نهاد اجرای احکام کیفری

اجرای احکام کیفری بر عهده دادستان است و معاونت اجرای احکام کیفری به تعداد لازم قاضی اجرای احکام کیفری ، مددکار اجتماعی ، مامور اجراء و مامور مراقبتی در اختیار دارد و همچنین قاضی اجرای احکام کیفری باید حداقل سه سال سابقه خدمت قضائی داشته باشد .

آخرین پروسه دادرسی چه در دادگاه های حقوقی و چه در مراجع کیفری اجرای حکم می باشد . در قانون آیین دادرسی کیفری نحوه اجرای احکام کیفری بیان شده و اینکه چه آرای قابلیت اجرایی شدن و به مرحله اجرای احکام رسیده است را بیان می کند . 
در صورتی که رای قطعی صادر شده باشد و مهلت تجدیدنظر خواهی و یا واخواهی و غیره تمام شده باشد و یا درخواست رد شده باشد و در مرحله تجدید نظر خواهی یا فرجام رای جدید صادر یا تایید شده باشد . 
با وجود شرایط فوق رای برای اجرای حکم به نهاد اجرای احکام ارسال می گردد که به طور کلی اجرای احکام بر عهده دادستان می باشد . به همین دلیل در این مقاله به بررسی نهاد اجرای احکام کیفری و وظایف قاضی اجرای احکام کیفری می پردازیم .

نهاد اجرای احکام کیفری

برای بررسی نهاد اجرای احکام کیفری در ابتدا باید گفت اجرای حکم کیفری آخرین پروسه دادرسی کیفری می باشد و حکمی قابلیت اجرای شدن دارد که رای قطعی صادر شده باشد یعنی مهلت تجدیدنظر خواهی و یا واخواهی و غیره تمام شده باشد و یا درخواست رد شده باشد و در مرحله تجدید نظر خواهی یا فرجام رای جدید صادر یا تایید شده باشد . 
در صورتی که حکم صادره از مراجع کیفری دارای شرایط فوق باشد برای اجرای حکم به نهاد اجرای احکام کیفری ارسال می گردد . نهادی که اجرای احکام کیفری را بر عهده دارد ، بر طبق ماده 484 قانون آیین دادرسی کیفری اینگونه بیان شده است که : 
به طور کلی اجرای احکام کیفری بر عهده دادستان است و « معاونت اجرای احکام کیفری » تحت ریاست و نظارت وی در مناطقی که رئیس قوه قضائیه تشخیص می دهد ، در دادسرا عهده دار این وظیفه است ، به عبارت دیگر در دادسرا ها بنا بر تشخیص مقام صالح واحدی تحت عنوان واحد اجرای احکام تشکیل می گردد تا احکام صادره را اجرا نماید . 
و همچنین بر طبق تبصره ماده 484 قانون آیین دادرسی کیفری معاونت اجرای احکام کیفری ، می تواند در صورت ضرورت دارای واحد یا واحدهای تخصصی برای اجرای احکام باشد .
لازم به ذکر است که با تصویب رئیس قوه قضائیه معاونت اجرای احکام کیفری یا واحدی از آن می تواند در زندان ها و یا موسسات کیفری مستقر شود .
نحوه مستقر شدن و اجرای وظایف آن ها به موجب آیین نامه ای است که ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون توسط وزیر دادگستری با همکاری رئیس سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور تهیه می شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه می رسد .
در حوزه قضائی بخش ، اجرای احکام کیفری به عهده رئیس دادگاه و در غیاب وی با دادرس علی البدل است . 

نکته قابل توجه آن که معاونت اجرای احکام کیفری دارای اعضا و شرایط مشخص می باشد . به طور مثال : معاونت اجرای احکام کیفری به تعداد لازم قاضی اجرای احکام کیفری ، مددکار اجتماعی ، مامور اجراء و مامور مراقبتی در اختیار دارد و همچنین قاضی اجرای احکام کیفری باید حداقل سه سال سابقه خدمت قضائی داشته باشد . 

وظایف قاضی اجرای احکام کیفری

قاضی اجرای احکام براساس قانون دارای وظایفی است که از جمله وظایف قاضی اجرای احکام کیفری در ماده  489 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است که عبارتند از  : 
1 – قاضی اجرای احکام موظف است دستور اجرای احکام لازم الاجرای کیفری را صادر نماید و نظارت بر شیوه اجرای آن ها بنماید . به عبارت دیگر دستور اجرای احکام قطعی باید از سوی قاضی اجرای احکام صورت پذیرد و بر روند اجرای آن نیز نظارت مقتضی را بنماید . 
2 - یکی دیگر از وظایف قاضی اجرای احکام نظارت بر زندان ها در امور راجع به زندانیان می باشد ، که بر طبق قانون باید نظارت بر زندان ها در خصوص زندانیان را قاضی اجرای احکام انجام دهد .  
3 – اعلام نظر درباره زندانیان واجد شرایط عفو و آزادی مشروط مطابق قوانین و مقررات بر عهده قاضی اجرای احکام کیفری است . 
4 - از دیگر وظایفی که قاضی اجرای احکام کیفری بر عهده دارد ، اعطای مرخصی به محکومان بر اساس قوانین و مقررات می باشد . 
5 – اتخاذ تصمیم درباره محکومان ، سالمند – مبتلا به بیماری های روانی – مبتلا جسمی صعب العلاج – نیازمند به مراقبت و توجه ویژه از قبیل صدور اجازه بستری برای آن ها در مراکز درمانی بر اساس ضوابط و مقررات از جمله وظایفی است که بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری بر عهده قاضی اجرای احکام گذاشته شده است . 
6 – می توان به عنوان آخرین وظیفه ای که برای قاضی اجرای احکام در ماده 489 بیان شده است . اجرای وظایفی است که به موجب قوانین و مقررات برای اجرای مجازات ها وضع شده یا بر عهده قاضی اجرای احکام کیفری یا ناظر زندان قرار گرفته است . 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نهاد اجرای احکام کیفری ، به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نهاد اجرای احکام کیفری پاسخ دهند .