قانونگذار برای برقراری نظم و امنیت و همچنین عدالت قوانینی را تدوین کرده است که از جمله قانون مجازات اسلامی و قوانین کیفری نیز می باشد که هدف از تدوین آن پیشگیری از وقوع جرم و مجازات مجرمین است . 
اما همواره حقوقی برای متهم نیز درنظر گرفته شده است بدین ترتیب اگر فردی از دیگری شکایت کند دو سپس تعقیب ننماید قانونگذار با توجه به نوع جرم و میزان مجازات مرور زمان در نظر گرفته است . 
مرور زمان بدین معنی می باشد که اگر با گذشت مدت زمانی فردی از دیگری شکایت کند و غیره به این دعوا رسیدگی نمی شود و یا اگر از زمانی که یک جرم اتفاق افتاده تا مدت زمانی که در قانون بیان شده است آن جرم تعقیب نشده است به دلیل مرور زمان یا گذشت زمان دیگر قابل شکایت یا تعقیب نمی باشد . 
به همین دلیلی در این مقاله به برررسی مرور زمان تعقیب و مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی می پردازیم . 

مرور زمان تعقیب

مرور زمان در صورتی تعقیب جرایم موجب تعزیر را موقوف می کند که از تاریخ وقوع جرم تا انقضای مواعد قانونی تعقیب نشده یا از تاریخ اخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای مواعد قانونی به صدور حکم منتهی نگردیده باشد .
اقدام تعقیبی و تحقیقی عبارت است از اقدامی که مقامات قضایی در اجرای یک وظیفه قانونی از قبیل جلب ، احضار ، بازجویی و استماع اظهارات مشهود و مطلعین ، تحقیقات یا معاینه محلی و نیابت قضایی انجام می دهند . 

حتما بخوانید: مجازات تعزیری چیست

مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی

قانونگذار در ماده 105 قانون مجازات اسلامی مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی با توجه به نوع جرم و مجازات آن را به صورت ذیل بیان کرده است : 

 

- در جرایم تعزیری درجه 1 تا 3 ، جرایم با مجازات های ذیل دارای 15 سال مدت مرور زمان در قانون می باشد ، یعنی بعد از وقوع جرایم زیر باید 15 سال تعقیب نشده باشد یا از اخرین تعقیب 15 سال گذشته باشد :

در جرایمی که مجازات آن حبس بیش از ده سال است . 

همچنین مجازات جرمی که جزای نقدی بیش از 360 میلیون ریال تا بیش از یک میلیارد ریال می باشد . 

در خصوص مصادره کل اموال نیز مدت مرور زمان آن 15 سال است . 

مجازات انحلال شخص حقوقی نیز دارای 15 سال مدت مرور زمان است . 

 

- در جرایم تعزیری درجه 4 ، جرایم با مجازات های ذیل دارای مرور زمان 10 سال می باشد به عبارت دیگر اگر تا مدت 10 سال تعقیب صورت نگیرد مشمول مرور زمان می گردد : 

حبس بیش از 5 تا 10 سال مدت مرور زمان آن 15 سال است . 

جزای نقدی بیش از 180 میلیون ریال نیز اگر 15 سال تعقیب نشده باشد یا از اخرین تعقیب 15 سال گذشته باشد مرور زمان به آن تعلق می گیرد .

انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی نیز دارای 15 سال مدت مرور زمان می باشد .

 

- در جرایم تعزیری درجه 5 مدت 7 سال مرور زمان پیش بینی شده است که در واقع جرایم با مجازات های ذیل می باشد :

در حبس بیش از 2 تا 5 سال مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی بر طبق قانون 7 سال است .

جزای نقدی بیش از 80 میلیون ریال تا 180 میلیون ریال بعد از گذشت 7 سال اگر مورد تعقیب و رسیدگی قرار نگیرد مشمول مرور زمان قرار می گیرد . 

در مجازات جرایمی که مجازات آن محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 5 تا 15 سال می باشد نیز مدت 7 سال مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی می باشد .

ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی که از اخرین تعقیب آن 7 سال گذشته باشد دارای مرور زمان است .

ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی . 

 

- در جرایم تعزیری درجه 6 ، جرایم با مجازات های ذیل مشمول 5 سال مرور زمان می باشد :

حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال دارای 5 سال مرور زمان است . 

جزای نقدی بیش از 20 میلیون ریال تا بیش از 80 میلیون ریال نیز 5 سال مرور زمان دارد . 

شلاق از 31 تا 74 ضربه ( تا 99 ضربه در جرایم منافی عفت ) بعد از گذشت 5 سال از زمان تعقیب می تواند مشمول مرور زمان گردد .                                   

محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 6 ماه تا 5 سال اگر در مدت 5 سال مورد تعقیب و رسیدگی قرار نگیرد مشمول مرور زمان قرار می گیرد . 

.

از دیگر موارد 5 سال مرور زمان انتشار حکم قطعی در رسانه ها می باشد . 

ممنوعیت دائم از یک تا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال . 

ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه  برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال . 

ممنوعیت دائم از اصدار برخی از اسناد تجاری برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال . 

 

- در جرایم تعزیری درجه 7 و 8 جرایم با مجازات های ذیل اگر بعد از 3 سال تعقیب نشود مشمول مرور زمان است : 

حبس تا 6 ماه مدت مرور زمان آن 3 سال است . 

 جزای نقدی تا 20 میلیون ریال محرومیت از حقوق اجتماعی تا 6 ماه دارای 3 سال مدت مرور زمان است .

مجازات شلاق تا 30 ضربه نیز اگر بعد از 3 سال تعقیب نشود مشمول مرور زمان است  . 

حتما بخوانید: تقسیم بندی درجات مجازات تعزیری

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مواعد مرور زمان کیفری تعقیب و رسیدگی در کانال تلگرام موضوعات کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مواعد مرور زمان کیفری تعقیب و رسیدگی پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- مدت مرور زمان تعقیب و رسیدگی در جرایم باتوجه به چه چیزی تعیین می شود ؟

2- مرور زمان در چه صورتی تعقیب جرایم موجب تعزیر را موقوف می کند ؟

3- مرور زمان به چه معناست ؟

---

نظرات کاربران