استقلال قضات برای صدور رای و عدم تاثیر پذیری از دیگران سبب شده است تا اصلی تحت عنوان اصل تغییر ناپذیری قضات در قانون پیش بینی شود ؛ هر چند در مواردی همچون تخلفات شغلی می توان قاضی را از کار بر کنار نمود .
برای مشاوره اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن
برای مشاوره اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن
قوه قضاییه به عنوان یکی از شاخه های حکومتی نقش قابل توجهی در تامین عدالت اجتماعی ایفا خواهد کرد که این امر ، لزوم حفظ استقلال این قوه در برابر سایر قوا و همچنین اصل استقلال قضات دادگاه ها را مطرح می سازد . یکی از مهم ترین شیوه هایی که به وسیله آن می توان استقلال قوه قضاییه را تامین نمود ، اصل تغییر ناپذیری قضات است .
به این معنا که اصولا نمی توان قضات را بر خلاف رضایت یا موافقت آنان از محل خدمتشان به جای دیگری منتقل کرد ، جایگاهشان را تغییر داده یا آنها را از شغل قضایی برکنار نمود ؛ مگر در موارد خاص و استثنایی ، با تجویز قانون و با آیین ویژه ای که در این رابطه مقرر شده است .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که اصل تغییر نا پذیری قضات یعنی چه ، اصل تغییر ناپذیر بودن قضات در قوانین ایران چگونه پیش بینی شده است و چه استثنائاتی خواهد داشت .
اصل عدم تغییر قضات ضامن استقلال قوه قضاییه در برابر سایر قوا ( مجریه و مقننه ) محسوب می شود . به این صورت که اگر قضات دادگاه ها را بتوان به راحتی عزل نموده و یا از کار بر کنار کرد ، مسلما رفتار و نوع قضاوت قاضی تحت تاثیر مباحث سیاسی قرار می گیرد ؛ به نوعی که برای جلوگیری از تغییر جایگاه خود ناچار به رفتار مطابق سلیقه دیگران خواهد شد و این خود ضربه ای مهلک به رفتار قضات و عدالت اجتماعی وارد می سازد .
از سوی دیگر ، اصل تغییر نا پذیر بودن قضات این ثمره را دارد که به قاضیان این اطمینان را خواهد داد که امنیت شغلی آنان محفوظ خواهد ماند و می توانند بدون هیچ گونه دغدغه ای ، صرفا به قضاوت بر اساس قانون بپردازد ؛ بی آنکه ملاحظات سیاسی در آن دخیل بوده و قضاوت آنها را تحت تاثیر قرار بدهد . به همین دلیل ، امروزه اصل تغییر نا پذیر بودن قضات به عنوان اصلی اساسی در جهت تضمین استقلال قوه قضاییه در کشورهای مختلف به رسمیت شناخته شده است .
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، اصل تغییر نا پذیر بودن قضات به موجب اصل یکصد و شصت و چهارم بیان شده است که به موجب اصل مذکور :
" قاضی را نمی توان از مقامی که شاغل آن است بدون محاکمه و ثبوت جرم یا تخلفی که موجب انفصال است ، به طور موقت یا دائم منفصل کرد ، یا بدون رضای او محل خدمت یا سمتش را تغییر داد ؛ مگر به اقتضای مصلحت جامعه ، با تصمیم رئیس قوه قضاییه پس از مشورت با رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل . نقل و انتقال دوره ای قضات بر طبق ضوابط کلی که قانون تعیین می کند ، صورت می گیرد " .
تغییر نا پذیر بودن قضات دادگاه ها امروزه به عنوان اصلی مهم مورد پذیرش قرار گرفته است ؛ با این وجود اعمال اصل تغییر ناپذیر بودن قاضی یک اصل مطلق و بدون قید و شرط نمی باشد . به همین دلیل به موجب اصل یکصد و شصت و چهارم قانون اساسی ، در صورت وجود برخی از موارد استثنائی ، دامنه این اصل را محدود نموده است که در این قسمت قصد داریم به بررسی موارد استثنا اصل تغییر نا پذیری قضات بپردازیم :
الف ) در صورتی که قاضی جرم یا تخلفی انجام دهد که به موجب قانون ، برای انجام آن تخلف مجازات انفصال از خدمت پیش بینی شده باشد ، پس از انجام رسیدگی قضایی به اتهامات وی و ثبوت جرم او ، می توان اصل تغییرناپذیری قضات را کنار نهاده و قاضی را از کار برکنار نمود یا اینکه محل خدمت یا سمت وی را تغییر داد ؛
ب ) یکی دیگر از موارد استثناء اصل تغییر نا پذیری قاضی ، در صورتی است که تغییر قاضی به مصلحت جامعه باشد . در این صورت ، این امکان وجود دارد که محل خدمت قضات را تغییر داد که البته این امر نیازمند تصمیم رئیس قوه قضاییه است که پس از مشورت با رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور اتخاذ خواهد شد ؛
ج ) نقل و انتقالات دوره ای قاضیان که به موجب قانون و حکم مقامات بالاتر انجام می شود ، از شمول اصل تغییر ناپذیری قضات خارج می باشد . لکن در غیر از موارد ذکر شده ، اصل تغییر ناپذیری قاضی کاملا محترم و به قوت خود باقیست که این مطلب استقلال رای قاضی و همچنین استقلال قوه قضاییه در مجموع را تضمین خواهد نمود .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن پاسخ دهند .
برای مشاوره اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن
برای مشاوره اصل تغییر ناپذیری قضات و استثنائات آن
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
