عده فسخ نکاح

مدت عده فسخ نکاح به موجب ماده 1151 قانون مدنی سه طهر است؛ مگر آنکه زن به اقتضای سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت عده او سه ماه است. فسخ نکاح یکی از راه های انحلال نکاح بوده و بر طبق قانون مدنی در مواردی همچون تدلیس طرف مقابل، تخلف از شرط صفت و... این حق فسخ برای طرف مقابل ایجاد می شود.

یکی از مهمترین احکامی که در زمان جدایی و انحلال نکاح میان زوجین مطرح می شود، لزوم نگه داشتن عده است. به همین دلیل، بر اساس قانون و شرع در زمان منحل شدن نکاح به واسطه طلاق، فسخ نکاح ، بذل مدت و فوت مرد، زن ملزم است تا زمانی را سپری کرده و پس از آن در صورت تمایل به عقد دیگری درآید.

هر کدام از این موارد نیازمند سپری شدن مدت متفاوتی بر طبق قانونی مدنی می باشد. بنابراین، لزوم رعایت عده نیازمند اطلاع از عده فسخ نکاح و مدت زمان آن است. متفاوت بودن مدت عده به شرایط زوجه از جمله، باردار بودن، یائسه بودن و یا دوشیزه بود نیز بستگی دارد.

از این رو با توجه به اهمیت این مطلب در این مقاله به پرسش فسخ نکاح چیست پاسخ داده و به بررسی مدت عده فسخ نکاح خواهیم پرداخت. مطالعه این مقاله جهت آشنایی با عده فسخ نکاح و مدت آن به علاقه مندان توصیه می گردد. با ما همراه باشید.

فسخ نکاح چیست

برای پاسخ به پرسش فسخ نکاح چیست باید بگوئیم، به موجب ماده 1120 قانون مدنی، یکی از راههای انحلال عقد دائم، فسخ نکاح است. بر اساس آن، در موادی از قانون مدنی موارد فسخ ازدواج پیش بینی شده اند که زن یا مرد می توانند در صورت وجود شرایطی اقدام به فسخ ازدواج کنند. فسخ نکاح البته با طلاق متفاوت است و نیازمند رعایت تشریفات مربوط به طلاق نیست.

یکی از مواردی که سبب ایجاد حق فسخ می شود، تدلیس در نکاح است. به این حق فسخ در اصطلاح حقوقی خیار تدلیس گفته می شود. وفق مواد 438 تا 440 قانون مدنی خیار تدلیس به معنای فریب طرف مقابل بوده و فریب خورده پس از علم به آن می تواند فورا از حق فسخ خود استفاده نماید؛ در غیر این صورت حق فسخ خود را از دست خواهد داد.

همچنین در صورتی که مرد یا زن عیوبی داشته باشند، طرف مقابل با اثبات این عیوب می تواند نکاح را به استناد خیار عیب فسخ کند. وفق ماده 1123 قانون مدنی عیوب زن که سبب ایجاد حق فسخ برای شوهر می شوند عبارتند از: قرن، جزام، برص، افضاء، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم. عیوبی که در مرد باعث ایجاد حق فسخ برای زن می شوند عبارتند از : خصاء، عنن به شرط اینکه ولو یک ‌بار عمل زناشوئی را انجام نداده باشد. ، مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه‌ای که قادر به عمل زناشوئی نباشد.

به علاوه اینکه هرگاه شرط خاصی برای یکی از طرفین شرط شده باشد ولی بعدا معلوم شود که او این صفت را ندارد، طرف مقابل می تواند نکاح را فسخ کند. طبق ماده 235 قانون مدنی هر‌گاه شرطی که در ضمن عقد شده است؛ شرط صفت باشد و معلوم شود آن صفت موجود نیست، کسی که شرط به نفع او شده است‌ خیار فسخ خواهد داشت. شرط صفت عبارت است از شرط راجعه به کیفیت یا کمیت مورد معامله. ‌شرط نتیجه آن است که تحقق امری در خارج شرط شود. ‌شرط فعل آنست که اقدام یا عدم اقدام به فعلی بر یکی از متعاملین یا بر شخص خارجی شرط شود.

عده فسخ نکاح چقدر است

به لحاظ عرفی لزوم نگه داشتن عده مرتبط با طلاق است. اما فسخ عقد نکاح نیز از آن جهت که یکی از اسباب انحلال نکاح به شمار می رود نیازمند نگه داشتن عده است. فلسفه نگه داشتن عده فسخ نکاح مانند عده طلاق جلوگیری از اختلاط نسل و حمایت از جنین است. ممکن است برای افراد این سوال مطرح شود که عده فسخ نکاح چقدر است. به همین دلیل، قانون مدنی در ماده 1151 مدت عده در فسخ نکاح را بیان کرده است: «عده فسخ نکاح سه طهر است؛ مگر آنکه زن به اقتضای سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت عده او سه ماه است ».

همچنین، در ماده 1153 عده فسخ نکاح زنان باردار چنین مقرر شده است: « عده فسخ نکاح در مورد زن حامله تا زمان وضع حمل است». بنابراین، بر اساس این دو ماده، عده فسخ نکاح پس از پاکیزه شدن از سومین عادت ماهیانه بعد از فسخ نکاح است؛ مگر اینکه زن یائسه باشد که در این صورت عده او سه ماه است. در موردی هم که زنی باردار باشد، مدت عده فسخ نکاح برای او تا زمان وضع حمل اوست. 

در دوران عده طلاق، علی الخصوص عده طلاق رجعیه زن مستحق دریافت نفقه است، اما در عده فسخ نکاح به زوجه نفقه ای تعلق نمیگیرد. وفق ماده 1109 قانون مدنی: «اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.»

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد عده فسخ نکاح​ به کانال تلگرام حقوق خانواده مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عده فسخ نکاح​ پاسخ دهند .