طلاق از طرف مرد و مراحل آن

به طور کلی طلاق هم می تواند از طرف مرد باشد و هم از طرف زن و مردان می توانند با مراجعه به دادگاه و دریافت گواهی عدم امکان سازش همسر خود را طلاق دهند. البته این امر مستلزم پرداخت تمام حق و حقوق قانونی زن و شرکت در جلسات مشاوره و داوری است.

در نظام حقوقی ایران، علاوه بر طلاق توافقی و طلاق از طرف زن، طلاق از طرف زوج نیز می تواند انجام گیرد. مطابق مقررات قانونی سابق، مردان می توانستند هر زمان که اراده می کردند و بدون ارائه هر گونه دلیل و مدرکی همسر خود را طلاق بدهند که با حکومت قانون جدید این رویه تغییر پیدا کرد.

در قانون جدید به دلیل این که یک جانبه و بدون محدودیت بودن درخواست طلاق از طرف مرد و نحوه اجرایی شدن آن آشفتگی هایی در نظم اجتماعی ایجاد می کرد، شرایطی برای طلاق یک طرفه از طرف مرد پیش بینی شده که موجب شد مرد پیش از اینکه بتواند از همسرش جدا شود مراحلی را طی کند تا دادگاه به آن ها اجازه طلاق بدهد.

با این مقدمه، در این مقاله به این پرسش ها پاسخ می دهیم که اولا طلاق از طرق مرد چیست و زوج چه مراحلی را باید طی کند تا بتواند از همسرش جدا شود، ارجاع به داوری برای بررسی طلاق از طرف مرد به چه نحوی است، و سپس گواهی عدم امکان سازش، مراحل و شرایط طلاق در دوران عقد توسط مرد، و در آخر نیز قانون جدید طلاق از طرف مرد را بررسی خواهیم کرد. 

طلاق از طرف مرد چیست

برای پاسخ به پرسش طلاق از طرف مرد چیست باید گفت بر اساس قانون مدنی سابق، مرد می توانست هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد. این قانون به عنوان یک عمل حقوقی کاملا یک طرفه و از طرف زوج پیش بینی نموده بود و زوج می توانست بدون ارائه هیچ گونه دلیل و مدرکی به دفاتر ثبت طلاق مراجعه کند و با معرفی نمودن دو شاهد عادل و پرداخت کلیه حقوق مالی همسرش، او را طلاق دهد و زنان نمی توانستند هیچ نقشی در جلوگیری از این طلاق ایفا نمایند.

اما این امر موجب سوء استفاده بعضی از مردان از این حق می شد. به علاوه اینکه در این شرایط بسیاری از طلاق ها از روی عصبانیت انجام می گرفت و پس از مدتی منجر به رجوع از طلاق می شد و این شرایط منجر به بی نظمی هایی در دفاتر ازدواج و طلاق و به طور کلی نظم حقوقی کشور می شد.

به این دلیل که ضابطه مندی این طلاق و فرایند طولانی آن سبب می گردید که تا حد زیادی جلوی تصمیمات عجولانه گرفته شود، ماده 1133 قانون مدنی به این شرح اصلاح شد : "مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون، با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید" و بدنبال آن، قانون حمایت خانواده مراحل طلاق از طرف مردان را پیش بینی نمود که اکنون مردان برای طلاق دادن همسر خود ناگزیر از انجام آن ها هستند.

مراحل طلاق از طرف مرد

همان طور که در بخش قبل توضیح داده شد، پیش از اصلاح قانون، مرد هر زمان که اراده می کرد می توانست همسرش را طلاق دهد اما با تصویب قانون جدید، این امکان از زوج گرفته شده و برای این که طلاق بگیرد باید مراحلی را طی کند. مراحل طلاق از طرف مرد از قرار زیر است: 

1دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش: اولین قدم برای طلاق، این است که مرد به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست صدور گواهی عدم سازش را تنظیم، و به دادگاه خانواده ارسال کند.

2ارجاع به داوری: دادگاه زن و شوهر را به داوری ارجاع می دهد و آن ها مکلفند یک شخص متاهل واجد شرایط از نزدیکانشان را به عنوان داور معرفی کنند.

3پرداخت حق و حقوق مالی زن: در صورتی که طلاق از طرف زوج باشد، مکلف است حق و حقوق مالی زن در زندگی مشترک شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله و از این قبیل را به او پرداخت کند.

4دریافت گواهی عدم امکان سازش از دادگاه: در صورتی که دادگاه تشخیص دهد، امکان ادامه زندگی مشترک برای زن و شوهر وجود ندارد، گواهی عدم امکان سازش برای آن ها صادر می کند.

5مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق: در مرحله آخر زوجین باید با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه کرده و از این طریق خطبه طلاق را جاری کنند.

ارجاع به داوری برای بررسی طلاق از طرف مرد

در حال حاضر، بر اساس قانون حمایت خانواده، اگر مرد بخواهد همسر خود را طلاق بدهد، باید به دادگاه مراجعه کند. نخستین مرحله ای که در این نوع از طلاق بعد از ارائه درخواست، مد نظر دادگاه قرار می گیرد، ارجاع به داوری برای بررسی طلاق از طرف مرد است. مطابق قانون، پس از صدور قرار ارجاع به داوری، هر یک از زوجین مکلفند ظرف مدت یک هفته به ترتیب زیر عمل کنند:

یک نفر از نزدیکان متاهل خود را که حداقل سی سال سن داشته باشد و به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی آگاه باشد، به عنوان داور به دادگاه معرفی کند.

در صورتی که فرد واجد شرایط در میان خویشاوندان طرف مقابل یافت نشده یا به آنها دسترسی نداشته باشند و یا در صورتی که این افراد از پذیرش داوری خودداری کنند، هریک از زوجین می توانند داور خود را از میان سایر افرادی که دارای صلاحیت باشند انتخاب و معرفی نمایند . همچنین در صورتی که زوجین داور انتخاب نکنند، دادگاه می تواند به انتخاب داور برای هریک از طرفین اقدام نماید.

گواهی عدم امکان سازش

بعد از ارجاع به داوری و صدور حکم داوری، طرفین باید حکم داوری را به دادگاه ارائه کنند که این ارجاع به داوری در عمل بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و دادگاه خود به بررسی مجدد موضوع خواهد پرداخت و در صورتی که آشتی و سازش را ناممکن تشخیص دهد، اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید.

دفتر ازدواج و طلاق نیز تنها پس از دریافت گواهی عدم سازش است که اقدام به اجرای صیغه طلاق و ثبت آن خواهد نمود. نکته حائز اهمیت در مورد طلاق از طرف مرد این است که در این صورت زوج موظف است کلیه حقوق مالی زن را بپردازد. پرداخت حقوق مالی زن در طلاق از طرف مرد شامل مواردی همچون تنصیف (در صورتی که در عقد شرط شده باشد) اموال و دارایی زوج، اجرت المثل ایام زوجیت، نحله ، نفقه زن، مهریه و مسائلی از این قبیل می باشد.

نکته مهم این است که مطابق قانون حمایت خانواده، مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای ارائه به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی می باشد. در صورتی که گواهی عدم امکان سازش در این مهلت به دفتر ثبت ازدواج و طلاق ارائه نشود و یا کسی که این گواهی را به دفتر ثبت ازدواج و طلاق ارائه کرده است، ظرف مهلت سه ماه از تاریخ ارائه آن، در دفترخانه حاضر نشود و یا مدارک مورد نیاز را ارائه نکند، گواهی عدم امکان سازش دیگر معتبر نیست.

طلاق از طرف مرد در دوران عقد

طلاق از طرف مرد در دوران عقد تفاوتی با طلاق از طرف مرد پس از شروع زندگی زناشویی آن ها ندارد. زوج هر زمان که بخواهد می تواند با در دست داشتن، عقد نامه، شناسنامه و کارت ملی خود به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و در آن جا دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش برای دادگاه خانواده بفرستد. پس از دریافت این گواهی، مرد باید حق و حقوق زن، شامل مهریه و نفقه را پرداخت کند تا بتوانند طلاق بگیرند.

تنها تفاوت طلاق از طرف مرد در دوران عقد با طلاق بعد از زندگی مشترک این است که در صورتی که زن و مرد باهم در این مدت رابطه جنسی برقرار نکرده باشند، مهریه ای که مرد باید به زن بپردازد، برابر نصف مهریه ای است که باهم در زمان عقد توافق کرده اند.

قانون جدید طلاق از طرف مرد

در رابطه با موضوع قانون جدید طلاق از طرف مرد باید گفت مواد مختلف قانون مدنی به این امر پرداخته و مراتب و نحوه اجرای آن را شرح داده اند؛ اما جدید ترین قانون در خصوص درخواست طلاق یک طرفه از جانب زوج قانون حمایت از خانواده مصوب 1391/12/01 می باشد. مواد 24 تا 39 این قانون به بررسی شرایط درخواست و نحوه اجرای حکم طلاق می پردازد.

در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رای صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند. به عبارتی در طلاق یک طرفه از سمت مرد، زوج موظف است یک نفر داور با رعایت شرایط مندرج در ماده 28 قانون مذکور معرفی نماید.

همانطور که گفتیم در صورتی که زوجه قصد طلاق داشته باشد باید کلیه حق و حقوق مالی زن از جمله شرط تنصیف اموال را اجرا کند. شرط ضمن ازدواج یک از شروع مندرج در سند نکاح است که در صورتی که زوج ذیل آن را امضا نماید، باید تا نیمی از اموال خود را به تشخیص قاضی به تملیک زوجه خود درآورد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد طلاق از طرف مرد و مراحل آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون طلاق از طرف مرد و مراحل آن پاسخ دهند .