محل پرداخت سفته

تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته، از نظر قانون تجارت از شرایط صدور سفته نمی باشد و بدون تعیین آن نیز صدور سفته صحیح می باشد. از نکات مهم در تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته آن است که محل پرداخت سفته همان محلی است که در سفته مشخص گردیده و در صورت عدم تعیین محل پرداخت سفته، محل پرداخت سفته، محل اقامت صادر کننده سفته یا مدیون آن می باشد.

برات، سفته و چک، سه سند تجاری بوده که در قانون تجارت ، مورد تعریف قرار گرفته و مقررات آن ها بیان شده است. منظور از سفته، نوع خاصی از سند تجاری است که توسط مدیون صادر گردیده و ضمن آن، مدیون تعهد می کند که مبلغ مشخص شده در سفته را در تاریخ تعیین شده به طلبکار یا دارنده سفته پرداخت کند.

قانون تجارت در مورد محل پرداخت سند تجاری در مقررات مربوط به برات تعیین حکم کرده و آن را از شرایط صدور برات دانسته است؛ در مورد چک نیز اگرچه شرط محل پرداخت در قانون ذکر نگردیده، اما در عمل این محل در برگه های چک که از سوی بانک ها صادر می شود، مشخص می گردد. بنابراین تنها تردیدی که که در این میان با آن مواجه می شویم، آن است که آیا تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته نیز ضروری می باشد یا خیر؟

برای پاسخ گویی به این سوال، در این مقاله به بررسی نکات مهم در تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته می پردازیم؛ با این توضیح که ابتدا سوال محل پرداخت سفته کجا است؟ را پاسخ داده و سپس به توضیح تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته و نکات مربوط به محل پرداخت سفته می پردازیم.

محل پرداخت سفته کجا است؟

قانون تجارت ، در باب چهارم خود، ضمن مواد 223 تا 319 این باب، سه گروه از اسناد تجاری را معرفی و احکام مربوط به آن را بیان کرده است که این اسناد تجاری عبارتند از : چک، برات و سفته. 

یکی از شرایط مربوط به تنظیم اسناد تجاری که ممکن است مورد سوال واقع شود ، شرط محل پرداخت سند تجاری می باشد. با نگاهی به مواد 223، 308 و 311 قانون تجارت که شرایط صدور سند تجاری را به ترتیب در مورد برات، سفته و چک مشخص کرده اند، معلوم می شود که قانون گذار صرفا در مورد برات، مشخص کردن محل پرداخت را از شرایط صدور سند تجاری دانسته و در مورد سفته و چک ، چنین حکمی را مقرر نکرده است.

تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته

در تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته باید به سه نکته توجه شود:

تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته قانونا از شرایط صحت آن نمی باشد. درنتیجه، از نظر قانون عدم تعیین آن ، موجب محرومیت دارنده سفته از مزایای اسناد تجاری نمی شود. بنابراین اگر به عنوان مثال، فردی سفته ای را به دادگاه ارائه کرده که محل پرداخت در آن مشخص نگردیده و خواهان تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی و واریز وجه به حساب دادگستری باشد، دادگاه موظف است که خواسته خواهان و دارنده سفته را اجرا نماید.

هر چند تعیین محل پرداخت سفته، قانونا از شرایط صدور آن نمی باشد، اما در برگ های سفته که طبق قیمت سفته در بانک ها و روزنامه فروشی ها به فروش می رسد، در عمل در قسمت انتهایی بخشی به عنوان محل پرداخت در نظر گرفته شده که در اکثر موارد، نشانی صادر کننده سفته در آن قسمت قید می شود.

از آنجا که در فرم های چاپی سفته ، قسمتی تحت عنوان محل پرداخت سفته در نظر گرفته شده، بهتر است که دارنده سفته از صادر کننده خواسته تا در هنگام صدور سفته، محل پرداخت سفته را نیز تعیین نموده تا در صورت عدم پرداخت سفته از سوی صادر کننده در تاریخ مقرر و اقامه دعوا علیه وی با اشکال دادگاه مبنی بر ناقص بودن سفته مواجه نشود.

نکات مهم در تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته

پس از اینکه به توضیح شرط محل پرداخت سفته و مقایسه آن با سایر اسناد تجاری پرداختیم، در این بخش، نکات مهم در تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته را توضیح خواهیم داد:

۱بر خلاف برات، در مورد سفته، استفاده از مزایای سند تجاری مشروط به تعیین محل پرداخت سفته نمی باشد. بنابراین اگر سفته ای صادر شده و محل پرداخت آن مشخص نشده باشد، دارنده هم چنان می تواند از مزایای این سند تجاری ، مشروط بر اینکه سایر شرایط قانونی را داشته باشد، استفاده نماید.

۲هر چند قانونا تعیین محل پرداخت سفته، از شرایط صدور سفته نمی باشد، اما توصیه می شود که حتما در هنگام تنظیم سفته مشخص گردیده و در صورت عدم تعیین آن، در هنگام تنظیم سفته، حتما پیش از ارائه سفته به دادگاه، تعیین و تکمیل گردد تا به دلیل ناقص بودن اطلاعات سفته با ایراد از سوی مرجع قضایی مواجه نشود.

۳تعیین محل پرداخت در نوشتن سفته در هنگام تنظیم سفته، این مزیت را نیز برای دارنده سفته یا همان طلبکار سفته داشته که محلی را که برای مراجعه وی آسان تر می باشد، جهت پرداخت سفته تعیین نماید.

توضیح آنکه اگر صادرکننده سفته در زمان تادیه سفته از پرداخت وجه آن خودداری نموده و دارنده مجبور باشد برای مطالبه وجه سفته ، اقدام به اقامه دعوا نماید، چنانچه محل پرداخت سفته در آن مشخص نشده باشد، دارنده سفته مجبور می باشد که به دادگاه محل اقامت مدیون سفته مراجعه نموده که دادگاه صالح برای مطالبه سفته بوده و گاهی در شهر دیگری می باشد و سختی و مشکلات بسیاری را برای دارنده سفته ایجاد می کند. در حالی که دارنده می تواند با مشخص کردن محل پرداخت سفته در زمان تنظیم آن در محلی که برای وی و اقدامات او آسان تر می باشد، از چنین مشکلی اجتناب نماید.

۴توصیه می شود که در زمان تنظیم سفته حتی در صورت عدم تعیین محل پردات سفته، حتما محل اقامت پرداخت کننده سفته در آن نوشته شود. چرا که اگر مدیون سفته در تاریخ مقرر از پرداخت وجه سفته خودداری نموده و دارنده سفته قصد اقامه دعوا علیه وی را داشته باشد، دارنده با مشکل مجهول المکان بودن خوانده دعوا یا همان صادر کننده سفته مواجه نشود.

دلیل این مساله آن است که اگر محل اقامت پرداخت کننده سفته مشخص نشود، در زمانی که دارنده قصد اقامه دعوا علیه صادرکننده سفته را داشته، اگر صادر کننده در سامانه ثنا ثبت نام نکرده و دارای حساب کاربری در این سامانه نباشد ، خواهان دعوا یعنی دارنده سفته باید محل اقامت خوانده دعوا یا همان صادر کننده سفته را جهت ابلاغ مشخص نماید و چنانچه قادر به این کار نباشد، ابلاغیه های خوانده باید از طریق انتشار آگهی به وی ابلاغ گردیده که فرآیندی زمان بر بوده و احقاق حقوق دارنده سفته را با تاخیر مواجه می سازد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد محل پرداخت سفته در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون محل پرداخت سفته پاسخ دهند.