مرسوم است که خانم ها، بسیاری از امور مربوط به منزل، از جمله آشپزی، نظافت، انجام امور مربوط به تربیت فرزندان و مسائلی از این قبیل را در طول زندگی مشترک انجام می دهند؛ با وجود آنکه عرف، این وظایف را بر زنان بار می کند، اما این امور، به لحاظ شرعی و قانونی از وظایف زن محسوب نمی شوند.

 

یکی از مسائلی که در حین طلاق، مطرح شده و از حقوق زن، شناخته می شود، اجرت المثل یا بهای خدماتی است که زوجه، خارج از حیطه وظایف شرعی و قانونی، آنها را تقبل کرده و مبادرت به انجام آنها نموده است. بنابراین، برای کسانی که قصد طلاق را دارند، لازم است با مسئله اجرت المثل، شرایط و میزان آن، آشنا شوند. 

 

در همین راستا، در این مقاله، ابتدا به پاسخ این سوال، می پردازیم که، اجرت المثل زن چیست و میزان آن چگونه محاسبه می گردد؟ سپس در ادامه، شرایط دریافت و مبلغ آن را در سال 1404 بررسی خواهیم نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر، در این زمینه، با ما همراه، باشید.

اجرت المثل زن چیست

به طور کلی، بر اساس قانون، عمل هر شخصی، محترم است و می توان برای آن، اجرت و دستمزد در نظر گرفت. مفهوم اجرت المثل نیز در ماده 336 قانون مدنی ذکر شده است که بر اساس آن: " هر کس، بر حسب امر دیگری، اقدام به عملی کند که عرفا برای آن عمل ، اجرتی بوده یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد، مستحق اجرت کار خود خواهد بود؛ مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است".

 

یکی از مصادیق اجرت المثل، اجرت المثل ایام زوجیت یا اجرت المثل زن، در زندگی زناشویی می باشد که احکام خاص خود را دارد. بر اساس تبصره الحاقی به ماده فوق الذکر، چنانچه زوجه، کارهایی را که شرعا به عهده او نیست و عرفا، برای آن امور، اجرت‌المثل دریافت می شود، با دستور زوج و عدم قصد تبرع، یا همان کار مجانی انجام دهد و این موارد، برای دادگاه نیز اثبات شود، دادگاه اجرت‌ المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه نموده و به پرداخت آن، حکم می‌ نماید. 

 

برای آشنایی بیشتر با شرایط دریافت اجرت المثل زن و پاسخ به این سوال که اجرت المثل زن چگونه محاسبه می گردد ؟ در بخش بعدی ، به تفصیل، به توصیف هر یک از شرایط فوق پرداخته و منظور قانون گذار از شروط ذکر شده را توضیح خواهیم داد. همچنین، برای آشنایی بیشتر با موضوع اجرت المثل ایام زوجیت ، مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

حتما بخوانید: اجرت المثل ایام زوجیت

شرایط دریافت اجرت المثل زن

در قسمت قبل، به توضیح مفهوم اجرت المثل زوجه، بر اساس قانون، پرداخته شد؛ دریافت اجرت المثل از سوی زن، منوط به وجود شرایطی است که در صورت حصول آن ها، دادگاه، اقدام به تعیین مبلغ و میزان اجرت المثل زن خانه دار خواهد کرد. همچنین، اجرت المثل زن پس از فوت شوهر نیز ساقط نمی شود. مهم ترین شرایط مطالبه اجرت المثل، برای زن در سال ۱۴۰۴​، بر اساس تبصره الحاقی ماده 336 قانون مدنی می توان، به موارد زیر، اشاره نمود:

 

اولین شرط، دریافت اجرت المثل انجام کارهایی می باشد که شرعا بر عهده زن نباشد، بر اساس شرع انجام اعمالی، مانند نظافت منزل، آشپزی و حتی شیر دادن به فرزند، از وظایف زن نبوده و او می تواند، برای انجام این امور، اجرت المثل، دریافت کند.

 

شرط بعدی دریافت اجرت المثل زن، انجام کارهایی می باشد که عرفا برای آن ، اجرت المثل ، پرداخت می شود ؛ مانند انجام کارهای منزل، از جمله نظافت، آشپزی، نگهداری از فرزندان و سایر امور منزل ، که در عرف ایران ، در ازای انجام آنها ، کسب در آمد می شود.

 

شرط سوم ، در دریافت المثل، این است که انجام امور فوق ، به دستور زوج بوده و زوجه به طور داوطلبانه ، اقدام به انجام آنها ننموده باشد. بنابراین، اموری که زوجه ، به اختیار خود ، مبادرت به انجام آن می کند ، از حیطه اجرت المثل خارج بوده ، و به آن ،اجرت المثل ، تعلق نمی گیرد.

 

 

شرط چهارم ، در دریافت اجرت المثل ، عدم قصد تبرع ، می باشد ؛ به عبارتی ، زوجه ، هنگام انجام امور فوق ، قصد انجام کار مجانی نداشته باشد. در این مورد ، اثبات تبرعی بودن انجام امور منزل ، توسط زن ، بر عهده شوهر می باشد. زیرا، با وجود مطالبه اجرت المثل ، اصل بر عدم تبرع می باشد و در اینجا ، زوج است که می بایست ، خلاف این اصل را اثبات نماید.

 

شرط آخر در دریافت اجرت المثل ، اثبات موارد فوق در دادگاه می باشد ؛به عبارتی ، لازم است ، شرایط فوق ، از جمله ، عدم قصد تبرع و عمل به دستور زوج ، برای قاضی دادگاه ، مسجل گردد که البته ، این مورد ، گاهی می تواند سخت باشد ، چرا که اغلب زنان ، در زندگی مشترک ، به قصد دریافت مزد، کارهای خانه و فرزندان را انجام نمی دهند ، اما این زوج است ، که باید ، خلاف این موضوع را اثبات نماید.

 

همانطور که بررسی شد ، شرط تمکین از شرایط دریافت نفقه نبوده و در برخی موارد اجرت المثل زن ناشزه نیز ، قابل مطالبه می باشد ، زیرا گاهی زن تنها از تمکین خاص استنکاف نموده و از آنجا که در منزل همسر زندگی می کند و به انجام امور منزل اقدام می نماید ، مستحق دریافت اجرت المثل خواهد بود.

 

لازم به ذکر است، اثبات قصد تبرع بر عهده مرد بوده و او می بایست، اثبات نماید که همسرش قصد کار مجانی داشته است، زیرا با مطالبه اجرت المثل از سوی زن ، اصل بر عدم تبرع انجام امور فوق قرار می گیرد و در این شرایط بر عهده مرد می باشد که خلاف این اصل را اثبات نماید.

بیشتر بخوانید: مطالبه نحله ایام زوجیت

 

مبلغ اجرت المثل زن در سال 1404

در بخش قبل، در پاسخ به این سوال که اجرت المثل زن چیست، به توصیف آن پرداختیم و شرایط دریافت آن را توضیح دادیم. اما سوالی که در این بخش، مطرح می شود، این است که مبلغ اجرت المثل زن در ایام زوجیت در سال 1404 چقدر است و اینکه اجرت المثل زن چگونه محاسبه می گردد، در پاسخ به این سوال می بایست، به نکات زیر توجه نمود:

 

اجرت المثل ایام زناشویی ، برای سال ۱۴۰۴​ ، مبلغ و میزان ثابت و مشخصی ندارد ؛ به نحوی که برای همه خانم ها به صورت یکسان ، قابل تعیین باشد. بلکه، اجرت المثل کارهای انجام شده ، در خصوص افراد مختلف، متغیر است. به همین دلیل ، این دادگاه است که مبلغ و میزان اجرت المثل زن خانه دار را برای سال 1404 تعیین می کند و در قانون ، این مبلغ ، مشخص نشده است.

 

برای پاسخ به این سوال که میزان اجرت المثل زن خانه دار در سال ۱۴۰۴​ چگونه محاسبه می گردد باید دانست که ، مرد با داشتن شرایطی که در بخش قبل بیان شد ، موظف است ، کلیه حقوق مالی زوجه ، از جمله اجرت المثل ایام زوجیت را بپردازد. در چنین شرایطی ، معمولا قاضی دادگاه ، قرار کارشناسی صادر کرده و این موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می نماید.

 

کارشناس دادگاه نیز با توجه به ارزش کارهای انجام شده ، توسط زن ، مبلغی را به طور سالیانه ، تعیین کرده و آن مبلغ را در سال های زندگی مشترک ضرب می کند تا مبلغ اجرت المثل کامل زن مشخص شود. لازم به ذکر است که در تعیین مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی ، در سال 1404​ ، شاغل بودن زن و میزان همکاری و همیاری وی با همسر در زندگی مشترک و انجام سایر اموری که جزء وظایف شرعی و قانونی زن نبوده اند ، نیز مد نظر قرار می گیرد.

بیشتر بخوانید: محاسبه اجرت المثل زن

 

میزان اجرت المثل زن خانه دار در سال 1404

در بخش های قبل، پس از توصیف اجرت المثل زن، شرایط دریافت اجرت المثل زن و مبلغ آن را در سال 1404 بیان نمودیم. از آنجا که ممکن است این سوال مطرح شود که میزان اجرت المثل زن خانه دار چه مقدار است؟ در این بخش، به بررسی میزان اجرت المثل زن خانه دار خواهیم پرداخت.

 

همان طور که گفته شد ، دادگاه پس از بررسی دادخواست مطالبه اجرت المثل، شرایط مذکور را بررسی نموده و در صورت وجود تمام شرایط، حکم به پرداخت مبلغی، تحت عنوان اجرت المثل خواهد داد. اما در مورد میزان اجرت المثل زن خانه دار باید گفت، معمولا بر اساس مقدار و ارزش کارهای انجام شده از سوی زن، مبلغی مشخص می گردد. 

 

در اغلب موارد، این میزان پس از صدور قرار کارشناسی و با نظر کارشناس رسمی دادگستری تعیین می گردد. کارشناس، اوضاع و احوال زندگی زوجین را بررسی نموده و مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل تعیین می نماید. لازم به ذکر است، اجرت المثل زن در طلاق توافقی، نیز لزوما، ساقط نشده و در صورت توافق طرفین و با حصول شرایط فوق، قابل مطالبه است.

 

بنابراین میزان این اجرت المثل در سال ۱۴۰۴​ ، با توجه به میزان کار زن در منزل مشترک و بهای پرداختی آن، بر اساس عرف آن ناحیه، متغیر می باشد. پس از تعیین میزان اجرت المثل زن خانه دار، از سوی قاضی و صدور رای مبنی بر آن، زوج موظف به پرداخت آن به زوجه می باشد؛ در غیر این صورت، با ضمانت اجرای توقیف اموال و حبس، مواجه خواهد شد.

در ادامه بخوانید: دادخواست اجرت المثل ایام زوجیت

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مبلغ اجرت المثل زن در سال 1404 در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مبلغ اجرت المثل زن در سال ۱۴۰۴​ پاسخ دهند.

 

 

سوالات متداول

1- در چه شرایطی زن حق دریافت المثل ایام زناشویی را دارد؟

2- اجرت المثل زن در سال 1404 چقدر است؟

3- اجرت المثل زن در سال 1404 چگونه تعیین می شود؟

---

نظرات کاربران 

نمایش نظرات بیشتر...