صدور حکم موت فرضی، با ثبت دادخواست آن، توسط ورثه، وصی یا موصی له، آن هم در صورت احراز گذشت مدتی که شخص، از نظر قانون، پس از آن، عادتا زنده فرض نمی شود و پس از گذشت یک سال از تاریخ انتشار آخرین آگهی، میسر است. بعد از صدور حکم، اموال به تصرف ورثه داده می شود و در صورت بازگشت غایب، باید آنچه موجود است، به وی، مسترد گردد.

در شرایطی که از زنده بودن یا مرگ شخصی، هیچگونه اطلاعاتی نباشد و مدت مورد نظر قانون گذار از این بی اطلاعی، سپری گردد، همچنین، در صورت وجود سایر شرایط، عنوان غایب مفقودالاثر به این شخص داده و قانون مدنی برای این وضعیت، مقرراتی را پیش بینی کرده است.

یکی از این مقررات، این است که ورثه شخص غایب مفقودالاثر، می توانند پس از گذشت مدتی، به دادگاه مراجعه و حکم موت فرضی او را از دادگاه بگیرند. صدور حکم مرگ فرضی، آثاری از جمله، امکان تصرف در مال و اموال شخص متوفی به فوت فرضی را در پی خواهد داشت، اما، این امر، تنها زمانی محقق می گردد که مراحل و قواعد صدور حکم موت فرضی، رعایت شده باشند و شرایط آن، از نظر دادگاه، احراز گردد.

لذا، در مقاله حاضر، قصد داریم درباره چیستی حکم فوت فرضی، اشخاصی که می توانند، تقاضای صدور حکم موت فرضی را داشته باشند و شرایط آن، صحبت کرده؛ سپس، وضعیت حقوقی اموال غایب مفقود الاثر بعد از صدور این حکم، همچنین، آثار بازگشت غائب مفقود الاثر بعد از صدور حکم موت فرضی را بگوییم.

تشریفات صدور حکم موت فرضی

در پاسخ به این پرسش که حکم موت فرضی چیست؟ لازم به توضیح است که؛ به موجب ماده 1019 قانون مدنی، " حکم موت فرضی غایب، در موردی صادر می شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است مدتی گذشته باشد که عادتا چنین شخصی زنده نمی ماند." در مواد 1020 لغایت 1022 قانون مدنی، مواردی که شخص غایب زنده فرض نمی شود بیان شده است.

با توجه به این مواد، در می یابیم که مدتی که شخص پس از گذشت آن، عادتا زنده فرض نمی شود، حداقل سه سال و حداکثر ده سال است. بر اساس ماده 1023 قانون مدنی و ماده 155 قانون امور حسبی، پس از گذشت این مدت، در صورتی که ورثه، تقاضای صدور حکم موت فرضی کرده باشند، دادگاه اقدام به انتشار آگهی، برای صدور حکم موت فرضی می کند و به این طریق، اشخاصی که ممکن است از غایب، خبری داشته باشند را دعوت می کند تا اطلاعات خود را بیان کنند.

در صورتی که پس از طی شدن روال دادگاهی، تمامی شرایط قانونی، برای مرده فرض شدن شخصی که غایب مفقود الاثر است، موجود باشد، دادگاه اقدام به صدور حکم خواهد کرد که به آن، حکم موت فرضی گفته می شود و آثار حقوقی را در پی خواهد داشت. برای اطلاعات بیشتر در خصوص چیستی موت فرضی، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می شود.

تشریفات صدور حکم موت فرضی

در پاسخ به این پرسش که حکم موت فرضی چیست؟ لازم به توضیح است که؛ به موجب ماده 1019 قانون مدنی، " حکم موت فرضی غایب، در موردی صادر می شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است مدتی گذشته باشد که عادتا چنین شخصی زنده نمی ماند." در مواد 1020 لغایت 1022 قانون مدنی، مواردی که شخص غایب زنده فرض نمی شود بیان شده است.

با توجه به این مواد، در می یابیم که مدتی که شخص پس از گذشت آن، عادتا زنده فرض نمی شود، حداقل سه سال و حداکثر ده سال است. بر اساس ماده 1023 قانون مدنی و ماده 155 قانون امور حسبی، پس از گذشت این مدت، در صورتی که ورثه، تقاضای صدور حکم موت فرضی کرده باشند، دادگاه اقدام به انتشار آگهی، برای صدور حکم موت فرضی می کند و به این طریق، اشخاصی که ممکن است از غایب، خبری داشته باشند را دعوت می کند تا اطلاعات خود را بیان کنند.

در صورتی که پس از طی شدن روال دادگاهی، تمامی شرایط قانونی، برای مرده فرض شدن شخصی که غایب مفقود الاثر است، موجود باشد، دادگاه اقدام به صدور حکم خواهد کرد که به آن، حکم موت فرضی گفته می شود و آثار حقوقی را در پی خواهد داشت. برای اطلاعات بیشتر در خصوص چیستی موت فرضی، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می شود.

تشریفات صدور حکم موت فرضی

در پاسخ به این پرسش که حکم موت فرضی چیست؟ لازم به توضیح است که؛ به موجب ماده 1019 قانون مدنی، " حکم موت فرضی غایب، در موردی صادر می شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است مدتی گذشته باشد که عادتا چنین شخصی زنده نمی ماند." در مواد 1020 لغایت 1022 قانون مدنی، مواردی که شخص غایب زنده فرض نمی شود بیان شده است.

با توجه به این مواد، در می یابیم که مدتی که شخص پس از گذشت آن، عادتا زنده فرض نمی شود، حداقل سه سال و حداکثر ده سال است. بر اساس ماده 1023 قانون مدنی و ماده 155 قانون امور حسبی، پس از گذشت این مدت، در صورتی که ورثه، تقاضای صدور حکم موت فرضی کرده باشند، دادگاه اقدام به انتشار آگهی، برای صدور حکم موت فرضی می کند و به این طریق، اشخاصی که ممکن است از غایب، خبری داشته باشند را دعوت می کند تا اطلاعات خود را بیان کنند.

در صورتی که پس از طی شدن روال دادگاهی، تمامی شرایط قانونی، برای مرده فرض شدن شخصی که غایب مفقود الاثر است، موجود باشد، دادگاه اقدام به صدور حکم خواهد کرد که به آن، حکم موت فرضی گفته می شود و آثار حقوقی را در پی خواهد داشت. برای اطلاعات بیشتر در خصوص چیستی موت فرضی، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می شود.

وضعیت حقوقی اموال غایب مفقود الاثر بعد از صدور حکم موت فرضی

برای بررسی وضعیت حقوقی اموال غایب مفقود الاثر بعد از صدور حکم موت فرضی، باید به مواد قانون مدنی و برخی مواد قانون امور حسبی، مراجعه کرد. لذا، در این بخش از مقاله، با کمک قوانین مذکور، در خصوص وضعیت حقوقی اموال فردی که در خصوص او، حکم مرگ فرضی، صادر شده، صحبت خواهیم کرد.

اثر صدور حکم موت فرضی در امور مالی، بدین نحو خواهد بود که اموال غایب، به تصرف قطعی ورثه داده می شود و می توانند در این اموال، هرگونه تصرف مالکانه ای را انجام دهند و در واقع، ورثه مالک این اموال شناخته خواهند شد.

علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص چگونگی اداره اموال غیاب مفقود الاثر، قبل از صدور حکم مرگ فرضی، می توانند مقاله پیشنهادی در قسمت بیشتر بخوانید مقاله را مورد مطالعه، قرار دهند. در ادامه، پیرامون بازگشت غائب مفقود الاثر بعد از صدور حکم مرگ فرضی، صحبت خواهیم کرد.

بازگشت غائب مفقود الاثر بعد از صدور حکم موت فرضی

در مواردی، این حالت پیش آمده که پس از صدور حکم فوت فرضی و تقسیم اموال وی، میان وراث، غایب مفقود الاثر، بازگشته و سوالی که مطرح می گردد، این است که در صورت بازگشت غائب مفقود الاثر بعد از صدور حکم موت فرضی، وضعیت چگونه خواهد بود.

در این خصوص و برای بررسی وضعیت، بعد از بازگشت غائب مفقود الاثر بعد از صدور حکم فوت فرضی، باید ماده 1027 قانون مدنی را بررسی کرد که مقرر می دارد: "بعد از صدور حکم فوت فرضی نیز اگر غایب پیدا شود، کسانی که اموال او را به عنوان وراثت تصرف کرده‌اند، باید آنچه را که از اعیان ‌یا عوض و یا منافع اموال مزبور حین پیدا شدن غایب موجود می باشد، مسترد دارند."

بنابراین، در صورت بازگشت غایب، پس از صدور حکم فوت فرضی، وراث، صرفا در خصوص اموالی که حین پیدا شدن غایب، موجود می باشد، مسئول هستند و باید، آنچه را که از اعیان ‌یا عوض و یا منافع اموال در این زمان باقی است را به فرد، مسترد کنند و اگر اموال تلف شده باشند یا هیچ اثری از آن نباشد، ادعای غایب نسبت به آن ها، پذیرفته نیست.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و نحوه صدور حکم موت فرضی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه صدور حکم موت فرضی پاسخ دهند.