نداشتن سند ازدواج برای طلاق

برای ارائه دادخواست طلاق خواهان باید سند ازدواج یا قباله نکاحیه را به دادخواست ضمیمه کند. لذا نداشتن سند ازدواج یا کپی برابر با اصل شده آن برای طلاق مشکل ایجاد می کند. برای طلاق بدون سند ازدواج در صورت گم شدن سند عقد نکاح باید به دفترخانه ازدواجی که عقد ازدواج در آن به ثبت رسیده مراجعه و رونوشت یا کپی سند ازدواج یا قباله نکاحیه دریافت شود.

بر اساس قانون، زوج مکلف شده است که ازدواج دائم خود را ثبت کند و در صورت عدم ثبت ازدواج دائم، مجازات های قانونی برای شوهر در نظر گرفته شده است. ثبت واقعه نکاح از آن جهت مهم و ضروری است که ثابت می کند مرد و زنی با هم ازدواج کرده اند و رابطه زوجیت دارند. شرایط کلی عقد ازدواج نیز در سند یا قباله نکاح قید می شود و همچنین مبنای برخورداری زوجین از حقوق قانونی مربوط به عقد نکاح خواهد شد.

در همین ارتباط ممکن است که زن و شوهر بنا به دلایلی پس از ازدواج، قصد طلاق و جدا شدن داشته باشند. در این شرایط برای ثبت درخواست طلاق ابتدا باید سند ازدواج که ثابت کننده رابطه زوجیت میان آنهاست، به دادگاه ارائه شده تا با استناد به این سند و شرایط موجود بتوانند از هم طلاق بگیرند. بنابراین این سوال مطرح می شود که حکم نداشتن سند عقد ازدواج برای طلاق چیست؟ در صورتی که زوجین سند ازدواج را گم کرده باشند چگونه می توانند طلاق بگیرند؟

به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی نداشتن سند ازدواج برای طلاق بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که آیا طلاق بدون سند ازدواج امکان پذیر است؟ در ادامه نیز این موضوع را بررسی می کنیم که در صورت نداشتن سند ازدواج و گم کردن قباله نکاح چگونه می توان برای طلاق اقدام کرد.

نداشتن سند ازدواج برای طلاق

زمانی که شخصی قصد اقامه دعوا در دادگاه را دارد، ابتدا باید اسناد و مدارک لازم را به شعبه رسیدگی کننده ارائه نماید تا دادگاه با توجه به آنها هویت وی را احراز کند ؛ به عنوان مثال اگر زن دادخواست طلاق یا مهریه می دهد، ابتدا باید شناسنامه و کارت ملی خود را نیز ضمیمه دادخواست طلاق کند تا دادگاه بداند که خواهان چه کسی است و اینکه آیا حق اقامه دعوا و شرایط لازم برای طلاق و مطالبه مهریه را دارد یا خیر.

در کنار اسناد و مدارک هویتی، خواهان دعوای طلاق، اعم از زن و یا شوهر برای طرح دادخواست طلاق در دادگاه باید سند ازدواج یا قباله نکاحیه و عقدنامه را نیز به دادگاه ارائه نمایند. لزوم داشتن سند ازدواج برای طلاق از این جهت است که ابتدا باید دادگاه این موضوع را احراز کند که زن و شوهر با هم رابطه زوجیت دارند و در واقع طبق مقررات قانونی قبلا زن و شوهر به عقد ازدواج یکدیگر در آمده اند.

پس تا زمانی که رابطه زوجی عقد ازدواج زن و شوهر برای دادگاه ثابت نشود، دادگاه هم نمی تواند حکم طلاق صادر کند. بنابراین نداشتن سند ازدواج برای طلاق برای دادگاه قابل قبول نیست و امکان طلاق بدون سند عقد ازدواج وجود ندارد و گم شدن سند ازدواج دلیل موجهی نیست.

علاوه بر اینکه سند ازدواج برای احراز رابطه زوجیت و اثبات زوجیت ضروری است، در سند ازدواج شرایط کلی مربوط به عقد نکاح نیز مشخص شده است و در مندرجات سند عقد ازدواج موارد مهمی همچون شرایط ضمن عقد که توسط زن یا مرد مطرح شده است، ذکر شده و همچنین میزان مهریه زن و شرایط تنصیف اموال پس از طلاق نیز معلوم شده است. این موارد همگی در طلاق تاثیر گذار هستند و اگر سند ازدواج و مندرجات آن برای دادگاه قابل رویت نباشد، نمی تواند حکم طلاق صادر نماید.

نکته مهمی که در خصوص نداشتن سند ازدواج برای طلاق وجود دارد آن است که به طور کلی طرح دعوای طلاق و سایر دعاوی خانوادگی همچون نفقه، مهریه، اجرت المثل یا نحله زن را می توان با استناد به رونوشت سند ازدواج یا قباله ازدواج نیز اقامه نمود و فتوکپی برابر با اصل شده سند ازدواج که از دفترخانه اسناد رسمی گرفته شده است نیز کفایت می کند. بنابراین اگر سند عقد ازدواج گم و مفقود شده باشد و زوجین بخواهند تقاضای طلاق بدهند با استناد به همین رونوشت برابر اصل شده قباله نکاح نیز می توانند در دادگاه اقامه دعوا کنند ؛ چون رونوشت با اصل برابر است.

آیا طلاق بدون سند ازدواج امکان پذیر است

در قسمت قبل تا حدودی به توضیح این مطلب که سند ازدواج برای طلاق لازم و ضروری است، پرداخته شد. با این حال در این قسمت قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا طلاق بدون سند ازدواج امکان پذیر است؟ یا اینکه اگر سند ازدواج گم شود میشه طلاق گرفت؟ متاسفانه پاسخ به این سوال منفی می باشد و طلاق بدون ارائه سند یا قباله ازدواج به دادگاه اصولا امکان پذیر نخواهد شد؛ چرا که دادگاه نمی تواند رابطه زوجیت را احراز و با ملاحظه شروط ضمن عقد نکاح که احتمالا با استناد به آنها تقاضای طلاق شده است، حکم طلاق را صادر کند.

امکان طلاق بدون سند ازدواج معمولا توسط کسانی پرسیده می شود که سند ازدواج خود را گم کرده اند. گم شدن قباله نکاح و یا گم کردن سند ازدواج به لحاظ قانونی مانع بزرگی برای طلاق گرفتن محسوب می شود و شاید به همین دلیل است که گاها بزرگترهای خانواده سند ازدواج و نکاحیه جوانان را پنهان می کنند تا به این طریق، جلوی تصمیمات ناپخته و عجولانه بابت طلاق و جدایی زوجین جوان را بگیرند.

البته هرچند امکان طلاق بدون سند ازدواج حتی در مورد طلاق از طرف مرد وجود ندارد، خوشبختانه سند ازدواج یک سند رسمی است که به موجب قانون در مراجع قانونی مربوطه یعنی در دفاتر ازدواج و طلاق به ثبت رسیده است و گم کردن و گم شدن آن، مانع از دریافت دوباره آن نخواهد بود. بنابراین در صورتی که زوجین متوجه مفقود شدن سند قباله نکاح خود شوند، می توانند با استفاده از راهکار مطرح شده در قسمت بعد، یعنی گرفتن رونوشت سند عقد نامه اقدام به طلاق نمایند.

در صورت نداشتن سند ازدواج چگونه می توان برای طلاق اقدام کرد

همانطور که اشاره شد، اصولا طلاق بدون سند ازدواج امکان پذیر نخواهد بود و یکی از ملزومات دادخواست طلاق، ارائه سند ازدواج یا سند نکاحیه می باشد ؛ ولی خوشبختانه در صورتی که سند ازدواج مفقود و گم شده باشد، باز هم راهکارهایی برای اقدام به طلاق وجود دارد که در این قسمت قصد داریم به بررسی این مطلب بپردازیم که در صورت نداشتن سند ازدواج چگونه می توان برای طلاق اقدام کرد؟

بر اساس قانون حمایت خانواده، شوهر مکلف شده است که ازدواج دائم را در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق به ثبت برساند که در صورت عدم ثبت آن، به مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج دائم یعنی جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. به لحاظ عرفی نیز مرسوم است که زوجین به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه و در آنجا عقد ازدواج خود را ثبت و سند ازدواج یا قباله نکاحیه خود را دریافت می کنند.

لذا با توجه به اینکه سند ازدواج در دفاتر ازدواج و طلاق به ثبت رسیده است و با توجه به اینکه امروزه ثبت الکترونیکی ازدواج، در دفترخانه ها ضروری است، در صورتی که سند ازدواج مفقود یا گم شده باشد و یا اینکه یکی از زوجین یا دیگری برای جلوگیری از اقدام به طلاق، قباله ازدواج را برداشته باشد و یا اقدام به پاره کردن آن نموده باشد، می توان به دفتر ثبت ازدواج و طلاقی که عقد نکاح در آن به ثبت رسیده است مراجعه کرده و با ارائه تعرفه مربوطه برای صدور سند نکاح که هر سال اعلام می شود، تقاضای صدور رونوشت سند ازدواج یا قباله نکاح نمود.

با اعلام تاریخ عقد ازدواج توسط متقاضی، دفترخانه می تواند رونوشت سند ازدواج را صادر کند که این رونوشت سند ازدواج تمام کارکردهای سند ازدواج قبلی را داشته و چون سند رسمی محسوب می شود با استناد به آن می توان در دادگاه برای طلاق اقدام کرد و در صورت طلاق از طرف زن، برای مطالبه مهریه، نفقه و سایر دعاوی خانوادگی نیز آن را به عنوان ضمیمه دادخواست طلاق به دادگاه ارائه نمود.

در صورتی هم که سند ازدواج قدیمی بوده و سردفتر ازدواج و طلاق مربوطه فوت نموده و یا امتیاز دفتر ازدواج از وی سلب شده باشد، معمولا کفیل یا جایگزینی برای وی تعیین می شود که با مراجعه به آن، می توان سند عقدنامه جدید دریافت کرد. لازم به ذکر است دفترخانه ای که امور مربوط به دفترخانه منحل شده را انجام می دهد را می توان با مراجعه به ادارات ثبت احوال همان محل پیدا کرده و به آن مراجعه کرد.

درخواست مهریه بدون سند ازدواج

هنگامی که زوجه قصد به اجرا گذاشتن یا مطالبه مهریه خود را داشته باشد، می تواند اقدام به تنظیم دادخواست مطالبه مهریه، یا درخواست صدور اجرائیه برای مهریه خود را بدهد. رسیدگی به دادخواست و یا صدور اجرائیه مهریه مستلزم اثبات رابطه زوجیت می باشد. مهم ترین سند برای اثبات رابطه زوجیت، سند ازدواج می باشد.

اگر چنانچه سند ازدواج مفقود شده یا به طور مثال در اختیار طرف مقابل است اما از ارائه آن خودداری می کند، زوجه نمی تواند درخواست مهریه بدون سند ازدواج به ثبت برساند. در این خصوص زوجه می تواند با مراجعه به دفتر خانه محل ثبت عقد در خواست رونوشت سند ازدواج داده و یک رونوشت از سند ازدواج خود تهیه کرده و به کمک رونوشت دادخواست مطالبه مهریه، یا درخواست صدور اجرائیه مهریه بدهد.

پس از دریافت رونوشت سند ازدواج زوجه می تواند از طریق همان دفتر خانه ازدواج درخواست صدور اجرائیه را به اداره ثبت ارسال کرده و اصطلاحا مهریه خود را به اجرا گذاشته و اموال شوهر، به استثنای مستثنیات دین را توقیف نماید، اما در صورتی که مالی به نام شوهر نباشد می تواند با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم و ثبت نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نداشتن سند ازدواج برای طلاق در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نداشتن سند ازدواج برای طلاق پاسخ دهند.