ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست

زمانی که شکایتی در دادسرا مطرح می شود ، دادستان با لحاظ مقررات قانونی و اصل تخصص ، پرونده را به بازپرس و یا دادیار ارجاع می دهد و طبق قانون ، ارجاع پرونده به دادیاری به این معناست که پرونده جهت انجام تحقیقات مقدماتی در خصوص جرم به دادیار ارجاع شده است و در همین زمان ، پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد نیز برای طرفین دعوی ارسال می شود .

جرایمی که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده اند ، طبق تشریفات قانون آیین دادرسی کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرند . در قوانین کیفری مراجعی جهت رسیدگی به جرایم مورد پیش بینی قرار گرفته است که عبارتند از دادگاه های کیفری یک و دو و همچنین دادسراهای عمومی و انقلاب و یا دادسراهای تخصصی رسیدگی به جرایم تخصصی همچون دادسرای جرایم رایانه ای .

دادسراها اصولا وظیفه دارند تا به صورت مقدماتی به جرایم رسیدگی کنند و گزارش خود را مبنی بر اینکه جرمی صورت گرفته است یا خیر ، به دادگاه کیفری ارائه دهند تا قاضی پرونده در دادگاه حکم قانونی لازم را صادر کند . مقامات دادسرا که امر تحقیقات مقدماتی را به عهده دارند ، عبارتند از دادستان ، بازپرس و دادیار . در همین خصوص این سوال مطرح می شود که پیامک پرونده شما به دادیاری ارجاع شد به چه معناست و مفهوم ارجاع پرونده به دادیاری چیست ؟

برای پاسخ دادن به این سوالات ، در این مقاله ابتدا به بررسی تفاوت دادیاری و بازپرسی می پردازیم و پس از توضیح اینکه ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست ، اقدامات لازم پس از دریافت پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد را توضیح خواهیم داد .

تفاوت دادیاری و بازپرسی

بر اساس قانون ، برخی از جرایم منافی عفت همچون زنا و رابطه نامشروع مستقیما در دادگاه های کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرند ؛ اما اکثر قریب به اتفاق جرایم مشمول قانون مجازات اسلامی ابتدا باید در مرجعی تحت عنوان دادسرا به صورت مقدماتی مورد رسیدگی قرار گیرند. تفاوت دادگاه و دادسرا آن است که دادسرا تحقیقات اولیه در خصوص جرم را انجام داده و سپس پرونده را به دادگاه کیفری ارسال می کند تا دادگاه رای صادر کند .

مقاماتی که در دادسرا مشغول به کار هستند را می توان شامل مقام دادستانی ، مقام بازپرسی و مقام دادیاری دانست که همگی در راستای وظیفه مذکور یعنی انجام تحقیقات مقدماتی فعالیت می کنند و اصولا حق و تکلیف صدور رای در مورد جرایم کیفری را ندارند . با این همه ، وظایف دادیار و صلاحیت بازپرس دادسرا با هم متفاوت است و هر یک از آنها حوزه صلاحیت خاص خود را دارد .

ابتدا باید توضیح داد که ریاست دادسرا بر عهده دادستان می باشد و به عنوان عالی ترین مقام در دادسرا فعالیت می کند ؛ ولیکن به دلیل اینکه پرونده های کیفری دادسرا متعدد و مختلف هست ، برای دادستان این امکان در نظر گرفته شده است که پرونده های کیفری را به دادیار و یا بازپرس ارجاع نماید تا ایشان به نمایندگی از دادستان اقدام به انجام تحقیقات مقدماتی نمایند .

البته به استناد ماده 92 قانون آیین دادرسی کیفری اصل بر این است که تحقیقات مقدماتی تمامی جرایم توسط بازپرس پرونده انجام شود ؛ اما کمبود بازپرس در دادسرا سبب می شود که عملا بسیاری از جرایم توسط دادیار دادسرا مورد بررسی قرار گیرند . هر چند بر اساس ماده مذکور ، تفاوت دادیاری و بازپرسی به لحاظ موضوعات مورد رسیدگی توسط آنها بیان شده است .

در واقع به جز جرایم و مجازات هایی که در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شده اند ، در صورت کمبود بازپرس ، دادستان می تواند انجام تحقیقات مقدماتی را به دادیار ارجاع دهد . در این شرایط ، قرارهای نهایی دادیاری و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم ، باید در همان روز به نظر دادستان برسد و دادستان ظرف مدت بیست و چهار ساعت باید در این خصوص اظهار نظر کند .

بنابراین تفاوت بازپرسی و دادیاری در این است که اصولا بازپرس در همه موارد می تواند اقدام به انجام تحقیقات مقدماتی نماید ؛ اما صلاحیت دادیاری محدود به مواردی است که مشمول ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری نشده باشند . بر اساس ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری که در واقع صلاحیت دادگاه کیفری یک را مشخص کرده است ، رسیدگی مقدماتی به جرایم زیر نمی تواند توسط دادیاری انجام شده و لزوما باید توسط بازپرس انجام شوند . این جرایم عبارتند از :

جرایم موجب مجازات سلب حیات یا اعدام ؛

جرایم موجب مجازات حبس ابد ؛

جرایم سیاسی و مطبوعاتی ؛

جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر ؛

جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن ؛

ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست

در قسمت قبل تفاوت دادیاری و بازپرسی توضیح داده شد . در همین ارتباط ، این سوال توسط طرفین دعوی در دادسرا مطرح می شود که ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست و پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد چه مفهومی دارد ؟

همانطور که در قسمت قبل ذکر شد ، زمانی که از جرمی شکایت می شود و این جرم به صورت مقدماتی در دادسرا مورد رسیدگی قرار می گیرد ، دادستان اصولا با توجه به امکانات دادسرا اقدام به ارجاع پرونده به شعب بازپرسی و دادیاری می نماید .

طبق آنچه گفته شد ، تفاوت دادیاری و بازپرسی هم اصولا ناظر بر نوع جرایم و مجازات هایی است که مورد رسیدگی قرار می گیرند و ارجاع پرونده به دادیاری به این معناست که جرم ارتکابی مشمول مجازات های ذکر شده در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری نبوده است . لذا این مطلب که ارجاع پرونده به دادیاری حکایت از کوچک و کم اهمیت بودن جرم است ، تا حدودی صحیح می باشد .

با این همه ، گاهی هم دادستان برای ارجاع پرونده به دادیاری و بازپرسی اصل را بر تخصص می گذارد ؛ لذا بعضا مشاهده می شود که جرایم با اهمیت کم تر به جای اینکه به دادیاری ارجاع شوند ، به خاطر تخصص یک بازپرس ، دادستان آن را به بازپرس ارجاع می دهد . لذا اصل بر این است که بازپرس صلاحیتی عام دارد ولی ارجاع پرونده به دادیاری اصولا در جرایم سبک تر اتفاق می افتد .

پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد

در قسمت پیش به توضیح مختصری در مورد اینکه ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست پرداختیم ؛ با این حال در تکمیل این بحث ، لازم است که در مورد پیامک ارجاع پرونده به دادیاری نیز توضیحاتی مطرح نماییم . زمانی که علیه شخصی شکواییه طرح می شود ، این شکواییه در عمده موارد به دادسرا ارجاع شده و دادستان دادسرا پرونده را با لحاظ صلاحیت قانونی و موضوعات تخصصی به شعب دادیاری و بازپرسی ارجاع می دهد .

در همین زمان است که برای مشتکی عنه و یا شاکی این پیامک ارسال می شود که شکایت شما / شکایت علیه شما در شعبه ... دادیاری ثبت شده است و یا به دادیاری ارجاع شده است . زمانی که شکایت و پرونده در شعبه دادیاری به ثبت می رسد ، دادیار پرونده بر اساس موازین قانونی نسبت به انجام تحقیقات مقدماتی در خصوص جرم ارتکابی اقدام نموده و بایستی نتیجه بررسی خود را به تایید دادستان دادسرا برساند .

در واقع اینجا در شعبه دادیاری قرار صادر می شود که این قرار نهایی دادیاری یا ناظر بر این است که رفتار مرتکب عنوان جرم داشته و برای متهم قرار جلب به دادرسی صادر می شود و یا اینکه دادیار به این نتیجه می رسد که رفتار متهم جرم نبوده و یا متهم این جرم را مرتکب نشده که قرار منع تعقیب صادر می کند و یا با لحاظ شرایط قانونی قرار موقوفی تعقیب یا قرار ترک تعقیب صادر می کند .

در هر حال اعتراض به قرار نهایی دادسرا که توسط دادیار صادر شده است ، در برخی موارد امکان پذیر است ؛ اما نکته مهم این است که پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد به معنای آن نیست که رسیدگی به جرم خاتمه یافته و توسط شعبه دادیاری رای صادر شده است ؛ چرا که پس از صدور قرار نهایی دادیاری ، تازه نوبت به ارسال پرونده به دادگاه کیفری می رسد تا قاضی دادگاه با توحه به تحقیقات انجام شده در دادیاری ، مجددا جرم را مورد رسیدگی قرار داده و حکم صادر کند .

بنابراین زمانی که " پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد " به مشتکی عنه و یا شاکی ارسال شد ، نیازی به حضور در دادسرا برای پیگیری موضوع وجود ندارد و صرفا از این طریق ، روند کار پرونده به اطلاع اصحاب دعوا رسیده است . پس دریافت پیامک ارجاع پرونده به دادیاری نیازمند هیچ گونه اقدام قانونی نمی باشد و در صورتی که دادیار حضور یکی از طرفین را لازم بداند این مورد را به وی ابلاغ خواهد کرد .

لازم به ذکر است که پس از مشاهده پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد ، هر یک از طرفین دعوی می تواند به سامانه ثنا مراجعه نموده و در صورتی که دادیار قرار نهایی در خصوص پرونده صادر کرده باشد ، از طریق مشاهده خلاصه پرونده شخصی خود ، ابلاغیه دادسرا و تصمیم دادیار را مشاهده و در صورت لزوم نسبت به آن اعتراض کند که این اعتراض در دادگاه کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرد .

زمانی که دادسرا قرار منع تعقیب صادر کرده و از این قرار به دادگاه کیفری اعتراض شود و دادگاه اعتراض را وارد دانسته و قرار منع تعقیب توسط دادیار را رد کند ، مجددا پرونده به شعبه دادیاری ارجاع می شود تا طبق نظر دادگاه تحقیقات تکمیل شود ؛ فلذا مجددا پیامک ارجاع پرونده به دادیاری ارسال می شود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست پاسخ دهند .