سرقت موتور سیکلت

سرقت موتور سیکلت جرم بوده و مرتکب را با مجازات این امر، یعنی، حبس، در صورت تعزیری بودن سرقت و مواردی نظیر قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن، در حدی بودن سرقت، مواجه خواهد کرد. نحوه اعلام سرقت موتور سیکلت یا دزدیده شدن آن، با مراجعه به کلانتری محل وقوع جرم یا از طریق اپلیکیشن پلیس من، می باشد.

یکی از شایع ترین جرایمی که از قدیم تا کنون وجود داشته و افراد درگیر آن بوده اند، جرم سرقت می باشد. با توجه به پر تکرار بودن این عمل و در جهت حمایت از افراد متضرر از سرقت، قانون گذار در قانون مجازات اسلامی، آن را جرم دانسته و برایش، مجازات در نظر گرفته است.

 قانون مجازات اسلامی، سرقت را ربودن مال متعلق به غیر می داند. در برخی موارد، سرقت، ممکن است نسبت به وسایل نقلیه، از جمله موتور سیکلت، اتفاق افتد که در این شرایط، برای پیگیری جرم و مجازات سارق، باید بر اساس نحوه و مراحل اعلام سرقت موتور سیکلت، اقدام نمود.

لذا در این مقاله، قصد داریم، جرم سرقت موتور سیکلت و مجازات آن را بررسی کرده، نحوه اعلام و پیگیری دزدیدن موتور را توضیح داده و بگوییم که ثبت سرقت این وسلیه نقلیه در اپلیکیشن پلیس من، به چه صورت خواهد بود.

سرقت موتور سیکلت

 همانطور که پیش از این هم گفته شد، سرقت که در ماده 276 قانون مجازات اسلامی، ربودن اموال منقول متعلق به دیگری، تعریف شده، یکی از مهم ترین جرائم علیه اموال تحت مالکیت اشخاص است که به دو دسته سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم می شود. عناصر اصلی وقوع جرم سرقت، شامل عنصر مادی، عنصر معنوی و عنصر قانونی است.

 عنصر قانونی، همان ماده ای است که سرقت، در آن، جرم انگاری شده، عنصر مادی، به معنای انجام عمل دزدی یا سرقت یا ربایش از سوی شخص رباینده است، عنصر معنوی، انجام عمل سرقت، با قصد و سوء نیت و عمد، می باشد.

 موتور سیکلت از جمله اموال منقول است که قابلیت حمل و نقل و جا به جایی دارد . چون موتور سیکلت ها دارای سیستم امنیتی قوی برای جلوگیری از وقوع سرقت نیستند، از جمله وسایل نقلیه ای به شمار می آیند که به وفور مورد سرقت قرار از جانب سارقین قرار می گیرند . حال ممکن است این سوال مطرح شود که سرقت موتور سیکلت حدی است یا تعزیری ؟

 اگر ربودن موتور سیکلت شرایط سرقت حدی را در ماده 268 قانون مجازات اسلامی جدید داشته باشد، سرقت موتور سیکلت را می توان، حدی دانست و در غیر این صورت تعزیری. این ماده در تعریف سرقت حدی مقرر می دارد: "سرقت، عبارت است ربودن مال دیگری، به طور پنهانی" در این ماده، 4 کلمه اصلی بیان شده است؛ 1 ) ربودن؛ 2 ) مال؛ 3 ) دیگری و 4 ) به طور پنهانی، با این تعریف، جرم سرقت حدی را شکل می دهد.

 با توجه به این ماده، برای این که بتوان سرقت موتور سیکلت را حدی دانست، وجود شرایط خاصی لازم است. مثل این که : سرقت موتور سیکلت به طور مخفیانه انجام شود و مالک آن متوجه این اتفاق نشود؛ تعیین ملاک برای مخفیانه بودن سرقت حدی، عرفی می باشد. موتور سیکلت باید، از حرز یا محل نگهداری خاص خودش مثل پارکینگ و... خارج شود و این که خارج کردن از محل خاص نگهداری همراه با هتک حرز باشد، یعنی قفل پارکینگ یا درب حیاط با کلیدی باز و یا شکسته شود، معیار مهمی است.

 شرط دیگر سرقت حدی موتور سیکلت این است که موتور، به وسیله خود دزد یا با هم دستی دیگری، از حرز یا محل نگهداری اش خارج شود، چون حرز، محل مناسب برای نگهداری مال است ویژگی اصلیش آن است که بدون هتک حرز و از بین بردن قفل و بست آن، نمی توان به مال موجود در حرز دست یافت.  سارق موتور سیکلت در تحقق سرقت حدی، نباید پدر یا جد پدری صاحب آن باشد و همچنین موتور سیکلت، نباید از اموال دولتی یا عمومی، وقف شده یا دزدیده شده یا غصبی باشد.

 در صورت سرقت موتور به این نحو، صاحب موتور می بایست، از دزد، به کلانتری شکایت کند و قبل از اقدام به شکایت، او را نبخشیده باشد یا این که سارق، قبل از ثابت شدن جرم سرقت، موتور را به مالکش بر نگردانده باشد یا آن را از مالک اصلی نخریده باشد، چون در چنین حالت هایی سرقت حدی نخواهد بود. 

 اگر فرد محتاجی به خاطر پرداخت هزینه زندگی به انجام سرقت دست بزند این توجیهی برای حدی نبودن سرقت نخوهد بود . با توجه به تفاسیری که سرقت حدی موتور سیکلت شد اگر سرقت در غیر از این موارد اتفاق بی افتد تعزیری خواهد بود که گفته شد سرقت تعزیری یا ساده است یا مشدد یا مخل نظم عمومی .

مجازات سرقت موتور سیکلت

 در قسمت قبل، توضیح دادیم که سرقت موتور سیکلت به دو صورت حدی و تعزیری، رخ خواهد داد و اگر سرقت موتور سیکلت، مشمول مصادیق سرقت حدی نباشد، تعزیری خواهد بود . مجازات سرقت حدی مطابق ماده 278 قانون مجازات اسلامی به این شرح است :

 الف ) قطع کردن چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن، در مرتبه اول، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.

ب ) قطع کردن پای چپ سارق از پایین برآمدگی، در مرتبه دوم، به طوری که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.

پ ) حبس ابدف در مرتبه سوم.

ت ) اعدام، در مرتبه چهارم، حتی اگر سرقت در زندان صورت گرفته باشد.

شایان ذکر است که هرگاه سارق، عضو مد نظر قانون گذار را نداشته باشد، مشمول یکی از سرقت های تعزیری می شود.)

 مجازات سرقت تعزیری موتور سیکلت بسته به این که ساده باشد یا مشدد یا بر خلاف نظم عمومی، متفاوت خواهد بود. مطابق ماده 661 قانون مجازات اسلامی، مجازات سرقت تعزیری ساده، حبس (از سه ماه و یک روز تا دو سال) و شلاق (تا 74 ضربه) خواهد بود.

 سرقت یا دزدی موتور سیکلت، اگر در شب با بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز همچنین استفاده از عنوان با لباس مستخدم دولت یا مامور دولتی باشد و سارق از کلید ساختگی استفاده کند یا سرقت همراه با آزار، اذیت یا تهدید به صورت مسلحانه و همراه با چند سارق دیگر باشد، همچنین اگر سرقت در مناطق سیل و زلزله زده باشد، تعزیری مشدد خواهد بود.

 مجازات سرقت تعزیری مشدد موتور سیکلت، در صورتی که سرقت، مقرون به آزار باشد و یا سارق آن مسلح باشد به این صورت است که مرتکب سرقت موتور سیکلت، به حبس از 3 ماه تا 10سال و شلاق تا 74 ضربه، محکوم خواهد شد، همچنین اگر سرقت مشدد، از نوع سرقت مسلحانه گروهی در شب باشد، سارق به حبس از 5 تا 15 سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود.

مجازات تعزیری سرقت موتور سیکلت که مخل نظم عمومی باشد مطابق ماده 276 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عبارت است از :

( "سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد می باشد و موجب اخلال در نظم یا خوف شده یا بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگرچه شاکی نداشته یا گذشت نموده باشد، موجب حبس تعزیری از یک تا پنج سال خواهد بود" ) اطلاق این ماده شامل سرقت های تعزیری ساده و مشدد می شود.

 در سرقت تعزیری مخل نظم عمومی، اگر چه شاکی گذشت کرده باشد و یا اصلا شاکی نداشته باشد، باز هم موجب مجازات یک تا پنج سال حبس تعزیری برای سارق موتور سیکلت می باشد. در جرم سرقت موتور سیکلت یا وسیله نقلیه برای پس گرفتن مال دزدیده شده نیاز به طرح دعوای مجدد در دادگاه حقوقی مانند خیانت در امانت نیست، قاضی دادگاه کیفری رسیدگی‌ کننده به سرقت موتور سیکلت، به طور خودکار به پس دادن وسیله نقلیه سرقت شده به مالک آن دستور خواهد داد .

 اگر موتور سیکلت دزدیده شده مفقود شده باشد و یا از بین رفته باشد به طوری که نتوان به آن دسترسی پیدا کرد و آن را به مالکش باز گرداند، سارق می بایست قیمت روز آن موتور سیکلت را به مالک پرداخت کند . حتی اگر قیمت موتور سیکلت زمان سرقت تا موقع پرداخت مبلغ آن به مالک با حکم دادگاه به واسطه نوسان بازار بیشتر هم شده باشد .

نحوه اعلام و پیگیری سرقت موتور سیکلت

با توجه به تمام تعاریفی که از جرم سرقت موتور سیکلت و مجازات آن بیان شد حال در مورد نحوه اعلام سرقت موتور سیکلت می توان این طور نوشت : زمانی که موتور سیکلت به سرقت می رود ، مالک وسیله نقلیه باید به کلانتری محل وقوع سرقت مراجعه کند در آنجا اقدام به طرح شکایت و تشکیل پرونده نماید تا اداره آگاهی پس از تحقیقات مقدماتی پرونده تشکیل شده را برای تکمیل تحقیقات به دادگستری محل وقوع جرم ارسال می کند .

 مطابق با ماده 722 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی : « چنانچه وسیله موتوری یا پلاک آن سرقت یا مفقود شود، شخصی که وسیله در اختیار و تصرف او بوده است اعم از آن که مالک بوده یا‌ نبوده پس از اطلاع مکلف است بلافاصله مراتب را به نزدیک ترین مرکز نیروی انتظامی اعلام نماید، متخلف از این ماده به جزای نقدی از پانصد هزار تا ‌یک میلیون ریال محکوم خواهد شد »

 برای پیگیری سریع موتور سیکلت دزدیده شده می توان علاوه بر مراجعه به پلیس و کلانتری برای اعلام سرقت موتور، ضمیمه شکایت تنظیمی که در کلانتری نوشته می شود، می توان جهت پیگیری سریع تر سرقت و پیدا شدن موتور سرقتی به دوربین های مدار بسته محل وقوع سرقت اشاره کرد البته اگر دوربینی در آن محل نصب باشد . تا پلیس با بررسی کردن آن بتواند به سر نخ هایی برای یافتن سارق دست پیدا کند .

 برای جلوگیری از سرقت وسیله نقلیه مخصوصا موتور سیکلت که دزدیدن و حمل و نقل آن کار راحتی است می توان از دستگاه جی پی اس استفاده کرد . ردیاب‌ یا همان جی پی اس یک دستگاه‌ امنیتی است که در موارد زیادی می تواند کاربری و مفید باشد مانند این که ردیاب یا جی پی اس را می توان برای محافظت بچه ها و افراد سال خورده به آن ها وصل کرد . همچنین از این وسیله برای تامین امنیت انواع وسایل نقلیه اعم از موتور سیکلت و پیشگیری از سرقت آن استفاده می شود .

زمانی که جی پی اس به وسیله مورد نظر شما چه انسان چه وسیله نقلیه یا هر وسیله مهمی که قابل جا به جایی و دزدیدن است وصل باشد، در صورت سرقت به راحتی می تونید به اطلاعات مکانی مال یا شخص ربوده شده دست پیدا کنید و شکایت، زودتر، به نتیجه خواهد رسید. اتصال جی پی اس به موتور سیکلت برای جلوگیری از سرقت موتور بسیار کار آمد خواهد بود .

 از جمله راه دیگری که علاوه بر اعلام سرقت به پلیس برای پیگیری موتور سیکلت سرقتی وجود دارد می توان به سامانه پست یافته اشاره کرد . برای استعلام موتور سیکلت سرقتی می توان از طریق سامانه "پست یافته" اقدام به جست و جو و و پیگیری کرد . برای استفاده از این سامانه ابتدا باید دزدیده شدن موتور سیکلت را به پلیس اطلاع دهید بعد از انجام این کار شما حال شما می توانید از طریق اینترنت سرقت موتور سیکلت را پیگیری کنید .

 جهت پیگیری خودرو یا موتور سیکلت دزدیده شده وارد سامانه‌ ای به این آدرس postyafteh.post.ir می شوید . در صفحه سایت باز شده می ‌توانید در لیست موتور سیکلت های گمشده، پیگیری موتور سیکلت سرقتی و ردیابی آن را انجام دهید .

ثبت سرقت موتور سیکلت از طریق پلیس من

قانون گذار، از طریق اپلیکیشن پلیس من، امکان ثبت سرقت موتورسیکلت را فراهم آورده است و به همین منظور، متقاضی باید، برنامه پلیس من را دانلود کرده و بر روی تلفن خود، نصب کند و سپس، مطابق مراحلی که در زیر، توضیح داده می شود، عمل نماید:

ابتدا متقاضی، در صفحه ای همانند صفحه زیر، باید گزینه خدمات پیشگیری را انتخاب کند.

سپس، در این مرحله، متقاضی باید، گزینه ثبت سرقت موتور را انتخاب کند.

در این گام، متقاضی باید، گزینه بله را انتخاب کرده تا وارد مرحله احراز هویت، در اپلیکیشن پلیس من گردد. (در صورتی که شخص، پیش از این، احراز هویت شده باشد، وارد این مرحله نخواهد شد.)

سپس، در این مرحله، متقاضی باید، کد ملی خود را وارد کند تا به مرحله بعد، هدایت گردد.

در این گام، متقاضی باید، تاریخ و ساعت سرقت و مکان آن و سایر اطلاعات مورد نیاز را وارد کرده و گزینه ثبت سرقت را انتخاب کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن​ در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی تلفنی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی به سوالات شما عزیزان پیرامون سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن​ پاسخ دهند .