حکم طلاق بدون ثبت

بر اساس قانون حمایت خانواده ثبت طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق یا محضر الزامی است و همچنین حکم طلاق بدون ثبت در این قانون تعیین شده است . حکم و مجازات عدم ثبت طلاق در دفترخانه خصوص مردان علاوه بر ملزم شدن به ثبت طلاق ،  جزای نقدی درجه پنج و حبس تعزیری درجه هفت ؛ یعنی جزای نقدی بیش از 81 میلیون ریال تا 180 میلیون ریال و حبس از 91 روز تا 6 ماه می باشد .

وضعیت حقوقی اشخاص یا احوال شخصیه تمامی افراد جامعه باید بر روی اسناد مخصوص به ثبت برسد . لزوم ثبت احوال شخصیه اعم از ولادت ، ازدواج ، طلاق و فوت آنها به این جهت است که هویت آنها معلوم بوده و برخورداری آنها از حقوق قانونی و اجتماعی با مانعی رو به رو نشود . یکی از مهم ترین احوال شخصیه ای که بر اساس قانون ، طرفین مکلف به ثبت آن در مراجع قانونی مربوطه یعنی دفتر خانه هستند ، طلاق می باشد .

علی رغم اینکه حکم طلاق بدون ثبت به لحاظ شرعی این است که طلاق به صورت صحیح واقع شده است ، ثبت طلاق در محضر بر اساس قانون حمایت خانواده یک تکلیف و حکم قانونی تلقی شده است و برای طلاق بدون ثبت در محضر ، مجازات نیز در نظر گرفته شده است ؛ به همین دلیل پرداختن به این سوال الزامی است که حکم طلاق بدون ثبت محضری چیست و عدم ثبت طلاق چه مجازاتی دارد ؟

برای پاسخ دادن به این سوال ابتدا به توضیح لزوم ثبت طلاق می پردازیم و سپس حکم طلاق بدون ثبت و مجازات طلاق بدون ثبت در دفترخانه بر اساس قانون را توضیح خواهیم داد .

لزوم ثبت طلاق در دفترخانه

هرچند لزوم ثبت طلاق در قانون حمایت از خانواده مورد پیش بینی قرار گرفته است و تکلیف قانونی تلقی شده است ؛ اما به لحاظ شرعی خواندن صیغه طلاق نیازمند ثبت رسمی نمی باشد و در واقع همین که صیغه طلاق جاری شد ، رابطه زوجیت خاتمه می یابد .

با این وجود ، به جهت حفظ نظم در اجتماع و مشخص شدن احوال شخصیه افراد جامعه که مبنای برخورداری آنها از حقوق اجتماعی است ، علاوه بر لزوم ثبت ازدواج دائم ، قانونگذار لزوم ثبت طلاق را پیش بینی نموده و برای طلاق بدون ثبت محضری مجازات در نظر گرفته است .

لزوم ثبت طلاق و ثبت رجوع از طلاق در ماده 20 قانون حمایت خانواده ذکر شده است که بر اساس آن " ثبت نکاح دائم ، فسخ و انفساخ آن ، طلاق ، رجوع از طلاق ، اعلام بطلان نکاح یا طلاق الزامی است " . علاوه بر این ، بر اساس قانون ثبت طلاق باید حتما در دفاتر اسناد رسمی ازدواج یا ازدواج و طلاق انجام شود که حسب مورد پس از صدور گواهی عدم سازش و یا حکم دادگاه ، ثبت طلاق امکان پذیر است .

لازم به ذکر است که لزوم ثبت طلاق بر اساس قانون مذکور ، حتی در خصوص زوجین مقیم خارج از کشور نیز پیش بینی شده است که پس از جاری شدن صیغه طلاق ، توسط کنسولگری های ایران در خارج از کشور امکان پذیر است . همچنین گفتنی است لزوم ثبت طلاق موکول به تادیه حقوق مالی زن پس از طلاق بوده و یا اینکه اعسار مرد از پرداخت این حقوق مشخص شده و یا زن به ثبت طلاق در محضر رضایت داشته باشد .

حکم طلاق بدون ثبت در محضر

همانطور که در قسمت قبل بیان شد ، لزوم ثبت طلاق در دفترخانه ازدواج و طلاق یک تکلیف و حکم قانونی است که در خصوص آن مجازات در نظر گرفته شده است . با این وجود ، طلاق بدون ثبت همچنان به لحاظ شرعی معتبر می باشد و نمی توان در صحت صیغه طلاق به لحاظ حکم شرعی تردیدی وارد نمود .

بنابراین حکم طلاق بدون ثبت در محضر این است که طلاق به لحاظ شرعی معتبر می باشد و به رابطه زوجیت ناشی از عقد نکاح خاتمه می دهد . با این همه به دلیل اینکه قانونگذار لزوم ثبت طلاق را در قانون قید کرده و مجازات طلاق بدون ثبت محضری را نیز پیش بینی نموده است ، به لحاظ قانونی زوجین مکلف شده اند که مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر را فراهم نموده و اقدام به ثبت صیغه طلاق نمایند .

در همین رابطه ذکر این نکته ضروری است که عدم حضور زوجین در دفترخانه برای ثبت طلاق نیز مشکلی به وجود نخواهد آورد و در صورت عدم حضور زن یا مرد برای ثبت طلاق در مهلت مشخص در محضر ، دفتردار مراتب را به وی ابلاغ کرده و در صورت عدم حضور مجدد در دفترخانه برای ثبت طلاق ، اقدام به ثبت حکم طلاق می کند .

مجازات طلاق بدون ثبت در محضر

در قسمت های قبل به بررسی لزوم ثبت طلاق و حکم طلاق بدون ثبت پرداخته شد ؛ با این وجود همانطور که گفته شد طلاق بدون ثبت بر اساس قانون حمایت خانواده جرم انگاری شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است . مجازات طلاق بدون ثبت در فصل هفتم یعنی مقررات کیفری در ضمن ماده 49 مطرح شده است که بر اساس آن :

" چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم ، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع ، تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند ، ضمن الزام به ثبت واقعه ، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود . این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است " . بر اساس این ماده :

۱مجازات طلاق بدون ثبت در این قانون صرفا برای مردان پیش بینی شده است و برای زنان مجازاتی در نظر گرفته نشده است .

۲علاوه بر اینکه مرد به مجازات عدم ثبت طلاق در محضر محکوم می شود ، به لحاظ قانونی مکلف به ثبت طلاق نیز خواهد شد .

۳مجازات طلاق بدون ثبت برای مردان عبارت است از جزای نقدی درجه پنج و حبس تعزیری درجه هفت ؛ یعنی به جزای نقدی معادل هشتاد تا صد و هشتاد میلیون ریال و حبس تعزیری درجه هفت حبس از نود و یک روز تا شش ماه محکوم خواهد شد .

۴جهت اعمال مجازات عدم ثبت طلاق در محضر برای مردان ، زن می تواند از وی به جرم عدم ثبت طلاق شکایت کیفری مطرح نماید .

۵علاوه بر اعمال مجازات قانونی عدم ثبت طلاق پس از شکایت ، زن می تواند در دادگاه خانواده نیز دعوای الزام مرد به ثبت طلاق محضری را اقامه نماید . در این صورت دادگاه با توجه به لزوم ثبت طلاق ، در صورتی که صحت طلاق واقع شده را به لحاظ شرعی احراز نماید ، حکم به ثبت طلاق در دفترخانه صادر می کند تا این طلاق در شناسنامه زوجین به ثبت برسد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حکم طلاق بدون ثبت در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حکم طلاق بدون ثبت پاسخ دهند .