قرار نهایی دادیاری

قرار منع تعقیب ، قرار موقوفی تعقیب ، قرار ترک تعقیب و قرار جلب به دادرسی ، انواع قرار های نهایی ای هستند که در دادسرا توسط بازپرس یا توسط دادیار تحقیق که نماینده دادستان است صادر می شود این قرار ها در بعضی از جرایم توسط دادگاه صادر می شود .

به تناسب عنوان جرم قانون، مجازات های متعدد و متفاوتی برای خاطیان و مجرمین پیش بینی کرده است و رسیدگی به تمامی این جرایم بر مبنای قانون آیین دادرسی کیفری است که روند رسیدگی از ابتدا تا انتها را مشخص کرده و صاحب منصبان قضایی می بایست بر مبنای آن روند رسیدگی را انجام دهند .

بخشی از این رسیدگی به تناسب جرم اتفاق افتاده، در دادسرا مطرح می شود تا تحقیقات مقدماتی آن انجام و معلوم شود، متهم مرتکب جرم شده است یا نه و برخی دیگر مستقیماً به دادگاه ارجاع داده می شود ، تا رسیدگی مقدماتی و تحقیقات آن با توجه به شرایط شکلی پیش بینی شده در قانون آیین دادرسی کیفری مستقیماً در دادگاه انجام شود . 

ما حصل رسیدگی در هر یک از این مراجع صدور حکم است و این احکام در دو قالب قرار و رأی صادر می شود . در دادسرا یا بعضاً دادگاه اگر تحقیقات مقدماتی جرمی به پایان برسد ، مرجع رسیدگی کننده قرار نهایی صادر می کند که نظر خود را مستند و مستدل در آن بیان کرده و در قالب پیامک به طرفین شکایت اطلاع می دهد .

حال ممکن است برای بعضی افرادی که از طریق پیامک مطلع شده اند که قرار نهایی صادر شده است این سوال ایجاد شود که اصلاً منظور از قرار نهایی صادر شده یعنی چی؟ چند تا قرار نهایی داریم؟ در این مقاله ضمن تعریف قرار نهایی دادیاری به بیان شرایط صدور قرار هایی که می توانند به صورت نهایی صادر شوند می پردازیم .

قرار نهایی دادیاری چیست

 همان طور که گفته شد قرار نهایی یعنی تصمیم دادسرا یا بعضاً دادگاه در مورد رسیدگی مقدماتی نسبت به اتهامی که به متهم وارد بوده است . جرایمی که رسیدگی به آن ها از از ابتدا در دادگاه انجام می شود :

 جرایم منافی عفت مثل زنا، رابطه نامشروع، جرایم با مجازات تعزیری درجه ۷ و ۸، جرائم کودکان زیر ۱۵ سال می باشد که تحقیقات مقدماتی آن در دادگاه کیفری اعم از شماره یک یا دو انجام می شود .

 در غیر از این موارد رسیدگی به جرایم عمومی و جزایی در دادسرا شروع می شود ، در دادسرا، دادیاران به نمایندگی از دادستان برخی از وظایف او را انجام می دهند مثلا دادیاران تحقیق ، راجع به اتهام متهم تحقیق می کنند و نقشی مانند نقش بازپرس ایفا می کنند و حتی می توانند قرار نهایی هم صادر کنند .

 حال با توجه به مثالی که عنوان در پایین به آن اشاره می کنیم سعی می شود تا مفهوم دقیقی از تعریف قرار نهایی دادیاری را برای شما بیان کنیم .

برای مثال علی با جعل قراردادی ، مدعی طلب از حسن می شود و با این قرارداد مجعول از طریق شورای حل اختلاف دعوای مطالبه طلب اقامه می کند .

پس از حضور دو طرف دعوا، حسن منکر چنین قراردادی می شود و مدعی جعلی بودن آن می شود ، در همین خصوص قاضی با صدور قرار اناطه (از جمله قرارهای مقدماتی است که در مراجع قضایی کیفری و حقوقی صادر می شود و با قرار نهایی متفاوت است) به حسن یک ماه زمان می دهد تا شکایت جعل سند را اقامه کند .

حسن شکایت خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با استناد به رونوشت قرارداد مجعول که در پرونده شورای حل اختلاف است ، شکایتش را ثبت می کند و پرونده شکایت جعل اسناد به شعبه دادیاری دادسرا ارجاع می شود .

شعبه دادیاری در دادسرا حسن را فرا می خواند و از او نمونه امضاء اخذ می شود ، علی نیز احضار شده و اتهام به ایشان تفهیم می گردد .

پس از کارشناسی خط و قرارداد مورد ادعای جعل ، کارشناس نظر می دهد که امضای ذیل قرارداد مطابقتی با نمونه امضاء شاکی ندارد در نتیجه قرارداد مجعول می باشد ، سپس دادیار تحقیق یا بازپرس دادسرا با توجه به اینکه علم کافی به وقوع جرم از جانب متهم پیدا کرده است .

 قرار نهایی جلب به دادرسی را صادر می کند و از طریق پیامک به اطلاع طرفین شکایت می رساند تا از طریق سامانه ثنا متن قرار را مطالعه کنند . تصمیم نهایی پس از انجام تحقیقات که توسط شعبه دادیاری صادر می شود را قرار نهایی می نامند .

قرار نهایی دادیاری چند نوع است

گفته شد قرار نهایی توسط دادسرا و در برخی جرایم توسط دادگاه صادر می شود . موارد زیر از جمله قرار های نهایی هستند که با توجه به شرایط خاص و اوضاع و احوال متهم ممکن است از طریق دادگاه یا دادسرا صادر شود :

 قرار منع تعقیب :

 قرار منع تعقیب به عنوان یک قرار نهایی به این معناست که روند تحقیقات بازپرس نشان داده است که فردی که به عنوان متهم تحت تعقیب بوده است بی گناه است ، بنابراین رسیدگی متوقف می شود .

 قرار موقوفی تعقیب :

 یک نوع دیگر از قرارهای نهایی صادره در دادسرا یا دادگاه ، قرار موقوفی تعقیب است که توسط بازپرس یا قاضی صادر می شود . این قرار به این معنی است که به یک دلیل نامرتبط با جرم ، دیگر ادامه رسیدگی و تحقیقات مقدماتی ممکن نیست . مثلا در صورتی که متهم پرونده فوت کند دیگر امکان ادامه تحقیق وجود ندارد و قرار موقوفی تعقیب صادر می شود .

 قرار ترک تعقیب :

 در جرایم قابل گذشت ، اگر شاکی پرونده تا قبل از صدور کیفر خواست از شکایتش بگذرد و رضایت بدهد ، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند . این قرار ، تنها قرار نهایی ای است که در دادسرا به درخواست شاکی صادر می شود .

 قرار جلب به دادرسی :

 قرار جلب به دادرسی به عنوان یک قرار نهایی در دادسرا به این معنی است که بازپرس پرونده به این نتیجه رسیده است که متهمی که تحت تعقیبش بوده است و به او به عنوان مجرم مظنون بوده است ، مجرم است و باید به دادگاه فرستاده شود تا محاکمه شود .
 قرار جلب دادرسی تنها قراری است که با صدور آن پرونده در حال انتقال از یک مرحله به مرحله بعد است ، در سایر قرارهای نهایی ، ادامه تحقیقات به دلیلی متوقف خواهد شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قرار نهایی دادسرا ، در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرار نهایی دادسرا ​​​ پاسخ دهند . ​