، دیه ضربه به سر و دیه زوال یا نقصان عقل بر اثر حادثه 1404، به صورت جداگانه ، محاسبه و پرداخت می شود . برای آشنایی با دیه ضربه به سر ۱۴۰۴، مقاله زیر را مطالعه شود.

قصاص مرتکب

در بخش های قبل ، دیه زوال عقل یا دیه نقصان عقلی ۱۴۰۴ را بررسی نموده و دیه عقل ، بر اثر حادثه را بیان نمودیم . اما سوالی که در این بخش ، مطرح می شود ، این است که قصاص مرتکب ، در مورد جنایات مربوط به زوال یا نقصان عقل ، چگونه انجام می شود .

ماده 677 قانون مجازات اسلامی تصریح می دارد: " جنایتی که موجب زوال عقل یا کم شدن آن شود ، هرچند عمدی باشد ، حسب مورد ، موجب دیه یا ارش است و مرتکب قصاص نمی شود " بنابر این ماده ، کسی که اقدام به عملی کرده است که به واسطه آن ، عقل دیگری ، ناقص یا زائل شده است ، قصاص نخواهد شد و مسئول پرداخت دیه تنها ، ملزم به پرداخت دیه عقل می باشد . 

آنچه از این ماده برداشت می شود ، این است که کسی که مرتکب عملی شده است که به واسطه آن ، عقل دیگری ، ناقص یا زائل شده است ، تحت هیچ شرایطی ، قصاص نخواهد شد و تنها ، باید مطابق آنچه در بالا گفته شد ، دیه زوال عقل یا دیه نقصان عقلی را بپردازد . 

دیه و مجازات بازگشت عقل پس از زوال آن

در بخش های قبل ، دیه زوال عقل یا دیه نقصان عقلی 1404، دیه عقل بر اثر حادثه، دیه از دست دادن حافظه کوتاه مدت و نحوه مجازات مرتکب این گونه جنایات را بررسی نمودیم . در این بخش، توضیح خواهیم داد ، در صورتی که شخص مجنی علیه ، پس از زوال عقل ، عقل خود را بازیابد ، تکلیف دیه پرداخت شده ، چه می شود. 

بر اساس ماده 679 قانون مجازات اسلامی ، در صورتی که در اثر جنایتی ، عقل شخص ، زائل گردد و پس از دریافت دیه کامل ، عقل او باز گردد ، دیه پرداختی به شخص جانی ، مسترد گشته و به جای آن ، ارش پرداخت می شود . همانطور که گفته شد ، ارش نیز با نظر کارشناس ، محاسبه و تعیین می شود .

دیه و مجازات زوال و نقصان حافظه

در بخش های قبل ، بررسی نمودیم ، دیه و مجازات زوال و نقصان حافظه ۱۴۰۴ چیست و در صورتی که ، در اثر حادثه ایجاد شود ، چگونه محاسبه خواهد شد . در ادامه نیز ، دیه از دست دادن حافظه کوتاه مدت، نحوه مجازات مرتکب اینگونه جنایات و دیه و مجازات بازگشت عقل ، پس از زوال آن را بیان کردیم . در این بخش ، به این سوال، پاسخ خواهیم داد ، دیه و مجازات زوال و نقصان حافظه ، چگونه محاسبه می شود.

بر اساس ماده 676 قانون مجازات اسلامی ، در صورتی که ، جنایت ، موجب زوال و نقصان حافظه و یا اختلال روانی گردد ، در صورتی که این اختلال ، به حد جنون نرسد ، دیه نداشته و ارش ، ثابت است که می بایست این مبلغ ، با نظر کارشناس رسمی دادگستری، محاسبه و تعیین گردد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد میزان دیه زوال عقل یا نقصان عقلی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون میزان دیه زوال عقل یا نقصان عقلی پاسخ دهند.