اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی

برقراری رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی یا سکس چت در تلگرام ، واتساپ و اینستاگرام جرم می باشد . اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی نیازمند اقرار طرفین یا شهادت شهود می باشد ولی ارائه اسکرین شات پیام ها و تصاویر رد و بدل شده در فضای مجازی به عنوان اماره ، ممکن است منجر به ایجاد علم در قاضی و صدور حکم محکومیت شود .

در قانون مجازات اسلامی جرایمی مورد پیش بینی قرار گرفته است که با استناد به آنها می توان اشخاصی را که اقدام به برقراری رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت با دیگری می شوند را مجازات نمود . یکی از این جرایم ، جرم رابطه نامشروع می باشد که هم ممکن است در واقعیت و به صورت فیزیکی اتفاق افتاده باشد و هم به صورت مجازی و با استفاده از نرم افزارهای ارتباطی همچون تلگرام ، واتساپ یا اینستاگرام .

سوال مهمی که در ارتباط با این جرم وجود دارد آن است که آیا اصلا می توان از طریق فضای مجازی مانند تلگرام ، واتساپ یا اینستاگرام ارتباط نامشروعی را برقرار کرد ؟ آیا جرم رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی نیز قابل اثبات است ؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد ، نحوه اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی با محوریت برنامه های ذکر شده به چه صورت است ؟

برای پاسخ دادن به سوالات فوق ابتدا به توضیح این سوال می پردازیم که آیا اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی امکان پذیر است ؟ مسایل و مشکلات اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی چیست ؟ و سپس به توضیح اثبات رابطه نامشروع از طریق تلگرام ، اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ و اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام خواهیم پرداخت .

آیا اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی امکان پذیر است

رابطه نامشروع و زنا دو جرم مهم در حوزه روابط جنسی میان اشخاصی است که علقه زوجیت با یکدیگر ندارند . هر چند رابطه نامشروع و زنا شباهت هایی دارند ، اما فرق رابطه نامشروع و زنا این است که زنا فراتر از رابطه نامشروع و به معنای ارتباط کامل جنسی میان زن و مرد است ؛ به نحوی دخول آلت جنسی مرد در اندام جنسی زن محقق شود .

در مقابل ، رابطه نامشروع به نوعی از رابطه فیزیکی گفته می شود که کمتر از زنا بوده و معمولا با اعمالی همچون دست دادن ، در آغوش گرفتن ، بوسیدن ، لمس کردن و حتی روابط جسمانی است که در حد جرم زنا نبوده و شامل دخول آلت تناسلی نشده است .

البته مصادیقی از رابطه نامشروع که اینجا قید شد ، انحصاری نیستند ؛ به این معنا که هر گونه اقدامی که موجب برقراری رابطه میان زن و مردی شود که خارج از حدود شرعی و متعارف اجتماعی است و برقرار کردن آن ضرورتی ندارد ، ممکن است با تفسیر موسع ، مشمول مجازات جرم رابطه نامشروع شود .

همچنین علاوه بر روابط نامشروع فیزیکی که مصداق تام و تمام رابطه نامشروع تلقی می شوند ، امروزه با توجه به گسترده شدن فضاهای ارتباط جمعی و روی کار آمدن فضای مجازی ، اپلیکیشن های متعدد ارتباطی نیز توسط شهروندان مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله مهم ترین آنها می توان به تلگرام ، واتساپ و اینستاگرام اشاره نمود . این فضای مجازی نیز مصون از جرایم باقی نمانده و با ماهیت مجاز گونه ای که دارد ، زمینه ارتکاب بسیاری از جرایم را فراهم می کند که یکی از این جرایم ، رابطه نامشروع مجازی است .

بارزترین مصداق رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی اینستاگرام ، تلگرام و واتساپ ، سکس چت می باشد که نوعا مشابه رابطه نامشروع تلفنی بوده و خارج از حدود شرعی و متعارف تلقی می شود ؛ حتی اگر طرفین هیچ گونه دیدار و ملاقات و ارتباط فیزیکی و جسمانی با یکدیگر نداشته باشند .

علاوه بر سکس چت یا رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی ممکن است دو شخص تجربیات جنسی مربوط به خود یا دیگران را در قالب پیام ، تصویر ، صدا یا فیلم با دیگری به اشتراک گذاشته باشند که این خود می تواند برای اثبات جرم رابطه نامشروع کافی باشد .

نظر به اینکه برقراری رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی امکان پذیر است ، اثبات این جرم نیز از همین طریق میسر خواهد بود و در واقع ، برای اینکه رابطه نامشروع مجازی اثبات شود ، در کنار شهادت یا اقرار خود افرادی که رابطه نامشروع مجازی برقرار کرده اند ، شواهد و مستندات مربوط به رابطه نامشروع که از پیام ها ، عکس ها و فیلم های منتشر شده در اپلیکیشن هایی نظیر واتسپ ، تلگرام و اینستاگرم به دست می آید ، برای اثبات رابطه نامشروع می تواند کاربرد داشته باشد .

مسایل و مشکلات اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی

همانطور که در قسمت قبلی گفته شد ، اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی امکان پذیر می باشد ؛ چون بستر وقوع جرم بوده است . اما اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی ممکن است با مسائل ، مشکلات یا دشواری هایی نیز رو به رو باشد که در این قسمت قصد داریم به مهم ترین این مشکلات و مسائل اشاره نماییم .

اولین مشکل یا مسئله مهم در خصوص اثبات جرم رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی آن است که بر اساس قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری ، ادله اثبات دعوا ذکر شده اند که این ادله ثابت کننده ادعا منحصر در اقرار ، شهادت ، سوگند ، قسامه و علم قاضی است .

بنابراین ، در قانون مجازات اسلامی تدوین شده بر اساس موازین شرعی ، امکان استناد به اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی مورد اشاره قرار نگرفته است و به عنوان مثال نمی توان بر اساس پیام ها و چت های رد و بدل شده و دایرکت اینستاگرام رابطه نامشروع را اثبات نمود .

با این وجود ، علم قاضی ممکن است که بسیار راهگشا باشد ؛ با این توضیح که قاضی دادگاه اگر با استفاده از امارات ، شواهد و قرائن موجود در پرونده رابطه نامشروع به این علم و یقین برسد که جرم رابطه نامشروع واقع شده است ، می تواند حکم صادر کند ؛ حتی اگر آن دلیل ارائه شده ، دلیل شرعی و قانونی مورد پذیرش در قانون نباشد .

به عنوان مثال ، جایی که شهود شرایط اقامه شهادت را ندارند یا تعداد آنها کمتر از نصاب شرعی باشد ، قاضی در صورت حصول علم می تواند حکم صادر کند . بنابراین اگر پیام ها و چت های رد و بدل شده در فضای مجازی تلگرام و اینستاگرام این یقین را برای قاضی ایجاد کنند ، ممکن است که قاضی حکم صادر نماید .

مسئله و مشکل مهم دیگری که در خصوص اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی وجود دارد آن است که در جرایم رابطه نامشروع که از طریق فضای مجازی مانند واتساپ و تلگرام و اینستاگرام رخ می دهد ، از آن جهت که سرورهای این برنامه ها در ایران قرار ندارد ، نمی توان به پیام ها و چت های رد و بدل شده در آن استناد کرده و از قاضی دادگاه تقاضای تحقیق و رسیدگی در خصوص آنها را نمود .

بلکه صرفا در صورتی که شخص توانسته باشد از چت های رد و بدل شده در فضای مجازی اسکرین شات بگیرد ، می تواند به استناد آنها اقامه دعوا نماید . هر چند تصویر اسکرین شات های ارائه شده به دادگاه باید به صورت خوانا و دقیق مشخص بوده و شماره تماس و هویت شخصی که ارتباط نامشروع وارد نموده مشخص باشد .

علاوه بر اینها لازم است این نکته را نیز قید کنیم که با توجه به رویه دادگاه های کیفری هر نوع مبادله پیام و چت در فضای مجازی نشان دهنده رابطه نامشروع نیست ؛ بلکه پیام های رد و بدل شده در فضای مجازی باید به کیفیتی باشد که نشان دهنده نوعی ارتباط نامشروع به لحاظ شرعی بوده و یا اینکه صحبت ها به لحاظ عرفی قابل مسامحه نباشد .

به عنوان نمونه ، صحبت کاری یا تحصیلی یا شخصی میان دو فرد را نمی توان به آسانی رابطه نامشروع تلقی کرد ولی اگر تجربیات جنسی ( سکس چت ) و با تصاویر مستهجن رد و بدل شده باشد می توان آن را مصداق رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی نامید .

علاوه بر اینها ، گفتنی است در صورتی که شخصی به دیگری تهمت رابطه نامشروع ایراد نموده و نتواند با استفاده از دلایل محکمه پسند ادعای خود را اثبات کند ممکن است که خودش به مجازات تهمت رابطه نامشروع محکوم شود که عبارت است از یک ماه تا یک سال حبس و یا تا 74 ضربه شلاق .

اثبات رابطه نامشروع از طریق تلگرام

در قسمت های قبل به توضیح امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی و دشواری های آن پرداختیم . اما سوالی که مطرح است این است که اثبات رابطه نامشروع از طریق تلگرام چگونه است ؟

تلگرام یکی از نرم افزارهای رایج فضای مجازی برای چت می باشد که سرور آن در داخل ایران قرار نداشته و قاضی دادگاه نمی تواند برای اثبات رابطه نامشروع رخ داده ، دستور پرینت پیام ها و چت های افراد و ورود به حریم خصوصی آنها را صادر نماید ؛ مگر در مورد جرایم امنیتی . علاوه بر این ، هک کردن تلگرام دیگران نیز جرم است و شخص نمی تواند با هک کردن تلگرام دیگری رابطه نامشروع را ثابت کند ؛ چرا که ممکن است خودش به مجازات هک کردن تلگرام دیگری محکوم شود .

بنابراین برای اثبات رابطه نامشروع از طریق تلگرام می بایست شاکی به نحوی از پیام های رد و بدل شده در تلگرام اسکرین شات تهیه کرده باشد و با استناد به آنها از دادگاه تقاضای رسیدگی و صدور حکم نماید . در این شرایط اگر قاضی دادگاه با استناد به پیام های رد و بدل شده در تلگرام و انضمام آن به سایر ادله اثبات دعوا همچون شهادت یا اقرار خود فرد به این یقین برسد که رابطه نامشروعی رخ داده است ، می تواند حکم به مجازات صادر نماید .

اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ

از دیگر نرم افزارهای موجود در فضای مجازی که ممکن است بستر ارتکاب جرم رابطه نامشروع باشد ، واتساپ می باشد . در پاسخ به این سوال که اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ به چه صورت است نیز باید گفت که اصولا قاضی پس از طرح شکایت از جرم رابطه نامشروع ، امکان صدور دستور پرینت پیام های رد و بدل شده در واتساپ را ندارد و این شاکی است که می بایست به نحوی ، متن پیام های رد و بدل شده که شامل ارتباط نامشروع هستند را به قاضی ارائه نماید .

قاضی پس از صحت انتساب چت ها و رابطه نامشروع به طرفین دعوا می تواند در خصوص برقراری رابطه نامشروع به علم رسیده و حکم صادر کند و البته ممکن است که محتوای پیام ها را رابطه نامشروع ندانسته و شکایت را رد کند ؛ چرا که این کاملا به قاضی بستگی دارد که با ادله ارائه شده اقناع شود یا خیر . البته اگر به همراه پیام های رد و بدل شده در واتساپ ، اقرار طرفین نیز ضمیمه پرونده شود اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی ساده تر خواهد شد .

اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام

علاوه بر امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ و تلگرام به شرحی که گذشت ، امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام نیز وجود دارد ؛ منتها مانند موارد قبلی ، شخصی که شاکی ارتباط نامشروع در فضای مجازی است ، باید خودش اقدام به ارائه اسناد و مدارک کافی همچون  اسکرین شات چت ها و تصاویر رد و بدل شده نماید . لذا مانند اثبات رابطه نامشروع از طریق پیامک ، قاضی نمی تواند دستور پرینت پیام های رد و بدل شده را صادر کند .

البته در این موارد نیز اسکرین شات ارائه شده صرفا در حد اماره معتبر بوده و اگر برای قاضی این علم و یقین را ایجاد نماید ممکن است منجر به صدور حکم شود . اما اگر قاضی به دلیل ساختگی ، جعلی بودن یا عدم انتساب چت ها به طرفین دعوا این مدرک را قبول نکند می تواند طرفین را تبرئه نماید .

نکته بسیار مهمی که برای اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی همچون تلگرام و واتساپ و اینستاگرام وجود دارد آن است که در صورت عدم اثبات رابطه نامشروع ، ممکن است شخصی که از او شکایت شده ، علیه شاکی پرونده اعاده حیثیت کند ؛ بنابراین بهتر است که صرفا با در اختیار داشتن اسناد و مدارک کافی که ذکر شد ، اقدام به شکایت از رابطه نامشروع در فضای مجازی نمایید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی پاسخ دهند .