موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به نهادهایی گفته می شود که با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد می شود و بیشتر از نیمی از بودجه سالانه آن از محل منابع غیر دولتی تامین می شود و خدماتی را ارئه می دهد که جنبه عمومی دارند . در همین راستا ، مجلس شورای اسلامی قانونی تحت عنوان قانون فهرست موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به تصویب رسانیده است که فهرست اسامی موسسات و نهادهای مذکور در آن بیان شده است .

در قوانین موجود در نظام حقوقی ایران ، یکی از انواع دستگاه های اجرایی کشور تحت عنوان " موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی " نامگذاری شده است که در کنار وزارتخانه ها ، موسسات دولتی و شرکت های دولتی بخشی از وظایف حاکمیت دولت را ایفاء می کنند .

در برخی از قوانین ، همچون قانون محاسبات عمومی کشور و یا قانون مدیریت خدمات کشوری ، مفهوم و ماهیت موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی تعریف شده است و از آن جهت که شناخت این موسسات ممکن است با اشکالاتی همراه باشد ، فهرست اسامی این موسسات نیز در قانون جداگانه ای تحت عنوان قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی با اصلاحات و الحاقات بعدی ، درج شده است .

به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که ماهیت موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی چیست و انواع موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی را بر اساس قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی مصوب 1373 به همراه اصلاحات و الحاقات آن را شرح دهیم .

موسسه و نهاد عمومی غیر دولتی چیست

در ماده 5 قانون محاسبات عمومی مصوب سال 1366 ، قانونگذار موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی را تعریف کرده است که بر اساس ماده مذکور ، مؤسسات عمومی غیر دولتی : " واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده و یا می شود " .

علاوه بر این تعریف ، در قانون مدیریت خدمات کشوری که در سال 1386 به تصویب رسیده است نیز به تعریف موسسه و نهادهای عمومی غیر دولتی پرداخته شده است که به موجب ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری ، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به این صورت تعریف شده اند : " واحد سازمانی مشخصی است که دارای استقلال حقوقی است و با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد شده یا می شود و بیش از 50 درصد بودجه سالانه آن از محل منابع غیر دولتی تامین می گردد و عهده دار وظایف و خدماتی است که جنبه عمومی دارد " .

همانگونه که ملاحظه می شود ، یکی از مهم ترین ارکان مربوط به ماهیت موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی آن است که بیش از نیمی از بودجه سالانه آنها توسط منابع غیر دولتی تامین می شود و همچنین ، این موسسات به موجب قانون ایجاد می شوند و تنها با مجوز قانون است که یک نهاد یا موسسه ، عنوان " موسسه یا نهاد عمومی غیر دولتی " را می یابد .

موسسه و نهاد عمومی غیر دولتی چیست

در ماده 5 قانون محاسبات عمومی مصوب سال 1366 ، قانونگذار موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی را تعریف کرده است که بر اساس ماده مذکور ، مؤسسات عمومی غیر دولتی : " واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده و یا می شود " .

علاوه بر این تعریف ، در قانون مدیریت خدمات کشوری که در سال 1386 به تصویب رسیده است نیز به تعریف موسسه و نهادهای عمومی غیر دولتی پرداخته شده است که به موجب ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری ، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به این صورت تعریف شده اند : " واحد سازمانی مشخصی است که دارای استقلال حقوقی است و با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد شده یا می شود و بیش از 50 درصد بودجه سالانه آن از محل منابع غیر دولتی تامین می گردد و عهده دار وظایف و خدماتی است که جنبه عمومی دارد " .

همانگونه که ملاحظه می شود ، یکی از مهم ترین ارکان مربوط به ماهیت موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی آن است که بیش از نیمی از بودجه سالانه آنها توسط منابع غیر دولتی تامین می شود و همچنین ، این موسسات به موجب قانون ایجاد می شوند و تنها با مجوز قانون است که یک نهاد یا موسسه ، عنوان " موسسه یا نهاد عمومی غیر دولتی " را می یابد .

موسسه و نهاد عمومی غیر دولتی چیست

در ماده 5 قانون محاسبات عمومی مصوب سال 1366 ، قانونگذار موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی را تعریف کرده است که بر اساس ماده مذکور ، مؤسسات عمومی غیر دولتی : " واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده و یا می شود " .

علاوه بر این تعریف ، در قانون مدیریت خدمات کشوری که در سال 1386 به تصویب رسیده است نیز به تعریف موسسه و نهادهای عمومی غیر دولتی پرداخته شده است که به موجب ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری ، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی به این صورت تعریف شده اند : " واحد سازمانی مشخصی است که دارای استقلال حقوقی است و با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد شده یا می شود و بیش از 50 درصد بودجه سالانه آن از محل منابع غیر دولتی تامین می گردد و عهده دار وظایف و خدماتی است که جنبه عمومی دارد " .

همانگونه که ملاحظه می شود ، یکی از مهم ترین ارکان مربوط به ماهیت موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی آن است که بیش از نیمی از بودجه سالانه آنها توسط منابع غیر دولتی تامین می شود و همچنین ، این موسسات به موجب قانون ایجاد می شوند و تنها با مجوز قانون است که یک نهاد یا موسسه ، عنوان " موسسه یا نهاد عمومی غیر دولتی " را می یابد .