نفقه زن در زمان عده وفات شوهر

بر اساس حکمی که قانون مدنی مقرر داشته است ، زن در زمانی که عده وفات شوهر را نگه داشته است ، حق دریافت نفقه را خواهد داشت که این نفقه از اموال شوهر وصول شده و در صورتی که مرد اموال کافی نداشته باشد ، خویشاوندان وی موظف به پرداخت نفقه همسر وی خواهند بود .

بر اساس قانون مدنی ، نفقه زن در عقد دائم بر عهده شوهر است . به این معنا که زمانی که زن و مرد به عقد دائم یکدیگر درآمدند ، مرد مکلف می شود که به همسر خود نفقه بپردازد . پرداخت نفقه به زن از نظر قانونی به قدری با اهمیت است که عدم پرداخت نفقه توسط شوهر ممکن است ضمانت اجراهای کیفری برای وی در پی داشته باشد .

 با این وجود ، در صورتی که شوهر فوت کرده باشد ، پرداخت نفقه به زن با توجه به وضعیت به وجود آمده ، احکام مخصوص به خود را خواهد داشت . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که آیا در ایام عده وفات زن حق نفقه دارد ؟ و در صورتی که این حق وجود دارد ، پرداخت نفقه زن در این ایام به عهده چه کسانی است .

پرداخت نفقه زن

بر اساس قانون مدنی ، نفقه زوجه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، نان ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض . لذا نفقه زن به معنای تامین کلیه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است که پرداخت این مبلغ از نفقه ، در عقد دائم به عهده شوهر قرار گرفته است .

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که در مقابل حق نفقه که به زن تعلق گرفته است ، زن موظف است در مقابل شوهر تمکین نموده و وظایف زناشویی خود را انجام بدهد ؛ در غیر این صورت پرداخت نفقه از سوی شوهر الزامی نخواهد بود .

نفقه زن در ایام عده وفات

در قسمت قبل اصول کلی مربوط به پرداخت نفقه به زن که در قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته است را ذکر نمودیم . با این وجود ، در شرایطی که شوهر فوت کرده باشد ، به حکم شرع و قانون ، زن موظف شده است که مدتی را تحت عنوان " عده وفات شوهر " نگه دارد که این امر از باب حرمت و احترام به شوهر متوفی می باشد . فلذا در این مدت ، زن امکان ازدواج با مرد دیگری را نخواهد داشت و باید تا پایان مدت ذکر شده ، عده وفات شوهر نگه دارد .

لذا از آن جهت که زن موظف است عده وفات شوهر به مدت چهار ماه و ده روز نگه دارد ، لزوم پرداخت نفقه به وی را نمی توان از نظر دور داشت . به همین دلیل است که قانون مدنی پرداخت نفقه به زن پس از فوت شوهر را پیش بینی کرده است که در واقع ناظر بر نفقه ای است که در زمان عده وفات به وی تعلق می گیرد .

در همین راستا ماده 1110 قانون مدنی مصوب سال 1381 با این محتوای حمایتی تدوین شده است : " در ایام عده وفات ، مخارج زندگی زوجه عند المطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است ( در صورت عدم پرداخت ) تامین می گردد " .

بنابراین ، همانگونه که در این ماده ذکر شده است ، زن در ایام عده وفات حق دریافت نفقه خواهد داشت تا بتواند مخارج زندگی خود را تامین نماید و از این جهت که شوهر در قید حیات نیست ، اگر اموالی داشته باشد ، نفقه زن از اموال وی پرداخت شده و در غیر این صورت ، پرداخت نفقه به زن بیوه به عهده اقارب یا خویشاوندان متوفی ( مانند پدر شوهر ) خواهد بود . پس از اینکه عده وفات شوهر به اتمام برسد ، زن دیگر نمی تواند از  بابت زمان عده فوت ، نفقه ای را مطالبه نماید .

نکته مهمی که در این رابطه وجود داشته و ذکر آن ضروری می باشد ، آن است که پرداخت نفقه زن در صورت تمکین ، دینی است که به عهده شوهر بوده و لذا در صورتی که شوهر فوت کرده باشد ولی در طول مدت حیات نفقه ای به زن نپرداخته باشد ، زن می تواند بابت نفقه ایام گذشته یا نفقه معوقه خود نیز اقدامات قانونی لازم را انجام بدهد و نفقه خود را از ما ترک ( ارث ) متوفی مطالبه نماید . البته در شرایطی که زوجین قبل از فوت شوهر با یکدیگر زندگی مشترک داشته اند ، فرض بر این است که نفقه زن پرداخت شده است و لذا نفقه ای از بابت نفقه گذشته به زن تعلق نخواهد گرفت . 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نفقه زن در زمان عده وفات شوهر در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نفقه زن در زمان عده وفات شوهر پاسخ دهند .