سهم ارث پدر از فرزند

پدر به واسطه نسب از فرزندان خود ارث می برد. سهم ارث پدر از فرزند مجرد، در صورت وجود مادر، دو سوم ترکه و در فرض عدم وجود مادر، تمام ماترک می باشد. وجود فرزند برای متوفی نیز باعث می شود سهم ارث پدر از فرزند دختر و پسر متاهل دچار نقص شده و به یک ششم کاهش یابد.

پدر از وراث طبقه اول محسوب شده و با توجه به رابطه نسب، از فرزند فوت شده خود، ارث می برد. نحوه ارث بری پدر از فرزند مجرد، متفاوت از فرزند متاهل می باشد. در صورت مجرد بودن فرزند، پدر دو سوم از ترکه را در فرض وجود مادر به ارث می برد و در صورت عدم وجود وی، همه ترکه به پدر می رسد. اما اگر فرزند متاهل باشد، وجود فرزند یا فرزندان و همسر برای متوفی، سهم ارث پدر را دچار نقص می کند.

سهم ارث پدر از فرزند، یکی از موضوعات حقوقی پر اهمیت در مسئله تقسیم ارث می باشد. چراکه پدر از وراث طبقه اول محسوب شده و همراه سایر وارثان از متوفی ارث می برد. همچنین پدر با توجه به وجود وراث دیگر، می تواند سهمی مازاد از حصه تعیین شده خود برده و در مابقی ترکه سهمی داشته باشد.

با توجه به اهمیت موضوع سهم پدر، از ماترک فرزند فوت شده، ما در این مقاله به بررسی سهم ارث پدر از فرزند پرداخته و عناوینی همچون، سهم ارث پدر از فرزند دختر متاهل و سهم ارث پدر از فرزند پسر متاهل، را به صورت کامل و جامع، مورد بررسی قرار خواهم داد. 

سهم ارث پدر از فرزند

همانطور که گفته شد، پدر از فرزند خود به واسطه حضور در وراث طبقه اول و قرابت نسبی، ارث می برد. اگر شخصی فوت کند، در صورت عدم تاهل، ماترک او میان پدر و مادر تقسیم می شود. وجود یا عدم وجود مادر می تواند سهم ارث پدر از فرزند را دچار نقص کند. اما در صورت عدم وجود مادر و وراث دیگر برای متوفی، سهم ارث پدر از فرزند، بدون نقص و تمام ترکه خواهد بود.

 به موجب ماده 906 قانون مدنی: " اگر برای متوفی ، اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند، موجود نباشد هریک از ابوین درصورت انفراد تمام ارث را می برد ... " ارث بری پدر با توجه به عدم وجود اولاد و اولاد اولاد برای متوفی به شرح زیر می باشد:

اگر پدر تنها وارث متوفی باشد؛ تمام ماترک متوفی به پدر ارث می رسد.

اگر پدر و مادر تنها وراث متوفی باشند؛ دو سوم از ماترک سهم پدر خواهد بود.

در مسئله سهم ارث پدر از فرزند، در صورت وجود مادر، سهم ارث پدر از تمام ترکه به دو سوم از ترکه کاهش می یابد. در واقع وجود مادر، موجب نقص در سهم ارث پدر از فرزند می شود. توجه به این نکته ضروری است که، در مسئله ارث پدر از فرزند مجرد، تنها وراث متوفی از طبقه اول، پدر و مادر متوفی می باشند، که  باید در زمان فوت فرزند زنده باشند. در این حالت تنها، وراث طبقه اول ارث برده و در صورت نبود وارث در طبقه اول، نوبت به وراث طبقه دوم می رسد.

سهم ارث پدر از فرزند پسر متاهل

در بخش قبل سهم ارث پدر از فرزند در صورت مجرد بودن متوفی را بررسی کردیم. حال اگر فرزند متاهل باشد، سهم ارث او چگونه میان وراث تقسیم می شود؟ سهم ارث پدر از فرزند پسر متاهل چگونه محاسبه می شود؟ وجود حالت تاهل در ارث بری، می تواند سهم ارث پدر را دچار نقص کرده و از میزان آن بکاهد. در واقع علاوه بر مادر، وجود اولاد و همسر برای متوفی نیز می تواند به سهم ارث پدر نقص وارد کند.

همانطور که گفته شد وجود اولاد برای متوفی، به تعداد وراث افزوده و سهم ارث پدر نسبت به ترکه را کاهش می دهد. سهم ارث پدر در صورت وجود فرزند و وجود یا عدم وجود مادر برای متوفی به شرح زیر است:

اگر پدر به همراه یک فرزند دختر متوفی، از وراث باشند؛ دختر حصه خود را از ترکه برداشته و  یک ششم از ترکه به پدر می رسد. هرآنچه از ماترک باقی بماند میان پدر و فرزند دختر به نسبت سهم آن ها تقسیم می شود.

اگر پدر همراه با چند فرزند دختر متوفی، از وراث باشند؛  دختران حصه خود را از ترکه برداشته و یک ششم از ترکه به پدر می رسد. هر آنچه از ماترک باقی بماند میان پدر و فرزندان دختر نسبت به سهم آن ها تقسیم می شود.

اگر پدر همراه با فرزند یا فرزندان پسر متوفی از ورثه باشند؛ یک ششم از ترکه سهم الارث پدر است و مابقی به فرزند یا فرزندان پسر به ارث می رسد.

اگر پدر همراه با مادر و یک فرزند دختر متوفی، از وراث باشند؛ سهم پدر از ماترک یک ششم خواهد بود. با برداشتن حصه مادر و دختر از ترکه، هر آنچه باقی بماند میان وراث به نسبت سهم آن ها تقسیم خواهد شد.

اگر پدر همراه با مادر و چند دختر متوفی، از وراث باشند؛ سهم پدر از ماترک یک ششم خواهد بود. 

اگر پدر همراه با مادر و فرزند یا فرزندان پسر متوفی، از وراث باشند؛ سهم ارث پدر یک ششم از ترکه بوده و مابقی به فرزند یا فرزندان پسر به ارث می رسد.

علاوه بر توضیحاتی که در بالا داده شد، در فرض وجود زوجه برای متوفی و عدم وجود فرزند، سهم ارث پدر از ترکه یک سوم خواهد بود و محاسبه خواهد شد. یعنی ابتدا سهم زوجه از ترکه برداشته شده، سپس سهم پدر از ارث فرزند متاهل، برداشته می شود. هر آنچه از ماترک باقی بماند با رعایت سهم  الارث، میان وراث تقسیم می شود. در صورت وجود فرزند و زوجه برای متوفی، ابتدا سهم ارث زوجه پرداخت و ارث مابقی وراث به نحوی که در بالا توضیح داده شد، پرداخت می گردد.

سهم ارث پدر از فرزند دختر متاهل

در قسمت قبل به بررسی سهم ارث پدر از فرزند متاهل پسر، پرداختیم و تمام حالت های ارث بری پدر از فرزند متاهل را به تفصیل توضیح دادیم. توجه به این نکته ضروری است که قانونگذار در مورد ارث بری پدر و مادر در مورد فرزند فوت شده چه دختر چه پسر، تفاوتی قائل نشده است. یعنی متوفی چه مرد باشد چه زن، میزان سهم الارث برای پدر و مادر تغییری نمی کند.

با توجه به توضیحی که در بالا داده شد، نحوه محاسبه سهم ارث پدر از فرزند دختر متاهل مطابق با آنچه در مورد سهم ارث پدر از فرزند پسر متاهل توضیح دادیم بوده و تفاوتی میان آنها وجود ندارد. در واقع تمام حالت هایی که در ارث بری پدر از فرزند پسر متاهل بیان شد، در مورد فرزند دختر متاهل هم صدق کرده و سهم الارث پدر از پسر و دختر متاهل به یک صورت بوده و تفاوتی ندارد.

در فرض وجود زوج برای متوفی، ابتدا سهم ارث زوج از ماترک برداشته می شود. سهم ارث پدر از فرزند دختر متاهل، یک سوم بوده که پس از برداشت سهم ارث زوج به وی پرداخت می شود. در این مسئله فرض بر عدم وجود فرزند برای متوفی بوده و فقط سهم الارث پدر در صورت وجود زوج، محاسبه شده است. یعنی در فرضی که پدر و زوج تنها وراث متوفی باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سهم ارث پدر از فرزند در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سهم ارث پدر از فرزند پاسخ دهند.