تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق و شرایط اعمال آن

 تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق یکی از شروط مندرج در سند ازدواج است که در صورت امضای آن شرط توسط شوهر، اجرایی خواهد شد. شرط تنصیف اموال به معنای این است که در صورت دادخواست طلاق از سمت مرد با رعایت شرایطی تا نیمی از اموال مرد به زن انتقال می باید.

شرط تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق یکی از شروطی است که در سند ازدواج به عنوان یکی از شروط ضمن عقد تعیین شده است و بسیاری از مردان بطور آگاهانه یا بدون اطلاع از آن اقدام به امضای آن حین عقد می کنند که با این شرط مرد موظف می شود در صورت طلاق دادن همسرش مال یا مبلغی را تا سقف نیمی از اموال خود را به وی انتقال دهد.

این امر در برخی دیگر از کشورها نیز مرسوم است؛ با این تفاوت که در کشور ما این شرط تنها در مورد اموال مردان اعمال می شود و زن تکلیفی در خصوص تنصیف اموال خود نخواهد داشت، اما اعمال شرط تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق، شرایطی دارد و تنها در صورت فراهم بودن چنین شرایطی است که دادگاه حین صدور حکم طلاق، اقدام به تعیین میزان و نحوه پرداخت آن به زن تقسیم ان می نماید.

به همین دلیل در این مقاله به قصد داریم پس از بررسی و توضیح تنصیف اموال در طلاق و انتقال نیمی از دارایی به بررسی شرط تنصیف اموال و دارایی مرد و شرایط اعمال تنصیف اموال و در آخر نیز به توضیح شرایط مال مورد تنصیف بپردازیم. در صورت علاقه به آشنایی با تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق و شرایط اعمال آن با ما همراه باشید.

تنصیف اموال در طلاق

شرط تنصیف اموال در طلاق یکی از شروط ضمن عقد و به این معنا است که مرد باید در هنگام طلاق نیمی از اموال خود را به تملیک زن در آورد. این شرط در صفحه هشتم سند ازدواج آمده و به معنای این است که به هنگام درخواست طلاق از سمت مرد، باید نیمی از اموال شوهر به نام زن شود. این شرط در صورتی لازم الاجراست که مرد ذیل این شرط را امضا نموده باشد و علت طلاق سوء رفتار یا سوء معاشرت زوجه نباشد.

نکته قابل وجه این است که اگر زوج بتواند ثابت کند که علت درخواست طلاق سوء رفتار و سوء معاشرت زوجه باشد دیگر این شرط اجرایی نمی شود؛ برای مثال در جایی که حکم نشوز زوجه صادر شده باشد مستحق اجرای شرط تنصیف اموال نمی باشد. نکته دیگر این است که این شرط صرفا اموالی را در بر می گیرد که زوج بعد از عقد به دست اورده و نسبت به اموالی که مرد تا قبل از عقد داشته است اجرایی نمی شود.

نکه قابل توجه در رابطه با شرط تنصیف اموال این است که این شرط ناظر به اموالی است که زوج به هنگام مطالبه در اختیار دارد یعنی روزی که زوجه اقدام به ثبت دادخواست می نماید باید ان اموال در مالکیت زوج باشد؛ قبل از اقدام زوجه، نقل و انتقال اموال مزبور بلامانع است چراکه جرم فرار از دین، مشمول دین می گردد و شرط تنصیف اموال از آن خروج موضوعی دارد.

شرط تنصیف اموال و دارایی مرد

از سال 1360 به بعد در اسناد ازدواج شروطی مورد پیش بینی قرار گرفتند که تحت عنوان شروط ضمن عقد ازدواج شناخته می شوند و سردفتر مکلف شده است تا قبل از اجرای صیغه عقد این شروط را برای زوجین خوانده و در صورتی که ضروری بداند، مفهوم آنها را نیز برای زوجین توضیح دهد. پس از آن، زوجین می توانند ذیل هرکدام از شروطی که مورد قبول آنها می باشد را امضا کرده و به آن ملتزم شوند.

یکی از این شروط ضمن عقد، تحت عنوان شرط تنصیف اموال و دارایی مرد شناخته می شود که در واقع راهی است که به وسیله آن می توان حقوق مالی زن پس از طلاق را تامین نمود. امضای این شروط ضمن عقد توسط مردان، سبب می شود که در صورت طلاق از طرف مرد، او ملزم می شود که مال یا مبلغی را به صورت بلاعوض به همسر خود بپردازد. در متن عقد نامه های ازدواج در مورد انتقال بخشی از اموال و دارایی مرد پس از طلاق چنین آمده است : 

«ضمن عقد ازدواج، زوج شرط کرد هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار او نبوده، زوج موظف است تا نیمی از دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده، یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض به زوجه منتقل نماید».

اما یکی از دشواری های اعمال شرط تنصیف اموال و دارایی مرد بعد از طلاق این است که مردان در این شرایط اقدام به انتقال اموال و دارایی های خود به خویشاوندان و نزدیکان خود می کنند. به نظر می رسد که شرایط تعلق این مال به زنان کاری بس دشوار بوده و با نارسایی های زیادی مواجه باشد. هرچند که مطابق رویه قضایی در دادگاه ها، در صورتی که در عمل اموالی از مرد یافت نشود، زن می تواند اجرت المثل درخواست کند.

شرایط اعمال تنصیف اموال و دارایی مرد

پیش از این به بررسی به و توضیح شرط تنصیف اموال و دارایی مرد پرداختیم؛ اکنون لازم است شرایط اعمال تنصیف اموال و دارایی مرد را بررسی نمائیم. برای اعمال شرط تنصیف اموال و دارایی مرد بعد از طلاق، نیاز است که شرایطی فراهم باشد که زن بتواند این مبلغ را دریافت کند. شرایط اعمال تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق را می توان چنین مطرح نمود:

اولا درخواست طلاق باید از طرف مرد مطرح شده باشد، پس این شرط در خصوص طلاق توافقی و طلاق از طرف زن اعمال نخواهد شد. 

ثانیا درخواست طلاق از طرف مرد نباید به علت سوء رفتار و سوء معاشرت و یا تخلف زن از ایفای وظایف همسری باشد. در واقع اگر مرد بتواند موارد مذکور را برای دادگاه اثبات کند، دیگر شرط تنصیف اموال و دارایی مرد اجرا نخواهد شد. 

ثالثا اینکه زوجه نباید از اجرت المثل ایام زوجیت یا نحله استفاده کرده باشد.

در مجموع با وجود شرایط سه گانه فوق زن می تواند درخواست مطالبه خود را مطرح نماید، اما لازم به ذکر است منظور از تنصیف اموال دقیقا 50 درصد از اموال زوج نمی باشد و تعیین میزان اموال و منظور از این شرط تا نیمی از اموال مرد است، و تعیین اینکه چه میزانی از اموال مرد باید به زن منتقل شود بر عهده قاضی است.

شرایط مال مورد تنصیف

پیش از این در رابطه با شرایط اجرای شرط تنصیف اموال توضیحاتی ارائه شده، اکنن قصد داریم به بررسی شرایط مال مورد تنصیف بپردازیم. در صورتی که شرایط اعمال تنصیف اموال و دارایی مرد فراهم باشد، مرد موظف می شود مال یا مبلغی را به زن بپردازد که این مال نیز شرایطی دارد شرایط مال مورد تنصیف عبارت است از:

اموالی که مرد موظف به پرداخت آن به زن می شود اموالی هستند که مرد پس از ازدواج و ایام زناشویی به دست آورده است. پس در صورتی که مرد قبل از ازدواج (به عنوان مثال در دوره عقد) اموالی داشته است، مشمول شرط تنصیف اموال و دارایی نخواهد شد. به علاوه اینکه ارث نیز شامل این شرط نمی شود چون مرد آن را به دست نیاورده است بلکه به طور رایگان به او تعلق گرفته است نه بر اساس تلاش او.

مالی که باید به زن پرداخت شود، تا نیمی از اموال و دارایی مرد است؛ نه لزوما نصف اموال. ممکن است دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت مالی مرد، تعداد فرزندان، نقش زن در کسب این اموال و ... به میزانی کمتر از آن حکم دهد. اموال و دارایی هایی از مرد مشمول این حکم قرار می گیرند که موجود باشند. بنابراین اگر مرد در مدت زندگی مشترک مالی را بدست آورده باشد ولی در حین طلاق به هر علتی موجود نباشد، یا به دیگری هبه شده باشد یا مفقود شده باشد، مشمول این شرط نیست.

مرد نمی تواند با استناد به مستثنیات دین از پرداخت این مبلغ معاف شود؛ چون استناد به مستثنیات دین تنها در خصوص دیون قابل اعمال است. مثلا اینکه مرد بگوید این منزل که در دوره زندگی مشترک بدست آمده است، برای زندگی لازم و ضروری است و به این لحاظ از پرداخت مال در حق زن معاف شود ، قابل قبول نیست.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق و شرایط اعمال آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تنصیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق و شرایط اعمال آن پاسخ دهند.