شباهت و تفاوت های ازدواج دائم و موقت در نظام حقوقی ایران قابل بررسی است. از نظر شباهت، هر دو نوع عقد نیاز به ایجاب و قبول، مهریه و رعایت شرایط شرعی مانند عدم محرمیت دارند و آثار زوجیت مانند حرمت نکاح و نسب را ایجاد می کنند. اما تفاوت های ازدواج دائم و موقت شامل مدت دار بودن عقد موقت، عدم نیاز به طلاق در پایان مدت و ... بوده و اصطلاح صیغه دائم چیست نادرست بوده زیرا صیغه ذاتا موقت می باشد.
برای مشاوره شباهت ها و تفاوت های ازدواج دائم و موقت
برای مشاوره شباهت ها و تفاوت های ازدواج دائم و موقت
در بررسی شباهت و تفاوت های ازدواج دائم و موقت می توان گفت که هر دو نهاد حقوقی دارای ارکان مشترکی مانند ایجاب و قبول، لزوم تعیین مهریه و رعایت موانع نکاح هستند و به ایجاد رابطه زوجیت مشروع منجر می شوند. با این حال، تمایزات ساختاری میان این دو شکل ازدواج بسیار برجسته تر است؛ عقد موقت به صورت ذاتی محدود به مدت مشخص بوده و با پایان یافتن مدت، خودبه خود منحل می شود، در حالی که عقد دائم فاقد چنین محدودیتی است. درباره اصطلاح صیغه دائم باید تاکید کرد که این ترکیب از اساس نادرست است، چرا که ماهیت عقد موقت با صفت دوام ناسازگار است.
درک تفاوت و شباهت های اساسی بین ازدواج دائم و موقت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است، چرا که این تمایزات آثار حقوقی و اجتماعی گسترده ای بر زندگی زوجین و فرزندان آنان دارد. در نظام حقوقی ایران، عقد دائم با ایجاد پیوندی مستحکم، تمامی حقوق و تکالیف زناشویی از جمله نفقه، ارث و حق طلاق را به همراه دارد، در حالی که عقد موقت به دلیل ماهیت موقت خود، فاقد برخی از این حقوق بوده و تنها در صورت وجود شروط خاص، برخی تعهدات را ایجاد می کند. آگاهی از این موارد نه تنها از بروز اختلافات پیشگیری می کند، بلکه تضمین کننده حقوق اساسی اعضای خانواده، به ویژه زنان و کودکان است.
با توجه به توضیحات فوق، در این مقاله، ابتدا به تعریف عقد دائم و صیغه پرداخته شده؛ سپس، به این سوال که شباهت های ازدواج دائم و موقت چیست پاسخ داده شده است و در ادامه، تفاوت های این دو نوع از عقد ازدواج، مطابق مقررات قانون مدنی و شرع اسلام بررسی شده است. در آخر نیز به پرسش صیغه دائم چیست پاسخ داده شده است.
هر چند، عقد دائم و موقت، در تعریف و برخی شرایط مثل تعیین مدت، با یکدیگر، دارای تفاوت بوده و شرط (مدت معین) در تعریف اردواج موقت، موجب تمایز صیغه از عقد دائم می گردد، اما علی رغم این تفاوت در تعریف، هنوز شباهت های بسیاری، میان عقد ازدواج دائم و موقت(صیغه)، وجود داشته که این شباهت ها، شامل موارد زیر می باشد:
شرایط ازدواج موقت و ازدواج دائم، یکسان است . به این معنا که شرایطی که با وجود آن ها، می توان برای انعقاد ازدواج دایم، اقدام کرد، در ازدواج موقت یا صیغه نیز ضروری است. این شرایط که همان شرایط صحت قرارداد بوده، عبارتند از: قصد و رضای طرفین، اهلیت آن ها، موضع معین عقد و جهت مشروع آن.
ایجاد رابطه زوجیت و محرمیت، میان زوجین، از دیگر شباهت های عقد ازدواج دائم و موقت(صیغه) می باشد.
از جمله شباهت های ازدواج دائم و موقت، این مساله بوده که فرزندان متولد از صیغه، همچون فرزندان متولد از عقد دائم، از حقوقی یکسان برخوردار بوده و پدر و مادر آنها مکلف به تامین حقوق قانونی آنها هستند . حق دریافت نفقه، از مهم ترین این حقوق می باشد.
مسلمان، با مرد یا زن غیر مسلمان، از جمله این موانع و شباهت های ازدواج دائم و موقت می باشد.
موانع ازدواج در عقد دائم و عقد موقت، مانند هم بوده که ممنوعیت ازدواج با زن شوهردار و ممنوعیت ازدواج زن یا مرد.
نگه داشتن عده توسط زوجه، در صورت جدایی زوجین در ازدواج دائم و ازدواج موقت، لازم و ضروری است.
خواستگاری از زنی که در ازدواج موقت دیگری است، همچون زنی که در عقد دایم است، ممنوع می باشد.
در عقد موقت، مانند عقد دائم ، ازدواج همزمان با دو خواهر حرام و ممنوع است.
از دیگر شباهت های ازدواج دائم و موقت، آن است که احکام حرمت خویشاوندان هریک از زوجین، نسبت به طرف دیگر، در عقد دائم و صیغه یکسان است . به عنوان مثال، در عقد دائم و عقد موقت، مادر زن به مرد، محرم می شود و پدر مرد نیز به زن محرم خواهد شد .
هرچند، ازدواج دائم و ازدواج موقت، هر دو سبب ایجاد رابطه زوجیت شده و دارای شباهت های متعددی می باشند، اما این دو نوع از عقد ازدواج، دارای تفاوت های زیادی بوده که لازم است در هنگام انعقاد، مورد توجه قرار گیرند. لذا، در این قسمت به توضیح تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت خواهیم پرداخت.
یکی از تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت، این مساله است که تعیین مدت در عقد موقت، لازم و ضروری و از شرایط صحت این عقد می باشد؛ به نحوی که در صورت عدم تعیین مدت در صیغه، عقد موقت، باطل خواهد بود؛ اما ازدواج دایم، عقد نکاحی است که مدت آن، نامحدود بوده و بنابراین، در آن، مدت تعیین نمی شود.
علاوه بر تعیین مدت، لزوم تعیین مهریه در صیغه، نیز از شرایط اساسی صحت صیغه و از دیگر تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت می باشد؛ در حالی که در عقد دایم، زوجین می توانند بعد از ازدواج، نسبت به تعیین مهریه توافق کنند و در صورتی که مهریه تعیین نشده باشد ، زن از دیگر انواع مهریه برخوردار می شود.
در ازدواج موقت، بر خلاف عقد دایم، مرد، موظف به پرداخت نفقه زن خود نیست؛ مگر اینکه پرداخت آن شرط شده باشد یا عقد مبنی بر آن جاری شده باشد. اما در عقد دائم، مرد موظف به پرداخت نفقه به همسر خود است؛ در غیر این صورت، علاوه بر اینکه زن می تواند دادخواست حقوقی مطالبه نفقه بدهد، می تواند شکایت کیفری ترک انفاق زا نیز مطرح نماید.
از دیگر تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت، آن است که جدایی زن و شوهر، در ازدواج موقت نمی تواند از طریق طلاق انجام شود؛ چرا که طلاق، مختص عقد دائم است. جدایی زن و مرد در ازدواج موقت، از طریق انقضاء مدت، بذل مدت و یا فسخ نکاح صورت می پذیرد.
مدت عده در عقد دائم با مدت عده در عقد موقت، متفاوت است؛ با این توضیح که مدت عده، در ازدواج دائم، سه طهر و در ازدواج موقت، دو طهر می باشد. ( طهر به معنای پاک شدن از عادت ماهیانه است )
در ازدواج موقت و صیغه، بر خلاف ازدواج دایم، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند و این مورد نیز از تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت، می باشد.
احکام تعیین مدت، تعیین مهریه، نفقه زن، جدایی زوجین، عده زن و ارث زوجین، در ازدواج دائمی و صیغه یکسان نمی باشد. تعیین مدت و مهریه، از شرایط صحت عقد صیغه بوده و چنین شرایطی در عقد دائم وجود ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.
در نظام حقوقی ایران، اصطلاح صیغه دائم به رسمیت شناخته نشده و کاربرد آن نادرست محسوب می شود. بر اساس قوانین و موازین فقهی، ازدواج در ایران به دو شکل عقد دائم و عقد موقت (صیغه) تقسیم می گردد که هر کدام شرایط و آثار حقوقی خاص خود را دارند. در عقد موقت، برخلاف عقد دائم، مدت رابطه زناشویی باید به صورت دقیق مشخص شود و با پایان این مدت، پیوند زوجیت به صورت خودکار منقضی می شود. برخی افراد ممکن است از عبارت صیغه دائم برای توصیف قراردادهای موقت طولانی مدت مانند صیغه ۹۹ ساله استفاده کنند، اما این اصطلاح در متون قانونی جایگاهی ندارد.
مواد ۱۰۷۵ و ۱۰۷۶ قانون مدنی ایران به صراحت بر ضرورت تعیین مدت و مهریه در عقد موقت تاکید دارند. بر اساس ماده ۱۰۷۶، عدم تعیین مدت موجب بطلان عقد موقت می شود. بنابراین، حتی در مواردی که مدت عقد موقت بسیار طولانی در نظر گرفته می شود، این قرارداد از نظر حقوقی تفاوت ماهوی با عقد دائم دارد. از جمله این تفاوت ها می توان به عدم توارث بین زوجین در عقد موقت اشاره کرد، حتی اگر مدت قرارداد بسیار طولانی باشد. این در حالی است که در عقد دائم، کلیه حقوق و تکالیف زناشویی از جمله ارث برقرار می شود.
ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، شرایط خاصی را برای ثبت الزامی عقد موقت پیش بینی کرده است این شرایط شامل بارداری زن یا توافق طرفین بر ثبت عقد می باشد. در غیر این صورت، ثبت عقد موقت اختیاری است. با این وجود، ثبت رسمی این نوع عقد می تواند در مواقع لزوم به اثبات رابطه زوجیت کمک کند. کارشناسان حقوقی همواره توصیه می کنند که از به کار بردن اصطلاحات غیر رسمی مانند صیغه دائم خودداری شود، چرا که این امر ممکن است موجب سردرگمی در فهم دقیق حقوق و تکالیف طرفین گردد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شباهت و تفاوت های ازدواج دائم و موقت در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شباهت و تفاوت های ازدواج دائم و موقت پاسخ دهند.
برای مشاوره شباهت ها و تفاوت های ازدواج دائم و موقت
برای مشاوره شباهت ها و تفاوت های ازدواج دائم و موقت
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 290000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
