اعتراض به قرار نهایی دادسرا توسط شاکی در شرایطی است که دادسرا قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب صادر نموده باشد که مهلت اعتراض به قرار نهایی دادسرا برای اشخاص مقیم ایران ده روز از تاریخ دریافت ابلاغیه قرار نهایی دادسرا است . مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود .

بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که جرمی اتفاق افتاده باشد دادسرا به عنوان یک مرجع تحقیق مقدماتی عمل می کند و قبل از اینکه دادگاه کیفری بخواهد به جرم انتسابی رسیدگی و رای صادر نماید ، مقامات دادسرا از جمله دادیار و بازپرس با انجام تحقیقات اولیه نظر خودشان را مبنی بر جرم بودن و قابلیت انتساب آن جرم به متهم بیان می کنند .

در خاتمه مراحل تحقیقات مقدماتی توسط دادسرا ، مقامات ذکر شده اقدام به صدور قرار نهایی می کنند ؛ اما سوال مهمی که در خصوص صدور قرار نهایی دادسرا وجود دارد آن است که آیا امکان اعتراض به قرار نهایی دادسرا وجود دارد ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ، شرایط قانونی و مراحل اعتراض به قرار نهایی چیست ؟

به همین مناسبت در ادامه این مقاله ابتدا به این سوال می پردازیم که آیا امکان اعتراض به قرار نهایی دادسرا وجود دارد ؟ پس از آن مهلت اعتراض به قرار نهایی دادسرا ، شرایط و مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا را بررسی نموده و در خاتمه نمونه متن یا لایحه اعتراض به قرار نهایی دادسرا را ارائه می نماییم .

شرایط و مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا

بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری بسیاری از جرایمی که مورد تعقیب کیفری قرار می گیرند باید ابتدائا توسط مقامات دادسرا مورد رسیدگی قرار بگیرند و تحقیقات مقدماتی پیرامون آنها انجام شود ؛ مگر برخی از جرایم منافی عفت یا جرایم تعزیری درجه هفت و هشت که مستقیما توسط دادگاه کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرند .

در پایان مراحل رسیدگی و انجام تحقیقات در دادسرا ، نتیجه ای تحت عنوان قرار نهایی دادسرا صادر می شود که با صدور این قرار نهایی تا حدود زیادی تکلیف مراحل بعدی رسیدگی به پرونده کیفری مشخص می شود که بر اساس آن یا تشخیص دادسرا بر مجرم بودن متهم و لزوم رسیدگی به این جرم در دادگاه است ، یا عدم امکان تعقیب کیفری متهم به دلیل بی گناهی متهم یا مواردی از این قبیل . بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری برخی از مهم ترین قرارهای نهایی دادسرا شامل موارد زیر می باشد :

قرار منع تعقیب در مواردی صادر می شود که مقامات دادسرا با توجه به فقدان دلایل و مدارک کافی در خصوص جرم ارتکابی فرد متهم ، این نظر را داشته باشند که متهم بی گناه است . قرار منع تعقیب بر اساس قانون در مواردی صادر می شود که یا رفتار مرتکب جرم نباشد و یا اینکه رفتار مرتکب جرم است ولی دلیل کافی برای انتساب آن به متهم وجود ندارد .

قرار جلب به دادرسی یا قرار مجرمیت نوعی قرار نهایی دادسرا است که بر اساس آن مقامات دادسرا این نظر را دارند که متهم ، مجرم می باشد و باید به جرم وی در دادگاه رسیدگی و حکم صادر شود و بر اساس آن کیفرخواست متهم صادر می شود .

قرار موقوفی تعقیب که در نهایت سبب متوقف شدن تعقیب کیفری متهم می شود ، در مواردی همچون فوت متهم ، رضایت شاکی در جرایم قابل گذشت ، توبه متهم پیش از اثبات جرم ، عفو متهم بر اساس قانون و یا مشمول مرور زمان دعاوی کیفری شدن و مواردی از این قبیل صادر می شود که شرایط آن در قوانین مرتبط مشخص شده است .

قرار ترک تعقیب در شرایطی صادر می شود که جرم متهم یکی از انواع جرایم قابل گذشت بوده و قبل از صدور کیفرخواست دادسرا ، شاکی شکایت خود را پس بگیرد و گذشت نماید .

حال سوالی که ممکن است مطرح شود این است که آیا قرار نهایی دادسرا قابل اعتراض است ؟ پاسخ به این سوال در مورد برخی از انواع قرارها مثبت است ؛ با توجه به توضیحات مطرح شده می توان گفت که شاکی در صورتی که قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب صادر شده باشد می تواند در مهلت مقرر نسبت به قرار صادره اعتراض نماید .

اما قرار ترک تعقیب که در واقع بنا به خواست شاکی صادر شده است ، علی القاعده قابل اعتراض نمی باشد ؛ هرچند شاکی می تواند از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب برای یک بار دیگر تعقیب مجرم را تقاضا نماید .

در مقابل ، متهم پس از ابلاغ قرار جلب به دادرسی نمی تواند نسبت به آن اعتراض کند ؛ چون با عنایت به شواهد و قرائن موجود در پرونده توسط دادسرا مجرم تشخیص داده شده و پس از صدور کیفرخواست باید در دادگاه به جرم وی رسیدگی شود .

شرایط و مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا

بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری بسیاری از جرایمی که مورد تعقیب کیفری قرار می گیرند باید ابتدائا توسط مقامات دادسرا مورد رسیدگی قرار بگیرند و تحقیقات مقدماتی پیرامون آنها انجام شود ؛ مگر برخی از جرایم منافی عفت یا جرایم تعزیری درجه هفت و هشت که مستقیما توسط دادگاه کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرند .

در پایان مراحل رسیدگی و انجام تحقیقات در دادسرا ، نتیجه ای تحت عنوان قرار نهایی دادسرا صادر می شود که با صدور این قرار نهایی تا حدود زیادی تکلیف مراحل بعدی رسیدگی به پرونده کیفری مشخص می شود که بر اساس آن یا تشخیص دادسرا بر مجرم بودن متهم و لزوم رسیدگی به این جرم در دادگاه است ، یا عدم امکان تعقیب کیفری متهم به دلیل بی گناهی متهم یا مواردی از این قبیل . بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری برخی از مهم ترین قرارهای نهایی دادسرا شامل موارد زیر می باشد :

قرار منع تعقیب در مواردی صادر می شود که مقامات دادسرا با توجه به فقدان دلایل و مدارک کافی در خصوص جرم ارتکابی فرد متهم ، این نظر را داشته باشند که متهم بی گناه است . قرار منع تعقیب بر اساس قانون در مواردی صادر می شود که یا رفتار مرتکب جرم نباشد و یا اینکه رفتار مرتکب جرم است ولی دلیل کافی برای انتساب آن به متهم وجود ندارد .

قرار جلب به دادرسی یا قرار مجرمیت نوعی قرار نهایی دادسرا است که بر اساس آن مقامات دادسرا این نظر را دارند که متهم ، مجرم می باشد و باید به جرم وی در دادگاه رسیدگی و حکم صادر شود و بر اساس آن کیفرخواست متهم صادر می شود .

قرار موقوفی تعقیب که در نهایت سبب متوقف شدن تعقیب کیفری متهم می شود ، در مواردی همچون فوت متهم ، رضایت شاکی در جرایم قابل گذشت ، توبه متهم پیش از اثبات جرم ، عفو متهم بر اساس قانون و یا مشمول مرور زمان دعاوی کیفری شدن و مواردی از این قبیل صادر می شود که شرایط آن در قوانین مرتبط مشخص شده است .

قرار ترک تعقیب در شرایطی صادر می شود که جرم متهم یکی از انواع جرایم قابل گذشت بوده و قبل از صدور کیفرخواست دادسرا ، شاکی شکایت خود را پس بگیرد و گذشت نماید .

حال سوالی که ممکن است مطرح شود این است که آیا قرار نهایی دادسرا قابل اعتراض است ؟ پاسخ به این سوال در مورد برخی از انواع قرارها مثبت است ؛ با توجه به توضیحات مطرح شده می توان گفت که شاکی در صورتی که قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب صادر شده باشد می تواند در مهلت مقرر نسبت به قرار صادره اعتراض نماید .

اما قرار ترک تعقیب که در واقع بنا به خواست شاکی صادر شده است ، علی القاعده قابل اعتراض نمی باشد ؛ هرچند شاکی می تواند از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب برای یک بار دیگر تعقیب مجرم را تقاضا نماید .

در مقابل ، متهم پس از ابلاغ قرار جلب به دادرسی نمی تواند نسبت به آن اعتراض کند ؛ چون با عنایت به شواهد و قرائن موجود در پرونده توسط دادسرا مجرم تشخیص داده شده و پس از صدور کیفرخواست باید در دادگاه به جرم وی رسیدگی شود .

شرایط و مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا

بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری بسیاری از جرایمی که مورد تعقیب کیفری قرار می گیرند باید ابتدائا توسط مقامات دادسرا مورد رسیدگی قرار بگیرند و تحقیقات مقدماتی پیرامون آنها انجام شود ؛ مگر برخی از جرایم منافی عفت یا جرایم تعزیری درجه هفت و هشت که مستقیما توسط دادگاه کیفری مورد رسیدگی قرار می گیرند .

در پایان مراحل رسیدگی و انجام تحقیقات در دادسرا ، نتیجه ای تحت عنوان قرار نهایی دادسرا صادر می شود که با صدور این قرار نهایی تا حدود زیادی تکلیف مراحل بعدی رسیدگی به پرونده کیفری مشخص می شود که بر اساس آن یا تشخیص دادسرا بر مجرم بودن متهم و لزوم رسیدگی به این جرم در دادگاه است ، یا عدم امکان تعقیب کیفری متهم به دلیل بی گناهی متهم یا مواردی از این قبیل . بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری برخی از مهم ترین قرارهای نهایی دادسرا شامل موارد زیر می باشد :

قرار منع تعقیب در مواردی صادر می شود که مقامات دادسرا با توجه به فقدان دلایل و مدارک کافی در خصوص جرم ارتکابی فرد متهم ، این نظر را داشته باشند که متهم بی گناه است . قرار منع تعقیب بر اساس قانون در مواردی صادر می شود که یا رفتار مرتکب جرم نباشد و یا اینکه رفتار مرتکب جرم است ولی دلیل کافی برای انتساب آن به متهم وجود ندارد .

قرار جلب به دادرسی یا قرار مجرمیت نوعی قرار نهایی دادسرا است که بر اساس آن مقامات دادسرا این نظر را دارند که متهم ، مجرم می باشد و باید به جرم وی در دادگاه رسیدگی و حکم صادر شود و بر اساس آن کیفرخواست متهم صادر می شود .

قرار موقوفی تعقیب که در نهایت سبب متوقف شدن تعقیب کیفری متهم می شود ، در مواردی همچون فوت متهم ، رضایت شاکی در جرایم قابل گذشت ، توبه متهم پیش از اثبات جرم ، عفو متهم بر اساس قانون و یا مشمول مرور زمان دعاوی کیفری شدن و مواردی از این قبیل صادر می شود که شرایط آن در قوانین مرتبط مشخص شده است .

قرار ترک تعقیب در شرایطی صادر می شود که جرم متهم یکی از انواع جرایم قابل گذشت بوده و قبل از صدور کیفرخواست دادسرا ، شاکی شکایت خود را پس بگیرد و گذشت نماید .

حال سوالی که ممکن است مطرح شود این است که آیا قرار نهایی دادسرا قابل اعتراض است ؟ پاسخ به این سوال در مورد برخی از انواع قرارها مثبت است ؛ با توجه به توضیحات مطرح شده می توان گفت که شاکی در صورتی که قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب صادر شده باشد می تواند در مهلت مقرر نسبت به قرار صادره اعتراض نماید .

اما قرار ترک تعقیب که در واقع بنا به خواست شاکی صادر شده است ، علی القاعده قابل اعتراض نمی باشد ؛ هرچند شاکی می تواند از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب برای یک بار دیگر تعقیب مجرم را تقاضا نماید .

در مقابل ، متهم پس از ابلاغ قرار جلب به دادرسی نمی تواند نسبت به آن اعتراض کند ؛ چون با عنایت به شواهد و قرائن موجود در پرونده توسط دادسرا مجرم تشخیص داده شده و پس از صدور کیفرخواست باید در دادگاه به جرم وی رسیدگی شود .

نمونه متن یا لایحه اعتراض به قرار نهایی دادسرا

در قسمت قبل شرایط و مراحل اعتراض به قرار نهایی دادسرا مورد بررسی قرار گرفت و همانطور که اشاره شد لایحه اعتراض به قرار نهایی دادسرا در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تنظیم و از این طریق به مرجع صالح یعنی دادگاه های کیفری ارسال می شود .

لازم به ذکر است که تنظیم متن یا لایحه اعتراض به قرار نهایی دادسرا بستگی به نوع قرار صادر شده از دادسرا دارد ؛ با این وجود در عمده موارد اعتراض به قرار نهایی دادسرا توسط شاکی پس از صدور قرار منع تعقیب توسط دادسرا انجام می شود .

به همین مناسبت در این قسمت قصد داریم برای آشنایی بیشتر مخاطبان ، نمونه متن اعتراض به قرار نهایی دادسرا را ارائه نماییم ؛ اما به جای قرار منع تعقیب می توان سایر انواع قرارهای قابل اعتراض دادسرا را نیز درج کرده و متن لایحه را با توجه به شرایط ، تکمیل نمود .

نمونه متن و لایحه اعتراض به قرار نهایی دادسرا در خصوص منع تعقیب

ریاست محترم ...............

با سلام ؛

احتراما به استحضار می رسد اینجانب ............. نسبت به قرار نهایی منع تعقیب / یا .......................... به شماره ..................... که در تاریخ .......................... از آن شعبه صادر شده است معترض می باشم و با توجه به اینکه .................................... ، درخواست ارسال پرونده به مراجع ذی صلاح جهت رسیدگی به این اعتراض را دارم .

البته لازم است که معترض به قرار ، دلایل اعتراض خود به قرار نهایی دادیاری را نیز در متن این لایحه ذکر نماید ؛ فلذا در صورتی که دلایل ابراز شده برای اعتراض به قرار نهایی موجه نباشد ، دادگاه مجددا قرار صادره از دادسرا را تایید می کند .

همچنین می توان برای اعتراض به قرار نهایی ، به مواردی همچون درخواست استعلام از مراجع مربوطه ، شهادت شهود و مطلعین ، درخواست جلب نظر کارشناس یا پزشکی قانونی ، معاینه محل ، سوگند و غیره استناد نموده و مستندات آن را به متن لایحه اعتراضی ضمیمه نمود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اعتراض به قرار نهایی دادسرا در کانال تلگرام آیین دادرسی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اعتراض به قرار نهایی دادسرا پاسخ دهند .