تعریف جرم نامشهود

جرایم نا مشهود بر خلاف جرایم مشهود جرایم هستند که در انظار عمومی رخ نداده است. بهتر است اینطور بگوییم که قانون گذار تعریف دقیقی از جرایم نامشهود ارائه نکرده است. میتوانیم بگویم هر جرمی که در دسته جرایم مشهود مندرج در ماده 45 قانون آیین دادرسی کیفری نباشد جرم نامشهود است.

قانون گذار تعریفی از جرم مشهود و جرم نامشهود ارائه نداده است و این موضوع موجب شده است تا در تعریف این دو نوع از جرم اختلاف به وجود بیاید. با این حال حقوقدانان تعاریفی را برای جرم مشهود و جرم غیر مشهود ارائه داده اند. جرم مشهود در زمره جرایمی قرار دارد که در معرض دید دیگران و در اماکن عمومی مثل خیابان رخ می دهد جرایمی همچون کیف قاپی و سرقت یا عربده کشی در این گروه می باشند.

در واقع جرم نامشهود نقطه مقابل جرم مشهود است. و جرایمی که در دسته جرایم مشهود نباشند، نامشهود هستند. مهمترین تفاوت جرم نا مشهود با جرم مشهود در نحوه اثبات این جرایم است. اثبات جرم نا مشهود در نظر گرفتن اینکه عموما پنهانی هستند و شخصی شاهد آن نبوده دشواری هایی دارد و باید ضابطین دادگستری را قانع کرد تا پرونده در این جرایم به جریان بیوفتد.

از این رو در این مقاله قصد داریم به تعریف جرم نامشهود، نحوه رسیدگی و اثبات آن بپردازیم. در صورت تمایل به آشنایی با تعریف جرم نامشهود و قوانین و مقررات مربوط به این جرایم در رسیدگی های کیفری مطالعه این مقاله توصیه می گردد. با ما همراه باشید.

تعریف جرم نامشهود

جرایم در یک تقسیم بندی کلی به دو دسته جرایم مشهود و غیر مشهود طبقه بندی می شوند. جرایم مشهود جرایمی هستند که در مکان عمومی رخ داده یا به گونه ای باشد که مردم یا ضابطین دادگستری تحقق این جرم را مشاهده کرده باشند، شخص بزه دیده و دو یا چند نفر دیگر مرتکب را حین ارتکاب دیده و شخص واحدی را به عنوان متهم معرفی نمایند، مرتکب اقرار کند، پلیس مرتکب را حین فرار دستگیر نماید و ... تحقق هر یک از موارد مذکور مصداقی از جرم مشهود می باشد.

اما قانون گذار نه تنها جرم نامشهود را تعریف نکرده است بلکه مصادیقی نیز برای آن نام نبرده است. از این رو در تعریف جرم نامشهود باید گفت که جرم نا مشهود، جرمی است که مدت زمانی از ارتکاب آن گذشته است و به همین دلیل اثبات جرم به راحتی صورت نمی گیرد. برای مثال وقتی کسی ادعا کند، شخصی شب قبل برادر او را در خانه اش به قتل رسانده است، جرم ارتکابی (قتل در خانه) یک جرم نا مشهود است و تا قبل از اینکه ثابت شود صرفا یک اتهام است. 

به موجب ماده 44 قانون آیین دادرسی کیفری :« ضابطان دادگستری به محض اطلاع از وقوع جرم، در جرایم غیر مشهود مراتب را برای کسب تکلیف و اخذ دستورهای لازم به دادستان اعلام می کنند و دادستان نیز پس از بررسی لازم، دستور ادامه تحقیقات را صادر و یا تصمیم قضائی مناسب اتخاذ می کند...»

رسیدگی به جرم نامشهود

وقتی که یک جرم نا مشهود به نیروی انتظامی یا دادسرا اعلام شود، مراتب وقوع جرم به دادستان اطلاع داده می شود و رسیدگی به جرم نامشهود آغاز می گردد. بعد از این دادستان باید دستور پیگیری جرم را بدهد. بازپرس و دادیاران با کسب اجازه از دادستان اقدام به پیگری جرم نا مشهود و انجام تحقیقات مقدماتی برای پیدا کردن متهم و علل رخ دادن جرم می کنند.

پس از اطلاع دادستان از وقوع جرم غیر مشهود، پس از بررسی های لازم دستور ادامه تحقیقات صادر کرده و یا تصمیم قضایی مناسب اتخاذ می کند. اما در خصوص جرایم مشهود ضابطین دادگستری به حفظ و نگهداری مدارک و مستندات تحقق جرم می پردازند.

اگر بزه دیده یا دو یا چند نفر که ناظر بر وقوع یک جرم بوده اند، زمان وقوع جرم را بلافاصله بعد از وقوع جرم، شخص یا اشخاصی معین را به عنوان مرتکب معرفی کنند، جرم، مشهود خواهد بود و اثبات ان به مراتب راحت تر از جرم غیر مشهود است. در ادامه مطالعه مقاله زیر برای آشنایی با جرایم مشهود توصیه می گردد.

اثبات جرم نامشهود

بعد از اینکه مقامات دادسرا، تحقیقات خود را کامل کردند، پرونده را جهت صدور رای به دادگاه می فرستند. در واقع اثبات جرم نامشهود تنها در دادگاه و از طریق ادله اثبات دعوی کیفری ممکن است. در واقع جرم تا قبل از رفتن به دادگاه و اعلام رای از طرف دادستان هم چنان در حد اتهام است اما بعد از اینکه در دادگاه ثابت شد و قاضی برای آن مجازات تعیین کرد، یک جرم واقعی است. بنابراین تشکیل دادگاه در جرائم نا مشهود با دو هدف صورت می گیرد: 

1اول) اثبات جرم

2دوم) تعیین مجازات برای آن

مهمترین مسئله در جرایم نامشهود اثبات جرم نامشهود است. افراد برای اثبات شکایت خود می توانند شاهدین خود را به دادگاه معرفی نمایند، یک روش دیگر ارائه مستنداتی همچون فیلم دوربین های مدار بسته، صدای ضبط شده و... می باشد. البته موارد مذکور به عنوان مستند قابل بررسی نیستند بلکه اماراتی هستند که در صدور حکم به قاضی کمک می کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تعریف جرم نامشهود، به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا از طریق مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تعریف جرم نامشهود پاسخ دهند .