جعل گواهی فوت مانند جعل سایر اسنادی همچون چک ، سند ملکی ، شناسنامه یا کارت ملی جرم بوده و برای جعل گواهی فوت و یا استفاده از آن مجازات در نظر گرفته شده است . مراحل پیگیری جرم جعل گواهی فوت با طرح شکواییه در دادگاه کیفری است که نحوه رسیدگی به این جرم بر اساس تشریفات قانون آیین دادرسی کیفری انجام می شود .

زمانی که شخصی فوت می کند ، بر اساس قانون باید ظرف مهلت مشخصی واقعه فوت به نهادهای ذی ربط اعلام شود تا برای متوفی ، سندی تحت عنوان " سند وفات " صادر می شود که بر اساس قانون ثبت احوال ، مانند شناسنامه یک سند رسمی است و از روی سند وفات ، گواهی فوت صادر شده و در اختیار اشخاص ذی نفع همچون ورثه متوفی قرار می گیرد تا در صورت لزوم ، به جای شناسنامه متوفی از آن استفاده نمایند .

اما گاهی سند گواهی فوت که باید توسط سازمان های مرتبط همچون سازمان ثبت احوال صادر شود ، جعل می شود و مفاد آن به نحوی تغییر می یابد تا در راستای اغراض شخصی یا مجرمانه برخی افراد ( عموما ورثه متوفی ) مورد استفاده قرار گیرد . به همین خاطر این سوال مطرح می شود که مجازات جرم گواهی فوت چیست . در صورت جعل شدن گواهی فوت ، نحوه پیگیری این جرم و مراحل رسیدگی به آن چگونه است ؟

برای پاسخ دادن به این سوالات ، نخست جرم جعل گواهی فوت و مجازات جعل گواهی فوت را مورد بررسی قرار داده و سپس مراحل پیگیری جعل گواهی فوت و نحوه رسیدگی به جرم جعل گواهی فوت را تببین می نماییم .

مراحل پیگیری جعل گواهی فوت

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جعل کردن جرم انگاری شده و برای آن مجازات پیش بینی شده است . البته در قانون تعریفی از جعل صورت نگرفته است و تنها با مشخص کردن بعضی از مصادیق ، جرم جعل تبیین شده است که بر اساس ماده 523 قانون مجازات اسلامی جعل و تزویر عبارت است از :

ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی ، خراشیدن ، تراشیدن ، قلم بردن‌، الحاق ، محو ، اثبات ، سیاه کردن ، تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی ، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر ، به کار بردن مهر دیگری ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب .

همانطور که ملاحظه می شود ، عنصر قانونی جرم جعل ، ماده 523 قانون مجازات اسلامی است و عنصر مادی آن ، شامل همه اقداماتی می شود که از طریق آنها ، نوشته ای ساخته یا سند دچار خراشیدگی و تراشیدگی و امثالهم می شود ؛ هر چند مصادیق جعل منحصر به موارد ذکر شده در این ماده نیست . عنصر روانی جرم جعل نیز عبارت است از انجام عملیات مذکور ، به قصد تقلب و فریب دادن دیگران ؛ حتی در مورد جرم جعل رایانه ای .

با توجه به ماده مذکور می توان به آسانی دریافت که جرم جعل ، می تواند شامل بسیاری از اسناد و مدارکی شود که در زندگی روزمره افراد مورد استفاده قرار می گیرند ؛ مثل جرم جعل چک ، جرم جعل شناسنامه یا کارت ملی ، جرم جعل کارت پایان خدمت و غیره . در این میان ، متاسفانه مشاهده می شود که جعل گواهی فوت متوفیان نیز از گزند جاعلان دور نمانده است و جرم جعل گواهی فوت نیز ممکن است رخ دهد .

جرم جعل گواهی فوت معمولا برای دست یابی به اغراض شخصی صورت می گیرد ؛ مثلا یکی از ورثه با جعل گواهی فوت بدون اطلاع دیگر ورثه برای انحصار وراثت اقدام کرده و اموال متوفی را به نام خود می زند یا بدهکاری که برای رهایی از پرداخت دیون خود گواهی فوت خود را جعل می کند و سایر مواردی که به قصد و نیت مجرمانه ، گواهی فوت متوفی مورد جعل و تزویر قرار می گیرد ؛ همچون زمانی که اشخاصی اقدام به جعل امضا نموده و به مجازات جعل امضا محکوم می شوند .

در عمده موارد ، جرم جعل گواهی فوت از طریق اشخاصی صورت می گیرد که به صورت حرفه ای اقدام به جعل می نمایند ؛ با این حال ممکن است خود اشخاص نیز مرتکب جعل شوند که قبل از انجام این کار ، باید دانست که جعل گواهی فوت متوفی و همچنین استفاده از گواهی فوت جعلی جرم محسوب می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم .

اما قبل از آن باید گفت که در حال حاضر با توجه به اینکه دریافت گواهی فوت به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت نیز میسر شده است ، اندکی از آمار جرایم جعل گواهی فوت کاسته شده است .

مراحل پیگیری جعل گواهی فوت

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جعل کردن جرم انگاری شده و برای آن مجازات پیش بینی شده است . البته در قانون تعریفی از جعل صورت نگرفته است و تنها با مشخص کردن بعضی از مصادیق ، جرم جعل تبیین شده است که بر اساس ماده 523 قانون مجازات اسلامی جعل و تزویر عبارت است از :

ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی ، خراشیدن ، تراشیدن ، قلم بردن‌، الحاق ، محو ، اثبات ، سیاه کردن ، تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی ، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر ، به کار بردن مهر دیگری ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب .

همانطور که ملاحظه می شود ، عنصر قانونی جرم جعل ، ماده 523 قانون مجازات اسلامی است و عنصر مادی آن ، شامل همه اقداماتی می شود که از طریق آنها ، نوشته ای ساخته یا سند دچار خراشیدگی و تراشیدگی و امثالهم می شود ؛ هر چند مصادیق جعل منحصر به موارد ذکر شده در این ماده نیست . عنصر روانی جرم جعل نیز عبارت است از انجام عملیات مذکور ، به قصد تقلب و فریب دادن دیگران ؛ حتی در مورد جرم جعل رایانه ای .

با توجه به ماده مذکور می توان به آسانی دریافت که جرم جعل ، می تواند شامل بسیاری از اسناد و مدارکی شود که در زندگی روزمره افراد مورد استفاده قرار می گیرند ؛ مثل جرم جعل چک ، جرم جعل شناسنامه یا کارت ملی ، جرم جعل کارت پایان خدمت و غیره . در این میان ، متاسفانه مشاهده می شود که جعل گواهی فوت متوفیان نیز از گزند جاعلان دور نمانده است و جرم جعل گواهی فوت نیز ممکن است رخ دهد .

جرم جعل گواهی فوت معمولا برای دست یابی به اغراض شخصی صورت می گیرد ؛ مثلا یکی از ورثه با جعل گواهی فوت بدون اطلاع دیگر ورثه برای انحصار وراثت اقدام کرده و اموال متوفی را به نام خود می زند یا بدهکاری که برای رهایی از پرداخت دیون خود گواهی فوت خود را جعل می کند و سایر مواردی که به قصد و نیت مجرمانه ، گواهی فوت متوفی مورد جعل و تزویر قرار می گیرد ؛ همچون زمانی که اشخاصی اقدام به جعل امضا نموده و به مجازات جعل امضا محکوم می شوند .

در عمده موارد ، جرم جعل گواهی فوت از طریق اشخاصی صورت می گیرد که به صورت حرفه ای اقدام به جعل می نمایند ؛ با این حال ممکن است خود اشخاص نیز مرتکب جعل شوند که قبل از انجام این کار ، باید دانست که جعل گواهی فوت متوفی و همچنین استفاده از گواهی فوت جعلی جرم محسوب می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم .

اما قبل از آن باید گفت که در حال حاضر با توجه به اینکه دریافت گواهی فوت به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت نیز میسر شده است ، اندکی از آمار جرایم جعل گواهی فوت کاسته شده است .

مراحل پیگیری جعل گواهی فوت

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، جعل کردن جرم انگاری شده و برای آن مجازات پیش بینی شده است . البته در قانون تعریفی از جعل صورت نگرفته است و تنها با مشخص کردن بعضی از مصادیق ، جرم جعل تبیین شده است که بر اساس ماده 523 قانون مجازات اسلامی جعل و تزویر عبارت است از :

ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی ، خراشیدن ، تراشیدن ، قلم بردن‌، الحاق ، محو ، اثبات ، سیاه کردن ، تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی ، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر ، به کار بردن مهر دیگری ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب .

همانطور که ملاحظه می شود ، عنصر قانونی جرم جعل ، ماده 523 قانون مجازات اسلامی است و عنصر مادی آن ، شامل همه اقداماتی می شود که از طریق آنها ، نوشته ای ساخته یا سند دچار خراشیدگی و تراشیدگی و امثالهم می شود ؛ هر چند مصادیق جعل منحصر به موارد ذکر شده در این ماده نیست . عنصر روانی جرم جعل نیز عبارت است از انجام عملیات مذکور ، به قصد تقلب و فریب دادن دیگران ؛ حتی در مورد جرم جعل رایانه ای .

با توجه به ماده مذکور می توان به آسانی دریافت که جرم جعل ، می تواند شامل بسیاری از اسناد و مدارکی شود که در زندگی روزمره افراد مورد استفاده قرار می گیرند ؛ مثل جرم جعل چک ، جرم جعل شناسنامه یا کارت ملی ، جرم جعل کارت پایان خدمت و غیره . در این میان ، متاسفانه مشاهده می شود که جعل گواهی فوت متوفیان نیز از گزند جاعلان دور نمانده است و جرم جعل گواهی فوت نیز ممکن است رخ دهد .

جرم جعل گواهی فوت معمولا برای دست یابی به اغراض شخصی صورت می گیرد ؛ مثلا یکی از ورثه با جعل گواهی فوت بدون اطلاع دیگر ورثه برای انحصار وراثت اقدام کرده و اموال متوفی را به نام خود می زند یا بدهکاری که برای رهایی از پرداخت دیون خود گواهی فوت خود را جعل می کند و سایر مواردی که به قصد و نیت مجرمانه ، گواهی فوت متوفی مورد جعل و تزویر قرار می گیرد ؛ همچون زمانی که اشخاصی اقدام به جعل امضا نموده و به مجازات جعل امضا محکوم می شوند .

در عمده موارد ، جرم جعل گواهی فوت از طریق اشخاصی صورت می گیرد که به صورت حرفه ای اقدام به جعل می نمایند ؛ با این حال ممکن است خود اشخاص نیز مرتکب جعل شوند که قبل از انجام این کار ، باید دانست که جعل گواهی فوت متوفی و همچنین استفاده از گواهی فوت جعلی جرم محسوب می شود که در ادامه به توضیح آن می پردازیم .

اما قبل از آن باید گفت که در حال حاضر با توجه به اینکه دریافت گواهی فوت به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت نیز میسر شده است ، اندکی از آمار جرایم جعل گواهی فوت کاسته شده است .

نحوه رسیدگی به جرم جعل گواهی فوت

یکی از روش های پیگیری جرم جعل گواهی فوت ، شکایت کیفری از جاعل است که در دادسرا و دادگاه های کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرد . لذا در پاسخ به این سوال که نحوه رسیدگی به جرم جعل گواهی فوت چگونه است ، نکاتی را مطرح می کنیم :

شاکی ابتدائا باید اقدام به طرح شکایت کیفری از جاعل نماید که این شکایت ، در دادسرای محل وقوع جرم جعل مورد رسیدگی مقدماتی قرار می گیرد که در این صورت ، باید اسناد و مدارک لازم همچون گواهی فوت جعلی ضمیمه شکواییه شود .

دادسرا در جهت کشف موضوع جعل گواهی فوت ، بررسی های تخصصی لازم را بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری انجام می دهد ؛ از جمله اینکه ممکن است گواهی فوت مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته و یا اینکه از سازمان ثبت احوال کشور استعلام گرفته شده تا مشخص شود آیا گواهی فوت واقعا جعلی است یا خیر .

در این میان ، طرفین دعوا نیز به دادسرا دعوت شده و مطالب آنها استماع می شود ؛ اما در صورتی که دادسرا وقوع جرم جعل سند گواهی فوت یا را محرز بداند ، قرار جلب به دادرسی صادر کرده و پرونده را با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری ارجاع می دهد .

در این شرایط ، نوبت رسیدگی توسط دادگاه کیفری و قاضی پرونده است که با توجه به پرونده مطرح شده در دادسرا و اظهارات طرفین در جلسه رسیدگی حکم قانونی مبنی بر مجرم بودن جاعل را صادر و وی را به مجازات جعل گواهی فوت یا مجازات استفاده از سند مجعول محکوم می کند .

نکته مهم اینکه رای دادگاه کیفری مبنی بر جعلی بودن گواهی فوت ، برای دادگاه حقوقی نیز الزام آور بوده و اگر شاکی رای جعلی بودن گواهی فوت را اخذ کرد ، با ارائه آن به دادگاه حقوقی می تواند سند جعلی را در دعوای اقامه شده علیه خودش باطل و بلا اثر نماید و اگر دعوایی به استناد این گواهی فوت جعلی علیه وی مطرح شده است ، این گواهی بی اعتبار خواهد بود . با توجه به انجام مراحل دریافت گواهی فوت به صورت الکترونیکی ، پیشنهاد می شود مقاله زیر را مطالعه نمایید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جعل گواهی فوت و مجازات آن در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جعل گواهی فوت و مجازات آن پاسخ دهند .