در نظام حقوقی ایران، ازدواج با زن شوهردار چه دائم و چه موقت کاملا ممنوع و دارای مجازات کیفری است. چنین ازدواجی نه تنها باطل است، بلکه طرفین به مجازات تعزیری محکوم می شوند. حکم صیغه زن شوهردار حتی شامل مواردی می شود که زن متاهل، صیغه مرد متاهل شود. تنها استثناء این قانون زمانی است که زن عده طلاق یا وفات را به طور کامل سپری کرده باشد.

در فقه اسلامی و قوانین مدنی ایران، هرگونه ازدواج با زن شوهردار  چه به شکل دائم و چه به صورت موقت ممنوعیت مطلق دارد و از مصادیق بارز روابط نامشروع محسوب می شود. حکم صیغه زن شوهردار در تمامی موارد باطل و بی اثر است و طرفین چنین رابطه ای مشمول مجازات های سنگین کیفری خواهند بود. نکته قابل تامل این است که حتی اگر صیغه مرد متاهل با زنی که در قید زوجیت دیگری است انجام پذیرد، این عمل نه تنها از نظر شرعی حرام است، بلکه از منظر قانونی نیز فاقد کوچک ترین اعتبار حقوقی می باشد. 

اهمیت این حکم شرعی و قانونی در حفظ بنیان خانواده و پیشگیری از تزلزل در روابط زناشویی است. ازدواج با زن شوهردار نه تنها موجب اختلال در نظام خانوادگی می شود، بلکه از نظر اجتماعی نیز پیامدهای منفی مانند افزایش طلاق و کاهش اعتماد بین زوجین را به دنبال دارد. قانونگذار با تعیین مجازات برای صیغه مرد متاهل با زن شوهردار، به دنبال ایجاد بازدارندگی و حمایت از حقوق شوهر اول است. این موضوع نشان دهنده حساسیت اسلام و قانون ایران نسبت به حریم ازدواج و ضرورت رعایت ضوابط شرعی در روابط زناشویی است.

با توجه به اهمیت موضوع ازدواج با زن شوهردار، در این مقاله موضوع ازدواج با زن شوهردار مورد بررسی قرار گرفته و در دو فرض ازدواج با زن شوهردار در صورت علم به حرمت نکاح و ازدواج با زن شوهردار در صورت جهل نسبت به حرمت نکاح تحلیل شده است. همچنین در ادامه به پرسش های آیا زن متاهل میتواند صیغه مرد متاهل شود و  ایا زنی که طلاق نگرفته میتواند صیغه شود پاسخ داده شده و در مورد حکم صیغه زن شوهردار نیز توضیحاتی ارائه شده است.

آیا زن متاهل میتواند صیغه مرد متاهل شود

مقررات قانون مدنی کشور ما در برخی از بخش ها همچون ارث، نکاح و طلاق بر گرفته از فقه اسلامی شیعی می باشد. همانطور که در فقه اسلامی، ازدواج با زن شوهردار حرام ممنوع و اعلام شده است، در قانون مدنی نیز ازدواج با زن شوهردار، بر خلاف ازدواج با زن بیوه، ممنوع بوده و در شرایطی ، یکی از موانع نکاح به شمار می رود .

البته قانون مدنی، حکم ازدواج با زن شوهردار را از نظر تاثیری که بر حرمت ابدی نکاح میان طرفین دارد، در دو فرض علم به حرمت نکاح و جهل نسبت به حرمت نکاح و در دو ماده جداگانه ذکر نموده، به همین دلیل ما نیز در این مقاله، ازدواج با زن شوهردار و اثر آن بر حرمت نکاح با زن شوهردار را در دو حالت جداگانه مطالعه نموده و به توضیح آن می پردازیم.

ماده 1050 قانون مدنی در مورد حرمت نکاح با زن شوهردار در صورت علم به حرمت نکاح مقرر داشته است: " هرکس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند ، عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام موبد می شود " .

همانطور که ملاحظه می شود، مطابق ماده 1050 قانون مدنی، نکاح با زن شوهردار باطل بوده، اما برای اینکه حرمت نکاح نیز میان طرفین برقرار شود، یعنی ازدواج میان آن زن و مرد الی الابد حرام باشد، لازم است که دو شرط وجود داشته باشد:

علم به موضوع: یعنی علم به اینکه این زن در عقد ازدواج مرد دیگری بوده و به اصطلاح ماده قانونی، علم به وجود علقه زوجیت در فرد وجود داشته باشد.

علم به حکم: یعنی فرد بداند که ازدواج با زن شوهردار حرام و ممنوع می باشد.

با حصول دو شرط فوق، علاوه بر باطل بودن ازدواج انجام گرفته، حرمت ابدی نیزط میان آن و زن مرد برقرار شده و آن دو به هیچ وجه امکان ازدواج با یکدیگر را نخواهند داشت.

برخی از افراد تصور می کنند که حکم ازدواج با زن شوهردار که در ماده 1050 قانون مدنی بیان گردیده، اختصاص به نکاح دائم داشته و بنابراین این سوال را مطرح می کنند که حکم صیغه زن شوهر دار چیست ؟ در پاسخ به این گروه از افراد باید گفت که در مساله ازدواج با زن شوهردار، تفاوتی میان نکاح دائم و موقت(صیغه) وجود نداشته و حکم صیغه زن شوهردار مانند حکم ازدواج دائم با زن شوهردار می باشد.

یعنی اگر مردی، اقدام به صیغه کردن یک زن شوهردار نماید، در فرض علم به وجود رابطه زوجیت و حرام بودن صیغه با زن شوهردار، علاوه بر اینکه صیغه میان آن دو باطل بوده، آن زن برای همیشه به وی حرام می گردد و دیگر، امکان ازدواج اعم از دائم و موقت را با وی نخواهد داشت.

آیا زن متاهل میتواند صیغه مرد متاهل شود

مقررات قانون مدنی کشور ما در برخی از بخش ها همچون ارث، نکاح و طلاق بر گرفته از فقه اسلامی شیعی می باشد. همانطور که در فقه اسلامی، ازدواج با زن شوهردار حرام ممنوع و اعلام شده است، در قانون مدنی نیز ازدواج با زن شوهردار، بر خلاف ازدواج با زن بیوه، ممنوع بوده و در شرایطی ، یکی از موانع نکاح به شمار می رود .

البته قانون مدنی، حکم ازدواج با زن شوهردار را از نظر تاثیری که بر حرمت ابدی نکاح میان طرفین دارد، در دو فرض علم به حرمت نکاح و جهل نسبت به حرمت نکاح و در دو ماده جداگانه ذکر نموده، به همین دلیل ما نیز در این مقاله، ازدواج با زن شوهردار و اثر آن بر حرمت نکاح با زن شوهردار را در دو حالت جداگانه مطالعه نموده و به توضیح آن می پردازیم.

ماده 1050 قانون مدنی در مورد حرمت نکاح با زن شوهردار در صورت علم به حرمت نکاح مقرر داشته است: " هرکس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند ، عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام موبد می شود " .

همانطور که ملاحظه می شود، مطابق ماده 1050 قانون مدنی، نکاح با زن شوهردار باطل بوده، اما برای اینکه حرمت نکاح نیز میان طرفین برقرار شود، یعنی ازدواج میان آن زن و مرد الی الابد حرام باشد، لازم است که دو شرط وجود داشته باشد:

علم به موضوع: یعنی علم به اینکه این زن در عقد ازدواج مرد دیگری بوده و به اصطلاح ماده قانونی، علم به وجود علقه زوجیت در فرد وجود داشته باشد.

علم به حکم: یعنی فرد بداند که ازدواج با زن شوهردار حرام و ممنوع می باشد.

با حصول دو شرط فوق، علاوه بر باطل بودن ازدواج انجام گرفته، حرمت ابدی نیزط میان آن و زن مرد برقرار شده و آن دو به هیچ وجه امکان ازدواج با یکدیگر را نخواهند داشت.

برخی از افراد تصور می کنند که حکم ازدواج با زن شوهردار که در ماده 1050 قانون مدنی بیان گردیده، اختصاص به نکاح دائم داشته و بنابراین این سوال را مطرح می کنند که حکم صیغه زن شوهر دار چیست ؟ در پاسخ به این گروه از افراد باید گفت که در مساله ازدواج با زن شوهردار، تفاوتی میان نکاح دائم و موقت(صیغه) وجود نداشته و حکم صیغه زن شوهردار مانند حکم ازدواج دائم با زن شوهردار می باشد.

یعنی اگر مردی، اقدام به صیغه کردن یک زن شوهردار نماید، در فرض علم به وجود رابطه زوجیت و حرام بودن صیغه با زن شوهردار، علاوه بر اینکه صیغه میان آن دو باطل بوده، آن زن برای همیشه به وی حرام می گردد و دیگر، امکان ازدواج اعم از دائم و موقت را با وی نخواهد داشت.

آیا زن متاهل میتواند صیغه مرد متاهل شود

مقررات قانون مدنی کشور ما در برخی از بخش ها همچون ارث، نکاح و طلاق بر گرفته از فقه اسلامی شیعی می باشد. همانطور که در فقه اسلامی، ازدواج با زن شوهردار حرام ممنوع و اعلام شده است، در قانون مدنی نیز ازدواج با زن شوهردار، بر خلاف ازدواج با زن بیوه، ممنوع بوده و در شرایطی ، یکی از موانع نکاح به شمار می رود .

البته قانون مدنی، حکم ازدواج با زن شوهردار را از نظر تاثیری که بر حرمت ابدی نکاح میان طرفین دارد، در دو فرض علم به حرمت نکاح و جهل نسبت به حرمت نکاح و در دو ماده جداگانه ذکر نموده، به همین دلیل ما نیز در این مقاله، ازدواج با زن شوهردار و اثر آن بر حرمت نکاح با زن شوهردار را در دو حالت جداگانه مطالعه نموده و به توضیح آن می پردازیم.

ماده 1050 قانون مدنی در مورد حرمت نکاح با زن شوهردار در صورت علم به حرمت نکاح مقرر داشته است: " هرکس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند ، عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام موبد می شود " .

همانطور که ملاحظه می شود، مطابق ماده 1050 قانون مدنی، نکاح با زن شوهردار باطل بوده، اما برای اینکه حرمت نکاح نیز میان طرفین برقرار شود، یعنی ازدواج میان آن زن و مرد الی الابد حرام باشد، لازم است که دو شرط وجود داشته باشد:

علم به موضوع: یعنی علم به اینکه این زن در عقد ازدواج مرد دیگری بوده و به اصطلاح ماده قانونی، علم به وجود علقه زوجیت در فرد وجود داشته باشد.

علم به حکم: یعنی فرد بداند که ازدواج با زن شوهردار حرام و ممنوع می باشد.

با حصول دو شرط فوق، علاوه بر باطل بودن ازدواج انجام گرفته، حرمت ابدی نیزط میان آن و زن مرد برقرار شده و آن دو به هیچ وجه امکان ازدواج با یکدیگر را نخواهند داشت.

برخی از افراد تصور می کنند که حکم ازدواج با زن شوهردار که در ماده 1050 قانون مدنی بیان گردیده، اختصاص به نکاح دائم داشته و بنابراین این سوال را مطرح می کنند که حکم صیغه زن شوهر دار چیست ؟ در پاسخ به این گروه از افراد باید گفت که در مساله ازدواج با زن شوهردار، تفاوتی میان نکاح دائم و موقت(صیغه) وجود نداشته و حکم صیغه زن شوهردار مانند حکم ازدواج دائم با زن شوهردار می باشد.

یعنی اگر مردی، اقدام به صیغه کردن یک زن شوهردار نماید، در فرض علم به وجود رابطه زوجیت و حرام بودن صیغه با زن شوهردار، علاوه بر اینکه صیغه میان آن دو باطل بوده، آن زن برای همیشه به وی حرام می گردد و دیگر، امکان ازدواج اعم از دائم و موقت را با وی نخواهد داشت.

حکم صیغه زن شوهردار

در قسمت های قبلی به موضوع، غیر قانونی و غیر شرعی بودن ازدواج با زن شوهردار اشاره شده و حکم در صورت آگاهی و جهالت مرد به حرمت نکاح بیان شد. در این قسمت از مقاله به تکمیل مطالب قسمت های قبل پرداخته شده و حکم صیغه زن شوهردار مورد بررسی قرار گرفته است.

حکم صیغه زن شوهردار بطلان صیغه است و مطابق ماده ۶۴۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، هر زنی که در حال زوجیت یا عده دیگری باشد و خود را به عقد دیگری درآورد، یا هر فردی که زنی را با این شرایط برای خود تزویج کند، در صورت عدم وقوع مواقعه، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ۸۲/۵۰۰/۰۰۰ تا ۳۳۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد. این ماده تاکید دارد که علم و آگاهی به وضعیت زن (قید زوجیت یا عده) شرط تحقق جرم است. در صورت وقوع مواقعه، احکام مربوط به زنا، از جمله زنای محصنه، اعمال می‌شود. 

این احکام که ریشه در فقه اسلامی دارند، با هدف حفظ بنیان خانواده و پیشگیری از روابط نامشروع وضع شده اند. قانونگذار با در نظر گرفتن مجازات های سنگین و بطلان برای حکم ازدواج با زنی که قبلا رابطه داشته، علاوه بر منع چنین ازدواجی، امکان ازدواج آینده بین طرفین را نیز سلب کرده است. این رویکرد سختگیرانه نشان دهنده اهمیت نظام حقوقی ایران در حفظ حریم خانواده و صیانت از حقوق زوجین می باشد.

ایا زنی که طلاق نگرفته میتواند صیغه شود

در پاسخ به پرسش ایا زنی که طلاق نگرفته میتواند صیغه شود، باید گفت که بر اساس ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی، ازدواج با زن شوهردار یا حتی ازدواج زن متاهل با مرد متاهل به هر شکلی چه دائم و چه موقت (صیغه) کاملا باطل بوده و موجب حرمت ابدی می شود. این حکم شامل تمامی مواردی می شود که مرد با علم به زوجیت زن، اقدام به عقد نماید. حتی صیغه کردن زن شوهردار نیز مشمول این بطلان و حرمت است و هیچ گونه اعتبار قانونی ندارد.

ماده ۱۰۵۱ قانون مدنی استثنایی را برای موارد جهل به زوجیت یا عده در نظر گرفته است. در این حالت اگرچه عقد همچنان باطل است، اما در صورت عدم وقوع نزدیکی، حرمت ابدی ایجاد نمی شود. با این حال، ماده ۶۴۳ قانون مجازات اسلامی برای عاقدی که عالما زن شوهردار را عقد کند، مجازات های سنگینی از جمله حبس و شلاق پیش بینی کرده است.

در پاسخ به پرسش آیا زن متاهل میتواند صیغه شود باید گفت که خیر نمی تواند و برای ازدواج مجدد، زن باید ابتدا به طور کامل از همسر سابق خود جدا شده و دوره عده (ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی) را سپری کند. تنها پس از اتمام این دوره است که ازدواج جدید اعم از دائم یا موقت برای زن جایز خواهد بود. تا پیش از انقضای این مدت، هر گونه عقدی باطل بوده و پیگرد قانونی دارد.

لازم به ذکر است که در بعضی موارد دیده می شود زن متاهلی با همسر خود زندگی نکرده و به مدت کوتاه یا طولانی با شوهر خود رابطه ای ندارد و ممکن است به اشتباه چنین برداشت شود که این زن متاهل به دلایل ذکر شده، می تواند مجددا و بدون جدایی از همسر خود اقدام به ازدواج نماید. اما چنین موضوعی امکان پذیر نبوده و ازدواج مجدد زن منوط به جدایی از همسر فعلی و پایان عده می باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ازدواج با زن شوهردار در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ازدواج با زن شوهردار پاسخ دهند.