قسط بندی مهریه

از زمان جاری شدن عقد ازدواج ، مهریه از جانب زوجه قابل مطالبه است و در صورتی که زوج توان مالی پرداخت آن را نداشته باشد قسط بندی شده و باید به صورت اقساطی پرداخت شود . برای آنکه مهریه قسط بندی شود ، زوج باید دادخواست اعسار از پرداخت مهریه داده و بتواند اعسار خود را در دادگاه به اثبات برساند .

همانطور که می دانید یکی از حقوق مالی زوج در ازدواج ، مهریه می باشد که با جاری شدن صیغه عقد و در صورت مطالبه همسر ، مرد موظف به پرداخت آن است . در واقع طبق قانون ما که از شرع اسلام نشات گرفته ، مهریه یک دین است که بر گردن مرد بوده و او ملزم به پرداخت آن است .

اما با توجه به مبلغ بالای مهریه ها گاهی شاهد آن هستیم که مردان توانایی و استطاعت مالی پرداخت مهریه را ندارند یا آنکه تنها قسمتی از مهریه را می توانند بپردازند . در این موارد زوج بعد از صدور حکم می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را داده و در صورت احراز شرایط اعسار ، مهریه متناسب با شرایط زندگی و درآمد مدعی اعسار قسط بندی خواهد شد . در ادامه به توضیحات کاملی در خصوص قسط بندی مهریه می پردازیم .

مطالبه مهریه توسط زوجه

برخلاف تصور عموم مهریه تنها در زمان طلاق مطالبه نمی شود بلکه می توان آن را در طول زندگی مشترک نیز مطالبه کرد و این بدان معنا نیست که حتما اختلافی بین زوجین وجود دارد . به طور کلی راه های مطالبه مهریه به دو دسته مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه تقسیم بندی می گردد .

در مهریه عند المطالبه ، زوج می بایست هر زمان که زوجه مهریه اش را طلب کرد آن را بپردازد اما در مهریه عند الاستطاعه تنها در زمانی که مرد استطاعت و توانایی پرداخت مهریه و یا قسمتی از مهریه را داشته باشد ، می توان از او مطالبه کرد .

اموالی که مرد در اختیار دارد به غیر از مستثنیات دین که در ادامه توضیحات لازم را در مورد آن ارائه می کنیم در مقابل مهریه قابل مطالبه هستند . به بیان دیگر یکی از عواقب اجرا گذاشتن مهریه،این است که  اموال مرد تا اندازه مهریه از سمت دادگاه یا اجرای ثبت قابل توقیف است .

نکته دیگری که توجه به آن خالی از لطف نیست آن است که در مواردی که مرد توان پرداخت صداق یا همان مهریه را ندارد و به اصطلاح معسر محسوب می شود تنها تا 110 سکه از مهریه قابلیت اجرایی داشته و بابت آن امکان جلب زوج وجود دارد برای بیشتر از این میزان ملائت و توان مالی شوهر ملاک پرداخت است .

قسط بندی مهریه توسط دادگاه

بعد از آنکه زنی مهریه اش را مطالبه کند سه حالت قابل تصور است اول آنکه مرد توان مالی داشته و مهریه را می پردازد دوم آنکه توان پرداخت تنها قسمتی از مهریه را داشته و سوم آنکه توان پرداخت مهریه را ندارد . حالت اول در بحث ما نمی گنجد و قسط بندی مهریه در حالت دوم و سوم مطرح می شود در واقع زمانی مهریه توسط دادگاه قسط بندی می شود که زوج توان پرداخت نداشته و به اصطلاح معسر باشد .

اگر بخواهیم یک تعریف ساده در مورد معسر ارائه کنیم باید بگوییم معسر کسی است که به دلیل نداشتن مال و دارایی به غیر از مستثنیات دین یا در دسترس نبودن آن توانایی پرداخت بدهی های خود را ندارد . زمانی که دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند ، زوج ( شوهر ) تا 30 روز فرصت دارد که دادخواست اعسار خود از پرداخت مهریه را تقدیم دادگاه کند .

در صورتی که زوج ظرف 30 روز دادخواست اعسار خود را تقدیم دادگاه کرده باشد ، تا زمان تعیین تکلیف و رسیدگی به دادخواست اعسار بابت مهریه جلب نخواهد شد ، در غیر این صورت امکان جلب او وجود دارد . اگر دادخواست اعسار توسط دادگاه پذیرفته شود به تناسب وضعیت مالی زوج ، یک پیش قسط و اقساط ماهیانه یا چند ماهه برای پرداخت مهریه مشخص می گردد .

البته پیش قسط و اقساط باید به صورت منظم و کامل پرداخت شود وگرنه امکان جریمه و جلب مدیون وجود دارد . نکته مهم دیگری که در مورد اعسار وجود دارد آن است که امکان توقیف مستثنیات دین برای پرداخت مهریه وجود ندارد اما مستثنیات دین چه مواردی را شامل می شود ؟

طبق ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی : " مستثنیات دین صرفا شامل موارد زیر است :
الف ) منزل مسکونی که عرفا در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد .
ب ) اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است .
ج ) آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می شود .
د ) کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها
هـ ) وسایل و ابزار کار کسبه ، پیشه وران ، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آن ها و افراد تحت تکفلشان لازم است .
و ) تلفن مورد نیاز مدیون
ز ) مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود ، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد . "

موارد بالا جزو مستثنیات دین محسوب شده و اگر مدیون جز این موارد مال دیگری در اختیار نداشته باشد معسر محسوب می شود . نکته ای که توجه به آن ضروری است آن است که اتومبیل جزو مستثنیات دین محسوب به حساب نمی آید .

در صورت ارائه دادخواست اعسار از جانب زوج، مادامی که توانایی مالی او ثابت نشده، امکان حبس وی وجود نخواهد داشت.

زوجه می ‌تواند با ارائه سند مهریه، به عنوان یک سند اجرایی، به ادارات ثبت، از قسمت اجرائیات ثبت، مهریه خود را به اجرا گذاشته و بنابراین، نیار به ارائه دادخواست و اجرای مهریه، از طریق دادگاه نمی باشد.

در رابطه با حق الثبت مهریه، حداقل مهریه ، مهرالسنه و حداکثر آن، صد سکه ، مورد تصویب قرار گرفت؛ در این صورت، حق ‌التحریر این میزان مهریه، معادل ۰.۲ درصد است؛ اما چنانچه، در هنگام نکاح، مهریه بالاتری، مورد توافق قرار گیرد، مبلغ حق الثبت، به تناسب افزایش خواهد یافت.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قسط بندی مهریه در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قسط بندی مهریه پاسخ دهند .