درخواست اعسار از مهریه

زمانی که دادگاه حکم به پرداخت مهریه از جانب زوج را صادر کرد مرد در صورتی که مالی به جز مستثنیات دین نداشته باشد می تواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را بدهد. در صورتی که مرد تاجر باشد درخواست اعسار او پذیرفته نخواهد بود و باید درخواست حکم ورشکستگی کند.

کشور ما یک کشور اسلامی است در قانون ایران و شرع مقدس اسلام مهریه به عنوان حق زن در نظر گرفته شده که با انعقاد عقد نکاح به زن تعلق می گیرد اما برای مقدار مهریه باید گفت که تابع قانون مشخصی نیست و بسته به توافق طرفین می تواند کم یا زیاد باشد در قرآن گفته شده مهریه حق زن و هدیه ای از جانب خدا برای او است.

مردان هنگام تعیین مهریه باید به این امر واقف باشند که مهریه مثل یک چک سفید امضا و بدون تاریخ در دست زن خواهد بود و او هر موقع بخواهد می تواند مهرش را مطالبه کند و مرد هم در هر صورت ملزم به پرداخت مهریه به زن است، مردی که محکوم به پرداخت مهریه شده است می تواند به صورت نقدی و یک جا مهریه را به زن بپردازد یا اینکه با اثبات ناتوانی در پرداخت و عدم تمکن مالی در غالب درخواست اعسار از دادگاه مهریه زن را به صورت اقساطی پرداخت کند.

در این مقاله ضمن تعریف مختصری که از مهریه و نحوه پرداخت آن به این موضوع می پردازیم که مرد چگونه می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه را بدهد شرایط ارائه این دادخواست، زمان تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه و مهلت درخواست آن تا چه زمانی خواهد بود.در ادامه برای اشنایی بیشتر با زمان تقدیم اعسار از پرداخت مهریه با ما همراه باشید.

اعسار از پرداخت مهریه چیست

گفتیم که مهریه برای زن مانند چک سفید امضا است به این معنا که هرموقع که بخواهد می تواند پرداخت آن را از مرد مطالبه کند، زن با وجود مهریه ای که در سند نکاحیه اش قید شده است هر موقع بخواهد این توانایی را خواهد داشت که مهرش را از طریق دادگاه یا اجرائیات اداره ثبت اسناد به اجرا بگذارد بدون این که نیاز به هیچ دلیلی داشته باشد. در این بخش قصد داریم به پرسش اعسار از پرداخت مهریه چیست پاسخ دهیم.

زمانی مرد می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد که از زن طریق دادگاه درخواست وصول مهریه اش را کرده باشد و مرد به صورت قطعی محکوم به پرداخت مهریه شده باشد. بعد از اینکه مرد با رای قطعی دادگاه به پرداخت مهریه محکوم شد، اما اموال یا درآمد چندانی نداشت که بتواند به صورت یکجا مهریه را پرداخت کند میبایست با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواستی تحت عنوان اعسار از پرداخت محکوم به(مهریه) مطرح نماید.

با ارائه دادخواست اعسار توسط مرد برای پرداخت مهریه، به مرد این فرصت داده می شود که اعسار و ناتوانی خودش را از پرداخت مهریه با وجود دلایل محکم اثبات نماید تا در نهایت دادگاه، حکم به قسط بندی مهریه صادر نماید.

شرایط دادخواست اعسار از مهریه

زمانی که مرد با حکم قطعی دادگاه محکوم به پرداخت مهریه شد و توانایی این را نداشت که تمام مهریه را به صورت یک جا بپردازد می تواند با مراجعه به یکی از شعب دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را طرح نماید تا از آنجا به همان شعبه از دادگاهی که حکم به پرداخت مهریه را صادر کرده ارجاع شود. اما مرد برای اینکه بتواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد باید شرایطی داشته باشد. شرایط دادخواست اعسار از مهریه عبارت است از:

برای اثبات اعسار زوج و عدم توانایی زوج جهت پرداخت یکجای مهریه باید هیچ مالی به نام زوج نباشد مگر مستثنیات دین .

دو نفر شاهد مرد عادل که طبق قانون دارای شرایط شرعی و قانونی جهت ادای شهادت هستند این امر را شهادت داده و تأیید نمایند که زوج هیچ اموالی به نامش ندارد و بیکار می باشد یا حقوق ناچیزی برای گذران زندگی خود به دست می آورد.

زوج خواهان طرح دعوای اعسار از پرداخت مهریه تاجر نباشد زیرا دعوای اعسار از تاجر پذیرفته نیست و او تنها می تواند دعوای ورشکستگی مطرح کند.

با داشتن این شرایط همچنین با ارائه دادن این مدارک برای ضمیمه کردن به دادخواست اعسار مرد محکوم به پرداخت مهریه می تواند دعوای اعسار را مطرح کند:

ارائه دادنامه محکومیت به پرداخت مهریه که از طرف دادگاه صادر شده است.

ارائه صورت کلیه اموال منقول و غیر منقول.

ارائه گواهی نامه بانک مبنی بر شفاف سازی میزان وجوه نقد در کلیه حساب های بانکی

ارائه فهرست کلیه نقل و انتقالات اموال در یک سال گذشته.

استشهادیه شهود هم نیاز به فرم خاص ندارد می توان در برگه A4 دو نفر با درج مشخصات کامل، نشانی، نحوه آشنایی و اشراف به وضعیت زوج که می تواند فامیل (اقوام) یا از دوستان و همکاران باشد، شهادت دهند که زوج توانایی پرداخت مهریه را به صورت یک جا ندارد.

ماده ۹ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: « شاهد بايد علاوه بر هويت، شغل، ميزان درآمد و نحوه قانوني امرار معاش مدعي اعسار، به اين امر تصريح كند كه با مديون به مدتي كه بتواند نسبت به وضعيت معيشت وي اطلاع كافي داشته باشد، معاشرت داشته و او افزون بر مستثنيات دين هيچ مال قابل دسترسي ندارد كه بتواند به وسيله آن دين خود را بپردازد.»

در صورت ارائه دادخواست اعسار از جانب زوج، مادامی که توانایی مالی او ثابت نشده، امکان حبس وی وجود نخواهد داشت.

زوجه می ‌تواند با ارائه سند مهریه، به عنوان یک سند اجرایی، به ادارات ثبت، از قسمت اجرائیات ثبت، مهریه خود را به اجرا گذاشته و بنابراین، نیار به ارائه دادخواست و اجرای مهریه، از طریق دادگاه نمی باشد.

در رابطه با حق الثبت مهریه، حداقل مهریه، مهرالسنه و حداکثر آن، صد سکه، مورد تصویب قرار گرفت؛ در این صورت، حق ‌التحریر این میزان مهریه، معادل ۰.۲ درصد است؛ اما چنانچه، در هنگام نکاح، مهریه بالاتری، مورد توافق قرار گیرد، مبلغ حق الثبت، به تناسب افزایش خواهد یافت.

مهلت ارائه دادخواست اعسار مهریه

 مهلت ارائه دادخواست اعسار مهریه، یک ماه از زمان ابلاغ اجراییه می باشد یعنی از زمان ابلاغ محکومیت قطعی به او برای پرداخت مهریه و صدور اجرائیه از طرف دادگاه برای اجرای حکم. مرد در این فرصت یک ماه که به او داده می شود تا پول مهریه را به زن پرداخت کند می تواند دادخواست اعسار ارائه کند و دعوای اعسار را علیه زن مطرح نماید.

در چنین حالتی دیگر زن نخواهد توانست با اتمام مهلت پرداخت یک ماه حکم جلب مرد را بگیرد، اما اگر در فرصت یک ماهه مذکور دادخواست اعسار تقدیم دادگاه نشود زن می تواند از دادگاه تقاضای جلب شوهر را بکند. همچنین، در صورت عدم پرداخت اقساط اعسار، می تواند تقاضای جلب شوهر را داشته باشد.

در صورت جلب زوج، او تنها در صورتی آزاد خواهد شد که یا زن رضایت دهد و یا اینکه بتواند کفیل یا وثیقه گذار را به تشخیص دادگاه معرفی نماید. پس از آن دادگاه با صدور قرار قبولی وثیقه یا کفالت تا روشن شدن وضعیت اعسار به موجب حکم قطعی از حبس او خودداری می کند و در صورت حبس او را آزاد می کند.

مرد محکوم به پرداخت مهریه چه در مهلت یک ماه مقرر برای اجرای حکم و پرداخت مهریه به زن درخواست اعسار بدهد چه بعد از مهلت یک ماهه در زمانی که از جانب زن جلب شده و با قرار قبولی کفالت یا وثیقه آزاد است دادخواست اعسار بدهد، در صورت رد شدن اعسار او به موجب حکم قطعی، اگر مرد کفیل یا وثیقه گذار نداشته باشد محکوم به پرداخت یک جا، توقیف اموال و جلب خواهد شد.

اما اگر مرد محکوم به پرداخت مهریه با کفالت یا وثیقه آزاد باشد چنانچه دادخواست اعسارش رد شود به کفیل یا وثیقه گذار ابلاغ می شود، ظرف ۲۰ روز از ابلاغ واقعی، زوج (محکوم علیه) را به دادگاه تحویل دهد در غیر این صورت معادل مهریه از کفیل گرفته یا از مبلغ وثیقه کسر خواهد شد. در ادامه به بررسی زمان تقدیم اعسار از پرداخت مهریه خواهیم پرداخت.

زمان تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

پبش از این به ارائه توضیحاتی در خصوص اعسار از پرداخت مهریه، شرایط و مهلت ارائه دادخواست اعسار از مهریه پرداخته شد، اکنون قصد داریم به این امر بپردازیم که زمان تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه چه موقع است؟ در پاسخ باید گفت محکوم علیه برای ثبت دادخواست اعسار خود حداکثر تا سی روز بعد از ابلاغ اجرائیه فرصت خواهد داشت. چنانچه بعد از انقضای مدت مزبور همچنان اقدام به پرداخت محکوم علیه نکرده باشد حبس می شود.

ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به این موضوع اشاره نموده است: «اگر استیفای محکوم به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکوم علیه به تقاضای محکوم له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته‌ شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکوم له حبس می‌ شود. چنانچه محکوم علیه تا سی روز پس از ابلاغ اجرائیه، ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود، دعوای اعسار خویش را اقامه کرده ‌باشد حبس نمی‌ شود، مگر اینکه دعوای اعسار مسترد یا به موجب حکم قطعی رد شود.»

تقدیم دادخواست اعسار خارح از مهلت مذکور مستلزم این است که محکوم له آزادی وی را بدون اخذ تامین پذیرد یا این که محکوم علیه بر اساس تشخیص دادگاه کفیل یا وثیقه معتبر و معادل محکوم به به دادگاه ارائه کند. دادگاه با صدور قرار قبول وثیقه یا کفیل تا زمانی که وضعیت اعسار محکم علیه مشخص شود از زندانی کردن او خودداری می کند. در غیر این صورت محکوم علیه نمی تواند خارج از موعد اقدام نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اعسار مهریه به کانال تلگرام حقوق خانواده مراجعه کنید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اعسار مهریه پاسخ دهند.