عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف

شورای حل اختلاف صلاحیت ایجاد صلح و سازش در مورد جرایم قابل گذشت را دارد و در پی رسیدگی به این جرایم می تواند برای متهم احضاریه ارسال نماید . عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف و عدم حضور در شورا سبب می شود که عملا امکان صلح و سازش در شورا از بین برود و در پی آن ، شورا می تواند پرونده را به دادسرا جهت رسیدگی مقدماتی کیفری ارجاع نماید و اثر عدم توجه به اخطاریه شورا می تواند صدور حکم غیابی به ضرر شخص باشد .

حضور در فرایند دادرسی و رسیدگی توسط مراجع قضایی ، طی تشریفات خاصی به نام آیین دادرسی صورت می گیرد و  هدف از آن حفظ حقوق طرفین دعوا می باشد . بنابراین زمانی که مرجع رسیدگی حضور یکی از طرفین دعوا از جمله خوانده را الزامی و ضروری بداند با صدور برگه ای با نام ابلاغیه ، وی را به فرایند دادرسی احضار می کند .

 شورای حل اختلاف نیز از این قضیه مستثنی نمی باشد و از آن جهت که صلاحیت رسیدگی به برخی از دعاوی را دارد و دادگاه ها هم بعضا برای حصول صلح و سازش پرونده را به شورای حل اختلاف می فرستند ، شورا از ابزارهای قانونی همچون احضاریه و اخطاریه استفاده می کند . به همین مناسبت ، در صورتی که شورای حل اختلاف برای شخصی احضاریه یا اخطاریه ای فرستاده باشد ، این سوال مطرح می شود که عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف چه آثار و پیامدهای حقوقی به دنبال دارد ؟

برای پاسخ دادن به این سوال ، لازم است ابتدا به بررسی این موضوع بپردازیم که احضاریه شورای حل اختلاف چیست و در چه مواردی احضاریه یا اخطاریه صادر می شود ؟ در مرتبه بعد نحوه ابلاغ احضاریه شورای حل اختلاف را مورد بررسی قرار داده و در انتها آثار عدم توجه به احضاریه و اخطاریه های شورای حل اختلاف را توضیح خواهیم داد .

احضاریه شورای حل اختلاف چیست

یکی از مهم ترین ابلاغیه هایی که ممکن است برای طرفین دعوا صادر شود ، احضاریه یا اخطاریه است و همانگونه که از نام آن پیداست ، برای دادن اخطار به شخص جهت حضور در مراجع قضایی می باشد و لازم است که شخص احضار شده در مهلت مقرر در احضاریه به محل ذکر شده در آن احضاریه مراجعه کند .  البته احضاریه و اخطاریه به لحاظ حقوقی تفاوت هایی نیز دارند .

 یکی از مهم ترین تفاوت های احضاریه با اخطاریه این است که احضاریه را معمولا در مواردی ارسال می کنند که حضور شخص یا مطلعین پرونده در فرایند دادرسی الزامی و ضروری است و عدم حضور در محل قید شده در احضاریه ، بعضا ضمانت های اجرایی در پی دارد .

اما اخطاریه به این جهت ابلاغ می شود که موضوعی به شخصی یادآوری شود و اصولا در مورد پرونده های حقوقی صادر می شود . با این حال زمانی که احضاریه یا اخطاریه ای برای اشخاص صادر می شود ، علت حضور در آن قید می شود تا مخاطب بداند به چه علتی به وی اخطار داده شده و یا احضار شده است .

شورای حل اختلاف نیز به عنوان یکی از مراجع قضایی ، در مواردی صلاحیت صدور احضاریه و اخطاریه را در قالب ابلاغیه دارد و در زمانی که به پرونده ای رسیدگی می کند می تواند از این ابزارهای قانونی استفاده نماید . همانطور که می دانیم یکی از موارد صلاحیت شورای حل اختلاف آن است که تلاش کند تا میان طرفین دعوا صلح و سازش برقرار کرده و اختلافات آنها را رفع نماید .

بر اساس قانون ، در مواردی که جرایم قابل گذشت مانند توهین به افراد ، تهدید افراد و یا تصرف عدوانی صورت گرفته باشد ، الزاما باید در شورای حل اختلاف مورد رسیدگی قرار گیرد تا حتی الامکان منجر به ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوا شود و گزارش اصلاحی شورای حل اختلاف صادر شود .

به همین دلیل اگر شورای حل اختلاف به یک جرم قابل گذشت رسیدگی کند ، می تواند برای مشتکی عنه ( متهم ) احضاریه بفرستد و اگر موضوع تحت رسیدگی در شورا که در قانون مشخص شده ، یک موضوع حقوقی باشد اخطاریه بدهد .

نحوه ابلاغ احضاریه شورای حل اختلاف

در قسمت قبل توضیح دادیم که اخطاریه و احضاریه چیست و در چه مواردی شورای حل اختلاف اقدام به ابلاغ احضاریه یا اخطاریه می نماید . یکی دیگر از سوالات مهمی که در این باره مطرح می شود این است که نحوه ابلاغ احضاریه و اخطاریه های شورای حل اختلاف به چه صورت است ؟

در سابق ، مراجع قضایی همچون شورای حل اختلاف به وسیله مامور ابلاغ دادگستری برگه هایی را تحت عنوان ابلاغیه یا احضاریه به درب منزل می فرستادند که در این احضاریه و اخطاریه ، مشخصات فرد از جمله نام و نام خانوادگی ، تاریخ و ساعت حضور ، محل حضور و علت احضار به صورت دقیق قید شده بود ؛ مگر اینکه جرم منافی عفت بوده باشد .

اما در حال حاضر نحوه ابلاغ احضاریه و اخطاریه توسط شورای حل اختلاف تغییر کرده است و با توجه به اینکه کلیه ابلاغیه های دادگستری از طریق سامانه ثنا ارسال می شوند ، طرفین دعوا پس از ثبت نام در این سامانه می توانند از تمام جزییات مربوط به پرونده خود اعم از ابلاغیه ها ، احضاریه ها و اخطاریه های ارسال شده از طرف دادگاه یا شورای حل اختلاف مطلع شوند و در صورت لزوم اقدام به تجدید نظر خواهی از رای شورای حل اختلاف نمایند .

به همین دلیل در حال حاضر نحوه ابلاغ احضاریه شورای حل اختلاف به صورت الکترونیکی است و اشخاص برای مشاهده آن باید به عضویت سامانه ثنا در آمده و پس از احراز هویت و ورود به این سامانه از جزییات مربوط به احضار خود مطلع شوند .

عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف چه آثاری دارد

همانطور که در قسمت های قبل بیان شد ، شورای حل اختلاف صلاحیت دارد تا به کلیه جرایم قابل گذشت که در قانون مشخص شده اند ، یک رسیدگی ابتدایی انجام بدهد و تلاش کند تا طرفین دعوا را به ایجاد صلح و سازش ترغیب نماید و در مورد این دعاوی کیفری ، برای طرف مقابل شاکی ، یعنی متهم ( متشاکی یا مشتکی عنه ) احضاریه صادر کرده و علت حضور وی ( جرم ارتکابی ) ، تاریخ و ساعت و محل حضور را اطلاع می دهد .

به همین دلیل ، شخص باید در فرصت تعیین شده در احضاریه در جلسه رسیدگی شورای حل اختلاف حاضر شود . اما ممکن است این سوال مطرح شود که عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف چه آثار حقوقی دارد ؟ به عبارت دیگر اگر متهم طبق مفاد احضاریه در شورای حل اختلاف حاضر نشود چه پیامدهایی به وجود می آید ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که بر اساس قانون شورای حل اختلاف ، اصولا رسیدگی شورای حل اختلاف در پرونده های کیفری یا جزایی ، محدود به جرایم تعزیری است که جزای نقدی درجه هشت ( پرداخت جریمه تا ده میلیون ریال ) دارد . همچنین شورای حل اختلاف در کلیه جرایمی که قابل گذشت هستند نیز صلاحیت ایجاد صلح و سازش داشته و به همین دلیل می تواند احضاریه صادر کند .

بنابراین در صورتی که شخصی جرم قابل گذشتی را مرتکب شده باشد و شورای حل اختلاف احضاریه صادر کرده باشد ، عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف و عدم حضور در این مرجع ، این اثر حقوقی را در پی دارد که صلح و سازش توسط شورا برقرار نشود و زمانی هم که سازش در شورای حل اختلاف به وجود نیامد ، شورا اقدام به ارسال پرونده به دادسرا می کند .

 به همین خاطر بهتر است که اشخاص پس از دریافت احضاریه شورای حل اختلاف در این شورا حاضر شده و علاوه بر اینکه از خود به صورت قانونی دفاع می کنند ، تلاش کنند تا با طرف مقابل سازش کرده و به اصطلاح ، رضایت وی را جلب نمایند ؛ در غیر این صورت پرونده توسط شورای حل اختلاف به دادسرا ارسال شده و دادسرا با مدارکی که توسط شاکی ارائه می شود ، به جرم متهم رسیدگی می کند .

ذکر این نکته ضروری است که عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف آثار کیفری از جمله صدور حکم جلب ندارد ؛ چرا که جلب شدن شخص متهم در پی عدم توجه به احضاریه مربوط به جرایم کیفری مهم تری است که اصولا این جرایم در شورای حل اختلاف رسیدگی نمی شوند ؛ مانند عدم توجه به احضاریه جرایمی که موجب سلب حیات یا حبس ابد می شوند .

همچنین در صورت ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف از طریق سامانه خدمات قضایی ، اگر موضوع دعوا از نوع حقوقی و نه کیفری باشد ، بهتر است خوانده در شورای حل اختلاف حاضر شده و از خود دفاع و برای سازش تلاش نماید ؛ در غیر این صورت پرونده به دادگاه ارسال می شود . به طور کلی ، در مواردی که شورا صلاحیت برقراری صلح و سازش دارد ، عدم حضور در شورا اثر حقوقی جز ارسال پرونده به دادگاه و دادسرا ندارد .

اما اگر ابلاغیه اخطاریه شورای حل اختلاف در مواردی که خود شورا صلاحیت رسیدگی حقوقی دارد ارسال شده باشد و شخص در شورای حل اختلاف حاضر نشود ، شورا ممکن است در اثر عدم حضور ، حکم غیابی صادر کند و این حکم به نفع شخص نباشد ؛ لذا باز هم توصیه بر حضور در شورا پس از ارسال اخطاریه و احضاریه ست .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عدم توجه به احضاریه شورای حل اختلاف پاسخ دهند .

بر اساس اعلام معاون قضایی رئیس کل و رئیس شورای حل اختلاف استان تهران، با تلاش ها و پیگیری های اعضای شوراهای حل اختلاف، در سال 99 در 36 پرونده با موضوع قصاص، رضایت قطعی اولیای دم اخذ گردیده که این تعداد در سال 98، 11 پرونده بوده است.